ژئوسایت نمکدان قشم

گنبد نمکی به ارتفاع حدود ۲۸۰ متر با قطر قاعده ای حدود هفت کیلومتر است؛ این مخروط نمکی به دلیل پدیده دیا پیریسم سر برآورده است.

در این گنبد هفت غار نمکی وجود دارد که یکی از آنها طولانی ترین غار دنیاست و نمک های داخل غار حدود ۵۷۰ میلیون سال عمر دارند.

همچنین وجود چشمه‌های نمک و سفیدپوش کردن دره‌ها و زمین های اطراف این گنبد چشم اندازی زیبا به منطقه داده است.

در این منطقه انواع سنگ های رسوبی،دگرگونی و آذرین را می‌توان یافت که جهت پژوهش‌ها و تحقیقات کانی‌شناسی پترولوژی یا سنگ شناسی می‌تواند مورد مطالعه قرار بگیرد.

این غارها با کمک جنبش‌های زمین ساخت و آب های فرو رو، در میان توده های نمکی شکل گرفته اند. غارنهشته‌ها همه از نمک هستند و گاه آمیزه‌هایی از کانی‌هایی مانند هماتیت اویژیست و گوگرد، آن‌ها را به رنگ‌های گوناگون در می‌آورند.

در دیواره‌های غار نمکدان رخنمون‌هایی از سنگ نمک به همراه کانی‌های مزبور دیده می شود که به مانند نوارهای رنگارنگ چشم بازدیدکنندگان را خیره می‌سازد.

نهشته‌های گل‌کلمی، قلوه ای و سوزنی فراوانی در این غارها دیده می‌شود که بستر سرخ رنگ هماتیتی و کناره‌های سپیدرنگ نمکی آنها، چشم انداز کمیابی پدید آورده است.

چشمه‌های جاری نمک این سایت به مرور زمان دره‌های زیبا و انباشته از نمک را در دل این مخروط پدید آورده‌است.

طولانی ترین غار نمکی در قشم

مدیر ژئوپارک قشم در این رابطه به خبرنگار ایرنا گفت:  سایت گنبد نمکی دارای چند جاذبه ویژه شامل گنبد و ۳ دهانه غار نمکی است.

علیرضا امری کاظمی افزود: یک دهانه از غارها برای بازدید عموم است، دومی مخصوص برخی گروه‌ها و متخصصان است و غار سوم برای غارنوردان حرفه ای و پژوهشگران است.

وی ادامه داد: غار سوم با ۶/۶ کیلومتر طول، بزرگترین غار نمکی جهان است که کار مطالعاتی و نقشه‌برداری آن توسط گروهی متشکل از متخصصان شیراز و کشور چک صورت گرفت.

مدیر ژئوپارک قشم تصریح کرد: ورود به این غار نیاز به مجوز کتبی و فرآیند اداری دارد؛ زیرا عبور و مرور در آن برای بازدیدکنده و همچنین غار دارای خطراتی است.

وی افزود: شرایط ۲ غار دیگر برای عموم و مطالعه متخصصان مناسب‌تر است.

امری کاظمی ادامه داد: گنبد نمکی جاذبه‌ای کم نظیر در دنیاست که در جنوب ایران وجود دارد.

وی افزود: این گنبد از نظر فرم متفاوت است و حجم توده ای که از اعماق زمین سنگ ها را با خود به روی زمین آورده است دارای کانی ها و سنگ‌ های آتشنشانی و دگرگونی است که جاذبه منحصر به فردی است و در هیچ کجا از جزیره وجود ندارد.

نمک‌درمانی

مدیر ژئوپارک جهانی قشم ابراز کرد: چشمه‌های نمکی به دلیل فرو رفت آب و حل کردن نمک به صورت اشباع و پر اشباع هستند .

وی افزود: یکی از جاذبه‌های زمین‌شناسی و زیبایی‌شناختی غارها، نمک درمانی است که مردم بومی معتقد بودند با آبتنی در در چشمه های آب شور این سایت، یکسری مرض‌های پوستی، استخوانی و رماتیسم را درمان می‌کنند.

امری کاظمی ادامه داد: در دنیا بحث نمک‎درمانی برای تنفس و رفع مشکلات تنفسی است که با دوره ها و زمان های مشخص به افراد تجویز می شود.

