به گزارش گروه نشریات خبری ایرنا؛ محمد بن‌سلمان در گفت وگوی روز گذشته خود با شبکه سی‌بی‌اس در عین حال که ادعاهای آمریکا در خصوص نقش ایران در حمله به آرامکو را تایید کرد اما با تغییر موضعی آشکار و متناقض از لزوم به کارگیری راه حل های سیاسی و مذاکره با کشورمان سخن گفت. در راستای همین تغییر مواضع، اخباری نیز مبنی آمد و رفت های برخی از میانجی ها (پاکستان و عراق) و ارسال پیام هایی برای بهبود روابط ایران و عربستان منتشر شده است.
در این میان آنچه مورد توجه رسانه های داخلی از هر طیف سیاسی قرار گرفته است، علت این تغییر رویکرد و لحن مقامات عربستانی در برابر ایران محسوب می شود. بر اساس برآورد بیشتر این رسانه ها، مشکلات داخلی و شکست های منطقه ای عربستان در کنار اقتدار نظامی و دیپلماتیک کشورمان، دلیل عمده این چرخش محسوب می شود.
واکنش مثبت و استقبال ایران از مواضع اخیر عربستان برای برقراری آرامش و امنیت در منطقه دیگر محور مورد تاکید هردو طیف رسانه های اصلاح طلب و اصولگرا به شمار می رود.
رسانه های اصلاح طلب
اظهارات ولیعهد عربستان در گفت وگو با شبکه خبری آمریکایی
پیغام عربستان به ایران؛ تیتر یک روزنامه شرق محسوب می شود که ذیل آن به سخنان ولیعهد عربستان در گفت وگو با شبکه سی‌بی‌اس آمریکا پرداخته است. بر اساس گزارش شرق محمد بن‌سلمان در این گفتگو ضمن اعلام موافقت خود با ادعای آمریکا مبنی بر نقش ایران در حمله به آرامکو، در عین حال گفت راه‌حل سیاسی را ترجیح می‌دهد زیرا بسیار بهتر از راه‌حل نظامی است. ولیعهد سعودی افزود هرگونه جنگی بین ایران و عربستان به نابودی اقتصاد جهانی منجر می‌شود. شاهزاده سعودی افزود: دونالد ترامپ باید با حسن روحانی مذاکره و چارچوب معامله جدیدی را تدوین کند این همان چیزی است که ترامپ می‌خواهد و همه ما برای آن تلاش می‌کنیم اما ایرانی‌ها کسانی هستند که نمی‌خواهند پای میز مذاکره بنشینند.
روزنامه آرمان ملی با تیتر میانجی صلح با اشاره به اظهارات متناقض روز گذشته ولیعهد عربستان سعودی در گفت وگو با شبکه CBS آمریکا مبنی بر نقش ایران در حمله به آرامکو و از طرف دیگر تاکید بر استفاده از راه حل سیاسی در مورد ایران آورد: عربستان رویکرد دوگانه‌ای را در قبال ایران به نمایش می‌گذارد و خودش هم نمی‌داند چه می‌خواهد انجام دهد. از یک سو برای ایران پیام ارسال می‌کند و از سوی دیگر اتهاماتی را متوجه کشورمان می‌کند.
روزنامه اعتماد هم با اشاره به بخشی دیگر از اظهارات بی سلمان مبنی بر اینکه این ایرانی‌ها هستند که نمی‌خواهند سر میز [مذاکره] بنشینند، نوشت: بن‌سلمان در شرایطی این ادعا را مطرح می‌کند که ریاض حاضر به پذیرش طرح‌هایی که ایران برای گفت‌وگوی منطقه‌ای ارایه کرده است، نمی‌شود و تاکنون در برابر ابتکارات ایران برای مذاکره مقاومت کرده است. در شرایطی که عربستان سعودی عامل قطع روابط دیپلماتیک میان دو کشور بود، تاکنون به هیچ یک از پیشنهادهای ایران برای گفت‌وگوهای منطقه‌ای از جمله پیشنهاد ساز و کار امنیتی منطقه‌ای، پیشنهاد پیمان عدم تعرض دو جانبه، پیشنهاد چهار نقطه‌ای صلح برای یمن و ابتکار جدید رییسجمهوری اسلامی ایران با عنوان ابتکار صلح هرمز، جواب مثبت نداده است و به شکل مداوم متحدان غربی‌اش را به فشار به جمهوری اسلامی ایران و تلاش برای ممانعت از پیشرفت دیپلماسی تشویق کرده است.
