واکاوی ابعاد حمله پهپادی یمن به عربستان در رسانه های داخلی

به گزارش گروه نشریات خبری ایرنا، بامداد ۲۳ شهریور سال جاری، رسانه‌های خبری عربستان از وقوع آتش سوزی در دو پالایشگاه شرکت نفت آرامکو در شهرهای بقیق و هجره حُریص در شرق این کشور خبر دادند. ساعاتی بعد یحیی سریع سخنگوی انصارالله یمن در گفت و گو با شبکه تلویزیونی المسیره،  مسوولیت این حمله را بر عهده گرفت. در این میان در حالی که حوثی‌های یمن مسوولیت این حملات را برعهده گرفته‌اند، برخی وزرای کابینه دونالد ترامپ مانند وزیر امورخارجه و وزیر انرژی او انگشت اتهام را به طرف ایران نشانه گرفته اند.

رسانه های داخلی (اصلاح طلب و اصولگرا) با اشاره به سخنان روز گذشته دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا درباره حمله پهپادی یمنی ها اعلام کردند: اگر تا دیروز انگشت اتهام حمله به تأسیسات نفتی عربستان را با بی‌پروایی بر اساس اتهامات واهی خود به سوی ایران می‌گرفت، حالا با جملات نامطمئنی همچون «این طور به نظر می‌رسد» و «در حال بررسی است» تغییر رویکرد ی آشکار به این موضوع نشان داده داده است.

رسانه های دو طیف سیاسی اصلاح طلب و اصولگرا امروز بخش عمده ای از مطالب خود را به این موضوع اختصاص داده اند.

رسانه های اصلاح طلب در اخبار و گزارش های خود، محورهایی چون تغییر مواضع آمریکا در خصوص متهم دانستن ایران در حمله پهپادی یمن به عربستان؛ بروز نا امنی در منطقه با حمله یمن به تاسیسات نفتی عربستان و همسویی مواضع سه کشور ترکیه، روسیه و ایران در خصوص مساله آرامکو و تاثیر تنش‌های منطقه‌ای بر امنیت عرضه نفت عربستان را مورد توجه قرار دادند.

رسانه های اصولگرا مطالبی همچون عقب نشینی ترامپ از مواضع ضد ایرانی درباره حمله به آرامکو؛ تامین امنیت عربستان از سوی آمریکا با دریافت پول بیشتر؛ شرمساری سعودی ها از ناتوانی در مقابله با حملات پهپادی یمن و تبعات حمله پهپادی یمن به عربستان مطالبی را منتشر کرده اند.

رسانه های اصلاح طلب

تغییر مواضع آمریکا در خصوص متهم دانستن ایران در حمله پهپادی یمن به عربستان

روزنامه ایران در مطلبی با عنوان خرید امنیت خارجی، تجربه شکست خورده، در این باره نوشت: حمله پهپادی - موشکی سهمگین به تأسیسات نفتی عربستان فارغ از اینکه در متن جنگ فرسایشی ائتلاف عربی به رهبری عربستان علیه حوثی‌ها و مردم یمن به وقوع پیوسته است و از عواقب ناگزیر آتشی است که عربستان ۴ سال پیش با مداخله نظامی در جنگ داخلی یمن شعله ور کرد؛ اما در نمای کلی‌تر تصویر عینی این واقعیت است که بر هم خوردن امنیت منطقه برای هیچ یک از بازیگران آن حاشیه امنی باقی نمی‌گذارد. این چنین نیست که یک قدرت منطقه‌ای تصورکند که می‌تواند توان خود را صرف ضدیت و مشکل تراشی برای رقبای منطقه‌ای و همسایگانش کند و خود از شراره‌های آتش برافروخته در امان بماند. همچنان است که دامنه تبعات برهم خوردن امنیت در یکی از استراتژیک‌ترین مناطق جهان تا دورترین کشورها کشیده خواهد شد تا آنجا که افزایش قیمت جهانی نفت به عنوان یک عامل مؤثر در اقتصاد همه کشورها یکی از ابتدایی‌ترین تبعات آن است. حال آنکه اثرات مخرب‌تر را باید در رشد افراط‌گرایی و تروریسم و فراهم شدن محیط برای افزایش قاچاق مواد مخدر و نظایر آن جست‌وجو کرد.   شاید درک ناقص از ماهیت همین بمب ساعتی است که سبب شده دونالد ترامپ یکی از غیرمنطقی‌ترین سیاستمداران جهان نیز با رگه‌ای از واقعگرایی سیاست یک گام به پیش و دوگام به پس اتخاذ کند و اگر تا دیروز انگشت اتهام حمله به تأسیسات نفتی عربستان را با بی‌پروایی بر اساس اتهامات واهی خود به سوی ایران می‌گرفت، حالا با جملات نامطمئنی همچون «این طور به نظر می‌رسد» و «در حال بررسی است» فتیله ادعای خود را پایین بکشد و بگوید می‌خواهد از بوجود آمدن جنگ در منطقه و درگیری نظامی با ایران جلوگیری کند و به دیپلماسی تمایل دارد.

