درباره رنه گوسینی | داستان نویس کودکان با زبانی طنزآمیز

به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا؛ رنه گوسینی نویسنده فرانسوی بود که در ۱۴ آگوست ۱۹۲۶ میلادی در جنوب شهر پاریس در خانواده ای یهودی و مهاجر از لهستان دیده به جهان گشود. او در ۲ سالگی همراه خانواده به آرژانتین رفت و تحصیلات ابتدایی را در بوینس‌آیرس و مدارس فرانسوی ها گذراند. این داستان نویس فرانسوی به خاطر کتاب های مصوری که می خواند، خیلی زود شروع به کشیدن نقاشی و داستان نوشتن برای کودکان می کند. گوسینی به ویژه بعد از اینکه به آمریکا می رود، تحول بزرگی در زندگیش رخ می دهد زیرا در آنجا با موریس دو بور، نقاش بلژیکی و تصویرگر داستان های لوک خوش شانس همکاری خود را آغاز می کند. این آشنایی تبدیل به همکاری تقریباً ۲۰ ساله و دوستی عمیق میان این ۲ و وارد شدن به حوزه داستان نویسی می شود.

پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به مناسبت سالروز درگذشت رنه گوسینی داستان نویس فرانسه به بررسی شمه ای از زندگی و آثار وی پرداخته است.

همکاری گوسینی در داستان های لوک خوش شانس

همکاری رنه با موریس بدین صورت بود که موریس در ابتدا نقاشی‌ها را ترسیم و سپس گوسینی، آن‌ها را به اصطلاح بالون نویسی می کرد. گوسینی در خصوص بالون نویسی و طراحی کمیک استریپ معتقد است: بالون نویسی و طراحی کمیک استریپ، ۲پدیده کاملاً مستقل و متفاوت از یکدیگر است. یک کمیک وقتی موفق است که بتواند در این ۲ عرصه، موفق باشد. تاکنون کمیک‌های زیادی منتشر شده‌اند که از نظر طراحی بسیار قوی اما از نظر بالون نویسی در سطح ضعیفی قرار داشتند. این وضعیت باعث می‌شد که مخاطب، احساس رضایتمندی نداشته باشد. اگر بتوان هر قسمت از کار را به کاردان خود سپرد، طبعاً نتیجه بهتری خواهیم گرفت. شیوه‌ای که ما (من و موریس) در پیش گرفتیم دقیقاً بر همین نظر استوار شده است. ما نتیجه خوبی از همکاری خود در عرصه تولید کمیک استریپ گرفتیم. من شخصاً از این نتیجه خرسند هستم. من این شیوه را به همه هنرمندانی که می‌خواهند انرژی موفق و ماندگار از خود باقی بگذارند، توصیه می‌کنم.

این داستان نویس فرانسوی برخلاف دوست خود موریس تمام کارهای خود را به ماجراهای لوک محدود نکرد بلکه برای داستان های دیگر هم بالون نویسی کرد و آثار بسیاری برای کودکان و نوجوانان خلق کرد، او در خصوص کار در حوزه کودکان می گوید: بزرگ‌ترین خدمتی که ما به کودکان و نوجوانان کرده‌ایم، پرورش قدرت تخیل آنان بوده است. تصور نمی‌کنم خدمت ناچیزی باشد.

سبک کار گوسینی در داستان نویسی

یکی از ویژگی هایی که رنه گوسینی را از دیگران متفاوت می کرد، سبک کار وی بود بدین صورت که وی علاوه بر داستان نویسی کمیک استریپ، چاشنی غلیظی از طنز نیز بدان می افزود در واقع می توان گفت رنه گوسینی یک طنز نویس واقعی بود و همین ویژگی باعث محبوبیت او و موریس شد، زیرا قلم طنزآمیز وی کمک زیادی به شهرت و محبوبیت داستان‌های لوک کرد. وی در دیگر آثار خود مانند آستریکس و اوبلیکس هم مهارت طنز نویسی خود را به کار برد.

سردبیر مجله مصور پیلوت

رنه گوسینی علاوه بر داستان نویسی، فیلم‌نامه تعدادی از انیمیشن‌های سینمایی و تلویزیونی را به رشته تحریر در آورده است. همچنین بعد از مرگ پدرش در ۱۹۴۳میلادی به نیویورک رفت اما چون نمی خواست در ارتش آمریکا خدمت کند به فرانسه بازگشت و به ارتش آن کشور پیوست در این کشور بود که گوسینی تصاویر و پوسترهایی برای ارتش خلق کرد و به یکی از پرکارترین نویسندگان اعضای تحریریه مجله مصور پیلوت تبدیل شد. این مجله فرانسوی-بلژیکی بود و درباره کتاب های مصور صحبت می کرد. در واقع گوسینی به همراه چندین هنرمند دیگر این مجله را به وجود آورده بود و برای مدت قابل توجهی سردبیری این مجله را بر عهده گرفت. همچنین در این مجله بود که مشهورترین اثر خود به نام آستریکس را به مخاطبان معرفی کرد. در واقع گوسینی در سطح بین المللی بیشتر به خاطر کتاب کامیک ماجراهای آستریکس شناخته شده است. در ادامه به برخی از مشهورترین آثار گوسینی در حوزه ادبیات کودکان می پردازیم:

