به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، پس از ناکامی سیاست فشار حداکثری آمریکا علیه ایران، اکنون تحرکات سیاسی در منطقه وارد مرحله جدیدی شده که فصل مشترک همه آنها تلاش برای بازگشت ثبات و آرامش به منطقه خلیج فارس است. در این زمینه برخی کشورهای منطقه از جمله عراق وارد میدان شده‌اند تا شرایط ملتهب منطقه‌ای را به سوی آرامش پیش ببرند. در این راستا «عادل عبدالمهدی» نخست وزیر این کشور روز چهارشنبه هفته گذشته در سفری کوتاه به عربستان با مقامات این کشور دیدار و گفت و گو کرد. بیانیه رسمی دفتر نخست وزیری عراق هدف عادل عبدالمهدی از این دیدارها را تلاشی از سوی عراق برای وساطت میان ایران و عربستان با هدف کاهش سطح تنش‌های منطقه‌ای و برپایی بهترین روابط با همسایگان عراق عنوان کرد. «بدر الزیادی» عضو کمیسیون امنیت و دفاع پارلمان عراق هم سفر عادل عبدالمهدی به عربستان سعودی را موفقیت آمیز ارزیابی کرد. به موازات اقدامات عادل عبدالمهدی در عربستان، سید «عمار حکیم» رهبر جریان حکمت نیز روز جمعه به امارات سفر کرده و طی دیداری چند ساعته با «محمد بن زاید آل نهیان» ولیعهد ابوظبی و قائم مقام فرمانده کل نیروهای مسلح امارات درباره مسائل منطقه ای و تلاش برای کاهش تنش‌ها مذاکراتی داشت.
تکاپوی عراق برای تنش‌زدایی در منطقه
به نوشته روزنامه «صدی البلد» مصر، همه نگاه ها به تحرکات عراق و نقش آن برای کاهش تنش های جاری در منطقه دوخته شده است. «محمد ابوکلل» مسوول امور عربی جریان حکمت سفر عمار الحکیم به ابوظبی و سفر عادل المهدی به عراق را در راستای تحرکات عراق برای کاهش تنش ها ارزیابی کرد. او گفت عراق در سایه پیروزی هایی که در مبارزه با گروه تروریستی داعش به دست آورده است نقش فعالی برای حفظ امنیت و ثبات بازی می کند. این کشور نقش محوری خود را در منطقه و عرصه بین الملل بازیافته است.
روزنامه «صوت العراق» هم نوشت «فیصل غازی» مشاور مرکز پژوهش های راهبردی عراق گفت عراق پس از افزایش تنش میان آمریکا و ایران در نزدیک سازی دیدگاه های واشنگتن و تهران نقش آفرین است. همچنین این کشور برای کاهش تنش میان عربستان و ایران تلاش می کند. سفر عادل عبدالمهدی به عربستان در این چارچوب ارزیابی می شود. عراق تلاش می کند که برای انجام این ماموریت یک کنفرانس منطقه ای در این زمینه برگزار کند تا مصر هم بتواند در این زمینه نقش آفرینی کند. اما در این باره ضمانتی وجود ندارد که عربستان و امارات شرکت کنند.
به نوشته تارنمای «شفق نیوز» عراق، «احمد الاسدی» سخنگوی ائتلاف الفتح گفت سفر عادل عبدالمهدی به عربستان و ارتباط مستقیم او با ایران و آمریکا نشان می دهد عراق می تواند برای پایین کشیدن فتیله تنش ها نفش آفرین باشد. عراق از سوی هیچ طرفی مامور انجام این ماموریت نیست. این کشور برای حمایت از منافع مردم عراق و حفظ امنیت کشور و پایان دادن به تنش ها تلاش می کند.
به نوشته روزنامه «العربی الجدید» چاپ لندن، «احمد الحسنی» یکی از رهبران مجلس اعلای اسلامی عراق گفت عراق در شرایط سیاسی کنونی می تواند ماموریت برقراری آرامش میان عربستان و ایران را به پیش ببرد. عراق برای دور کردن منطقه از پیامدهای جنگ تلاش هایی را انجام می دهد و سفر عادل عبدالمهدی به عربستان هم در این راستا بود.
روزنامه «الزمان» عراق هم هدف از سفر عبدالمهدی به عربستان را طرح ابتکار عمل عراق برای کاهش تنش ها در منطقه عنوان کرد.
