به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش‌های خبری ایرنا، روز یکشنبه پنجم آبان ماه بود که رسانه ها اعلام کردند «ابوبکر البغدادی» سرکرده گروه تروریستی داعش کشته شد. او پس از اشغال نظامی عراق از سوی آمریکا در سال ۲۰۰۳ به عنوان یک اسلامگرای افراطی به شهرت جهانی رسید و توانست با سازمان‌دهی گروه تروریستی منسجم، نزدیک به یک دهه به کابوس امنیتی خاورمیانه و جهان تبدیل شود.
گروه داعش به سرکردگی البغدادی در روزهای اوج قدرتش در سال ۲۰۱۴ بیش از ۱۰۰ هزار کیلومتر مربع از خاک عراق و سوریه را کنترل می‌کرد و حدود ۱۲ میلیون نفر زیر سلطه آن زندگی می‌کردند. با این حال البغدادی زمانی کشته شد که تهدید داعش به پایین‌ترین سطح در سال‌های اخیر رسیده بود و هزاران نفر از اعضای گروهش در اردوگاه های عراق و سوریه اسیر بودند. خود او نیز مدت‌ها بود که در مخفیگاه به سر می‌برد و حتی در تبلیغات رسمی هم حضور نداشت. با اعلام مرگ سرکرده داعش از سوی رئیس جمهوری آمریکا رسانه های غربی به دنبال این موضوع بودند تا عملیات کشته شدن سرکرده داعش به دست آمریکایی ها را بزرگ جلوه دهند، اما عده ای از تحلیلگران سیاسی و مقامات کشورهای منطقه این موضوع را فاقد اهمیت امنیتی می‌دانند.
«علی ربیعی» سخنگوی دولت با انتشار یادداشتی درباره کشته شدن سرکرده داعش اعلام کرده است: همانطور که با مرگ «بن‌لادن» ریشه ترور نخشکید، مرگ بغدادی نیز پایان داعشیسم نخواهد بود. «سید عباس موسوی» سخنگوی وزارت امور خارجه نیز اقدام کشتن بغدادی توسط آمریکا را موضوع چندان مهمی نمی داند و بر این باور است که گروه‌های تروریستی همچون القاعده و داعش برای آمریکایی‌ها تاریخ مصرف دارند و هرگاه تاریخ مصرف آنها به پایان برسد، آنها را از بین می‌برند.
پژوهشگر ایرنا با قنادباشی کارشناس مسایل خاورمیانه در مورد مرگ سرکرده داعش و تاثیرات آن در منطقه به گفت و گو پرداخته است:
پیامد مرگ البغدادی در منطقه
قناد باشی در ابتدای این مصاحبه اظهار داشت: مرگ البغدادی هلاکت یک نیروی سوخته بود. وقتی آخرین پایگاه داعش (ابوکمال) از سوی نیروهای ایرانی و ارتش سوریه ویران و پرچم داعش پایین آمد داعش به صورت رسمی نابود شد و برای همیشه پایگاه های خود را از دست داد؛ البته این گروه تروریستی مدت های قبل نیز پایگاه خود در موصل عراق را از دست داده بود و هیچ گونه مرکزیتی نداشت.
«سرکرده داعش در شرایط فعلی به یک مهره سوخته تبدیل شده بود و امکان فعالیت در بیرون از کشور عراق و در سطح منطقه را نداشت. تحول جدیدی بعد از مرگ البغدادی در کشورهای منطقه به وجود نمی‌آید، اما می‌تواند در بدنه و هسته اصلی بقایای داعش تغییراتی را به وجود آورد و بهانه ای برای تعیین جانشینی وی و آغاز فعالیت های جدید این گروه تروریستی باشد. در مورد القاعده نیز شاهد بودیم بعد از کشتن اسامه بن لادن از سوی آمریکایی‌ها، القاعده درصدد شد تا فرمانده دیگری را تعیین کند و داعش شکل جدیدی از القاعده بود که بعد از مرگ بن لادن به وجود آمد. مرگ سرکرده داعش تاثیری در اوضاع منطقه ندارد، اما بهانه ای به دست طرفداران داعش می دهد که با فعالیت های مخفی فرد دیگری را انتخاب کنند و فعالیت دوباره ای انجام دهند».
