به گزارش گروه نشریات خبری ایرنا، پس از خروج آمریکا از برجام، اروپایی ها برای حفظ ایران در برجام وعده های مختلفی را عنوان داشتند که هیچ کدام از این تعهدها تاکنون تحقق نیافته و ایران تاکنون به خاطر بی اقدامی اروپا سه گام شامل بالا بردن درصد غنی سازی اورانیوم از ۳.۶ درصد و افزایش ذخیره اورانیوم غنی شده را برداشته است. حال زمزمه مرحله چهارم کاهش تعهدات در پیش رو است.
رسانه های منتسب به جریان اصلاح طلب عنوان داشتند: پس از خروج آمریکا از برجام، اروپایی ها عملا به هیچ یک از تعهدات برجامی خود عمل نکردند و هر روز پیشنهادی برای تبادل مالی و فروش نفت ایران ارائه کردند اما در عمل نتوانستند کاری پیش ببرند.
رسانه های اصولگرا هم در این باره نوشتند: اروپا به هیچ یک از تعهدات انجام شده در برجام عمل نکرده و فقط قول های بی عمل تحوبل داده است.
رسانه های اصلاح طلب
پایبند نبودن اروپایی ها به تعهدات برجامی
علی بختیار رییس فراکسیون پاسخگو مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با خبرگزاری ایسنا با تاکید بر اینکه ایران نمی‌تواند به طور یکجانبه به تمام تعهدات برجامی خود عمل کند و دیگر کشورها نیز صرفا نظاره گر بمانند، گفت: تاکنون اروپایی‌ها به هیچ یک از پیشنهادهایی که خود به منظور تامین منافع ایران از برجام ارائه داده‌اند، عمل نکرده‌اند؛ ایران نمی‌تواند یکجانبه به تعهدات برجامی عمل کند. وی با اشاره به غیر منطقی بودن انتظار اروپایی‌ها از ایران برای پایبندی کامل به برجام، بیان کرد: تقریبا بعد از خروج آمریکا از برجام، اروپایی هاعملا به هیچ یک از تعهدات برجامی خود عمل نکردند و هر روز پیشنهادی برای تبادل مالی و فروش نفت ایران ارائه کردند اما در عمل نتوانستند کاری پیش ببرند.
جمهوری اسلامی پس از خروج آمریکا از برجام اعلام کرد که حاضر است در برجام بماند و ایران در سطوح مختلف در چندین اجلاس با حضور طرف‌های برجامی حضور یافت. نماینده مردم گلپایگان و خوانسار در مجلس تصریح کرد: ایران قبل از برداشتن گام‌های اول و دوم کاهش تعهدات برجامی انعطاف خود را نشان داد اما بیش از این غیر منطقی است. ایران نمی‌تواند به طور یکجانبه به تمام تعهدات خود عمل کند و سایر کشور ها نیز صرفا نظاره گر بمانند. علی رغم اینکه اتحادیه اروپا از لحاظ حقوقی و سیاسی استقلال دارد اما منافع خود را با آمریکا گره زده و از آمریکایی‌ها اثر می‌پذیرد. اتحادیه اروپا تاکنون نتوانسته استقلال خود را در عمل نشان دهد و این یک ضعف برای اروپایی‌هاست.
کاظم غریب‌آبادی نماینده کشورمان نزد سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین در گفت و گو با روزنامه آرمان ملی اعلام داشت: اروپایی‌ها وزن خودشان را نشان دادند که آنها در مقابل آمریکایی‌ها منافع خودشان را ترجیح داده و تعهداتشان را زیر پا می‌گذارند تاکنون نیز اروپایی‌ها به گونه‌ای با توجه به مساله برجام خودشان را از آمریکایی‌ها جدا کرده بودند اما تا اینجا هم به دلیل یک سال و نیم تلاشی که برای امضای برجام انجام داده بودند این کار را ادامه دادند. لذا منافع اروپایی‌ها برایشان ایجاب می‌کند تا به سمت آمریکایی‌ها بروند. بنابراین این مساله را ایران باید از ابتدا می‌دانست که اروپایی‌ها وزن زیادی در برابر آمریکا ندارند و نمی‌توانند کاری از پیش برند. بنابراین این مساله به عهده ایران است تا خود تصمیم بگیرد در صورت خروج احتمالی طرفین از برجام دست ایران عملا خالی خواهد شد. لذا این مقطع بسیار مهمی است تا تهران بتواند در چنین چارچوبی خوب بازی کند. مسلما اگر تهران بخواهد بهانه‌ای به دست اروپایی‌ها دهد ما با مشکلات زیادی مواجه خواهیم گشت. بنابراین اگر آنها بخواهند آن تهدید را عملی کنند، ایران را تحت فصل ۷ شورای امنیت قرار داده و محدودیت‌ها و تحریم‌های جدیدی اعمال کرده و کار بسیار مشکل خواهد شد. در حال حاضر فعالیت‌های ترامپ پشتوانه شورای امنیت را ندارد اما اگر قرار باشد این راه برای آنها باز شود تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران تحمیل خواهد شد.