به گزارش تارنمای عصر ایران، ولیعهد جوان و جاه طلب سعودی در این مصاحبه به کشورهای غربی هشدار داد که در صورتی که مقابل ایران نایستند، قیمت نفت به طور چشمگیر و بی سابقه‌ای افزایش خواهد یافت. محمد بن سلمان که در رسانه‌های غربی از او با عنوان اختصاری" MBS" یاد می‌شود، در ادامه مدعی شد او رویکرد برخورد دیپلماتیک با ایران را بر دیگر رویکردها ترجیح می دهد، اما در عین حال یادآور شد که برای مقابله با ایران باید همه ابزارها روی میز باشد.
میانجیگری ها میان ایران و عربستان
آرمان ملی در گزارشی یادآور شد: پس از حمله‌ای که در ایران به سفارت عربستان صورت گرفت، روابط تهران و ریاض هرروز تیره‌تر شد و هیچ‌میانجی‌گری هم نتوانست تاثیر مثبتی بر روابط سرد دو کشور داشته باشد. حال اما مقاومت مردم یمن سبب شده تا نشانه‌هایی از تمایل برای مذاکره در عربستانی‌ها ظاهر شود و آنها برای بازکردن قفل روابط با ایران دست به دامان عمران‌خان نخست‌وزیر پاکستان شوند. پیش‌تر جمهوری اسلامی ایران در موضع‌گیری رسمی اعلام کرده بود که حاضر است در هر سطحی به مذاکره و گفت‌وگو با عربستان سعودی بپردازد، اما عربستان طی دوسال گذشته پیام‌های ایران را نادیده گرفته است.
احمد دستمالچیان سفیر اسبق ایران در لبنان نیز در یادداشتی در روزنامه اعتماد نوشت: دست برتر جمهوری اسلامی ایران در تحولات منطقه باعث شده است، عربستان دیدگاه دیگری را نسبت به ایران در پیش گیرد. از همین رو عمران‌خان، نخست‌وزیر پاکستان به صورت علنی و رسمی اعلام کرد که در دیدار با آقای روحانی رییسجمهوری کشورمان، ماموریت وساطت میان دو کشور را داشته و دونالد ترامپ نیز به ایشان ماموریت داده که در راستای کاهش تنش در منطقه قدم بردارد. حتی آقای عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر عراق نیز مشغول فعالیت‌هایی برای وساطت میان ریاض و تهران است و مجموعه شرایط نشان می‌دهد، محمدبن سلمان و شخص ملک سلمان به این نتیجه رسیده‌اند که باید با جمهوری اسلامی از سر دوستی و مدارا وارد شوند تا آرامش به منطقه بازگردد.
به گفته تارنمای فرارو، بن سلمان لحن و ادبیات خود در برابر ایران را ملایم کرده است. به موازات این امر، او به تلاش‌های جدید عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر عراق، برای پادرمیانی میان ایران و عربستان روی خوش نشان داده است. عبدالمهدی چهارشنبه گذشته، به عربستان سفر کرد و با سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه سعودی، و محمد بن سلمان، گفتگوهایی پیرامون آرام کردن اوضاع در خاورمیانه انجام داد. همان زمان، برخی رسانه‌های نزدیک به عربستان مدعی شدند عبدالمهدی از جانب عربستان چراغ سبز دریافت کرده تا تحرکاتش در زمینه تنش‌زدایی را آغاز کند. عربستان مایل بود ببیند عبدالمهدی چه پیشنهادات یا پیام‌هایی از جانب ایران دارد تا جدیت آنها را بررسی کند.
خبرگزاری ایلنا نیز گزارش داد: عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر عراق در مصاحبه با روزنامه الشرق الاوسط، در مورد سفر اخیرش به ریاض گفت: مذاکرات من با ملک سلمان و ولیعهد شامل محورهای زیادی بود. ما در این دیدار درباره اوضاع منطقه، تنش میان ایران و آمریکا یا ایران و عربستان و یمن گفت‌وگو کردیم. وی همچنین گفت که به مقام‌های سعودی اطمینان داده است که عربستان از خاک عراق مورد هدف قرار نخواهد گرفت.
