ممنوعیت سوزاندن مزارع نیشکر در روزهای آلوده خوزستان

محمدجواد اشرفی روز جمعه در گفت وگو با ایرنا، مهترین دلیل تشدید آلودگی هوای تعدادی از شهرهای خوزستان به ویژه اهواز را در یک هفته اخیر، آتش زدن مزارع نیشکر و کاه و کلش کشتزارهای شلتوک بیان کرد که با وقوع پدیده وارونگی دما (اینورژن) همزمان شده است.

وی با بیان اینکه آلودگی‌های نفتی قابل انکار نیست، افزود: آلودگی ناشی از خودروها و تاسیسات نفتی همیشگی بوده اما آنچه در روزهای اخیر به صورت مقطعی باعث تشدید آلودگی هوا شده، سوزاندن مزارع کشاورزی است که باعث افزایش غبار با اندازه ۲.۵ میکرون شده که برای دستگاه تنفسی بسیار مضر است.

اشرفی اضافه کرد: شرکت‌های نیشکر در جنوب اهواز در روزهای اخیر برای برداشت محصول خود اقدام به آتش سوزی‌ گسترده در مزارع نیشکر کرده‌اند که با توجه به شرایط بحرانی آلودگی هوا به آنها اعلام شده تا زمانی که شرایط هوا مساعد شود، آتش زدن مزارع ممنوع است.

وی ادامه داد: به استناد تبصره ماده ۳ قانون هوای پاک در شرایط اضطرار آلودگی هوا، اختیار داریم که به صنایع آلاینده تذکر دهیم.

اشرفی افزود: پرونده شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی به دلیل سوزاندن مزارع و آلوده کردن هوا، سال هاست که به مراجع قضایی ارجاع شده است.

وی با بیان اینکه کنترل آتش سوزی کاه و کلش مزارع توسط کشاورزان بسیار دشوار است، بیان کرد: طبق ماده ۳۸۸ قانون مجازات اسلامی، سوزاندن کاه و کلش مزارع، اقدام علیه بهداشت عمومی است و جریمه نقدی و حبس تا یک سال برای آن در نظر گرفته شده است که به استناد همین قانون به کشاورزان اخطار داده و اطلاعیه‌ای صادر کردیم که از سوزاندن مزارع خودداری کنند.

اشرفی با تاکید بر ورود جهاد کشاورزی برای آگاه سازی کشاورزان، گفت: جهاد کشاورزی باید پاسخ دهد در سه سال گذشته چه اقدامی برای آموزش کشاورزان انجام داده است؟

وی افزود: جهاد کشاورزی باید برای شناسایی کشاورزانی که زمین های خود را آتش می‌زنند وارد عمل شود و اقدامات پیشگیرانه از جمله اختصاص ندادن نهاده‌ها به آنها انجام دهد.

کمیته اضطرار تشکیل جلسه نداد

مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان با بیان اینکه در روزهای اخیر کمیته اضطرار برای آلودگی هوای خوزستان تشکیل نشده است، گفت: روال قانونی تشکیل کمیته اضطرار آلودگی هوا به این صورت است که هواشناسی باید ۹۶ ساعت پیش شرایط پایداری هوا و اینورژن را به دانشگاه علوم پزشکی اعلام کند و این دانشگاه نیز بر اساس پیش بینی‌ هواشناسی و آمار آلودگی هوا که اداره کل حفاظت محیط زیست اعلام می‌کند، تشکیل این کمیته را درخواست کند، ولی این روال صورت نگرفته است.

وی ادامه داد: اداره کل حفاظت محیط زیست مسئول اعلام تعطیلی در روزهای آلوده نیست.

اشرفی با بیان اینکه درخواست برگزاری جلسه در هفته آینده به استانداری خوزستان اعلام شده، افزود: بر اساس پیش بینی‌ها احتمال تکرار وارونگی دما در ماه‌های دی و بهمن نیز زیاد است، به همین دلیل باید برای این مساله چاره اندیشی شود.

