کوررنگی شغل دامپزشکی در مازندران

اهمیت و توجه به فعالیت دامپزشکی در مازندران از آن جهت است که علاوه بر تولید انواع مواد پروتئینی شامل لبنیات ، گوشت سفید مرغ ، آبزیان ،ماکیان و حیوانات محلی که نقش ملی در  امنیت غذایی دارد، بخش زیادی از تولیدات مازاد بر مصرف به خارج از استان و کشور صادر می شود و مهم تر این که این استان قطب گردشگری کشور است. گردشگری که گستره آن از خوردن و بردن ماهی تازه تا شکار و صید پرندگان مهاجر و همزیستی با انواع حیوانات را که سلامتشان با دامپزشکی سر و کار دارد، شامل می شود و هرگونه تهدیدی از این ناحیه می تواند کل کشور را متاثر کند.

وجود  بیش از سه هزار و ۵۰۰ مرکز آبزی پروری با تولید سالانه بیش از ۱۰۰هزار تن ، فعالیت  ۲هزارو ۵۰۰مرغداری با تولید سالانه ۲۱۰ هزار تن گوشت سفید، وجود حدود سه میلیون راس دام سبک و سنگین که ۷۰ درصد آن در قالب  دامداری کوچک و سنتی است، مصرف سالانه  ۹۰۰ هزار تن شیرخام در کارخانه های لبنی مازندران و پرورش انواع ماکیان نقش دامپزشکی استان را در صدور مجوز و نظارت از مزرعه تا سفره  را دوچندان کرده است.

از سوی دیگر همه ساله در فصل پائیز و زمستان دهها گونه پرنده مهاجر زمستان گذران با جمعیت حدود یک میلیون و ۵۰۰هزار بال به مازندران مهاجرت می کنند که  این پرندگان یکی از انتقال دهندگان ویروس آنفلوانزای مرغی هستند و رعایت مقررات بهداشتی در شکار و عرضه آن همواره از دغدغه های جدی دامپزشکی مازندران است.

چنین شرائط و موقعیت در مازندران سبب شده است تا هر ساله دامپزشکی مراقب خطر انتشار عوامل بیماری زای نوپدید و بازپدید مثل آنفلوانزای پرندگان ، آنفلوانزای خوکی، جنون گاوی و تب های خونریزی دهنده و همچنین امنیت غذایی باشد.

اجرای طرح های واکسیناسیون علیه تب برفکی، واکسیناسیون طیور بومی علیه بیماری نیوکاسل، پیگیری و مراقبت از شیوع احتمالی تب مالت و شناسایی احتمال وجود کانون بیماری آنفلوانزای مرغی همواره و در طی سال توسط دامپزشکی مازندران اجرا، رصد و پایش می شود.

در قانون سازمان دامپزشکی کلمه دام به حیوانات اهلی، طیور، ماهی، زنبورعسل، کرم ابریشم، حیوانات آزمایشگاهی و حیوانات باغ وحش اطلاق می‌شود و مقصود از کنترل بهداشتی، بازرسی و اقداماتی است که از لحاظ پیشگیری و مبارزه با امراض دامی و بیماریهای مشترک بین انسان و دام لازم و ضروری است.

بررسی بیماری های دامی، تامین بهداشت دام از طریق پیشگیری و مبارزه با بیماری های همه گیرو قرنطینه ای دام، همکاری با وزارت بهداشت در امر مبارزه با بیماری های مشترک ، نظارت بهداشتی چراگاهها، مراتع، آبشخورها، محل نگهداری دام و نظارت بر ورود و فروش انواع دارو، سرم واکسن از جمله وظایف دامپزشکی است .
صدور پروانه تاسیس بیمارستان ها و درمانگاه‌های دامپزشکی، پروانه اشتغال به امور مایه کوبی و درمان دام، نظارت بر کارخانه های تولید و تهیه فرآورده های خام دامی از دیگر وظایف دامپزشکی است.

از دامپزشکی‌ به عنوان علم‌ شناخت‌ و پیشگیری از بیماری های‌ دامی و بیماری های مشترک‌ میان‌ انسان‌ و حیوان‌ نام برده می شود و بر پایه اعلام سازمان جهانی بهداشت؛ هدف نهایی دامپزشکی، تامین مواد غذایی و بهداشت انسان، به شمار می رود.

طبق آمار سازمان جهاد کشاورزی، مازندران با داشتن ۲ میلیون راس دام سبک و ۷۵۰ هزار راس دام سنگین که به ترتیب رتبه نهم و اول را در کشور داراست و سنتی بودن دامداری ، این خطه شمال کشور را به عنوان یکی از کانون های تب مالت قرار داده است.

از طرفی  رعایت ضوابط بهداشتی و قرنطینه ای در خصوص نگهداری و جابجایی دام زنده برای جلوگیری از بروز و انتشار بیماری تب برفکی همواره مورد تاکید دامپزشکی است بطوری که دامپزشکی مازندران در ۲ مرحله طی ماههای اردیبهشت و آبان ماه طرح واکسیناسیون این بیماری را انجام می دهد.

 استان مازندران به خاطر میزبانی از حدود یک میلیون و ۵۰۰هزار بال انواع پرندگان مهاجر در فصل پائیز و زمستان همواره در معرض خطر بیماری آنفلوانزای پرندگان قرار دارد وطی چند سال اخیر این خطر با ورود ویروس به چند کانون که درنزدیکی واحدهای صنعتی طیور نیز بوده است در استان جدی شده است.

از آن جایی که مرغداری های صنعتی در داخل روستاها و در مجاورت ورود پرندگان در شالیزارها و آببندان های مازندران قرار دارند، خطر شیوع بیماری آنفلونزای حاد پرندگان همواره تهدید جدی علیه این صنعت محسوب می شود.