بروز نا امنی در منطقه با حمله یمن به تاسیسات نفتی عربستان

روزنامه شرق در یادداشتی آورد: حمله پهپادی به تأسیسات نفتی استراتژیک عربستان سعودی که با سکته جریان نفت در بازارهای جهانی همراه شد، زنگ خطر جدی بروز ناامنی و به عبارتی جنگ در منطقه خلیج فارس را به صدا درآورد. بروز این حادثه اگرچه می‌تواند زمینه‌ای برای بروز جنگ در منطقه با حضور قدرت‌های بزرگ باشد؛ اما از نگاهی واقع‌بینانه عاملی بزرگ‌تر و مؤثرتر برای جلوگیری از جنگ در این منطقه است. لفاظی‌ها و تهدیدهای دولت آمریکا و برخی از کشورهای منطقه مبنی بر مقصردانستن ایران در این حادثه، طبیعی به نظر می‌رسد؛ چراکه دولتمردان آمریکایی در شرایط حاضر قصد دارند بازی‌ای را که با خروج از برجام آغاز کرده‌اند، در نزد افکار عمومی جهان، موجه جلوه داده و بهره‌برداری سیاسی خود را از این ماجرا داشته و بر قدرت چانه‌زنی خود در آینده در مقابل ایران بیفزایند؛ اما واقعیت این است که این سیاست‌ها و تهدیدها صرفا در حد حرف باقی مانده و با فروکش‌کردن بار روانی و تبلیغاتی حادثه، موضع کشورها و قدرت‌های حامی مذاکره و دیپلماسی برای ایجاد ثبات و امنیت نسبی در خاورمیانه و خلیج فارس را تقویت می‌کند.

حادثه روی‌داده در عربستان را نباید صرفا حمله به عربستان تلقی کرد؛ بلکه حادثه یادشده حاوی این پیام است که هرگونه جنگ و ناامنی در منطقه دارای ابعاد و گستردگی جهانی بوده و هزینه آن برای اقتصاد و سیاست جهانی سنگین و جبران‌ناپذیر خواهد بود. یکی از بزرگ‌ترین هزینه‌ها، اخلال هرچند کوتاه در جریان نفت به بازارهای جهانی است؛ اخلالی که می‌تواند اقتصاد جهان را برای مدت‌ها دچار رکود و توقف کند.

همسویی مواضع سه کشور ترکیه، روسیه و ایران در خصوص مساله آرامکو

روزنامه آرمان ملی در مطلبی با عنوان همسویی سه‌جانبه علیه توطئه آرامکو نوشت: مشاور رئیس‌جمهوری می‌گوید سفر اخیر حجت‌الاسلام حسن روحانی به آنکارا و دیدار او با سران روسیه و ترکیه تأثیر بسزایی در همسویی مواضع سه کشور در خصوص مسأله آرامکو داشته است. پس از اخراج جان بولتون توسط رئیس‌جمهور آمریکا، رسانه‌های آمریکایی پیش‌بینی می‌کردند که تنش‌های کاخ سفید با جمهوری اسلامی در منطقه و جهان کاهش یابد. با این وجود دیری نپایید که هدف قرار گرفتن تأسیسات نفتی «آرامکو» در عربستان، کاهش تولید نفت در این کشور و به تبع آن افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی معادلات را برهم زد. تنش میان ایران و ایالات متحده نه تنها کاهش نیافت بلکه شرایط به نحوی پیش رفت که بسیاری از سیاستمداران در جهان از خطر وقوع جنگی جدید در خاورمیانه هشدار می‌دهند.

