در گزیده ای از گفت وگوی روزنامه آرمان ملی با حجتالاسلام حسین انصاری راد رئیس کمیسیون اصل نود مجلس ششم، آمده است: بدون شک مهمترین اتفاق رخ داده در ثبتنام انتخابات مجلس حضور محمد باقر قالیباف و عدم حضور محمدرضا عارف و علی لاریجانی است. قالیباف که تاکنون سه بار در انتخابات ریاست جمهوری شکست خورده دیگر عطای حضور در انتخابات ریاست جمهوری را به لقایش بخشیده و در سودای کرسی شماره یک بهارستان است. این در حالی است که برعکس قالیباف بهنظر میرسد، عارف و لاریجانی در انتخابات مجلس شرکت نکردهاند تا خود را برای حضور در انتخابات آینده ریاست جمهوری آماده کنند. نکته مهم دیگر حضور گسترده و قابل توجه وزرای دولت محمود احمدینژاد در ثبتنام انتخابات مجلس است که نشاندهنده عزم احمدینژادی برای تاثیرگذاری در مناسبات آینده سیاسی در کشور است. به همین دلیل و برای تحلیل و بررسی این موضوعات «آرمان ملی» با حجتالاسلام حسین انصاری راد رئیس کمیسیون اصل نود مجلس ششم گفتوگو کرده است. در ادامه ماحصل این گفتوگو را میخوانید.
مهمترین دلایل اعتراضات اخیر در کشور چه بود؟ چرا خسارتهای این اعتراضات نسبت به دیماه سال ۹۶ افزایش داشت؟
اعتراضات اخیر بهدلیل فشار زندگی به مردم بود که تنها مختص به شرایط کنونی نبود و ریشههایش به گذشته باز میگشت. با این وجود بنده به هیچ عنوان معتقد به حل مسائل جامعه بهصورت خشونتآمیز نبوده و همواره از راه مذاکره و روشهای مسالمتآمیز حمایت کردهام. این رویکرد بنده از ابتدای انقلاب و از زمانی بود که در مجلس اول شورای اسلامی نیز حضور داشتم. آغاز و فرجام انقلاب و شکلگیری نظام با خواست و اراده مردم بوده است. متاسفانه پس از انقلاب برخی مسئولان این نکته را فراموش کردهاند که مشروعیت این نظام از مردم گرفته شده و مردم هستند که باید سرنوشت خود را تعیین کنند. کسانی که قانون اساسی جمهوری اسلامی را تصویب کردهاند به اعتبار وکالت از مردم چنین کاری کردهاند. در نتیجه قانون اساسی کشور براساس اراده مردم شکل گرفته است. در ابتدای انقلاب گروههایی وجود داشتند که به هیچچیز جز قدرت فکر نمیکردند و با هر وسیلهای تلاش میکردند قدرت را به دست بیاورند. هنوز هم برخی از این گروهها در کشور وجود دارند و منافع فردی و گروهی را به منافع ملی و مصالح عمومی ترجیح میدهند.
آیا نوع برخوردی که با اعتراضکنندگان صورت گرفت قابل قبول بود؟
در شرایطی که زندگی مردم در وضعیت عادی قرار دارد و اغلب مردم با مشکلات معیشتی جدی مواجه هستند به یکباره و در یک تصمیم شوکآور قیمت بنزین را افزایش دادند. مردم فقیر و جوانان بیکار که با آیندهای مبهم مواجه هستند هنگامی که این پروندههای فساد با ارقام نجومی را مشاهده میکنند تحت فشار قرار میگیرند. اعتراضات اخیر تنها مربوط به بنزین نبود و در نتیجه فشار زندگی به مردم در اثر سوءمدیریتهای گذشته به وجود آمد. از سوی دیگر برخورد با اعتراضکنندگان میتوانست به شکل بهتر و ملایمتری صورت بگیرد.
بهنظر شما اعتراضات اخیر چه تاثیری روی انتخابات مجلس آینده خواهد گذاشت؟
مردم ایران در مقاطع مختلف تاریخ خود نشان دادهاند که مردم آگاهی هستند و به دنبال ضعف نظام و کشور، فروپاشی و جنگ نیستند و مسائل داخلی و خارجی را درک میکنند. در اعتراضات اخیر نیز قاطبه کسانی که در خیابان بودند بهدنبال خشونت و تخریب اموال عمومی نبودند. البته کسانی هم حضور داشتند که از این وضعیت سوءاستفاده میکردند و بهدنبال آشوب و اغتشاش بودند. با این وجود اعتراضکنندگان اصلی از خشونت دوری میکردند و بیشتر بهدنبال تحقق مطالبات خود از جمله جلوگیری از افزایش قیمت بنزین بودند. اعتراضات در انتخابات آینده تاثیرگذار خواهد بود و احتمال کاهش مشارکت وجود دارد. با این وجود رویکرد شورای نگهبان در این زمینه تعیینکننده خواهد بود و اگر شورای نگهبان سعه صدر بیشتری از خود نشان بدهد و ردصلاحیتهای گذشته را کنار بگذارد احتمال اینکه مشارکت مردم در انتخابات افزایش پیدا کند وجود خواهد داشت.