از طرفی با توجه به استقبال از شکار پرندگان وحشی با هدف تفریح ، درآمد و تجارت و اقبال به مصرف آن که سابقه طولانی در استان مازندران دارد ، انتقال بیماری آنفلونزای پرندگان از دغدغه های جدی مسئولان دامپزشکی است که در این راستا همواره با هماهنگی محیط زیست نسبت به این موضوع هشدارهای لازم صورت می گیرد و دامپزشکی مازندران  رصد و پایش احتمالی چنین بیماری را انجام می دهد.

نگهداری و پرورش انواع ماکیان در منازل روستائی مازندران یکی از فعالیت های جدی با هدف تامین گوشت سفید و ایجاد درآمد است که در سال های اخیر پرورش گله ای اردک و  مرغ  در استان سبب نگرانی دامپزشکی مازندران شده بطوریکه دامپزشکی اعلام کرد که بر حسب دستورالعمل ها و قوانین موجود، نگهداری و پرورش بیش از یکصد قطعه انواع طیور در منازل روستائی غیر مجاز است.

کشاورزان مازندران پس از برداشت شالی اول و دوم، در سالهای اخیر به پرورش اردک در تعداد زیاد( تا ۵ هزار قطعه ) در اراضی شالیزاری اقدام می کنند که تا پیش از ان به صورت خانگی بوده است و این مساله شرایط و زمینه شیوع احتمالی بیماری آنفلونزای پرندگان همواره افزایش می دهد.

وجود سه هزارو ۵۰۰واحد آبزی پروری به عنوان یکی از بسترهای مهم  فعالیت اقتصادی مازندران است که در بیشتر موارد عدم بکارگیری دامپزشک از سوی بهره برداران همواره تهدید جدی علیه سلامت انسان است و این دغدغه مسئولان دامپزشکی را آزار می دهد.

با توجه به موضوعات فوق و نیز شیوع بیماری های قارچی، انگلی و میکروبی آبزیان، نشان می دهد تا چه اندازه شغل دامپزشکی اهمیت اساسی برای استانی چون مازندران دارد و لذا شناخت و توجه به ان و نیز به کارگیری اموزه های این علم برای تولید بیشتر و کیفی در استان چقدر موثر است.

مسئولان و مردم دامپزشکی را نمی شناسند 

مدیرکل دامپزشکی مازندران روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت که مردم و مسئولان نقش دامپزشکی را در امنیت غذایی نمی شناسند و وظایف خطیر این نهاد حاکمیتی را نیز بسیار جزیی تلقی می کنند.

دکتر حسین رضوانی با اعلام اینکه این نگاه در مازندران به دلیل اهمیت استان در تامین امنیت غذایی کشور همواره دامپزشکان استان را نگران می کند، اضافه کرد: اگرچه دامپزشکی استان تاکنون در صدور مجوزها و نظارت بر تولید و عرضه مواد غذایی به ویژه مواد پروتئینی کوتاهی نکرده است و توانسته به وظایف خود به درستی عمل کند اما خطر شیوع بیماری های مشترک بین انسان و حیوان همواره تهدید جدی علیه سلامت مردم استان و حتی کشور است.

وی توضیح داد: طبق آمار رسمی عمده محصولات پروتئینی بدست آمده از محصولات دام وطیور مازاد بر مصرف مازندران به خارج از استان و خارج از کشور صادر می شود و  درحالی سلامت و بهداشت این محصولات از مزرعه تا سفره بر عهده دامپزشکی است که به شدت با کمبود نیروی انسانی و اعتبار  مواجه هستیم.

مدیرکل دامپزشکی مازندران از دامپزشکان به عنوان سربازان گمنام سفید پوش سلامت نام برد و بیان داشت: عواقب ناشی از بیماری ها و عفونت های نوپدید دام و طیور در مازندران می تواند فاجعه بار باشد و در این بین یکی از وظایف مهم دامپزشکی در ارتباط با سلامت مردم، تلاش برای پیشگیری از بروز و شیوع بیماری های قابل انتقال بین حیوان و انسان است.

رضوانی با بیان اینکه از سال گذشته ۱۶نفر از دامپزشکان با بازنشستگی از چارت سازمانی خارج شدند اما هنوز نیروی جایگزینی آنان نشده است، گفت: اعتبار در ۲ سال اخیر نیز نصف شده است.

مدیرکل دامپزشکی مازندران با اشاره به تنوع و وسعت کاری وظایف این نهاد در جامعه گفت: دامپزشکی مازندران نیازمند حداقل یکصد نیروی کاردان دامپزشکی و عملیاتی برای پیشبرد اهداف خود است.

وی یکی از مشکلات مهم استان را کمبود و نداشتن ناوگان خودرویی مناسب عنوان کرد و ادامه داد: با توجه به تعدد واحدهای کوجک دامداری، تعداد بیشمار مرغداری، آبزپروری و از همه مهمتر کوچ دامدار به مناطق صعب العبور و اهمیت اجرا واکسن دام، دامپزشکی به شدت با کمبود نیرو و خودرو مواجه است.

وی گفت که امیدواریم مسئولان و مردم علاوه بر اینکه نقش دامپزشکی در بهداشت و سلامت را پی ببرند در انجام ماموریت ها همکاری همه جانبه با دامپزشکی داشته باشند.

در تقویم جمهوری اسلامی ایران  ۱۴مهر روز دامپزشکی نامگذاری شده است.

استان مازندران با  ۷۲ نوع تولید محصولات کشاورزی به مقدار هفت میلیون تن ،حدود ۱۱درصد از ارزش افزوده بخش کشاورزی کشور را در اختیار دارد.

/۱۸۹۹/۶۹۹۰