تعطیلی مرکز فناوری اطلاعات بندرعباس و سرگردانی مهارت‌جویان

پس از مصوبه دولت برای تعطیلی مراکز آموزشی علمی کاربردی دولتی، مرکز آموزشی علمی کاربردی فنی و حرفه‌ای هرمزگان هم مشمول این تعطیلی شده و فضای فیزیکی آن که در درون مرکز شماره یک قرار داشت بدون دانشجو باقی ماند، این تعطیلی ظرفیت و فضایی را در اختیار اداره‌کل آموزش فنی و حرفه‌ای استان قرار داد که بتواند از آن برای ایجاد رشته‌های مهارتی جدید و یا گسترش فضای کارگاهی رشته‌های مهارتی موجود استفاده کند که این اتفاق رخ نداد.

اما مدیران اداره‌کل آموزش فنی و حرفه‌ای هرمزگان از ابتدای سال جاری مرکز شماره ۲ یا همان مرکز فناوری اطلاعات بندرعباس را تعطیل کرده و تجهیزات آنرا به مرکز شماره یک (فضای خالی مرکز آموزشی علمی کاربردی فنی و حرفه‌ای) منتقل کرد و فعالیت‌های آموزش مهارت‌های شغلی در رشته‌های فناوری اطلاعات متوقف شد.

مدتی است فرآیندهای واگذاری مرکز فناوری اطلاعات بندرعباس به بخش خصوصی در حال انجام بوده تا به عنوان آموزشگاه آزاد فعالیت خود را آغاز می کند.

از سال ۸۲ یا ۸۳ که این مرکز راه‌اندازی شده بسیاری با شرکت در دوره‌های مهارتی آن و کسب مهارت‌های لازم برای ورود به بازار کسب و کار توانسته‌اند برای خود شغلی دست و پا کرده و یا به خوداشتغالی بپردازند.

تعطیلی این مرکز هزینه‌های بسیاری بر کارجویان و مهارت جویان فراگیری مهارت‌های فنی لازم در بخش فناوری اطلاعات وارد می‌کند که این با توجه به توان و تمکن مالی خانوارهای هرمزگانی همخوانی ندارد.

بیکاری منشاء بسیاری از مشکل‌های اجتماعی و اقتصادی مانند دزدی، قاچاق، بزه کاری، افسردگی و غیره است که با هدایت افراد به سمت مهارت آموزی و گسترش آموزش‌های مهارتی می‌تواند در کاهش آنها نقش داشته باشد.

این را هم باید در نظر داشت که بسیاری از دانش آموختگان دانشگاهی بیکار و بدون مهارت لازم برای ورود به بازار کسب و کار بوده و این گروه علاقه‌مندی بیشتری برای فراگیری مهارت  و اشتغال در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات دارند.

انتظار می‌رفت اداره کل آموزش فنی و حرفه‌ای به جای غیر فعال و تعطیل کردن تنها مرکز آموزش رشته‌های مهارتی در بخش فناوری اطلاعات نسبت به گسترش رشته‌ها و کارگاه‌های آموزش های مهارتی خود در این بخش و سایر زمینه‌ها اقدام می‌کرد.

مرکز  آموزشی فناوری اطلاعات فنی وحرفه‌ای بندرعباس تا پیش از تعطیل شدن در انتهای سال گذشته، رشته‌هایی نظیر سخت افزار رایانه‌ای، طراحی صفحه‌های وب، شبکه‌های رایانه ای عکاسی و فیلم برداری و برخی دیگر از رشته های این حوزه را به مهارت جویان آموزش می‌داد.

البته زمانی هم رشته‌های طراحی گرافیکی با استفاده از ( CorelDRAW) و(۳D max)، فتوشاپ، رایانه کار درجه ۲، رایانه کار درجه یک، زبان‌های برنامه نویسی، جزو دوره‌های آموزشی آن بود.

از حدود سال‌ ۹۰ هم رشته‌هایی مانند نقاشی بر روی پارچه، نقاشی بر روی چوب،نقاشی بر روی چرم، کیف دوز چرم، معرق، آموزش ساخت زیورآلات به صورت محدود و بیشتر برای خواهران آموزش می‌داد.

مهارت جویان، هزینه آموزشهای بخش خصوصی بالاست

کارجویان و مهارت جویان که با توجه به شرایط اقتصادی،قادر به پرداخت هزینه‌های فراگیری مهارت‌های فناوری اطلاعات در آموزشگاه‌های آزاد نیستند دچار سرگردانی شده‌اند که از ‌آنها در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفتند: به دلیل بیکاری و نداشتن درآمد توان پرداخت شهریه‌های دوره‌های آموزشگاه‌های آزاد فنی و حرفه‌ای را نداشته و خانواده‌هایشان هم تمکن مالی چندانی ندارند.