نیروهای تندرو همچنان تلاش می‌کنند تا با هدایت منطقه به سوی جنگی پایان ناپذیر منافع خود را تأمین کنند. در همین راستا دقیقا یک روز پس از هدف قرار گرفتن تأسیسات نفتی آرامکو توسط نیروهای انصارا... یمن، سناتور لیندسی گراهام از هواداران سرسخت ترامپ در کنگره خواستار حمله نیروهای نظامی ایالات متحده به تأسیسات نظامی جمهوری اسلامی ایران شد.

تاثیر تنش‌های منطقه‌ای بر امنیت عرضه نفت عربستان

سایت فرارو در گزارشی با عنوان ابعاد ناگفته از انفجار آرامکو و با طرح این سوال که شکست امنیتی استراتژیک‌ترین منطقه نفتی جهان چه پیامی دارد؟ آورد: در این میان همواره گمان می‌شد که هرگونه درگیری در منطقه از نفت عربستان و خاک این کشور دور باقی خواهد ماند، اما حال تنش‌ها به حساس‌ترین نقطه صنعت نفت این کشور و بازارهای جهانی یعنی بقیق رسیده است. از این‌رو به باور جان کمپ، تحلیلگر بازار نفت وقایع بقیق عربستان را وادار خواهد کرد که در سیاست‌های امنیتی خود که حول محور نزدیکی حداکثری به آمریکا، فشار به ایران، دوستی با اسرائیل و فشار رو به جلو در یمن و سوریه بود، تغییراتی لحاظ کند.

بعد از حمله به تاسیسات آرامکو، عربستان با استفاده از انبارهای نفت خود، تاخیر در زمان تحویل محموله‌ها و تغییر نوع نفت تحویلی در حال پاسخ‌گویی به نیاز مشتریان است. با این حال آسیب دیدن «بقیق» که به گفته تحلیلگران استراتژیک‌ترین منطقه نفتی جهان است، تبعات پنهانی نیز به همراه دارد. این وقایع نشان داد که امنیت عرضه نفت عربستان از تحولات و تنش‌های منطقه‌ای مصون نیست. این موضوع علاوه بر اینکه می‌تواند به تغییر سیاست‌های منطقه‌ای ریاض منجر شود، بازبینی کارشناسان در رتبه‌بندی نقاط ریسک بازار نفت را نیز ضروری می‌کند.

بازار نفت روز گذشته به‌عنوان دومین روز کاری خود بعد از حمله پهپادی به تاسیسات شرکت دولتی نفت عربستان (آرامکو) که به خروج ۵.۷ میلیون بشکه معادل حدود ۶۰ درصد از عرضه نفت این کشور منجر شد، افت قیمت را تجربه کرد. این در حالی است که طلای سیاه در اولین دقایق اولین روز بازگشایی هفته حدود ۲۰ درصد رشد کرد که بیشترین رشد طی حدود ۳ دهه محسوب می‌شد.

رسانه های اصولگرا

عقب نشینی ترامپ از مواضع ضد ایرانی درباره حمله به آرامکو

روزنامه کیهان در گزارشی با رو تیتر رئیس‌جمهور آمریکا همچنان مشغول دوشیدن گاو شیرده نوشت: پس از فضا ‌سازی و بلوف مقامات آمریکایی در مورد متهم کردن ایران به دست داشتن در حمله به انصارالله یمن، «دونالد ترامپ» از این موضع عقب‌نشینی و اعلام کرد که به دنبال رویارویی نظامی با تهران نیست. وی از عربستان نیز خواست که برای تامین امنیت خود، باید پول بیشتری به آمریکا بدهد.  از زمانی که انصارالله یمن با ۱۰ پهپاد قلب صنعت نفتی عربستان را زد و تولید نفت این کشور را ۵۰ درصد کاهش داد، فضا ‌سازی زیادی علیه ایران شروع شده است. وزیر خارجه آمریکا بلافاصله ایران را متهم به انجام این حمله کرد و مدعی شد که ایران از عراق به پالایشگاه‌های عربستان حمله کرده است.  ترکی المالکی سخنگوی ائتلاف سعودی نیز ایران را متهم کرد و گفت که این حملات از خاک ایران صورت گرفته است. دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا نیز آشکارا مدعی شد که ایران پشت این عملیات قراردارد. رسانه‌های آمریکایی نیز به سرعت اقدام به پوشش و تحلیل سخنان مقامات آمریکایی کردند و خطر حمله به ایران را بسیار نزدیک دانستند.