به گزارش تارنمای خبرآنلاین، عادل عبدالمهدی همچنین در گفتگو با الجزیره گفته است: باید شبح جنگ را از منطقه دور کرد. همه درباره پذیرش مذاکرات حل بحران سخن می گویند. نشانه‌های زیادی حاکی از این است که جز اسرائیل، هیچکس خواهان جنگ در منطقه نیست. سفرم به عربستان برای آرام کردن (اوضاع) بود و این بدین معناست که آمادگی امتیازدهی وجود دارد. معتقدم عربستان دنبال صلح است و حل بحران یمن ممکن است کلید حل بحران خلیج (فارس) باشد. هر لحظه ممکن است با یک تصمیم فردی جنگ اتفاق بیافتد ولی خروج از آن سخت و بی رحمانه خواهد بود.
نامه نیوز در گزارشی تحلیلی درخصوص میانجیگری ها میان ایران و عربستان آورد: نخست وزیر پاکستان یکی از اولین گزینه‌هایی بود که هم از طرف آمریکا و هم از طرف عربستان به عنوان یک عنصر میانجی مطرح شد. او البته از برخی جنبه‌ها زیر بلیط ایران نیز هست...پاکستان هم روابط جدی و دیرینه با عربستان سعودی دارد و ارتباطات اقتصادی-نظامی گسترده‌ای را با این کشور برقرار کرده است. وی اخیرا پس از دیدار با بن سلمان ادعا کرد که ولیعهد عربستان از او خواسته تا برای کاهش تنش از طرف عربستان با ایرانی‌ها صحبت کرده و پادرمیانی کند.
این تارنما در بخشی دیگر به میانجیگری عراق نیز پرداخته و آورده است: بسیاری از کارشناسان سعودی از ابتدا بر این باور بودند که عراق و عادل عبدالمهدی نخست وزیر این کشور گزینه مناسبی برای میانجیگری بین ایران و عربستان، و همچنین ایران و آمریکا نیستند. عراقی‌ها بیشتر به ایران نزدیک هستند و قضاوت و میانجیگری آنها بی‌طرف نخواهد بود. این دیدگاهی است که نشریه العرب نزدیک به سعودی‌ها مطرح کرد و اتهام حمله به آرامکوی عربستان از خاک عراق را نیز در آن نشریه مطرح کرد. البته خود عراقی‌ها به این مسئله اهمیتی نمی‌دهند. ناظم دباغ از تحلیلگران عراقی و نماینده اقلیم کردستان عراق در ایران در گفتگوی اخیر خود با تارنمای نامه نیوز اعلام کرده است که رویدادهایی مثبت در زمینه شکل‌گیری گفتگو و صلح میان عربستان و ایران به میانجیگری عراق افتاده است. زبان و قومیت مشترک با عربستان، و رابطه اقتصادی و مذهبی با ایران، دو شرطی هستند که عبدالمهدی و دولت عراق برای ایفای نقش میانجیگری از آن برخوردار هستند. سابقه گرایش‌های عربگرایانه عبدالمهدی در کنار تشیع عادل عبدالمهدی، زمینه مناسبی برای مذاکره‌سازی فراهم آورده است. به‌طوری که دیدیم وی رسما اعلام کرد که موفق شده ایران و عربستان را برای مذاکره آماده کند.
دلیل تغییر رویکرد عربستان
بنا به تحلیل روزنامه آرمان ملی، طی یک ماهه اخیر انصارا... یمن دو پیروزی قابل توجه نظامی در مقابل عربستان کسب کرده که این پیروزی‌ها ضربه سنگینی به حیثیت سعودی‌ها وارد آورده است؛ اول حمله به تأسیسات پالایشگاهی آرامکو که باعث شد صادرات نفت عربستان به کمتر از نصف کاهش یابد و دیگری حمله عظیم به منطقه نجران که به اسارت تعداد زیادی سربازان و چند فرمانده ارشد سعودی منجر شد. این پیروزی‌ها در کنار افزایش فشار افکار عمومی در غرب و همچنین گسترش بحران‌های داخلی در عربستان سبب شد تا این کشور تمایل پیدا کند تا هر طور شده به جنگ در یمن خاتمه دهد. نخست وزیر عراق نیز واسطه شده تا به این منظور گفت‌وگوهایی با تهران داشته باشد و شرایط را برای آغاز مذاکرات میان تهران و ریاض مهیا کند.