سفرهای نیکولا کوچولو

سفرهای نیکولا کوچولو از مجموعه داستان های مشهور گوسینی هستند. مجموعه کتاب های نیکولا کوچولو درباره شرح حال یک کودک ایده آل در دهه ۵۰ میلادی بود. نخستین سری این کتاب در ۲۹مارس ۱۹۵۹میلادی به وسیله گوسینی به رشته تحریر درآمد و تصویرگری آن را ژان ژاک سامیه انجام داد. ترجمه این کتاب ها در ایران در ۱۳۶۳ خورشیدی به وسیله جمشید ارجمند در انتشارات شینلام به چاپ رسید. بعد ها انتشارات هرمس این مجموعه کتاب ها را با ترجمه جمشید ارجمند، ویدا سعادت، امیر حسین مهدی زاده و آفاق حامد هاشمی منتشر کرد.

این مجموعه شامل داستان کوتاه واقعی و مصور با موضوع‌های دوستی، سینما، سفر، بازی، تنهایی و نیازهای بنیادین دوران کودکی دارد. داستان‌های کتاب، پرسش‌هایی از زندگی را به شکل ساده بازتاب می‌دهند به گونه‌ای که کودکان با آن‌ها به راحتی ارتباط می‌گیرند و با شخصیت‌های کتاب همذات‌پنداری می‌کنند. داستان‌ها در مکان‌هایی همچون اداره، مدرسه، خانه، سینما و قطار در زمان حال می‌گذرند. زبان‌ داستان ها طنز آمیز، عاطفی و تأثیرگذار است. تصویرهای کتاب زیبا و سیاه و سفیدند و با متن همخوانی دارند.

لوک خوش شانس

داستان لوک خوش شانس بدون شک یکی از داستان های پرطرفدار، جالب و خواندنی است. این کتاب یک داستان مصور فرانسوی-بلژیکی است که رنه گوسینی بهترین دوران این کمیک استریپ را نوشت. داستان درباره یک گاوچرانی است که سریع‌تر از سایه‌اش هفت تیر می‌کشد و عدالت را برقرار می کند. خالق این شخصیت موریس دو بور، نقاش بلژیکی است که نگارش داستان‌ها را به گوسینی واگذار می کند و نتیجه کار این تیم۲ نفره شگفت آور بود و چنان پختگی و ظرافتی به لوک خوش شانس بخشید که به سرعت آن را به یکی از محبوب‌ترین قهرمانان داستان‌های مصور در دنیا بدل کرد. دوران همکاری موریس و گوسینی طلایی‌ترین عصر داستان‌های لوک خوش شانس به شمار می‌رود. سری کتاب‌های کمیک لوک خوش شانس، یکی از پر فروش‌ترین کتاب‌های کمیک در تاریخ است که فروش فوق‌العاده بالایی در سرتاسر دنیا داشته و به بیشتر زبان های دنیا نیز ترجمه شده است.

موریس و گوسینی در این سری داستان‌ها، شخصیت‌های زیادی را به تصویر می‌کشند که برخی از این شخصیت ها در ادامه، اهمیت و محبوبیتی هم اندازه لوک به دست می‌آورند. از آن جمله می‌توان به برادران دالتون و ران تان پلن - و یا همان بوشفک - اشاره کرد. برادران دالتون (جو، جک، ویلیام و آوریل) در بیشتر داستان های لوک به عنوان دشمنان اصلی لوک خوش‌شانس ظاهر می‌شوند. این برادران که به ترتیب یکی از دیگر بلند قدتر و کودن‌تر هستند، به عنوان پسر عموهای دالتون های واقعی - که از مخوف‌ترین تبهکاران تاریخ آمریکا به شمار می‌روند - قصد گرفتن انتقام از لوک را دارند. این شخصیت ها به سرعت به محبوبیتی زیاد دست پیدا کردند.

همچنین از جمله شخصیت‌هایی که در همه داستان های لوک حضور دارند، می‌توان به جالی مامپر - باهوش‌ترین اسب دنیا - و ران تان پلن - کودن‌ترین سگ دنیا - اشاره کرد.جالی جامپر با اعمال شگفت‌آوری که انجام می‌دهد، همیشه کمکی بزرگ برای لوک محسوب می‌شود. از جمله توانایی‌های جالب «جالی» شطرنج بازی کردن، دویدن در خواب، زورآزمایی و مچ انداختن بالوک، آشپزی و شستن لباس است.