اما به یک باره لحن رئیس‌جمهور آمریکا تغییر و او در برابر وعده‌های خود مبنی بر مقابله با ایران، عقب‌نشینی کرد. ترامپ بعد از ظهر روز دوشنبه به‌وقت محلی در دیدار با ولیعهد بحرین در کاخ سفید، حرف‌های ماه‌های اخیر خود را تکرار کرد و گفت که دولت متبوعش به‌دنبال جنگ با ایران نیست... ت. وی با اعلام اینکه به‌زودی «مایک پامپئو» و تنی چند از دیگر مقامات این کشور عازم عربستان خواهند شد تا درخصوص حمله اخیر به تأسیسات نفتی شرکت سعودی آرامکو با مقامات عربستان گفت وگو کنند، افزود: «واشنگتن می‌خواهد بداند که چه‌کسی پشت حمله به تأسیسات نفتی عربستان بوده است. البته به‌نظر می‌رسد که ایران مسئول این حملات است». رئیس‌جمهور آمریکا در عین حال مدعی شد: «گزینه دیپلماتیک در قبال ایران هنوز برقرار است. ایرانی‌ها خواستار توافق هستند.»

رئیس‌جمهور آمریکا در ادامه گفت: ما به عربستان کمک خواهیم کرد و سعودی‌ها باید در تامین امنیت خود مسئولیت بیشتری را بپذیرند و این امر شامل پرداخت پول هم می‌شود. کیهان افزود: این نخستین بار نیست که ترامپ از سعودی‌ها باج‌خواهی می‌کند. او بارها در مناسبت‌های مختلف طی سخنرانی‌های خود، از عربستان خواسته هزینه حمایت واشنگتن از این کشور را پرداخت کند.

 تامین امنیت عربستان از سوی آمریکا با دریافت پول بیشتر

روزنامه سیاست روز در گزارشی با روتیتر تکرار نگاه تحقیر آمیز آمریکا به عربستان پس از شکست در برابر عملیات پهپادی یمنی‌ها، می نویسد: آمریکا که سیستم پاتریوتش به رغم میلیاردها دلار هزینه نتوانسته کاری برای سعودی در برابر مقاومت یمن صورت دهد، همچنان به رفتار تحقیرآمیز در قبال سعودی ادامه می دهد چنانکه ترامپ رئیس جمهور آمریکا گفت: ما به سعودی کمک خواهیم کرد و سعودی‌ها باید در تامین امنیت خود مسئولیت بیشتر را خودشان بپذیرند و این امر شامل دریافت پول هم می‌شود.

رییس جمهور آمریکا با اشاره به اینکه کشورش بزرگترین تولیدکننده  انرژی در جهان است گفت: از اتفاق رخ داده در خاورمیانه وحشت زده نیستیم... م. چند سال پیش اگر اتفاقی که دو روز پیش در خاورمیانه افتاد، رخ می‌داد ما مشکل پیدا می‌کردیم و دچار وحشت می‌شدیم، اما امروز این ترس و وحشت را نداریم و نفت بسیاری در اختیار داریم. رئیس جمهور آمریکا گفت: ما دیگر مجبور نیستیم برای نفت، نیروی دریایی به منطقه خاورمیانه بفرستیم. خودمان به اندازه کافی نفت داریم. لازم به ذکر است دو منبع آگاه در شرکت تجاری آرامکو اعلام کردند این شرکت درخواست‌هایی در زمینه خرید سوخت دیزل ارائه کرده است. بخش تجاری شرکت نفتی آرامکوی عربستان سعودی در پی انفجار روز شنبه در تاسیسات نفتی این کشور، به خریدار فراورده‌های پالایشی نفت برای تحویل فوری تبدیل شده است. به موجب این گزارش منابع آگاه شرکت تجاری آرامکو (ATC) روز یکشنبه در یادداشتی اعلام کردند عربستان سعودی پس از حملات اخیر به تاسیسات نفتی آرامکو ناچار شد بیش از نیمی از تولیدات نفت خام خود را به همراه بخش از تولیدات گازی به تعلیق در بیاورد و قرار است به یک خریدار چشمگیر فراورده‌های پالایشی تبدیل شود.