ماجراجویی در غار نمکدان

وی خاطرنشان کرد: به دلیل ریزش دایمی و تغییر شکل نمک‌ها  امکان ایجاد شرایط تثبیت و ایمن سازی در داخل غار ممکن نیست و از این رو نمک‌درمانی در سایت نمکدان توصیه نمی‌شود.

مدیر ژئوپارک قشم گفت: ورود به غارهای نمکی یک گردشگری ماجراجویانه است چون  این غارها ثبات ندارند و آمادگی ریزش دارند.

وی افزود: فروچاله‌های متعددی در کل سایت نمکدان پراکنده هستند و به دلیل ترد و سست بودن آمادگی ریزش دارند و از این رو برای گردش باید جانب احتیاط را رعایت کرد.

امری کاظمی ادامه داد: از نظر سنگ‌شناسی به دلیل انحلال نمک در آب و باقی ماندن کانی‌ها، یک دره هزار رنگ وجود دارد که ویژگی‌های جزیره همرمز در آن قابل مشاهده است.

عمر ۵۰۰ ساله نمک‌های سایت نمکدان

وی تصریح کرد: جنس لایه های جزیره قشم رسوبی است و عمر سازندهای(لایه‌های زمین شناختی) رسوبی جزیره قشم به حدود ۲۵ میلیون سال می‌رسد.

امری کاظمی افزود: اما گنبد نمکی چون از اعماق حدود ۵۰۰ کیلومتری زمین به سطح زمین آمده است عمر نمک‌ها به ۵۰۰ میلیون سال می‌رسد.

وی گفت: گنبدها در حالت معمول به صورت نیمکره هستند و ۷ کیلومتر ارتفاع دارند که با بارندگی و انحلال در آب تغییر می کند و ثابت نیست.

مدیر ژئوپارک قشم با اشاره به ارتفاع ۲۸۰ متری گنبد نمکی قشم افزود: با توجه به ادامه برون‌زد توده نمکی در قشم و از سوی دیگر فرسایش گنبد، یک تعادل نسبی در ارتفاع کوه مذکور وجود دارد.

در جنوب ایران ۲۵۰ گنبد نمکی وجود دارد که برخی به صورت کامل از داخل زمین خارج شده‌اند و برخی در حال برونزد  هستند.

۵۰ گنبد نمکی در مناطق شمالی در سمنان و زنجان و قم وجود دارد که از نظر تعداد و فرم در دنیا بی نظیر است.

هم اکنون ۱۴۷ ژئوپارک در ۴۱ کشور وجود دارد که کشورهای چین با ۳۹ و ژاپن با  ۱۱ ژئوپارک بیشترین پارک‌ها را به خود اختصاص داده‌اند.

۶۰ ژئوپارک در هشت کشور در آسیا و اقیانوسیه قرار دارد و بقیه در  اروپای غربی متمرکز شده‌اند.

قلمرو ژئوپارک قشم ۲۶۰ کیلومتر مربع شامل جزیره‌های قشم و هنگام و ۵۰۰ متر مرز حاشیه دریایی این جزایر و خلیج دیرستان است.

این ژئوپارک دارای ۲۵ سایت متنوع و اصلی همچون تنگه چاهکوه، دره ستاره ها، دره تندیس ها، دره شور و غار نمکدان است و مجاورت آن با جنگل های حرا واقع در شمال جزیره قشم که دارای پنج عنوان تالاب بین المللی، ذخیرگاه زیست کره، منطقه حفاظت شده، منطقه ویژه دریایی و منطقه ویژه پرندگان است، به ارزش ها و جذابیت های طبیعی ژئوپارک قشم افزوده است.

ژئوپارک قشم تنوع عظیمی از چشم اندازهای زمین شناسی در کنار تنوع سایت های مختلف را ارائه می کند و علاوه بر این، تنوع اکولوژیکی، باستان شناسی و فرهنگی خاصی دارد.

این ژئوپارک به دلیل موقعیت راهبردی آن در خلیج فارس و به عنوان نمونه منطقه ای که در میان ژئوپارک های منطقه ی آسیای شرقی و ژئوپارک های اروپایی قرار گرفته، از جایگاه ویژه ای برخوردار است.

شهرستان قشم شامل جزیره‌های قشم، هنگام و لارک با حدود ۱۵۰ هزار نفر جمعیت در جنوب استان هرمزگان قرار دارد.
۷۵۰۰