نشست تخصصی تکیه دولت تهران در موزه آبگینه برگزار شد

به گزارش ایرنا، این نشست تخصصی با هدف بررسی و پاسداشت آیین‌های عاشورایی کهن با محوریت تکیه دولت به بهانه تلاقی هفته گردشگری و روز تهران با ایام سوگواری سرور و سالار شهیدان حضرت امام حسین(ع)، برگزار شد.

تکیه دولت از نمادهای تهران دوران قاجار و از مراکز اصلی و مهم برگزاری مراسم سوگواری ایام محرم بوده است.

برگزاری این مراسم با حضور احمد مسجد جامعی عضو شورای اسلامی شهر تهران، محسن شیخ الاسلامی معاون میراث فرهنگی استان تهران، سید احمد محیط طباطبایی رییس ایکوم، ناصر تکمیل همایون جامعه شناس و تاریخ نگار و علیرضا قاسم خان نویسنده کتاب تکیه دولت در سالن همایش زنده یاد عباس کیارستمی بنیاد سینمایی فارابی واقع در موزه آبگینه همراه بود.

به گزارش ایرنا در این نشست به پاس زحمات استاد ابوالحسن میرزا علی نقال پیشکسوت، از طرف موسسه هنرمندان پیشکسوت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی لوح تقدیری به وی اهدا شد.

کارکرد تکیه دولت توجه به فضای عمومی جامعه است

مسجدجامعی عضو شورای اسلامی شهر تهران با بیان اینکه تکایا همواره محلی برای برنامه های مذهبی و سوگواری ها بوده است گفت: تکیه نفرآباد شهرری قدیمی ترین تکیه در تهران است که در دوره شاه عباس دوم صفوی تاسیس شده است.

وی ادامه داد: از دوره شاه طهماسب صفوی بنا به اسناد موجود تکایاهای مختلفی داریم که توسط اصناف، محله ها و شخصیت ها با نفوذ ایجاد شده است.

مسجدجامعی گفت: تشکیل تکیه دولت مربوط به دوره ناصر الدین شاه قاجار باز می گردد که کارکرد آن نمایشگاهی و تعزیه خوانی بوده و به گونه ای نخستین تکیه دولتی است.

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران گفت: شکل و فرم تکایا در این دوران متاثر از قیام عاشورا و بازنمایی این موضوع است.

محسن شیخ الاسلامی اظهار داشت: در این خصوص توانسته ایم با ثبت این حسینیه ها و تکایاها به جای مانده، میراث ناملموس گذشتگان خود به خوبی مراقبت کنیم.

همچنین ناصر تکمیل همایون افزود: از گذشته های دور مراسم سوگواری چه به صورت فردی، خانوادگی، محله ای و اجتماعی در ایران وجود داشته است.

وی با اشاره به اینکه قبل از اسلام زنان و مردان در مراسم سوگ سیاوس اشک می ریختند گفت: این سنت بعد از اسلام حفظ شده و هنر جدید این بود که تاریخ جای اسطوره ها را می گیرد و عاشورا و تاسوعا نماد انسانیت، مردانگی و از خود گذشتگی می شوند.

این پژوهشگر تاکید کرد: امام حسین(ع)، به عنوان نماد عدالت، حق طلبی و آزادگی برای ایرانیان محسوب و همه ساله برنامه های مذهبی و دینی در محرم و صفر برای این امام همام برپا می شود.

 کتاب تکیه دولت نوشته علیرضا قاسم خان و پرده نقاشی قهوه خانه ای با موضوع صحنه ای از کربلا توسط استاد هنرمند معاصر مهدی طالعی نیا در این نشست برای حاضران رونمایی شد.

تکیه دولت که از آن با عناوین دیگری همچون تکیه همایونی دولتی، تکیه قصر، تکیه بزرگ شاهی نیز نام برده شده‌است، بنایی بود که در عهد ناصرالدین شاه قاجار و به منظور اجرای مراسم تعزیه و برگزاری آئین‌های سوگواری و روضه خوانی در ایام عاشورا در تهران قدیم برپا شد. تکیه دولت نه تنها به لحاظ معماری و جنبه‌های تاریخی بلکه از لحاظ اجرای مراسم با شکوه تعزیه نیز دارای اهمیت خاصی بوده‌ است.

این ساختمان در سویه جنوب شرقی کاخ گلستان و در جنوب غربی شمس‌العماره، شمال سبزه‌میدان و روبه‌روی مسجد شاه تهران جای گرفته بود.

ساختمان تکیه در سه طبقه و به شکل گِرد و آجری به قطر تقریبی شصت متر و به بلندای ۲۴ متر بود. مساحت آن حدود ۲۸۲۴ متر مربع و در میانه صحن تکیه، سکوی گردی وجود داشت که برای اجرای تعزیه در نظر گرفته شده بود.

تکیه دولت پس از سال‌ها ویرانه ماندن، در ۱۳۲۵ برای ساخت شعبه بانک ملی در بازار تهران، تخریب و بیشتر عرصه آن زیربنای بانک شد.

تهرام/۷۲۴۷//۶۱۳۹