شرمسار شدن سعودی ها از ناتوانی در مقابله با حملات پهپادی یمن

به گزارش مشرق نیوز، «میشائیل لودرز» تحلیلگری آلمانی است که "دویچه وله" رسانه دولتی این کشور، وی را "یکی از کارشناسان مطرح مسائل خاورمیانه در آلمان" معرفی کرده است.  لودرز در گفتگو با دویچه وله راجع به عملیات اخیر انصارالله اظهار داشت: حملات پهپادی به تأسیسات نفتی آرامکو، علاوه بر خسارات مادی و ضربه امنیتی، سعودی‌ها را "شرمسار" کرده است. آن‌ها میلیاردها دلار هزینه خرید تسلیحاتی ـ عمدتا از آمریکا ـ کرده‌اند که نتوانسته با ۱۰ پهپاد مقابله کند.

وی با اشاره به تشکیک برخی منابع در خصوص توانایی یمنی‌ها در انجام عملیاتی با این ابعاد وسیع و گرفتن انگشت اتهام به سمت ایران، ادامه داد: به‌نظر من انجام چنین حملاتی از سوی حوثی‌ها غیرممکن نیست. بر خلاف آنچه وزیر خارجه امریکا می‌گوید، من گمان نمی‌کنم که ایران پشت حمله به تأسیسات نفتی عربستان باشد؛ آن‌هم درست پس از برکناری «جان بولتون» که مشتاق جنگ علیه ایران بود. بنابراین بعید می‌دانم که تهران در این حملات به‌طور مستقیم دست داشته باشد.

تبعات حمله پهپادی یمن به عربستان

 خبرگزاری تسنیم گزارش داد: حمله به دو پالایشگاه شرکت نفت «آرامکو» در شهرهای «بقیق» و «هجره حریص» در شرق عربستان سعودی، علاوه بر داشتن تبعات اقتصادی، جدیدترین نشانه‌ای است که ظهور و بروز نظمی جدید در مناسبات قدرت دنیا و پایان یافتن نظام تک‌قطبی به‌محوریت آمریکا را نوید می‌دهد.  تسنیم درباره تبعات ژئوپولتیک حمله پهپادی یمن به تاسیسات نفتی عربستان نوشت: حملات روز شنبه، از طرف دیگر در بردارنده تبعات مهم ژئوپولتیک هم هست. یکی از مهم‌ترین تلویحات این حمله، دشوار کردن اجرای سیاست آمریکا موسوم به «کارزار فشارحداکثری» علیه ایران از طریق به صفر رساندن صادرات نفت ایران است.

بعد از اجرایی شدن تحریم‌های نفتی علیه ایران عربستان سعودی وعده جبران کمبود نفت از بازار را می‌داد. به همین دلیل، ریاض، در راستای کمک به سیاست آمریکا در به صفر رساندن صادرات نفت ایران و تحمیل ضربه سنگین به اقتصاد کشورمان بعد از این تحریم‌ها تولید نفت خود را افزایش داد.  حملات انصارالله یمن، اکنون با نابودی بخشی از تأسیسات نفت عربستان سعودی، اجرای سیاست فشار بر ایران را با چالش مهمی رو به‌رو کرده و علاوه بر مخدوش کردن تصویر عربستان سعودی به عنوان منبع قابل‌اتکا و باثبات برای تنظیم عرضه نفت، جای خالی نفت ایران در بازار را پررنگ‌تر کرده است.