این روزنامه در گفت وگو با نصرت‌الله تاجیک سفیر اسبق کشورمان در اردن به نقل از وی نوشت: سابقه امر نشان می‌دهد که عربستان سعودی خواهان مذاکره با جمهوری اسلامی نیست و به همین دلیل هم پیام‌های ارسالی از سوی ایران را طی دو سه سال گذشته بدون جواب گذاشته است، اما به‌دنبال سلسله تحولاتی که در خلیج فارس اتفاق افتاده و درمانده‌شدن سعودی‌ها در خاتمه‌دادن به جنگ ظالمانه علیه یمن، به‌نظر می‌رسد نظر سعودی‌ها تغییر کرده و آنها علاقه‌مندند که جنگ را به پایان برسانند...شرایط عربستان سعودی در حال حاضر به هیچ‌وجه مناسب نیست؛ گسل‌هایی که سعودی‌ها روی آن قرار دارند، بحران در مسائل سیاسی و اجتماعی، بحران جانشینی و حقوق بر زمین مانده اقشار مختلف در این کشور نظیر زنان و جوانان شرایطی فراهم کرده که سعودی‌ها پی به اشتباهات جدی خود در سیاست‌های مربوط به ایران، یمن و دیگر کشورهای منطقه ببرند و درصدد اصلاح آن برآیند...مجموعه تحولات در خاورمیانه از ساقط‌شدن پهپاد آمریکایی و ناامیدی ریاض و ابوظبی از حمایت‌های دونالد ترامپ گرفته تا حمله به تاسیسات آرامکو و بسیاری از مسائلی که به آنها اشاره شد، باعث گشت در درجه اول اماراتی‌ها و سپس سعودی‌ها برای حل مسائل خود با ایران به‌صورت رودررو به صرافت بیفتند.
روزنامه اعتماد نیز در یادداشتی به قلم کاردار اسبق ایران در عربستان می نویسد: همان‌گونه که پیش‌بینی می‌شد پس از سال‌ها که عربستان سعودی خطاهای استراتژیک زیادی انجام داد و به بیراهه رفت اکنون احساس می‌شود که سرش به سنگ خورده و در مسیر خود به بن‌بست رسیده است. طی سال‌های اخیر عربستان سعودی در پرونده‌های متعدد امنیتی، سیاسی و نظامی که از جمله در لبنان، سوریه، عراق و در آخر یمن داشت و نتوانست گامی را بردارد و یک هدف خود را محقق کند حالا به نظر می‌رسد پس از این شکست‌ها، عربستان در برابر یک امر واقعی قرار گرفته و می‌خواهد تسلیم آن شود و محمدبن سلمان متوجه شده است که امنیت خریدنی نیست و با دپوی سلاح تامین نخواهد شد. آنها به این نتیجه رسیده‌اند که دیگر امنیتشان با تکیه بر امریکا و کشورهای خارجی تامین نخواهد شد...تنها کشورهای منطقه می‌توانند با همکاری یکدیگر و به دور از هر گونه مداخله خارجی خودشان در مورد امنیت خود تصمیم‌گیری کنند.
نقش آمریکا در روابط ایران و عربستان
روزنامه آرمان ملی در مطلبی به قلم سفیر اسبق ایران در اردن آورد: آمریکایی‌ها و سعودی‌ها معتقدند ایران عامل حمله به آرامکو است. بعید می‌دانم که سازمان اطلاعاتی آمریکا از میزان توان نظامی انصارا... یمن و دسترسی آنها به تکنیک ساخت موشک‌های پیشرفته اطلاع نداشته باشد. صحبت‌هایی که آمریکایی‌ها در مورد موضوع آرامکو مطرح می‌کنند فرافکنی و به نوعی فرار به جلو محسوب می‌شود، چراکه آمریکایی‌ها در کنار کشورهایی چون فرانسه، انگلیس و تعدادی دیگر از کشورها بزرگترین فروشندگان سلاح به عربستان سعودی هستند، تسلیحاتی که در جنگ یمن علیه مردم این کشور استفاده می‌شود و آنها اکنون برای اینکه توجه افکار عمومی را از این موضوع منحرف کنند، استراتژی فرار به جلو را انتخاب کرده‌اند.