روزنامه «رای الیوم» در گزارشی به قلم «وسام الحجاج» نوشت سفر روز عادل عبدالمهدی به عربستان بیانگر تکاپوی عراق برای تنش زدایی میان ریاض و تهران است. عراق تلاش می کند زمینه دیدار رهبران ایران و عربستان را در بغداد فراهم کند. عربستان اکنون پس از حمله به تاسیسات نفتی وابسته به شرکت آرامکو و فلج شدن حرکت صادرات نفت نیاز به توسعه و تقویت روابط خود با عراق دارد. از این رو، عربستان از طریق گشایش درها و افق های همکاری با هدف افزایش صادرات نفتی از خطوط انتقال نفت عراق در سرزمین های سعودی به عراق پناه برده است. البته سفر عادل عبدالمهدی به عربستان از ابعاد دیگری هم قابل بررسی است. نخست اینکه عراق تلاش می کند نقش مثبتی در تقویت زمینه های گفت و گو میان ریاض و تهران بازی کند. هدف عراق آرام کردن اوضاع منطقه خلیج فارس و خاورمیانه است که به دلیل استقبال عربستان از نیروهای آمریکایی در منطقه و خاک خود با تنش همراه شده است. همچنین یکی از هدف های عادل عبدالمهدی پایان دادن به بحران یمن است. عربستان که در جنگ یمن رو به فرسایش رفته و سودی از این جنگ نبرده است برای پایان دادن به آن تمایل دارد. یمن در شرایط ناگوار کنونی چیزی برای از دست دادن ندارد. اما عربستان در نتیجه ضربه کمرشکن یمنی ها به تاسیسات نفتی وابسته به شرکت آرامکو در حال از دست دادن همه چیز هستند. از این رو، عادل عبدالمهدی برای رهایی سعودی ها از بحران که در نتیجه حمله به آرامکو در آن گرفتار شده اند وارد عمل شده است. این حمله حدود ۵۰ درصد از تولید نفت عربستان را از مدار خارج کرد. این موضوع سبب شده است که عراق بتواند جایگاه و اعتبار خود را تقویت و شروط خود را به عنوان طرف سوم با هدف ایجاد راه حل برای تنش های منطقه خلیج فارس که در نتیجه حضور نیروهای آمریکا و همپیمانان آن به وجود آمده است، تقویت سازد. عراق اکنون بار دیگر نقش واقعی خود را به عنوان یک کشور پیشتار که می تواند با همکاری در حل تنش های منطقه صلح و امنیت را تامین کند، باز یافته است.
بازی بغداد در میدان رقابت سعودی ها با ایران
به نوشته شبکه خبری «الجزیره» قطر، عراق نمی خواهد که به میدان رقابت قدرت های منطقه ای و فرامنطقه تبدیل شود. این کشور نمی خواهد که در هرگونه ائتلاف ضد ایرانی حضور داشته باشد. ایران روابط متمایزی را با عراق پایه گذاری کرده است. این کشور توانسته است شبکه ای از روابط رسمی با نخبگان سیاسی شیعه و اهل تسنن عراق ایجاد کند و روابط تجاری خود را با این کشور گسترش دهد. عراق در زمینه انرژی هم به ایران وابسته است. ایران از سال ۲۰۰۳ تا کنون توانسته است روابط خود با عراق را گسترش دهد. این در حالی است که عربستان که طی این مدت به طور گسترده ای از میدان غایب بود اکنون تلاش می کند از طریق دیپلماسی اقتصادی وارد روابط با عراق شود. این کشور به جای تمرکز بر روابط دیپلماسی با عراق تلاش می کنند نفوذ خود را در میان محافل سیاسی اهل تسنن تقویت سازد تا در مسیر نفوذ روز افزون ایران سنگ اندازی کند. عراق هم با هدف تکامل اقتصادی بیشتر خواهان روابط با همسایگان عرب است. اما این کشور نمی خواهد در نتیجه این موضوع شاهد تنش های مذهبی و از بین رفتن توازن منطقه ای در روابط خود باشد. عربستان فرصت همکاری با عراق را دارد و در این زمینه تصمیم هایی هم گرفته است اما این کشور باید به این ضرورت توجه کند که نباید عراق را علیه ایران تحریک کند. فعالیت اقتصادی سعودی ها در عراق هم به دلیل اوضاع مالی و سیاسی عربستان با دشواری های روبرو است. با وجود طرح های همکاری بلندپروازنه هنوز هم در این زمینه اقدامات عملی صورت نگرفته است. شرکت های خصوصی وعمومی عربستان به دلیل گسترش فساد و فضای امنیتی نابسامان تمایلی به سرمایه گذاری در عراق ندارند.
نظر شما