ولی الله نانواکناری رییس کمیته امنیت داخلی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا با اشاره به عمل نکردن اروپایی ها به تعهداتشان در برجام گفت: همه کسانی که برجام را امضا کردند ملزم به رعایت تعهداتشان شده‌اند که انجام ندادن تعهدات از منظر اخلاقی و افکار عمومی محکوم است. منطقی نیست وقتی اروپایی‌ها به تعهداتشان عمل نمی‌کنند خواستار پایبندی ایران به برجام هستند، انتظار ما از اروپایی‌ها این است که سر عقل آمده و از بردگی دست بکشند.
این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تاکید کرد: اگر اروپایی‌ها بخواهند در ادامه راه به تعهداتشان عمل نکنند ما گام‌های بعدی را هم برخواهیم برداشت البته که به اروپایی‌ها هم اعتمادی نیست. امروز افکار عمومی جهان فهمیدند که اروپا همچون آمریکا قادر به انجام تعهداتش نیست این امر پیش بینی شده برای ما است اما منتظریم تا آنها به تعهداتشان عمل کنند.
به گزارش روزنامه مردم سالاری، کواکبیان دبیرکل حزب مردم‌سالاری با بیان اینکه اروپایی‌ها نشان دادند که عملکردشان در برجام بهتر از آمریکایی‌ها نیست گفت: دیگر گول وعده‌های اروپا و آمریکا را نخواهیم خورد و تنها در صورت رفع تحریم‌ها و بازگشت آمریکا به برجام، ایالات متحده می‌تواند در جلسات مذاکره با اروپایی‌ها حضور داشته باشد
تردید اروپا در تصمیم گیری
روزنامه آرمان با تیتر اروپا در ایستگاه آخر تصمیم‌گیری عنوان داشت: حال اروپایی‌ها مانده‌اند و انجام تعهداتشان در قبال ایران. اگر به انجام تعهدات بپردازند توافق مثل سابق ادامه می‌یابد و جهان در صلح وآرامش گذران روزگار می‌کند، اما اگر متمایل به آمریکا شوند مشخص نیست که بجز تروریسم، موادمخدر، قاچاق و... با چه چیزهایی مواجه شوند. هرچند فروپاشی برجام برای ایران نیز بسیار گران تمام خواهد شد، اما قدر مسلم این اروپا و آمریکا بودند که به سنت گذشته زیر توافق زده‌اند و نتوانسته‌اند از پس تعهدات سپرده خود بر آیند و ایران سر بلند خواهد بود.