دستمالچیان کارشناس مسائل منطقه در روزنامه اعتماد نوشت: مشخص بود که عربستان باید در آینده بسیار نزدیک به آمریکا پشت کند و به خشونت و درگیری در منطقه پایان دهد و زمینه‌هایی دیده می‌شود که عربستان در این مسیر قرار گرفته و تلاش می‌کند، خطاهای گذشته خود را اصلاح کند... وقتی که در منطقه امنیت و ثبات وجود داشته باشد برای آمریکا و اروپا نیز خوب خواهد بود. اما از همه مهم‌تر اینکه آمریکا نسبت به مذاکرات میان ایران و عربستان چراغ سبز نشان داده و ترامپ به عمران‌خان تاکید کرده که این ماموریت را با جدیت دنبال کند در نتیجه نشان می‌دهد، آمریکا خواهان آن است که منطقه در آرامش باشد و باعث بحران و درگیری‌های بزرگ‌تر از این نشود.
تارنمای فرارو به ابعاد دیگر نقش آمریکا در روابط ایران و عربستان پرداخته و آورده است: ظاهرا، سعودی‌ها بعد از ماجرای آرامکو ابعاد جدیدی از استراتژی آمریکا در برابر ایران را متوجه شدند. مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا به عربستان و امارات سفر کرد و گفتگوهای مفصلی درباره ایران با سران این دو کشور انجام داد. پس از این سفر بود که سعودی‌ها هم به تقلید از آمریکا، کارت صلح‌طلبی در برابر ایران را بازی کردند...احتمالا بن سلمان می‌دانست که دیداری میان روحانی و ترامپ صورت نمی‌گیرد یا حتی اگر دیداری انجام می‌شد، تحول مثبتی در روابط ایران و آمریکا اتفاق نمی‌افتاد. در نتیجه، از دیدار ترامپ و روحانی حمایت کرد تا خود را طرفدار صلح و دیپلماسی نشان دهد. برخی ناظران معتقدند که رویکرد جدید ریاض در تاکید بر راه حل‌های سیاسی، صرفا تقلیدی از مواضع واشنگتن در برابر تهران است. در همین رابطه، مهدی مطهر نیا، کارشناس مسائل بین الملل، به فرارو گفت: وضعیت کنونی عربستان را روگرفتی از سیاست‌های ترامپ می‌دانم که همان نوع روش‌ها یعنی تلاش در ایجاد ابهام و پیچیدگی در سیاست، استراتژی جوجیتسو و تاکتیک تحریک کردن و جا خالی دادن و پرتاب کردن را فعلا دنبال می‌کند.
رویکرد و پاسخ ایران
حسن دانایی‌فر مشاور معاون اول رییسجمهوری و سفیر پیشین ایران در عراق در خصوص پیام های عربستان به ایران از طریق میانجی ها به آرمان ملی گفت: امیدواریم که مساله پیام‌ها از سوی آنها جدی بوده باشد. ایران پیام‌هایی را که به سعودی‌ها در این سال‌ها چه در گفتار و رفتار به آنها مخابره کرده جدی است. بیشترین حجم رفت و آمدهای مسئولان کشورمان بعد از انقلاب به عربستان در سطوح مختلف رفت و آمد وجود داشته است. سه رئیس‌جمهور کشورمان به عربستان سفر کرده‌اند همچنین وزرای خارجه کشورمان نیز به عربستان سفر کرده اند. اما از سوی دیگر ما فقط شاهد سفر یک مسئول عالی رتبه عربستان به ایران بودیم که آن هم ملک عبدا... در حاشیه کنفرانس سران کشورهای اسلامی به ایران بود. لذا ما همواره نشان داده‌ایم که می‌خواهیم با سعودی‌ها همکاری و همراهی داشته باشیم. اما سعودی‌ها در عمل چنین کاری نکردند لذا امیدواریم پیام‌هایی که به ایران ارسال می‌کنند پیام‌های جدی و اساسی بوده باشد.