آستریکس در سرزمین گل

نخستین عنوان از مجموعه کتاب های مصور آستریکس، نوشته رنه گوسینی، آستریکس در سرزمین گل بود. این کتاب در ابتدا به صورت یک مجموعه در مجله پیلوت انتشار یافت؛ داستان کتاب در سال ۵۰ قبل از میلاد مسیح اتفاق می افتد. داستان این کتاب شامل دلاوری های آستریکس و دوستانش در برابر جولیوس سزار است. در این کتاب آمده است که تمام سرزمین گل اشغال شده است و فقط یک روستا با مردمی دلاور و نترس توانسته دشمن را خارج از مرزهای خود نگه دارد ... اما آستریکس، اوبلیکس و دیگر دوستانشان تا چه مدتی می توانند در برابر سپاه قدرتمند جولیوس سزار مقاومت کنند؟ با اندکی زیرکی و البته مقداری از معجون جادویی جادوگری به نام گتافیکس، هر چیزی ممکن خواهد شد...

آستریکس در جزیره کورس(گالینگور) از دیگر آثار رنه گوسینی است که در ایران به وسیله فریبرز افروزی در نشر سامر به چاپ رسیده است. در این کتاب یکی از جنگاوری های استریکس به همراه دوستانش در جزیره کورس که فرمانده ای به نام شارلاتافوس داشت برای گروه سنی «ج» به تصویر کشیده شده است. در این کتاب آمده است: اهالی دهکده گل با کشاورزی و شکار روزگار می گذراندند. رومیان کشورگشا به آنها حمله می کردند، اما آنها در برابر اشغالگران مقاومت می کردند. اهالی دهکده قهرمانی به نام آستریکس داشتند. او جنگجویی زیرک و باهوش بود و تمام ماموریت های خطرناک به عهده او بود. او نیروی فوق بشری خود را از جادوی جادوفیکس می گرفت. رییس ماتیکس کدخدای دهکده، یک سرباز قدیمی شجاع و باوقار و دوست صمیمی استریکس اوبلیکس بود و عادت به خوردن قوچ وحشی داشت، بسیاری بزرگترین دلیل موفقیت این مجموعه را در سطوح مختلف طنز در داستان می‌دانند در این کتاب کودکان تصاویر دعواها و زد و خوردهای اغراق آمیز را با علاقه تماشا می‌کنند و بزرگسالان از شوخی های لفظی، بازی با کلمات و شوخی های تاریخی لذت می‌برند.

نیکولا کوچولو و گاو بازی

نیکولا کوچولو و گاو بازی از دیگر مجموعه داستان های رنه گوسینی است که برای کودکان ۶تا ۱۲ به رشته تحریر درآورد. این کتاب در ایران به وسیله ناهید طباطبایی در انتشارات کتاب پارسه ترجمه شد. نیکولا کوچولو مانند خیلی از شخصیت‌های داستانی کتاب‌های کودک، شهرت جهانی و ماجراهای شیرین و طنزآمیزش طرفداران فراوان دارد. این مجموعه متشکل از ۱۶ عنوان است: نیکولا کوچولو و همکلاسی جدید، نیکولا کوچولو و گاوبازی، نیکولا کوچولو در گروه شکست‌ناپذیرها، شالاپ شولوپ، نیکولا کوچولو و یک غافلگیری خوب، نیکولا کوچولو و تعطیلات، نیکولا کوچولو و دوستان، نیکولا کوچولو و بادکنک، نیکولا کوچولو و فیل گنده، بابا خیکی شده، نیکولا کوچولو شعبده‌بازی می‌کند، پیش به سوی تعطیلات، نیکولا کوچولو در کارخانه شکلات‌سازی، نیکولا کوچولو شورش می‌کند، نیکولا کوچولو و زنگ تفریح، نیکولا کوچولو دچار دردسر می‌شود.

در داستان «گاوبازی» می‌خوانیم: هنگام زنگ‌تفریح، «ژفروئا» به «نیکولا» و دیگر هم‌کلاسی‌های خود پیشنهاد می‌کند که مانند فیلم‌های اسپانیایی، گاوبازی کنند. ژفروئا داوری بازی را بر عهده گرفت و شخصیت‌ها و موقعیت آن‌ها را در بازی توضیح داد. امّا بازی به خوبی و خوشی پیش نرفت و هر کس به نقش خود در بازی اعتراض کرد و میان آن‌ها دعوا شد. این مجموعه حاوی داستان‌های کوتاه و طنزآمیز فرانسوی است که برای گروه‌های سنّی «ج» و «د» تدوین شده است.
سرانجام رنه گوسینی در ۶ نوامبر ۱۹۷۷ میلادی در حالی که تنها ۵۱ سال داشت، دیده از جهان فرو بست.