جبرییل نوکنده، در نشست خبری بازگشت ۱۷۸۳ باروی تخت جمشید از موسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو گفت: گل نبشته‌های هخامنشی درکی عمیق از هنر و مدیریت جهانی در دوره هخامنشی در اختیار ما می گذارد. مسئولان دانشگاه شیکاگو پس از اطلاع از نتیجه دادگاه مبنی بر بازگردان الواح بسیار خوشحال و آماده بازگردان آثار شدند. از این امانتداری قدردانی می کنیم.
وی در توضیح تاریخچه ای از بازگشت این آثار به ایران افزود: در سال ۱۳۲۷ ، ۱۷۹ لوح در سال ۱۳۲۹ ، ۳۷ هزار لوح و در سال ۱۳۸۳ نیز ۳۰۰ قطعه به ایران باز گشت. امروز از مجموع لوح های گل نبشته که در مرحله چهارم به ایران بازگردانده شدند، ۱۱۰ لوح در گالری هخامنشی در کنار پیکره داریوش به نمایش در می آید. این الواح متعلق به دوره داریوش بزرگ است و در این گالری به نمایش گذاشته می شود.
نوکنده افزود: در اسفند سال ۱۳۱۱، هزاران قطعه الواح در تخت جمشید به خط ایلامی و میخی کشف شد، این اشیا با توافق دولت وقت به دانشگاه شیکاگو امانت داده شد. الواح در سه مرحله وارد کشور شد که چهارمین مجموعه شامل ۱۷۸۳ لوح هخامنشی است. در این نمایشگاه ۱۱۰ اثر از این الواح در ۱۲ موضوع مختلف مانند زنان و کارگران و مسائل اداری آن زمان به نمایش گذاشته می‌شود.
رئیس موزه ملی در خصوص دلایل محرمانه بودن برگشت الواح هخامنشی به ایران گفت: این قوانین تعیین‌شده برای جابه‌جا کردن آثار تاریخی است چون ممکن است برخی اخبار منتشر شده مشکلی را برای امنیت آثار ایجاد کنند.
وی گفت: مخزن موزه ملی ایران یکی از امن ترین و استانداردترین مخازن موزه های کشورمان است و این مخزن قبل از ورود این الواح مکان نگهداری از ۳ هزار اثر تاریخی است. هیات عالی تخصصی هم اصل بودن الواح هخامنشی را تایید کرده است.
رئیس موزه ملی با اشاره به رای مثبت دادگاه عالی آمریکا مبنی بر بازگرداندن الواح به ایران گفت: اتفاق بی‌نظیری است. زیرا این الواح میراث بشری است.
وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر این که آیا ممکن است مشکلی مجدد برای بازگشت باقی آثار از آمریکا به ایران به وجود آید، گفت: به نظر نمی رسد خلاف رای صادر شده درباره بازگرداندن آثار حداقل در کل کشور آمریکا صادر شود و امیدواریم بقیه الواح به کشور بازگردانده شود.
این الواح تاریخی که بخشی از آثار به امانت داده شده در موسسه شیکاگو آمریکا هستند در تالار هخامنشی موزه ملی ایران به نمایش درآمده و قرار است تا ۳۰ مهر نمایش این الواح ادامه داشته باشد. الواح هخامنشی شامل بیش از ۳۰ هزار لوح بود که در سال ۱۳۱۴ بر اساس مصوبه دولت از طریق کشتی به موسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو فرستاده شد و سال ۱۳۱۶ به آنجا رسید. بر آن اساس قرار بود در مدت سه سال بررسی‌های کارشناسی و مطالعات روی این الواح انجام و به ایران برگردانده شود، چند سال نخست که این اقدام انجام نشد؛ اما با پیگیری‌ها بخشی از الواح در سال ۱۳۲۷ و بخشی نیز در سال ۱۳۵۰ به کشور بازگردانده شد. همچنین بخش دیگری از آنها در سال ۱۳۸۳ به ایران برگردانده شد.
در انفجاری که در سال ۱۹۹۷ میلادی در بیت‌المقدس رخ داد چند یهودی به بهانه جبران خسارت و ارتباط واهی ایران با این انفجار درخواست توقیف الواح را کردند و در نهایت با رای دادگاه این الواح توقیف شد. در جلسات دادگاهی که در این زمینه برگزار شد، نمایندگان ایران ثابت کردند الواح جنبه تجاری ندارند و آثاری با جنبه فرهنگی و مطالعاتی بوده و قابل توقیف نیستند.
در طول چند سال گذشته و به دنبال برگزاری دادگاه برای تعیین سرنوشت این الواح پژوهشی و تاریخی، وکلای مرکز شرق‌شناسی شیکاگو نیز اعلام کردند که الواح هخامنشی تجاری نیستند و دادگاه نباید آنها را توقیف می‌کرد.
نظر شما