اروپایی‌ها که امروز بیش از هر زمان دیگری مشخص شده از پس تعهدات سپرده در برجام بر نمی‌آیند درصدد بودند در نیویورک با رندی خاصی شرایط را برای دیدار روحانی و ترامپ آماده کنند تا مساله برجام را به نوعی به مساله ایران و آمریکا تبدیل کرده و خود در کناری به تماشا بنشینند. کما اینکه خود اروپایی‌ها در نیویورک اذعان کردند که ما طرف دعوا نیستیم. این در حالی است که روحانی و مردانش برای مذاکره جهت حصول نتیجه عملی از سوی اروپایی‌ها رفته بودند و گرنه رویکرد آمریکا در قبال ایران و متقابلا ایران در قبال آمریکا از پیش مشخص بود. لذا پر واضح است که چرا روحانی به اروپایی‌ها به جهت عمل‌نکردن به تعهداتشان می‌تازد. ظریف نیز در حاشیه مجمع عمومی در جلسه ۱+۴ با اروپایی‌ها نسبت به آینده برجام هشدار داده و با تلنگری به آنها از ادامه کاهش گام به گام تعهدات برجامی ایران خبر داده است. همین موضوع نیز موجب شده تا اروپایی‌ها نسبت به برداشته شدن گام چهارم ایران ابراز نگرانی کنند و تلویحا ایران را تهدید به خروج از برجام کنند. آنچه مسلم است اروپایی‌ها توان ایستادگی و مقابله با آمریکا را ندارند؛ لذا ترجیح می‌دهند که به جای آمریکا ایران را محبور به تغییر شرایط کنند. رویکردی گستاخانه که از ناتوانی تروئیکای اروپایی ناشی می‌شود. قدر مسلم ایران از مواضع خود کوتاه نخواهد آمد و همانطور که رئیس‌جمهور در سخنرانی خود گفت: «برجام برای ایران حداقل بود؛ اگر بیشتر می‌خواهید بیشتر بپردازید» لذا اروپایی‌هایی که یک سال تمام با بیانیه‌های سیاسی بی‌مصرف وقت تلف کردند و در آخر سازوکاری ناقص الخلقه چون اینستکس را که هیچ کارکردی نیز نداشته برای ایران گشوده و نتوانستند حتی از پس تعهدات خود بر آیند قاعدتا نخواهند توانست بیش از این نیز منافع ایران را تامین کنند.
وضعیت نامناسب برجام
روزنامه اعتماد گزارش داد: برجام در حال حاضر در مقام و مرحله اجرا روزگار خوبی ندارد و هر روز به ویژه این روزها بیم گسسته شدن کامل این پیمان بیشتر از قبل می‌شود. با این وضعیت یعنی اعلام خروج ایالات متحده آمریکا با وجود اینکه تشریفات قانونی- قراردادی و حقوقی رعایت نشد مساله فایده و منفعت برجام بیشتر مورد توجه و موضوعی شده که این روزها به‌شدت دستاویز مخالفان هم قرار گرفته و به وسیله آن تلاش دارند تا تمام اقدامات دولت و مشخصا مذاکره‌کنندگان هسته‌ای و شخص وزیر امور خارجه را نه تنها زیر سوال ببرند که آن را مضر و علیه منافع ملی و مصلحت معرفی کنند.
گرایش اروپا به آمریکا
قاسم محبعلی مدیرکل اسبق خاورمیانه و شمال آفریقای وزارت خارجه در گفت و گو با روزنامه آرمان اظهار داشت: خروج اروپایی‌ها از برجام منافع ایران را تامین نخواهد کرد و در آن صورت ایران در سیاست خارجی و اقتصاد، در شرایط پیچیده‌تری قرار خواهد گرفت و دامنه انتخاب‌هایش کمتر خواهد شد. اگر ایران علاقه‌ای به سمت فروپاشی برجام و بازگشت مجدد تحریم‌های بین‌المللی ندارد، باید به نوعی با اروپایی‌ها به تفاهم برسد و شرایط مناسب را برای تاثیر حداکثری دیپلماسی فراهم نماید. در غیر این صورت مسیر دیگری وجود دارد و آن مسیر در برابر ایران گذاشته می‌شود. اگر ایران روندی در پیش گیرد که به توسعه برنامه هسته‌ای بینجامد، طبیعتا واکنش‌های بین‌المللی را به دنبال خواهد آورد که چنین روندی بر خلاف سیاست اعلام شده کنونی ایران است. این دو انتخاب در برابر ایران قرار دارد. راه میانه‌ای به نظر نمی‌رسد که هم گام‌های کاهش تعهدات برجامی ادامه داشته باشد و هم خروج از برجام صورت نگیرد. اگر برخی انتظار دارند که اروپایی‌ها به تمامی غیبت آمریکا را جبران کنند.