سفیر اسبق ایران در لبنان نیز در یادداشتی در روزنامه اعتماد نوشت: جمهوری اسلامی نیز سیاست واضح و مشخصی دارد و بارها نیز اعلام کرده که حاضر است با مشارکت کشورهای منطقه، امنیت و صلح و ثبات در منطقه را تامین کند و در این میان طرح‌های متعددی وجود داشته که آخرین آن ابتکار صلح هرمز بود که آقای روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل مطرح کرد... هیچگاه جمهوری اسلامی خواستار دشمنی با عربستان نبوده بلکه این عربستان بود که به طور دایم روی ناخوش نشان داده و باعث این بحران در روابط شده است. به خصوص در دوران آقای بن سلمان که توهم قدرت داشت، فکر می‌کرد با جبهه‌گیری علیه جمهوری اسلامی به اهداف خود دست پیدا کند و در منطقه اعمال سلطه کند. فکر می‌کرد که چنین رفتاری با جمهوری اسلامی جواب خواهد داد. اما حالا که با واقعیت‌های منطقه مواجه شده است به نظر می‌رسد، تجدیدنظر انجام داده و ایران با عربستان به راحتی می‌تواند کنار بیاید و اگر عربستان در این تجدیدنظر سیاست خارجی خود جدی باشد واقعا این منطقه با کمک همه کشورها می‌تواند بسیار قدرتمند باشد و عمران و آبادانی در منطقه رواج پیدا کند.
به گزارش ایسنا، سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه در نشست خبری این هفته خود در پاسخ به سوالی در مورد سفر عادل عبدالمهدی به عربستان و تلاش عراق برای کاهش تنش بین تهران و ریاض اظهار کرد: ما ازهرگونه تلاشی برای کاهش تنش در منطقه استقبال می‌کنیم و بارها اعلام کرده‌ایم آمادگی داریم که اگر اختلافی وجود دارد آن را رفع کنیم ولی به نظرمی‌رسد که طرف مقابل براساس برخی از محسابات یا توهمات این آمادگی را ندارد.
همچنین به نوشته آرمان ملی، سخنگوی دولت نیز در پاسخ به سوالی درباره چشم انداز روابط ایران با عربستان، گفت: «ما از ابتدا خواهان پایان جنگ در یمن و تجاوز عربستان بودیم و الان هم خواهان آتش بس و استقرار صلح در یمن هستیم. اشکال تا کنون از خود عربستان بوده است و این هم درست است که برخی کشورها پیام‌هایی از سوی عربستان برای روحانی آوردند اما این باید در عمل هم دیده شود و تجاوزات آنان به یمن قطع شود. اگر عربستان واقعا به دنبال تغییر رفتارش باشد، صرف نظر از قسمت اول سخنانی که امروز مطرح کردند، ما از بخش دوم استقبال می‌کنیم.»
تارنمای انتخاب گزارش داد: به نقل از خبرگزاری ها، علی ربیعی، سخنگوی دولت در نشست هفتگی خود در خصوص صحت خبر ارسال پیام از سوی ریاض گفت: خبر، خبر درستی است. پیغام‌هایی از سوی برخی سران کشورها از طرف سعودی‌ها به حسن روحانی ارائه شد ولی ایران باید نشانه‌هایی از این موضوع را ببیند. عربستان اگر واقعا به دنبال تغییر رفتار باشد، ایران از آن استقبال می‌کند. به گفت ربیعی پیام‌هایی از سوی عربستان به ما رسیده است اما ما باید پیام علنی آن را بدانیم و یکی از پیام‌های آن می‌تواند پایان حمله به یمن باشد. بخشی از طرح «صلح هرمز» نیز کار با همسایگانی نظیر عربستان است بنابراین ایران از این روند استقبال می‌کند. وی تاکید کرد: از ابتدا خواهان پایان تجاوز به یمن از سوی عربستان بوده‌ایم و راه حل را آتش‌بس می‌دانیم و آمادگی داریم همه تلاش معنوی خودمان را برای این کار انجام دهیم.
