کلینیک‌های درد؛ اهداف و فواید

به گفته متخصصان پزشکی، دردها طیف وسیعی را شامل می شوند و به دردهای حاد و مزمن تقسیم می‌ شوند.
رییس انجمن بررسی و مطالعه درد در ایران با اشاره به اهمیت مبحث درد و ضرورت کنترل آن در بهبود بیماریها گفت: امروزه موثرترین و جدیدترین روشهای تشخیص، کنترل و درمان درد در کلینیک‌های درد دانشگاههای علوم پزشکی ارائه می‌شود.
دکتر سید مسعود هاشمی افزود: انجمن بررسی و مطالعه درد ایران یکی از شعب انجمن بین‌المللی درد در جهان است که در سال ۱۳۸۱ با مجوز وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به خانواده انجمن‌های علمی پزشکی داخل کشور پیوسته است.
کلینیک درد دانشگاه علوم پزشکی مشهد یکی از چند کلینیک درد در ایران است که از سال ۱۳۹۲ در بیمارستان امام رضا (ع)  مشهد راه اندازی شده است.
به گفته کارشناسان این حوزه، هم‌اکنون بیش از ۸۰ پزشک فوق تخصص درد در ایران فعالیت دارند که سه نفر از آنان در مشهد خدمت می‌کنند.

قدمت رشته درد در جهان ۳۰ سال است
پزشک فوق تخصص درد کلینیک درد دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به تعریف واژه "درد" در علم پزشکی گفت: بر  اساس تعریف انجمن جهانی بررسی و مطالعه درد که در سال ۱۹۷۳ پایه گذاری شد درد یک تجربه حسی و هیجانی مرتبط با آسیب بافتی است.

دکتر سید حسین خادمی افزود: در حالی که که امروزه روشن است که بسیاری از افراد علی رغم وجود درد شدید، آسیب بافتی واضحی ندارند لذا اکنون بر اساس تعاریف جدید، درد یک تجربه پیچیده نوروبیولوژیکی است که در مسیر انتقال به مغز در مکان‌های مختلف تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار می‌گیرد و ما هنوز خیلی از این عوامل را نمی‌شناسیم.

وی اضافه کرد: درد یکی از رشته‌های جدید علم پزشکی است که قدمت آن در دنیا حدود ۳۰ سال و در ایران بیش از ۱۰ سال است.

استادیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: با وجود شیوع بالای دردهای مزمن در سطح جامعه متاسفانه اغلب بیماران و حتی همکاران پزشک و کادر درمانی نسبت به کلینیک درد اطلاعات کافی ندارند و بیماران خیلی دیر به این کلینیک‌ها ارجاع داده می‌شوند.

دکتر خادمی با اشاره به اینکه دردها طیف وسیعی دارند و به دو دسته حاد و مزمن تقسیم می شوند افزود: دردهای حاد معمولا کمتر از سه ماه طول می‌کشند و به دردهایی که بیش از سه ماه طول می‌کشند دردهای مزمن می گویند.
وی اضافه کرد: درد، همیشه چیز بدی نیست و انسان را  از خطر، آگاه و حفاظت می‌کند لذا هدف از فعالیت کلینیک‌های درد علاوه بر تسکین درد از بین بردن علت اصلی آن است.

درمان درد زیر پوشش بیمه نیست
این پزشک فوق تخصص درد گفت: در کلینیک درد بیمارستان امام رضا(ع)  طیف وسیعی از دردها پذیرش و درمان می‌شوند که از آن جمله می توان به دردهای کمری و اندام تحتانی، دردهای گردنی و اندام فوقانی، سردردها، دردهای سرطانی، دردهای عضلانی و اسکلتی، آرتروزها، دردهای التهابی، دردهای شکمی، دردهای لگنی و دردهای بعد از عمل جراحی اشاره کرد.

دکتر خادمی افزود: در این کلینیک اقدامات تشخیصی و درمانی برای طیف وسیعی از دردها شامل استفاده از بلوک‌های عصبی تحت گاید سونوگرافی و فلوروسکوپی و انجام اعمال جراحی غیرتهاجمی و کم تهاجمی مانند لیزر دیسک، اوزون تراپی، آندوسکوپی دیسککتومی  و اس.سی.اس کاربرد دارد.

وی ادامه داد: در حال حاضر با پیشرفتهای علمی حاصله، اغلب دردهای بیماران قابل کنترل است اما این اقدامات درمانی هزینه‌بر است و این در حالی است که درمان‌های تشخیصی و درمانی در کلینیک درد زیر پوشش بیمه نیستند.
استادیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه عوامل متعددی روی دردهای حاد و مزمن تاثیر می گذارند گفت: دردهای مزمن معمولا چند وجهی هستند و در درمان علت‌های آن باید به جزء عاطفی و شناختی آن هم دقت کرد و درمان آن نیازمند فعالیت تیمی روانپزشکان، فیزیوتراپها و متخصصان طب کار است.
دکتر خادمی افزود: درد بعد از عمل جراحی را یکی از انواع دردهاست در حالی که بعد از عمل، بیمار نباید درد بکشد و اگر بیمار بعد از عمل درد دارد باید علت آن جست و جو و چاره اندیشی شود.

درد در زنان بیشتر از مردان شیوع دارد
پزشک فوق تخصص کنترل و درمان درد کلینیک امام رضا (ع) مشهد نیز به خبرنگار ایرنا گفت: کلینیک درد دانشگاه علوم پزشکی مشهد از سال ۱۳۹۲ فعالیت خود را آغاز کرده است و هم‌اکنون روزانه بین ۱۰ تا ۱۵ بیمار به این کلینیک مراجعه می کنند.
 دکتر مهرداد مکرم با بیان اینکه کاربرد کلینیک‌های درد در بین مردم ناشناخته است افزود: بیشتر بیماران مراجعه کننده به کلینیک درد بیمارستان امام رضا(ع) دچار دردهای کمری، دردهای بعد از عمل جراحی و  سردردها هستند.
وی اضافه کرد: طبق تحقیقات انجام شده دردهای مزمن در زنان بیشتر از مردان شیوع دارد و در زنان مسن بیشتر مشاهده می‌شود.
پزشک فوق تخصص کنترل و درمان درد گفت: امروزه سنجش درد در بیمارستانهای پیشرفته به عنوان علامت حیاتی پنجم در کنار ضربان قلب، تعداد تنفس، دمای بدن و فشار خون در برگه بیماران ثبت می‌شود و در صورت درد بیش از مقدار معین، با کلینیک درد تماس گرفته می‌شود.
دکتر مکرم افزود: کلینیک درد بیمارستان امام رضا(ع) دارای اتاق معاینه، واحد تشخیصی رادیولوژی، اتاق عمل سرپایی (ماشین بیهوشی و تجهیزات) واحد درمان مداخله ای ( دستگاه مولد اوزون، تهیه لیزر و رادیو فرکونسی) است.
وی ادامه داد: در این کلینیک پزشک فوق تخصص درد پس از معاینه بیمار مبتلا به درد در صورت عدم پاسخ مناسب دارویی از اقداماتی مانند اینترونشنال درد همچون بلوک عصبی، لیزر دیسککتومی و اوزن تراپی استفاده می‌کند.