این عده ادامه دادند: مسوولان فنی و حرفه‌ای از فرد بیکار و خانواده‌های با درآمد و معیشت پایین هرمزگانی نباید انتظار داشته باشند قادر به پرداخت هزینه‌های آموزشگاه‌های آزاد باشند.

این عده ادامه دادند: مدیران به عنوان مسوول و خدمت‌رسان در جمهوری اسلامی موظف‌اند به گونه‌ای برنامه‌ریزی و عمل کنند که همه قشرهای جامعه قادر به بهره گیری از این آموزش‌ها باشند نه آنکه قشرهایی که اکنون می‌توانند از خدمات بهره می‌برند هم محروم شوند.

یکی از افراد علاقه مند به فراگیری مهارت و اشتغال در رشته شبکه‌های رایانه‌ای در این زمینه به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: با توجه به علاقه‌مندی خود در پی یافتن محلی برای فراگیری رشته شبکه‌های رایانه‌ای بودم که با مرکز دولتی فناوری اطلاعات فنی و حرفه‌ای آشنا شدم ولی گویا این مرکز تا اسفند سال گذشته فعال بوده و دیگر مهارت‌جو پذیرش نمی‌کند.

معین سالاری ادامه داد: درحالی که هزینه‌های فراگیری مهارت در دوره‌های مراکز دولتی به یک میلیون ریال نمی رسد برای فراگیری همین مهارت در آموزشگاه‌های آزاد بخش خصوصی باید ۲۵ میلیون ریال بپردازم که نه خود و خانواده‌ام قادر به پرداخت چنین هزینه‌ای نیستیم.

وی اشاره کرد: سایر رشته‌های این بخش هم شرایط همین گونه است، من به عنوان فرد بیکار جویای شغل و خانواده‌هایی نظیر خانواده من که در این استان ثروتمند توان مالی پایینی دارند از کدام محل باید این هزینه‌ها را تامین کنند.

مهارت جوی دیگری هم می‌گوید: مردم هرمزگان با وجود اینکه در استان ثروتمندی از نظر ظرفیت‌های اقتصادی زندگی می‌کنند ولی مستضعف بوده و توان مالی چندان مناسبی ندارند که انتظار می رود مسوولان به این نکته توجه کنند.

وهب صادقی ابراز داشت: اگر توان پرداخت هزینه‌های آموزشگاه‌های آزاد را داشتم به آن مراکز مراجعه می‌کردم.

دیگر مهارت جو  هم بیان داشت: از طریق دوستانم از وجود مرکز آموزش دولتی فناوری اطلاعات فنی و حرفه‌ای آگاه شدم ولی این مرکز دیگر تعطیل شده و برای فراگیری رشته مورد علاقه‌ام باید از مراکز آزاد استفاده کنم.

احمد کمالی بیان داشت: وجود این مرکز مفید بود که امیدوارم مسوولان فنی و حرفه‌ای نسبت به راه‌اندازی مجدد رشته‌های آن اقدام کنند تا افراد از فراگیری رشته‌های مهارتی در بخش فناوری اطلاعات جهت ورود به بازار کار محروم نشوند.

وی اضافه کرد: اگر از نظر مالی توان رفتن به آموزشگاه‌های آزاد را داشتم شاید مساله‌ای برایم ایجاد نمی‌شد ولی اکنون عده بسیاری مانند من هستند که توان استفاده از آموزشگاه‌های بخش خصوصی را ندارند.

شواهدی مغایر ادعاها

مدیرکل آموزش فنی و حرفه‌ای هرمزگان مدعی حفظ رشته‌ها مرکز شماره ۲ بندرعباس (مرکز فناوری اطلاعات بندرعباس) بوده و می‌گوید: واگذاری مرکز شماره ۲ در راستای برون سپاری فضای مازاد و استفاده بهینه از آن درحال انجام است.

سیده اسما کریمی، کیفیت آموزشی آموزشگاه‌های بخش خصوصی را بسیار بالاتر از بخش دولتی اعلام می‌کند و می‌گوید: آموزشگاه‌های آزاد می توانند آموزش‌های به روزی به مهارت جویان بدهند.

وی اضافه می کند: رشته‌ها و کارگاه‌های آموزشی مرکز شماره ۲ بندرعباس به دانشگاه سابق فنی و حرفه‌ای هرمزگان در مرکز شماره یک منتقل شده و برنامه‌های آموزشی مرکز فناوری اطلاعات تعطیل نشده است.