اداره کل حفاظت محیط‌ زیست خوزستان امروز در اطلاعیه‌ای اعلام کرده: شاخص هوای اهواز در ۲۴ ساعت گذشته منتهی به ساعت ۱۱ روز جمعه ۲۰۷ و در وضعیت «بسیار ناسالم» قرار گرفته است. همچنین شاخص کیفی هوای اندیمشک ۱۱، هندیجان ۱۵۷، حمیدیه ۱۵۸، ماهشهر ۱۶۳، شوشتر ۱۶۹ و شادگان ۱۷۸ در وضعیت ناسالم قرار گرفتند. کیفیت هوای گتوند با شاخص ۱۱۰، دزفول ۱۳۳، شوش ۱۴۷ و آبادان ۱۴۷ در وضعیت ناسالم‌ برای گروه‌های حساس قرار دارند.

پدیده اینورژن یا وارونگی هوا از اوایل هفته بر شهرهای صنعتی خوزستان به ویژه اهواز حاکم شده و ارتفاع این پدیده روز چهارشنبه در اهواز ۳۰۰ تا ۴۰۰ متر گزارش شده است. در همین مدت هوای ۶ تا ۱۱ شهر خوزستان آلوده اعلام شده که امروز بیشترین آلودگی گزار شده است.

«وارونگی دما» یا «اینورژن» زمانی رخ می‌دهد که لایه‌ای از هوای گرم بالای هوای سرد مجاورت کره زمین قرار می‌گیرد. درچنین شرایطی پایداری هوا ایجاد می‌شود و به جای آنکه با افزایش ارتفاع، دما کاهش یابد تا چند صد متر از سطح زمین دما افزایش می یابد. نتیجه آن تشکیل یک سطح پوششی بالای شهر است که با گذشت زمان و افزایش فعالیت‌های انسانی و به دلیل حبس هوا در زیر این لایه مواد آلاینده تولیدشده در سطح زمین باقی مانده و بالا نمی روند. بر اساس طرح جامع آلودگی هوای اهواز، صنایع به ویژه صنایع نفتی بیشترین میزان آلایندگی را دارند. مشعل‌های نفتی در شرق و غرب اهواز همچنان تولید آلودگی می کنند.

AQI شاخصی است که برای گزارش روزانه کیفیت هوا به کار می رود و نشان می دهد که هوای اطراف چقدر تمیز یا آلوده است و این حد از آلودگی چه اثراتی ممکن است بر سلامتی داشته باشد. این شاخص بر اثراتی متمرکز است که ممکن است افراد چند ساعت یا چند روز پس از تنفس در این هوا با آنها روبه رو شوند.

بر اساس این شاخص، در شرایط هوای پاک (۰ تا ۵۰) کیفیت هوا خوب است و پیامدی بهداشتی ندارد. در شرایط هوای سالم (۵۱ تا ۱۰۰) کیفیت هوا قابل قبول است؛ اما برخی از مواد آلاینده ممکن است مشکلات مختصری برای شماری از افراد به‌ طور غیرمعمول حساس به آلودگی هوا ایجاد کنند.

در شرایط هوای ناسالم برای گروه‌های حساس (۱۰۱-۱۵۰) افراد گروه حساس از جمله افراد مبتلا به بیماری های ریوی مانند آسم، افراد دارای بیماری قلبی، کودکان و سالمندان ممکن است دچار مشکل و ناراحتی تنفسی شوند.

در شرایط هوای ناسالم (۱۵۱-۲۰۰) همه افراد در صورت قرار گرفتن درازمدت در معرض هوای با این شدت آلودگی ممکن است دچار علایم تنفسی شوند؛ افراد گروه حساس ممکن است دچار پیامدهای بیشتری شوند.

شرایط هوای بسیار ناسالم (۲۰۱-۳۰۰) هشدار درباره بروز وضعیت اضطراری بهداشتی است. با احتمال بیشتر سلامت همه جمعیت به خطر می‌افتد.

شرایط هوای خطرناک (۳۰۰- ۵۰۰) وضعیت اضطراری هشدار بهداشتی است. همه افراد ممکن است دچار پیامدهای بهداشتی وخیم شوند.