رسانه های اصولگرا
دلایل تغییر مواضع عربستان
مهدی جهان تیغی مدیر مسئول تارنمای جهان نیوز در یادداشتی با اشاره به نتایج عملیات های اخیر یمن علیه عربستان، چنین تحلیل می کند: عربستان در بحران کم سابقه‌ای قرار دارد. زیرساخت‌های دوران جدیدی از اثر گذاری یمن با محوریت انصارالله در میان کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس در حال رقم خوردن هست. دلیل اصلی آن نیز این است که دوران تحمیل اراده سیاسی انصارالله به بزرگان عربی منطقه فرا رسیده است. این دوران یک ضلع دیگر هم دارد و آن ضربات کم سابقه به هژمونی آل سعود در میان کشورهای عربی و به خصوص حوزه جنوب خلیج فارس است.
روزنامه رسالت در گزارشی با تیتر التماس دیپلماتیک ریاض به ایران، نوشت: محمد بن سلمان ولیعهد سعودی‌ها که دستان وی به خون هزاران انسان بیگناه در یمن، سوریه و عراق آغشته است، طی روزهای اخیر سعی دارد بیشتر از هر زمان دیگری از کلید واژه «دیپلماسی» در قبال ایران استفاده کند. این در حالی‌است که ولیعهد سعودی‌ها در گذشته ای بسیار نزدیک و قبل از عیان گردیدن شکست رژیم سعودی و متحدان آن در یمن، نه تنها سخنی از مذاکره و دیپلماسی به میان نمی آورد، بلکه مستانه از حمایت قاطع کاخ سفید از خود دم می زد و سودای تغییر نظام جمهوری اسلامی را در سر می پروراند.
به نوشته این روزنامه، واقعیت امر این است که بن سلمان نه نگران اقتصاد جهانی و نه نگران افزایش قیمت نفت! او نگران عواقب و تبعات هر گونه درگیری و مواجهه با جمهوری اسلامی ایران است. او به خوبی می داند که سرنوشت این مواجهه، سقوط کامل آل سعود از قدرت و تغییر نظام سیاسی حاکم بر ریاض خواهد بود. از این رو بن سلمان سعی دارد در پنهان و آشکار، سیگنال‌هایی را به نظام بین الملل در خصوص لزوم مذاکره میان ریاض و تهران ارسال کند.
سیاست روز در گزارشی به مناسبت هفته دفاع مقدس آورده است: تهدیدات افزایش یافته، عربستان سعودی با پشت گرمی آمریکا زبان درازی می کند، برای رژیم سعودی سخت است که از مردم مظلوم یمن ضربه بخورد، هدف قرار گرفتن آرامکو با پهپادهای نیروهای مقاومت یمن، برای آل سعود سنگین بود، برای همین در پی مقصری قوی و قدرتمند است. ایران متهم به دست داشتن در حمله به تأسیسات نفتی آرامکو شده است، آمریکا و اروپا ایران را متهم می کنند و سعودی ها که دشمنی دیرینه ای با ایران دارند، تهدید کرده اند اگر اتهام ایران ثابت شود، اقدام خواهد کرد. فقط یک مسئله مهم باقی است که اگر عربستان سعودی دست به اقدام علیه ایران بزند، تاب تحمل واکنش جمهوری اسلامی را خواهد داشت؟ سعودی ها زیر بار پاسخ های اندک مردم مقاوم و مظلوم یمن کم آورده اند، چگونه می توانند مقابل پاسخ ایران از نابودی خود جلوگیری کنند!؟
جوان ناکام، تیتر یک روزنامه فرهیختگان محسوب می شود که در ذیل آن به این پرسش پرداخته که چرا سعودی‌ها یکباره به فکر مذاکره و تعامل با ایران افتادند؟ این روزنامه در پاسخ می نویسد: تحولات میدانی اخیر در منطقه محاسبات محور سعودی را حسابی درهم‌ریخته و آنها را به کنش‌هایی واداشته که در سال‌های اخیر کم‌سابقه بوده است. دستاوردهای محور مقاومت که در هفته‌های گذشته با حمله به آرامکو و نیز در عملیات «نصر من‌الله» در نجران -که بزرگترین عملیات نظامی علیه متجاوزان از زمان آغاز جنگ یمن محسوب می‌شود- به اوج رسیده، چشم‌انداز تحولات را به‌گونه‌ای رقم زده که سعودی‌ها آینده روشنی را برای خود نمی‌بینند. همین احتمالا باعث شده پیغام و پسغام‌ها بالا بگیرد و ارسال پالس‌های دیپلماتیک جایگزین خط‌ونشان‌های نظامی شود... کار در ریاض بدجور گره خورده و مقامات سعودی به این جمع‌بندی رسیده‌اند که هزینه‌های سیاسی و نظامی ادامه جنگ به‌مراتب بیش از هزینه‌های کوتاه آمدن در برابر محور مقاومت و عقب‌نشینی در مقابل تهران خواهد بود. شاید همین اتفاق‌ها باعث شده بن‌سلمان که روزی می‌گفت «جنگ را به داخل ایران منتقل می‌کنیم» در گفت‌وگو با شبکه «سی‌بی‌اس» آمریکا صراحتا از تمایل به جایگزینی راه‌حل‌های سیاسی و دیپلماتیک با راه‌حل‌های نظامی سخن بگوید.