معاون آموزش اداره‌کل فناوری اطلاعات هم در خصوص تاریخچه مرکز شماره ۲ بندرعباس می‌گوید: ساختمان این مرکز تا سال ۸۲ محل اداره‌کل آموزش فنی و حرفه‌ای این استان بود که با خرید ساختمانی در منطقه رسالت جنوبی تبدیل به مرکز فناوری اطلاعات شد و همچنین آموزش‌های ویژه خواهران هم در آن داده می‌شد.

گلزار نظری گزیک ادامه داد: کلاس‌ها به گونه‌ای تنظیم شده بود که خواهران و برادران در نوبت‌های جداگانه در این محل حاضر باشند و بتوانند از آموزش‌های مورد علاقه خود بهره‌مند شوند.

وی ادامه می‌دهد: با مصوبه دولت مبنی بر تعطیلی مراکز آموزشی علمی کاربردی مرکز زیر نظر اداره‌های دولتی مرکز علمی کاربردی اداره‌کل آموزش فنی و حرفه‌ای هرمزگان هم به تدریج غیرفعال شده و اکنون تعهدهای مرکز فناوری اطلاعات فنی و حرفه‌ای بندرعباس به این محل در مرکز شماره یک منتقل شده، کارگاه‌ها دایر بوده و در رشته‌های آن پذیرش مهارت جو انجام می‌شود.

شواهدی مغایر ادعاها

هرچند گفته می‌شود رشته‌های مرکز فناوری اطلاعات فنی و حرفه‌ای بندرعباس به مرکز شماره یک منتقل شده ولی شواهد این ادعا را تایید نمی کند، از بین رشته‌های این مرکز تنها ۲ رشته عکاسی و پرورش گیاهان آپارتمانی در مرکز شماره یک بندرعباس آموزش داده می‌شود که گفته‌های مدیر مرکز شماره یک هم این را تایید می‌کند.

مدیر مرکز شماره یک فنی و حرفه‌ای بندرعباس به هنگام مراجعه خبرنگار ایرنا به عنوان یک متقاضی فراگیری مهارت در رشته‌های فناوری اطلاعات گفت: از مجموع رشته های فناوری اطلاعات تنها ۲ رشته شامل پرورش گیاهان آپارتمانی و عکاسی در این مرکز دایر است و پیگیری‌ها برای راه‌اندازی مجدد رشته‌های فناوری اطلاعات بی‌نتیجه مانده است.

محمدحسین قاسمی رایینی ادامه داد: تلاش کردیم کارگاه رایانه را در راستای ماموریت اصلی مرکز شماره ۲ (فعالیت آموزشی در حوزه فناوری اطلاعات) برای آموزش متقاضیان دایر کنیم ولی با وجود موجود بودن کارگاه موفق به اینکار نشدیم و برای خرید برخی تجهیزات کلاس آموزش تکنسین شبکه هم مشکل مالی داریم.

وی اشاره می‌کند: در عمل از بین رشته‌های مرکز فناوری اطلاعات، تنها همان رشته‌های یاد شده دایر است.

لزوم توجه به وضعیت مالی مردم در برون سپاری مراکز آموزشی فنی و حرفه‌ای

هر ۲ مرکز یاد شده بندرعباس (مرکز شماره یک و فناوری اطلاعات فنی و حرفه‌ای بندرعباس) کنار پایانه مسافر و در محله نخل ناخدای این شهر واقع شده‌اند که ساکنان آنجا از نظر مالی جزو محله‌های با تمکن مالی پایین و مستضعف محسوب می‌شوند که اگر گفته نشود اغلب مردم ساکنان این شهر و مهارت جویان سایر محله‌های این شهر، محروم شدن همسایگان این مراکز آموزشی فنی و حرفه‌ای از دریافت آموزش‌های مهارتی در بخش فناوری اطلاعات جالب نیست.

این درحالی است که استان سیستان و بلوچستان هیچکدام از ۲۴ مرکز دولتی خود را به بخش خصوصی واگذار یا برون سپاری نکرده و استان سمنان هم مراکز فنی و حرفه‌ای دولتی خود را به صورت فعال حفظ کرده است.

اما حفظ این مرکز برای استانی همچون هرمزگان که مردم مستضعف آن توان مالی نامناسبی داشته و ۷۸ هزار خانوار زیرپوشش کمیته امداد و افزون ‌بر ۴۲ هزار خانوار دیگر از جمعیت یک میلیون ۷۷۶ هزار و ۴۱۵ نفری آن زیرپوشش بهزیستی قراردارند، ضرورتی آشکار است.