دیدگاه شما درباره عدم حضور آقای لاریجانی و عارف در انتخابات مجلس چیست؟
در طول چهار سال گذشته ما هیچ سخن و عملکردی از آقای عارف در مجلس نشنیدیم. این در حالی بود که انتظار افکار عمومی و بدنه جریان اصلاحات بیشتر از ایشان بود. بهنظر میرسد آقای عارف متوجه این نکته شده که دیگر در مجلس نمیتواند کارساز باشد و به همین دلیل در انتخابات مجلس ثبت نام نکردند. از طرف دیگر آقای لاریجانی نیز هرچه داشته در مجلس گذاشته و بهنظر میرسد عمر سیاسی ایشان در مجلس به پایان رسیده است. با این وجود این دونفر از جمله رجالی هستند که احتمال حضور هر دو نفر در انتخابات ریاست جمهوری یا دولت آینده وجود خواهد داشت. در نتیجه نمیتوان عدم ثبت نام این دو چهره سیاسی را به منزله پایان کار سیاسی آنها قلمداد کرد.
چرا آقای قالیباف پس از سه دوره حضور در انتخابات ریاست جمهوری حالا در انتخابات مجلس ثبت نام کرده است؟
اینکه یک چهره سیاسی که در سه انتخابات ریاست جمهوری شکست خورده همچنان شانس خود را در انتخابات مجلس امتحان میکند یک پوئن مثبت است. با این وجود عملکرد او در دوران مدیریت در شهرداری تهران شفافیت لازم را ندارد و با سوالاتی مواجه است. به همین دلیل هنوز مشخص نیست مردم چه واکنشی به حضور ایشان در انتخابات مجلس از خود نشان خواهند داد و آیا عملکرد شهردار سابق را قبول دارند یا خیر. با این وجود آقای قالیباف با هدف به دست گرفتن ریاست مجلس وارد این انتخابات شده است و اگر اکثریت مجلس آینده در اختیار اصولگرایان قرار بگیرد احتمال اینکه ایشان بهعنوان رئیس مجلس آینده معرفی شوند زیاد خواهد بود.
وزرا و نزدیکان احمدینژاد به شکل گستردهای در انتخابات ثبتنام کردهاند. آیا احمدینژاد با دعوت از وزرای خود به حضور در مجلس بهدنبال این است که در پشت صحنه به یک چهره تاثیرگذار در مناسبات قدرت در آینده تبدیل شود؟
در مرحله نخست شورای نگهبان باید درباره پرونده آقای احمدینژاد و نزدیکان ایشان ملاحظه زیادی انجام بدهد و همه مشکلات گذشته که دولت ایشان برای کشور به وجود آورده را در موضوع تایید صلاحیت نزدیکان ایشان لحاظ کند. اگر بخواهند فرد یا افرادی را برای هر انتخاباتی ردصلاحیت کنند قطعا یکی از آنها آقای احمدینژاد و نزدیکان ایشان خواهند بود. دولت آقای احمدینژاد با پروندههای بزرگ اقتصادی مواجه است که هنوز ابعاد اصلی آن برای افکار عمومی مشخص نشده است. از سوی دیگر اگر آقای احمدینژاد میخواهد در پشت پرده در مناسبات قدرت تاثیرگذار باشد باید شرایط آن را نیز داشته باشد. این در حالی است که ایشان برخلاف رئیس دولت اصلاحات فاقد چنین شرایطی است. وضعیت رئیس دولت اصلاحات با آقای احمدینژاد با هم قابل مقایسه نیست و به همین دلیل ایشان نمیتواند از تاثیرگذاری مهمی در مناسبات قدرت کشور در آینده برخوردار باشد.
در شرایط موجود اصلاحطلبان باید با چه استراتژی در انتخابات حضور پیدا کنند؟
باید بین اصلاحطلب واقعی و کسانی که اصلاحطلب نیستند اما تلاش میکنند خود را به اصلاحطلبان نزدیک کنند تفکیک قائل شد. بنده معتقدم جریان اصلاحات باید با تمام قوا در انتخابات حضور پیدا کند و منتظر عملکرد شورای نگهبان باقی بماند. نکته دیگر اینکه اصلاحطلبانی که در انتخابات حضور پیدا میکنند باید با شعارهای اصلاحطلبی حضور پیدا کنند و هنگامی که وارد مجلس شدند باید به آرمانهای جریان اصلاحات وفادار باقی بمانند. اصلاحطلبانی که در مجلس حاضر میشوند اگر نسبت به وضعیت موجود جامعه و نارساییها و ناکارآمدیها انتقاد دارند باید دیدگاه خود را به صراحت خطاب به افکار عمومی و مسئولان کشور عنوان کنند. اگر اصلاحطلبان میخواهند دوباره جایگاه خود را در بین مردم پیدا کنند باید با چنین رویکردی در انتخابات حضور پیدا کنند و یأس و ملالت مردم را به انگیزه و امید تبدیل کنند. حتی اگر یک یا چند نماینده شجاع و مسلط به مسائل کشور در مجلس حضور داشته باشد اما با شجاعت از حقوق مردم دفاع کند جریان اصلاحات میتواند در مقابل مردم سربلند باشد. کیفیت حضور اصلاحطلبان در مجلس دارای اهمیت زیادی است. به همین دلیل نیز جریان اصلاحات باید برای دوران پس از انتخابات و چگونگی حضور در مجلس و نمایندگی مطالبات مردم از امروز برنامهریزی کند.
نظر شما