تئاتر خیابانی پیشنیه بسیار طولانی دارد که در دوره های مختلف با تطابق دادن خود با شرایط سیاسی و اجتماعی توانسته به حیات ادامه دهد اما امروز با رشدیافتن و همه گیرشدن عرصه های هنری دیگر همچون تئاتر صحنه ای و حتی رشد قابل توجه هنر هفتم یا همان سینما به آرامی به گوشه ای رانده شده و کمتر توجهی را به سمت خود جلب می کند تا جاییکه یا جشنواره ای را در شهرهای مختلف به نام خود ثبت کرده و یا در رویدادهای هنری به اجبار جایی را برای خود باز می کند در حالیکه تئاتر خیابانی به دلیل مسئولیتی که بر عهده می گیرد از ارزش بالایی برخوردار است.
اگر نگاهی اجمالی به تئاتر خیابانی داشته باشیم به این نتیجه خواهیم رسید که این عرصه با وجود اینکه به ابزار محدودی نیاز دارد اما می تواند گام بزرگی را برای کمک به جامعه بردارد.
به عنوان مثال مهمترین ابزار در تئاتر خیابانی نمایشنامه است متنی که در کوتاه ترین زمان بتواند بیشترین تاثیر را بر بیننده خود بگذارد و سپس به بازیگر توانمند برای اجرا در محیط نیاز دارد که بتواند متن را به درستی و هنرمندانه به اجرا برساند و نمایشنامه را با صدایی رسا و بازی درست به مخاطب انتقال دهد.
تئاتر خیابانی عرصه ای جریان ساز در مقاطع مهم تاریخی محسوب می شود اما این روزها از توجه کمتری برخوردار است در حالی که در این عرصه تولید آثار خوب بسیار سخت است زیرا باید چنان جذاب در میان عموم ظاهر شود تا بتواند نگاه اقشار مختلف مردمی را به خود جلب کند، همان مردمی که در حال گذر از مسیری هستند و حتی شاید نه تنها قصد بلکه زمان کافی نیز برای توقفی کوتاه و تماشای یک نمایش نداشته باشند، مردمی که از طبقات مختلف فرهنگی جامعه محسوب می شوند.
از سوی دیگر در زمانی کوتاه باید برای این افراد که از طیف گوناگونی هستند به روشی سخن بگوید که بتواند در گوشه ای از ذهن و جان آنها ماندگار شود و تاثیر خود را بگذارد.
این ماندگاری و تاثیرگذاری به گونه ای است که اگر به درستی از آن استفاده شود می تواند به تدریج به بهبود اوضاع اجتماعی و کاهش معضلات جامعه کمک کند و حتی به عنوان آموزشی برای اصلاح امور محسوب شود.
تئاتر خیابانی به دلیل نیاز کمتر به صحنه آرایی قابلیت اجرایی در هر مکانی را دارد و از همین آسان بودن اجرا می توانیم به شیوه ای بهره برداری کنیم که افراد بیشتری از جامعه در سراسر کشور به سهولت حتی در نقاطی که دسترسی کمتری به این هنر دارند به تماشای یک اجرا بنشینند.
با همه این شرایط اجرای تئاتر خیابانی برای تنها چند اجرای محدود و در زمان هایی که یک رویداد هنری در حال برگزاری است و یا ایام خاصی مانند ماه محرم کافی نیست، اگر بخواهیم از تئاتر خیابانی به اندازه کافی در بهبود شرایط اجتماعی بهره مند شویم باید این نوع نمایش را در تمام طول سال به طور مداوم داشته باشیم تا مردم بیشتری با آگاهی به اینکه نمایشی در جایی مشخص اجرا می شود به تماشای آن بنشینند و به دلیل کم هزینه بودن برای یک خانواده به لیست تفریحات خانواده ها اضافه شود.
شهرام کرمی مدیرکل هنرهای نمایشی در همین خصوص با بیان اینکه تئاتر خیابانی به عنوان مردمی ترین عرصه هنر نمایشی در سه دهه گذشته در ایران به شکل محسوسی رشد پیدا کرده است، اظهار داشت: در حال حاضر در دور افتاده ترین شهرها و حتی روستاها با تئاتر خیابانی آشنا هستند و هنرمندان فعال و خوبی در این رشته داریم.
وی با بیان اینکه باید به اجراهای مستمر و دائمی هنرمندان این رشته در طول سال توجه داشته باشیم خاطرنشان کرد: در کنار اجراهای مناسبتی تئاتر خیابانی، برنامه ریزی برای اجراهای مستمر نیز وجود دارد.
مدیرکل هنرهای نمایشی افزود: در سال جاری شاهد اجرای دور نخست فصلی نمایش خیابانی در فصل بهار بودیم و طبق برنامه ریزی ها دور دوم اجرای فصلی تئاتر خیابانی در شش ماهه دوم سال جاری برگزار خواهد شد.
وی با بیان اینکه می توانیم با کمک نهادهای مختلف در کنار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به تداوم اجرای تئاتر خیابانی امیدوار باشیم تصریح کرد: امروز محوطه مجموعه تئاترشهر به عنوان پایگاه مهمی برای هنر خیابانی شناخته می شود اما تاکنون اجرای تئاتر خیابانی در این محوطه به صورت مقطعی صورت گرفته است.
کرمی با اشاره به اجراهای پراکنده مناسبتی تئاتر خیابانی در شهرهای دیگر اظهار داشت: تلاش کرده ایم تا اجراهای تئاتر خیابانی از چندماه یک بار به اجراهای هفتگی برسد اما رسیدن به این هدف به میزان اعتبار اداره کل هنرهای نمایشی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وابسته است.
در سال های گذشته وعده های بسیاری در خصوص تدوام داشتن اجراهای تئاتر خیابانی از سوی مسئولان مختلف و نهادهای متولی داده شده است اما این عرصه به دلایلی گاها حتی بهانه جویانه تنها مانده است و با وجود علاقه ای که هنرمندان تئاتر خیابانی برای اجراهای عمومی و همکاری با نهادهای متولی داشته اند به حال خود رها شده است.
این درحالی است که هنرمندان این عرصه از هرگونه تلاشی برای حضور فعالانه خود دریغ نمی کنند که مثال بارز آن اجرای نمایش های کودک و بزرگسال در مناطق سیل زده شمال ایران و زلزله زده کشور به صورت رایگان است که موجب ایجاد فضایی مناسب برای این آسیب دیدگان می شد که یا در سکوت خبری انجام و یا به طور کامل نادیده گرفته شده است.
با وجود اینکه نهادهای مختلف و حتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از اهمیت اجرای نمایش خیابانی آگاهی دارند؛ این عرصه هنوز منتظر بودجه ای است که بتواند به آن بال و پر برای بالندگی یابد اما همچنان باید منتظر بمانیم تا روزی برسد که تئاتر خیابانی به عنوان هنری والا و فرهنگی به مخاطبان که همه مردم کشور هستند ارائه و همانند بازویی برای خدمت به جامعه به کار گرفته شود.
نظر شما