مسعود اسداللهی کارشناس مسائل بین‌الملل در گفتگو با این روزنامه با تبیین مشکلات پیشروی عربستان اظهار داشت: عربستان به‌دنبال خروج آبرومندانه از بحران است. بن‌سلمان می‌خواهد به‌نحوی از این بحران خارج شود که شکست‌خورده جلوه نکند. در شرایطی که تمام شواهد و قرائن حکایت از شکست عربستان دارد بن‌سلمان به‌دنبال این است که با یک توافق سیاسی و مذاکره مستقیم با ایران یا از طریق واسطه میدان را به‌گونه‌ای به تصویر بکشد که همه گمان کنند عربستان با توافق از بحران یمن خارج می‌شود. این شگردی سیاسی است...هر نوع خروج مفتضاحانه از این بحران، پایان عمر سیاسی بن‌سلمان خواهد بود و این کار را برای او مشکل می‌کند.
همچنین سعدالله زارعی، کارشناس مسائل بین‌الملل در گفتگو با فرهیختگان با تاکید بر اینکه از میانجی‌ها استقبال می‌کنیم، یادآور شد: شرایط کنونی عربستان‌سعودی با احتمال بالاتری نشان می‌دهد آنها از سر استیصال میانجی فرستاده‌اند نه یک طراحی برای جنگ‌طلب نشان دادن ایران.
به گزارش خبرگزاری فارس، روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال درباره موضع گیری اخیر بن سلمان درباره ایران نوشته است: ولیعهد عربستان خود را از هرگونه درگیری نظامی احتمالی با ایران به کنار کشیده این در حالی است که تنها چند روز از حملات ویران کننده به تاسیسات نفت سعودی می‌گذرد اما سعودی‌ها به دنبال کاهش تنش‌ها در منطقه بوده و بن سلمان تلاش دارد تا چهره خود را یک سال پس از قتل "جمال خاشقچی» در کنسولگری عربستان در استانبول بهبود ببخشد. بر اساس این تحلیل این اظهارات تا کنون شفاف‌ترین نشانه از سوی ولیعهد عربستان در اجتناب از درگیری مستقیم با رقیب منطقه‌ای اصلی خود بوده است.
اتهامات عربستان به ایران درخصوص حمله به آرامکو
روزنامه جوان ادعاهای ولیعهد عربستان در گفت وگوی روز گذشته خود مبنی بر نقش ایران در حمله به آرامکو را اتهام‌زنی در سایه توسل به راهکار سیاسی، تعبیر کرد و گزارش داد: این موضع‌گیری در شرایطی است که حمله به تأسیسات آرامکو آخرین اقدام صورت گرفته علیه ریاض نیست و نیروهای انصارالله به تازگی در مرز منطقه نجران در جنوب عربستان عملیاتی را صورت دادند و در این اقدام شماری را که در میان آنان درجه‌داران هم به چشم می‌خورند به اسارت گرفتند؛ حمله‌ای که انتقادهای فراوانی را متوجه سعودی‌ها کرده است. همچنین علاوه بر اختلافات موجود میان ریاض و ابوظبی، مطالبات در سودان برای خارج شدن نیروهای این کشور از یمن افزایش یافته است و موضوع حذف نام سودان از لیست کشورهای حامی تروریسم نیز در رأس اولویت‌ها قرار دارد.
نظر شما