به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، نشست سه جانبه بررسی تحولات سوریه با حضور «حسن روحانی»، «ولادیمیر پوتین» و «رجب طیب اردوغان» روسای جمهوری ایران، روسیه و ترکیه در آنکارا برگزار شد. روند اوضاع کنونی در استان «ادلب» و مناطق شمال شرق سوریه و همچنین روند پیشرفت حل و فصل اوضاع سیاسی، مهمترین محور مذاکرات نشست سه جانبه ایران، روسیه و ترکیه بود.
نتیجه نهایی نشست روسای جمهور سه کشور مذکور تاکید بر یافتن راه حل سیاسی برای بحران سوریه در کنار حفظ تمامیت ارضی این کشور بود. مهمترین موضوع مطرح شده در نشست آنکارا مساله ادلب بود. تاپیش از این دولت ترکیه به عنوان مهمترین حامی معارضان دیدگاهی مخالف ایران و روسیه داشت که از دولت قانونی «بشار اسد» حمایت می کردند. اکنون به نظر می رسد با تثبیت دولت اسد شرایط به نحو چشمگیری تغییر کرده است. مهمترین دغدغه آنکارا حل و فصل موضوع مهاجران به سوریه و آینده کُردهای سوریه است موضوعی که برای آنکارا اهمیت فوق العاده دارد، زیرا آنکار نگران اتحاد کردهای سوریه و ترکیه و تقویت موقعیت آن ها است.
نخستین نشست سران روسیه، ایران وترکیه درباره سوریه، در ماه نوامبر سال ۲۰۱۷ در بندر سوچی (روسیه) برگزار شد. دومین مذاکرات سه‌جانبه در ماه آوریل سال ۲۰۱۸ در آنکارا انجام گرفت، سومین دور این گفت‌وگوها در سپتامبر سال ۲۰۱۸ در تهران و بعد از آن رهبران سه کشور برای چهارمین بار در ماه فوریه سال ۲۰۱۹ در بندر سوچی گردهم جمع شدند. نشست اخیر آنکارا پنجمین دور از مذاکرات رهبران سه کشور ضامن صلح در سوریه است که در چارچوب مذاکرات آستانه برگزارشد.
پژوهشگر ایرنا با «جعفر حق پناه» کارشناس مسایل ترکیه در مورد نشست آنکارا به گفت و گو پرداخت.
ادلب سوریه، منطقه رقابت ترکیه با روسیه است
جعفر حق پناه در ابتدای این گفت و گو بیان داشت: منطقه ادلب برای ترکیه دارای اهمیتی بسیار است، زیرا تنها منطقه باقی مانده از سوریه است که آنکارا در آنجا نفوذ دارد. ترکیه در ادلب بیشتر با روسیه رقابت می کند و این تنها منطقه باقی مانده تحت نفوذترکیه است که با حمایت از براندازان نظام سوریه، معارضان را تحت رهبری خود مدیریت می کند. این منطقه سوریه به مرزهای ترکیه نزدیک است و برای دولت آنکارا اهمیت ویژه دارد.
مساله کردهای سوریه موضوع قابل بحث مذاکرات اخیر نبود، زیرا ترکیه برای پایان دادن به مساله کردها با امریکا در حال مذاکره است. امریکا درشرق فرات نیروی نظامی دارد. کردها ساکن در این منطقه بیشتر با امریکا همکاری می کنند لذا عملا خارج از دستور مذاکرات در حال رایزنی هستند. اگر این مورد در نشست انکارا مطرح می شد مسلما واگرایی بیشتری بین کشورهای شرکت کننده در این نشست بوجود می آمد.
حق پناه در مورد مواضع جمهوری اسلامی نسبت به تحولات اخیر سوریه اظهار داشت: همان گونه که رئیس جمهور کشورمان در نشست آنکارا تاکید کرد دولت سوریه باید حاکمیت خود را بر شرق فرات گسترش دهد و در منطقه شرق فرات هیچ مداخله ای صورت نگیرد. این خواسته ایران می تواند انتقادی به مداخلات ترکیه در شرق فرات باشد. ترکیه می خواهد علیه کردها در شرق فرات وارد عمل شود و امکان این حضور توافقی است که باید با آمریکا یی ها انجام دهد. آنکارا سعی می کند منطقه ای امن با کمک آمریکایی ها در شرق فرات برای حفظ منافع خود به وجود آورد.
در این نشست تمرکز عمده بر منطقه ادلب بود، موضوع کردها ی سوریه در دستور کار قرار نگرفت. در واقع می توان گفت محوریت این دور از گفت و گوهای نشست سه جانبه که در چارچوب نشست آستانه برگزار شد تحولات ادلب و تدوین قانون اساسی بوده است. هر سه کشور از تدوین قانون اساسی سوریه حمایت کردند. برای تسریع روند صلح سوریه در ابتدا باید موضوع کردها مشخص و حل و فصل شود و بعدها حمایت از قانون اساسی این کشور در دستور کار قرار گیرد.
حق پناه در مورد نفوذ ترکیه در منطقه ادلب اظهار داشت: در منطقه ادلب «هیت تحریرالشام» مستقر است که از ترکیه حرف شنوی دارد. دولت ترکیه سعی می کند حمایت های خود را از این گروه برای پیشبرد منافع اش حفظ نماید و با روسیه در این منطقه به توافقاتی دست پیدا کرده است. ترکیه می خواهد با حمایت از این گروه ها درآینده سیاسی سوریه نقش پر رنگی داشته باشد.
وی همچنین بیان داشت:ترکیه در مساله سوریه روابط دو سویه خودرا با دو کشور روسیه و آمریکا حفظ می کند. آنکارا در حوزه سوریه اشتراک منافع و اختلافات جدی با واشنگتن و مسکو دارد. در مورد کردها با آمریکا مشکل جدی دارد و در مورد ادلب نیز با روسیه دارای اختلافاتی است،اما به هر حال سعی می کند روابط فی مابین خود را با این دو کشور بازیگر در عرصه بین المللی در حوزه تحولات سوریه حفظ نماید.
نظر شما