نگاه‌های زنان پاکستان به دنیای عاری از خشونت

امروز ۲۵ نوامبر مصادف با روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان است، موضوعی که در پاکستان مانند برخی دیگر از کشورهای جهان بیشتر به آن توجه می شود.

براساس سرشماری سال ۲۰۱۷ در پاکستان ۱۰۱ میلیون ۴۴۹ هزار و ۷۸۰ نفر از جمعیت ۲۱۲ میلیونی این کشور را زنان تشکیل می دهد. پاکستان ششمین کشور پرجمعیت جهان محسوب می شود.

به رغم تلاش های پاکستان طی سال های اخیر برای دفاع از حقوق جامعه زنان این کشور و تقویت توانمندی های آنان و حمایت از مشارکت بانوان در بخش های مختلف، امروز کاستی هایی نه چندان محدود در حوزه مبارزه با خشونت علیه زنان و حمایت از قربانیان این پدیده در این کشور دیده می شود.

قتل های ناموسی، تبعیض جنسیتی و عدم اجرای درست قوانین مقابله با خشونت در این کشور از جمله چالش های جدی پیش روی زنان است که باعث شده پاکستان در صدر کشورهایی که قرار بگیرد که بیشترین موارد قتل ناموسی در آن رخ می دهد.

در برخی از آمارها که از سوی منابع داخلی و خارجی ارائه شده است، حدود یک پنجم قتل های ناموسی جهان یعنی از هر پنج هزار فقره قتل ناموسی در کشورهای مختلف هزار فقره آن در پاکستان صورت می گیرد.

طرز تفکر برخی از خانواده ها در مناطق روستایی و حتی در مواردی در شهرهای پاکستان درخصوص فعالیت دختران و زنان خارج از منزل به طوری است که آنان فعالیت آزادانه بانوان را 'باعث بی آبرویی' خانواده می دانند. دولت پاکستان و نهادهایی که عمده فعالیت آنان نظارت بر وضعیت زنان این کشور است نیز نسبت به عدم تغییر این رویکرد در میان افراد جامعه به ویژه طبقه مردان که مخالف جدی رشد و پیشرفت زنان هستند، نگران هستند.

سالانه هزاران زن به دلایل ناموسی در پاکستان به قتل می‌رسند. مجازات عامل اینگونه قتل ها در پاکستان اعدام است اما طبق قانون این کشور اعضای خانواده مقتول مجاز به عفو قاتل هستند با این حال تنها رضایت خانواده مقتول برای نجات قاتل از حکوم مرگ پرداخت دیه است و پس از آن وی با ۱۴ سال حبس را نیز بگذارند.

حال با چنین قوانین سخت و اشد مجازات برای عاملان قتل های ناموسی، که اصلی ترین خشونت و چالش پیش روی زنان پاکستان است، جامعه مدنی و فعالان حقوق زن بر این باورند که علاوه بر اجرای قوانین و روشنگری، باید طرز تفکر و رویکردها تغییر یابد.

**رئیس جمهوری پاکستان: فرهنگ سازی، عامل جلوگیری از خشونت است

به مناسبت روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان مراسم ویژه ای امروز (دوشنبه) در کاخ ریاست جمهوری پاکستان در شهر اسلام آباد باحضور «عارف علوی» رئیس جمهوری این کشور، برخی از شخصیت های سیاسی و اجتماعی همچنین خانم «شرمین عُبید چِنایی» کارگردان مشهور پاکستانی و دارنده دو جایزه اسکار، برگزار شد.

رئیس جمهوری پاکستان با ابراز نگرانی جدی نسبت به پیشرفت کُند این کشور در مسیر ایمن سازی طبقه زنان و حمایت از آنان در برابر خشونت و دیگر چالش های موجود در اجتماع، تاکید کرد: قوانین زیادی را در کشور تصویب کردیم و دیگر کافی است و اکنون زمان دفاع جانانه از حقوق زنان است.

وی افزود: باید ترس را از زنان بزداییم، باید به ملاحظات بانوان رسیدگی کنیم تا آنان بتوانند در آزادی کامل در مقابل خشونت ها مقاومت و یا به قانون مراجعه کنند تا بتوانند با دستی باز برای حقوق خود بجنگند.