قبلا این تصور وجود داشت که با کاهش تعهدات برجامی، اروپا تحریک شده و به دادن امتیازات بیشتر به ایران مجبور خواهد شد اما چنین نشد و برعکس اروپا از ایران دور و به آمریکا نزدیک‌تر شد. هدف قرار گرفتن تاسیسات نفتی آرامکو سطح بحران را در منطقه ارتقا داد. هر چه گره‌های امنیتی منطقه کورتر شوند، چون اروپا قادر به حل این مسائل نیست، به سمت آمریکایی‌ها کشیده خواهد شد. وقایع آرامکو و تلاطم در بازار انرژی جهان این را نشان داد که برخی مسائل موجب نزدیکی اروپا و آمریکا خواهند شد. این وقایع نشان داد اینکه گفته می‌شد با اعمال فشار اروپا به سمت ایران خواهد آمد در واقع اشتباه محاسباتی بوده است. از این نظر باید تاکید کرد هرگونه اشتباه محاسباتی به ضرر منافع ملی خواهد بود.
فزایش فاصله بین ایران و اروپا
به گزارش تارنمای نامه نیوز، الجزیره قطر در گزارشی که اخیرا نوشته از این گفت که ممکن است اروپا به تدریج و در طول ماههای اخیر از ایران دور شده و به سمت آمریکا رفته و قید برجام را بزند. به گفته الجزیره، اروپا امید بسیاری داشت که بتواند ایران را در مجمع عمومی سازمان ملل پای میز مذاکره بنشاند اما نتوانست به اهداف خود برسد. روسای جمهور فرانسه و انگلیس در نیویورک تلاش بسیاری کردند که روحانی را راضی به دیدار با ترامپ کنند اما متوجه شدند قادر به این کار نیستند.
در صورت شیفت و چرخش اروپا به سمت آمریکا، واکنش مقامات ایران بدون شک تند خواهد بود. این واکنش ها در چند روز اخیر هم کاملا مشاهده شده است. رهبر معظم انقلاب چند روز پیش در سخنرانی خود اعتماد به اروپا را اشتباه دانست و اعلام کرد که مقامات هیچ گونه امیدی به اروپایی‌ها نداشته باشند. با این حال، تحلیلگران تاکید دارند که بعید است حتی با شیفت اروپا، ایران از مسیری که تا کنون رفته دور شده و سه گام کاهش تعهدات هسته‌ای خود را تعلیق کند.
رسانه های اصولگرا
متعهد نبودن اروپایی ها به برجام
روزنامه صبح نو با تیتر مسیر بسته اروپا نوشت: همانگونه که از ماه‌ها پیش هم حدس زده می‌شد، اروپا توان، امکان و عزم حل مناقشه هسته‌ای ایران را ندارد. این را سال‌ها قبل سولانا گفته بود که مشکل اصلی آمریکاست و نه اروپا. بااین‌حال، این‌بار اتفاق دیگری هم افتاد. اروپا با دو بازی پیش آمد: ۱. طرحی برای متوقف‌کردن ایران و تحریم‌ها؛ ۲. شرط‌گذاری برای عکس یادگاری با ترامپ. هرچه توافق اولی پررنگ‌تر می‌شد، درخواست دومی هم افزایش می‌یافت و وقتی همه سوالات و ابهامات توافق چهار یا پنج ماهه به پایان رسیده بود، این اروپایی‌ها بودند که رفتاری خیانت‌بار از خود نشان دادند تا آمریکا نگوید نمی‌شود. خباثت اروپایی‌ها در زوال سیاستمداران زبده نشانگر ناتوانی آنها برای حل‌وفصل مشکلات ریز و درشت خویش است و همان نکته‌ای است که بسیاری از رهبران جهان در مجمع عمومی بدان اشاره کردند: «زوال تمدن غرب فرارسیده است». با این اوصاف، آیا مسیر مناقشه هسته‌ای به‌سمت تنش بیشتر پیش می‌رود؟ برای این دو سوال گونه تحلیل وجود دارد که بخشی از آن مرتبط با مسائل داخلی آمریکا، انتخابات این کشور و استیضاح ترامپ است. بااین‌همه، روشن است راه اروپا بسته شده و راه‌های دیگر گشوده خواهد شد؛ راه‌هایی که ممکن است بیش از آنکه ریشه غربی داشته باشد، به همین قاره آسیا محدود شود؛ هرچند نباید در هر صورتی، کشور را بدین شرایط شرطی کرد و اقتصاد را معلق.