باتوجه به متوسط جمعیت ۴ تا ۶ نفره خانوارهای هرمزگانی شاید بتوان گفت جمعیتی بین ۵۱۶ تا ۷۷۴ هزار نفر از اعضای ۱۲۹ هزار خانوار زیرپوشش این ۲ نهاد حمایتی و بسیاری دیگر از افراد و خانوارهایی که با وجود وضعیت نامناسب زیر پوشش این نهادها قرار ندارند و به عبارتی ساده‌تر، یک سوم جمعیت هرمزگان قادر به پرداخت هزینه‌های آموزش‌های مهارت محور آموزشگاه‌های آزاد را ندارند.

درحالی که تا دیروز کارجویان و مهارت جویان می توانستند با هزینه بسیار اندک در حوزه فناوری اطلاعات مهارت آموزی کنند شاید با تعطیلی مرکز فناوری اطلاعات فنی و حرفه‌ای بندرعباس، بسیاری از آنان دیگر قادر به فراگیری آموزش در این مهارت‌ها نباشند.

تفاوت هزینه آموزش فنی و حرفه‌ای در بخش دولتی و بخش خصوصی

براساس اعلام سازمان فنی و حرفه‌ای کشور، مبلغ ثبت نام در رشته‌های صنعتی آموزشگاه‌های دولتی ۵۰ هزار ریال به اضافه ۴۰ هزار ریال هزینه حق مشاوره است و در مجموع ۹۰ هزار ریال می‌شود که با احتساب مبلغ ثبت نام در آزمون (در خوشه خدمات که ۲۸۰هزار ریال و در خوشه صنعت و کشاورزی - فرهنگ و هنر ۴۲۰ هزار ریال) به یک میلیون ریال هم نمی‌رسد.

اما علاقه‌مندان به فراگیری رشته‌هایی فناوری اطلاعات اکنون باید افزون بر یک میلیون ریال تنها برای ثبت نام در یک رشته بپردازند که در برخی رشته ها این مبلغ بسیار بالاتر است، برای فراگیری مهارتی نظیر تکنسین شبکه باید ۲۵ میلیون ریال، فتوشاپ پنج میلیون و ۳۸۰ هزار ریال و تعمیرکار لپ تاپ ۱۶ میلیون و ۸۰۰ هزار ریال به آموزشگاه آزاد پرداخت کرد که این مبالغ برای خانوارهای هرمزگان بسیار بالاست.

مهارت یکی از پیش نیازهای اشتغال در جامعه امروزی است که بر اساس قانون این وظیفه بر عهده سازمان فنی و حرفه‌ای قرار دارد و قانون اساسی در اصل بیست و هشتم بر وظیفه دولت برای فراهم کردن امکان اشتغال به کار همه افراد تصریح کرده و می‌گوید: هرکس حق دارد شغلی را که بدان مایل است و مخالف اسلام و مصالح عمومی و حقوق دیگران نیست برگزیند، دولت موظف است با رعایت نیاز جامعه به مشاغل گوناگون، برای همه افراد امکان اشتغال به کار و شرایط مساوی را برای احراز مشاغل ایجاد نماید.

با توجه به اینکه بسیاری از خانوارهای هرمزگانی توان مالی مناسبی ندارند تعطیلی مراکز فنی وحرفه‌ای دولتی، واگذاری و یا به عبارتی دیگر برون سپاری آن‌ها به بخش خصوصی، امکانی که این اصل قانون اساسی به آن تصریح کرده را از بسیاری سلب می‌کند.

کسی با رونق گرفتن آموزشگاه‌های آزاد فنی وحرفه‌ای مخالفتی ندارد ولی باید امکان انتخاب از بین آموزشگاه‌های دولتی و آزاد برای همه افراد باید فراهم باشد تا بتوانند براساس علاقه و توان خود از آن‌ها استفاده کنند.

این اقدام فنی و حرفه‌ای هرمزگان با توجه با دغدغه‌های مسوولان این استان به خصوص استاندار به عنوان مدیر ارشد اداره استان و نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی و تاکید بسیاری که آنان بر مهارت آموزی و اشتغال جهت ورود به بازارکار همخوانی ندارد.

براساس آخرین بررسی های انجام شده هرمزگان که جایگاه دوم بیکاری و رتبه چهارم فقر مطلق دربین استانهای کشور دراختیار دارد در۴ ماهه نخست سالجاری با کاهش ۱۰۰درصد سرمایه گذاری هم مواجه بوده وحالا تعطیلی مراکز آموزش فنی وحرفه ای هم به آنها اضافه شد.