رئیس جمهوری پاکستان خاطر نشان ساخت: خشونت علیه زنان و هر پدیده تندی علیه بانوان در سطح جامعه و یا کشور هیچ ارتباطی با دین و مذهب ندارد بلکه مربوط به فرهنگ است، بنابراین تا زمانی که فرهنگ سازی موثر انجام نشود نمی توان با پدیده اذیت و آزاد زنان مقابله کرد.

خانم «شرمین عُبید چنایی» که با ساخت سه فیلم مستند با موضوعات اسیدپاشی به زنان در پاکستان و قتل های ناموسی موفق به کسب دو جایزه اسکار بین سال های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۵ شد، نیز به عنوان یکی از سخنرانان اصلی این برنامه گفت: اکثریت زنان در پاکستان از حقوق خود بی خبرند دولت باید برای پر کردن این خلا موثرتر وارد میدان شود.

وی افزود: در جامعه ای که سطح سواد در آن پایین است استفاده از ظرفیت های فیلم و سینما بسیار مهم تلقی می شود. مناطق روستایی و یا نیمه شهری در پاکستان در مقایسه با شهرهای بزرگ این کشور بیشترین آمار قتل های هدفمند، پاشیدن اسید به زنان و سایر خشونت ها را به خود اختصاص داده است و برای رونشگری در این خصوص می توان سینماهای سیار را ایجاد کرد و با اعزام آن به مناطق روستایی، باید زنان را برای مقابله با این خشونت ها بیدار کنیم.

با وجود فعالیت نهادهای دولتی و سازمان های مردم نهاد در پاکستان برای آگاهی مردم به ویژه قشر زنان این کشور در برابر خشونت ها همچنین مشارکت این کشور با نهادهای خارجی از جمله اتحادیه اروپا که سالانه ۶۰۰ میلیون یورو برای اجرای طرح های حمایت از زنان در پاکستان هزینه می کند، به نظر می رسد این کشور راهی پر پیچ و خم در مسیر مبارزه با خشونت علیه زنان دارد.

خشونت علیه زنان محدود به قشر، اقلیم، منطقه و طبقه خاص جامعه نیست بلکه در سراسر جهان این نوع خشونت وجود دارد و نمی‌توان منکر این مساله شد با این حال روند افزایشی خشونت علیه زنان در پاکستان باعث نگرانی مقامات و نهادهای بین المللی است.

خشونت علیه زنان تنها به آزار و اذیت جسمی و جنسی و فیزیکی ختم نمی‌شود بلکه توهین کردن، ترساندن، منزوی کردن، تلاش برای کنترل کردن، تکرار رفتارهای حسادت آمیز، محروم کردن زن از دیدن دوستان و اعضای خانواده خود، تلاش برای محروم کردن زن از ادامه کار یا تحصیل، جلوگیری از مراجعه زن به پزشک، تهدید کردن و تصمیم گرفتن به جای زن از مصداق‌های خشونت علیه زنان به شمار می‌رود که پیامدهای خشونت کلامی چند برابر خشونت فیزیکی است.

فعالان حقوق بشر و حقوق زنان در پاکستان معتقدند: برای دفاع از زنان در جامعه باید رویای اجرای برابری میان مرد و زن را به حقیقت تبدیل کرد و تا زمانی که قشر جامعه تحت فشار بیش از اندازی حاکمیت مرد باشد، اجرای قوانین مبارزه با خشونت و حمایت از قربانیان آن بی فایده خواهد بود.

خانم «مسرت لغاری» از کارشناسان امور مدنی پاکستان طی مقابله ای که در روزنامه «نوای وقت» چاپ شهر اسلام آباد منتشر شد گفت: حقوق زنان و جلوگیری از خشونت علیه آنان در گروی پایان دادن به تبعیض جنسیتی است.

وی تاکید کرد: افراد جامعه باید این طرز تفکر و رویکرد را در سخنان و رفتارهای خود نشان دهند که نباید میان مرد و زن تبعیضی قائل شوند در غیر این صورت حرکت جامعه به سوی خشونت زدایی کُند خواهد بود.