نگاه محاسبه گرانه آمریکا به واقعه «آرامکو»

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، بعد از آن که در نتیجه حملات پهپادی نیروهای یمنی به تاسیسات نفتی عربستان، تولید نفت این کشور به نصف رسید اما آمریکایی ها در میان سکوت جهانیان نوک پیکان اتهام را به سمت ایران نشانه رفته اند. آنها با هدف اعمال فشار حداکثری بر ایران و حمایت ظاهری از متحد خود، تاکید دارند که این حملات از جانب تهران صورت گرفته است.

برخی مقامات کاخ سفید اخیرا تاکید کرده اند که افزون بر حمله پهپادی، موشک های کروز و قاره پیمایی نیز از داخل ایران به سمت دو منطقه نفت خیز عربستان شلیک شده که این میزان خسازت چشمگیر را بر جای گذاشته اند. این در حالی است که انصارالله یمن حملات اخیر را بر عهده گرفته و آن را تلافی مداخله جویی های سران ریاض در امور داخلی این کشور و بمباران های پیاپی ائتلاف عربی می دانند.

حملات ناگهانی و مخرب به آرامکو، ناتوانی و ضعف سامانه‌های متنوع پدافند هوایی آمریکایی را به تصویر کشید به ویژه وقتی که آرامکو در 50 کیلومتری پایگاه پنجم دریایی آمریکا قرار دارد، این ناتوانی برجسته تر می شود. آمریکا به منظور تامین امنیت عربستان، پدافندهای گوناگونی همچون «هاوک» و «پاتریوت» در نقاط مختلف این کشور نصب کرده است. گفته می شود که پاتریوت دارای چهار بخش عملیاتی رادار، اتاق کنترل، قطعه راکت و آتشبار است و دستگاه پاتریوت، قابلیت رصد 50 هدف در آن واحد را دارا می باشد. به گفته پنتاگون سیستم پاتریوت توان مقابله با راکت های بالستیک، راکت‌های کروز و هواپیماهای پیشرفته را دارد.

آسیب پذیری پدافندهای آمریکایی در عربستان چند راه را پیش روی آنها قرار داده است؛ یکی از این راه ها ارتباط دادن حملات به ایران است چرا که ضعف دفاعی آنها در برابر حملات انصارالله یمن رسوایی به مراتب بیشتر برای انها نسبت به ایران به همراه دارد. به باور ناظران در نهایت سران ریاض به این واقعیت پی خواهند برد که انعقاد توافقات تسلیحاتی میلیاردی با آمریکا نیز امنیت آنها را در برابر دشمنان همجوار تامین نمی کند.

به دنبال نمایان شدن ضعف پدافندهای آمریکایی در عربستان بود که «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه پس از نشست سه جانبه با رهبران ترکیه و ایران گفت «ما آماده ایم به عربستان سعودی کمک لازم ارایه کنیم، و رهبری سیاسی عربستان سعودی فقط باید تصمیم درست دولتی بگیرند، چنانکه در زمانش این تصمیم را رهبران ایران با خریداری اس – ۳۰۰ و رئیس جمهور اردوغان با خریداری جدیدترین مجتمع دفاع راکتی اس – ۴۰۰ از روسیه نمود.»

عربستان که باوجود صرف هزینه های هنگفت و توافقات تسلیحاتی چشمگیر نتوانست حتی از شریان حیاتی خود محافظت کند، از زمان روی کار آمدن ترامپ حساب ویژه ای روی دولت جدید مستقر در کاخ سفید باز کرد و در مقابل، حرص بالای ترامپ برای کسب درآمدهای کلان ناشی از فروش تسلیحات در برابر دلارهای نفتی سعودی ها، این پیوند را محکم تر ساخت.

ترامپ همان ماه‌های نخست ریاست جمهوری خود، عربستان را به عنوان نخستین مقصد سفر خارجی خود برگزید و در ماه مه ۲۰۱۷ با سفر به ریاض، قراردادی تسلیحاتی به ارزش ۴۶۰ میلیون دلار با آل سعود به امضا رساند؛ توافقی که ۱۱۰ میلیارد دلار از آن اجرایی شده و ۳۵۰ میلیارد دلار دیگر نیز قرار است در یک دهه آینده وارد فاز عملیاتی شود. بر پایه برخی گزارش‌ها که حجم توافقات تسلیحاتی واشنگتن- ریاض بین سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۷ تنها ۹ میلیارد دلار برآورد می‌شد، اینک به صدها میلیارد دلار رسیده است.

چندی پیش «انستیتو پژوهش‌های صلح» (سیپری) مستقر در استکهلم نیز گزارشی از فروش جنگ افزارهای آمریکایی انتشار داد و تاکید کرد که آمریکا با فاصله چشمگیری در صدر کشورهای فروشنده تسلیحات در جهان قرار دارد. به گزارش این مؤسسه پژوهشی سوئدی، آمریکا در دوره پنج ساله منتهی به ۲۰۱۸ به تنهایی ۳۶ درصد از بازار فروش تسلیحات جهان را به خود اختصاص داده است. در این میان برخی کشورهای عربی منطقه به ویژه عربستان نقش تعیین کننده‌ای در افزایش فروش تسلیحات آمریکایی داشته اند به طوری که ریاض با خرید ۱۲ درصد از جنگ افزارهای آمریکایی در صدر مشتریان واشنگتن قرار دارد.

حرص و جنون فروش تسلیحات و جنگ افزارهای آمریکایی از سوی ترامپ، نمایندگان کنگره حتی طیف جمهوریخواه آن را نیز نگران ساخته است. آنها بارها با توافقات فروش تسلیحات به عربستان مخالفت کرده اند و چندی پیش در دو مجلس سنا و نمایندگان، فروش تسلیحات به ارزش هشت میلیارد دلار به سه کشور عربستان، امارات و اردن را ممنوع کردند اما مصوبه کنگره با سد وتوی ترامپ مواجه شد و رئیس جمهوری آمریکا در عمل نشان داد که در این تجارت هر نوع مانع افکنی نمایندگان کنگره را کنار خواهد زد.

ترامپ که در دوره رقابت های انتخابات ریاست جمهوری، عربستان را به گاو شیرده تشبیه می کرد که باید توسط آمریکا دوشیده شود، از تنش های منطقه ای و حتی ماجرای آرامکو نیز بهره می گیرد تا سلاح های بیشتری به این کشور و دیگر کشورهای عربی منطقه گسیل دارد.

افزون بر آن، کشاندن عربستان سعودی بعد از حملات آرامکو به ائتلاف دریایی خود یکی از اهداف ترامپ بود که دیروز محقق شد و عربستان رسما به ائتلاف مذکور پیوست؛ ائتلافی سست و کم عضو که باوجود پیگیری مداوم مقامات کاخ سفید برای به 60 رساندن تعداد اعضای آن اما اینک شمار آنها (آمریکا، انگلیس، استرالیا، بحرین و عربستان) از انگشتان یک دست تجاوز نمی کند.