سیدرضا حسینی کارشناس مسایل سیاست خارجی به روزنامه جوان گفت: موضوع مهم کاهش تعهدات برجامی که از اردیبهشت ماه سال جاری که در دستور کار سازمان انرژی هسته ای قرار گرفته است حتما باید بر اساس برنامه های از پیش تعیین شده در زمان از قبل معین شده انجام گردد و تهدیدات اخیر اروپا نباید به هیچ عنوان این گام ها را به تاخیر اندازد؛ بلکه همانگونه که مقامات ارشد سیاست خارجی ایران اعلام کرده اند که اروپا به هیچ یک از تعهدات انجام شده در برجام عمل نکرده است و فقط قول های بی عمل تحوبل داده اند سیر گام ها با اقتدار هرچه بیشتر برداشته شود.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، سعید جلیلی طی سخنانی در نشست ماهانه جامعه اسلامی مهندسین گفت: از اردیبهشت ۹۷ که رژیم آمریکا از برجام خارج شد طرف های غربی حاضر نشدند حتی یکبار بگویند که رفتار آمریکا را محکوم می کنند و تا همین امروز سنگین ترین واکنش که نسبت به خروج آمریکا از برجام داشتند این بود که اظهار تاسف عمیق می‌کردند. از سوی دیگر غربی ها بلافاصله پس از خروج آمریکا از برجام در بیانیه ای ضمن ابراز تاسف از این اقدام آمریکا تاکید کردند که ایران باید به تمامی تعهدات خود ذیل برجام پایبند باشد! کار شکنی غربی ها به همین جا ختم نمی شود. همین کشورهای اروپایی نیز در عمل به هیچ یک از تعهدات برجامی خود به بهانه فشارها و تحریم های این کشور علیه آنها عمل نکردند.
طلبکار شدن اروپایی ها
روزنامه کیهان می نویسد: همزمان با حضور هیئت ایرانی در آمریکا، آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان در اظهارنظری گستاخانه گفت: «انتظار رفع تحریم‌ها قبل از مذاکره ایران و آمریکا واقع بینانه نیست»! این ادعای مضحک در حالی است که براساس برجام قرار بر این بود که در ازای محدودیت گسترده در صنعت هسته‌ای ایران، تمامی تحریم‌های ضدایرانی یکباره لغو شود. موضوعی که مقامات دولت از جمله روحانی، ظریف، عراقچی و صالحی بارها به آن اذعان کرده بودند. اروپا در برجام به ایران بدهکار است اما با گستاخی ژست طلبکار به خود گرفته و تعهد خود در برجام را به جای تعهد جدید در مذاکرات بعدی جا می‌زند.
اروپا تحت اراده آمریکا
روزنامه جوان با عنوان شکست پرده فریب اروپا آورد: نشست اخیر مجمع عمومی سازمان ملل متحد در کنار دستاوردهای مثبتی که برای ایران در بیان مواضع به‌حق خود در افشای ماهیت فشار حداکثری آمریکا و شکست تلاش آمریکا و متحدانش در القای انزوای ایران داشت، یک دستاورد مهم دیگر نیز داشت وآن همانا افشای چهره فریبکارانه کشورهای مطرح اروپایی علیه مردم ایران است و در عین حال اثبات کرد که این قدرت‌های مطرح جهانی به رغم ادعای استقلال و داشتن حاکمیت مستقل همچنان زیر سلطه آمریکایی‌ها قرار داشته و فاقد قدرت تصمیم‌گیری در مسائل جهانی در تراز یک کشور مطرح یا قدرت مدعی در جهان هستند. نکته مهم این است که عملکرد این کشورهای مطرح اروپایی نظیر آلمان، انگلیس و فرانسه در همراهی با آمریکایی‌ها و نحوه تعامل با ایران نه در چارچوب قواعد و مقررات بین‌المللی، بلکه در راستای خواست و اراده ترامپ رییس جمهوری آمریکا و در تکمیل سناریوی فشار حداکثری علیه مردم ایران است که این سیاست حتی در داخل خود آمریکا با ادبار و انتقادهای جدی رسانه‌ها و نخبگان این کشور مواجه شده است، اما متأسفانه کشورهای مطرح اروپایی همچنان بار ناکامی‌ها و شکست‌های آمریکا در منطقه ما را به دوش می‌کشند.
نظر شما