هلاکت البغدادی و تحولات داخلی آمریکا
این کارشناس مسایل خاورمیانه در مورد ارتباط مرگ سرکرده داعش با اوضاع داخلی آمریکا نیز اظهار داشت: بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان سیاسی بر این باورند که اعلام مرگ البغدادی در این برهه از زمان که یک سال با برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا فاصله دارد دارای معنای سیاسی برای جامعه آمریکاست. بنا بر تجربه، مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری آمریکا از یک سال قبل از برگزاری انجام می شود. «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری فعلی آمریکا می خواهد همانند «باراک اوباما» رئیس جمهوری پیشین ایالات متحده که از کشتن بن لادن استفاده سیاسی کرد، بهره برداری سیاسی کند؛ دموکرات ها هم همانند جمهوری خواهان در پی بهره برداری از چنین موضوعاتی هستند.
«در شرایط کنونی دولت آمریکا نیاز بیشتری به اجرای چنین عملیاتی داشت زیرا همه برنامه های برون مرزی آمریکا در خاورمیانه با شکست مواجه شده است و نیاز به پیروزی داشت تا با یک حرکت جنجالی به ضعف های خود در منطقه سرپوش بگذارد. آمریکا قادر به حفظ امنیت عربستان نبود و نتوانست به اهداف خود در سوریه و عراق دست پیدا کند، در نگهداری از خطوط انتقال نفت که مدعی حراست از آنها بود نیز ناکام ماند و در برنامه های دیگری اعم از سیاسی و اقتصادی که در منطقه داشت نیز با بن بست مواجه شد لذا نیاز شدید به حرکت یک جنجالی داشت تا از آن به عنوان پیروزی، بهره برداری سیاسی کند و روشن است در مقطع کنونی مرگ البغدادی هیچ دستاوردی برای آمریکا و شخص رئیس جمهوری این کشور ندارد».
آمریکا به متحدان منطقه‌ای خود وفادار نیست
قنادباشی در مورد وفادار نبودن آمریکا به متحدان منطقه ای خود بیان کرد: آمریکایی ها در بحران شمال سوریه متهم اصلی هستند، زیرا کردهای سوریه را که از متحدان خود بودند تنها گذاشتند و زمینه را برای عملیات نظامی ترکیه فراهم کردند. کردهای سوریه از این قضیه نگران بودند و با مرگ البغدادی، به نوعی دولت آمریکا خواست از کردها دلجویی کند. خروج آمریکا از مناطق کرد نشین سوریه انتقادات فراوانی را نسبت به واشنگتن به دنبال داشته است و تبلیغ کشتن البغدادی به نوعی دلجویی از کردها نیز محسوب می شود. دولت آمریکا در بحران شمال سوریه به خاطر حرکت ها و رفتارهای یک سویه متهم اصلی بود و خروجشان اجازه فرار زندانیان داعش از زندان را فراهم آورد.
این کارشناس همچنین اظهارداشت: اعلام مرگ البغدادی هیچ گاه ذهنیت منطقه در مبارزه آمریکا با داعش را به وجود نمی آورد، زیرا آمریکایی ها خود داعش را به وجود آوردند، تقویت کردند و سلاح در اختیار این گروه تروریستی قرار دادند. مرگ البغدای به دلیل این است که تاریخ مصرف این مهره سوخته گذشته است و آمریکایی ها با از بین بردن وی اطلاعات راجع به داعش و آمریکا را حذف کردند و اکنون در سطح منطقه درصدد تحرکات دیگری از جمله حمایت از اغتشاشات عراق و لبنان هستند.
نظر شما