دورهمی کتاب و رسانه، نشست صمیمی خبرنگاران روزنامه‌نگاران، عکاسان و برنامه‌سازان رسانه‌های با دست‌اندکاران جشنواره کتاب و رسانه با حضور محمدجواد حق‌شناس، رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران، ابوالفضل رفیع، مدیر کل فرهنگی شهرداری تهران، نیکنام حسینی‌پور، مدیرعامل موسسه خانه کتاب، علیرضا بهرامی، دبیر هجدهمین جشنواره کتاب و رسانه، محمد طباطبایی، روابط عمومی معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و جمعی از خبرنگاران حوزه کتاب در موسسه خانه کتاب برگزار شد.
نیکنام حسینی‌پور مدیرعامل موسسه خانه کتاب در این نشست با اشاره به ویژگی‌های شغل خبرنگاری، درباره مشکلات برگزاری هجدهمین دوره جشنواره کتاب و رسانه، گفت: هرچند در جریان برگزاری هجدهمین دوره جشنواره کتاب و رسانه با مشکل اتصال اینترنت مواجه بودیم موفق به برگزاری این رویداد شدیم.
وی با اشاره به اهداف برگزاری این نشست، افزود: این نشست با هدف گفت‌وگوی صمیمانه و همچنین مباحث انتقادی به جشنواره کتاب و رسانه برگزار شد. یکی دیگر از بهانه‌های برگزاری این نشست، موضوع تحقق وعده شورای اسلامی شهر تهران مبنی بر پرداخت جایزه نقدی به برگزیدگان شانزدهمین دوره جشنواره کتاب و رسانه است.
مدیرعامل موسسه خانه کتاب ادامه داد: امیدواریم با هر تصمیمی که درباره ادغام در زیر مجموعه معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اتخاذ می‌شود، موسسه جدید به جشنواره کتاب و رسانه باور داشته باشد؛ علاوه براین سال آینده این رویداد با رفع موارد انتقادی از جمله درباره آیین‌نامه و همچنین فرآیند اجرایی پربارتر برگزار شود.
وی افزود: در دوره‌های بعدی، حتما زلف جشنواره را به رویداد هفته کتاب گره نخواهیم زد و منتظر انتخاب دبیر هفته کتاب برای معرفی دبیر جشنواره نخواهیم ماند و بعد از هجدهمین دوره، موضوع تهیه فهرست نامزدهای دبیری جشنواره طرح شده است.
مدیرعامل موسسه خانه کتاب درباره تشکیل دبیرخانه دائمی جشنواره کتاب و رسانه بیان کرد: این موضوع را پیگیری خواهیم کرد و پیشنهاد بارگذاری محتوای خبری در سامانه جشنواره طی سال برای پیشگیری از ترافیک کاری در آستانه جشنواره قابل توجه است. همچنین بخشی از مسئولیت هم‌افزایی برای توجه به حمایت معنوی از برگزیدگان بر عهده خانه کتاب است که با ایجا مزیت‌سازی مورد توجه گرفته است.
وی درباره توجه موسسه خانه کتاب به مقوله نقد، بیان کرد: باب گفت‌وگو و نقد درباره رویدادهای مختلف از جمله کتاب و رسانه در موسسه خانه کتاب باز است؛ علاوه‌براین سال آینده در جریان داوری جشنواره به بهره‌مندی از ظرفیت دانشگاهی و علمی توجه خواهد شد. ضمن اینکه وظیفه خود می‌دانیم به نکوداشت پیشکسوتان توجه داشته باشیم.
حسینی‌پور ضمن تشکر از مجموعه شورای شهر و شهرداری تهران در حمایت از طرح برگزاری پاییزه سال ۹۸ بیان کرد: این حمایت نشان مِی‌دهد نگاه این مجموعه متفاوت است؛ چراکه در حوزه‌های مختلف ازجمله تقدیر از نویسندگان و انجام فعالیت‌های مشترک استمرار پیدا کرده است.
واسپاری جشنواره به خارج از نهاد دولتی؛ مقوله‌ای دشوار
علیرضا بهرامی دبیر هجدهمین جشنواره کتاب و رسانه نیز در این نشست با اشاره به پایه‌های شکل‌گیری این رویداد در سال ۱۳۸۱ گفت: برگزاری هجدهمین دوره جشنواره کتاب و رسانه، اتفاق ویژه‌ای محسوب می‌شود چراکه بعد از پشت سر گذاشتن تلاطم و پستی و بلندی‌ها به اینجا رسیده و باید قدردان آن بود.
بهرامی همچنین با ایده واگذاری جشنواره به انجمن خبرنگاران کتاب و محقق نشدن آن اشاره کرد و بیان کرد: انجمن خبرنگاران کتاب به شکل یک قرارداد و متنی بر کاغذ شکل نگرفته اما، از نظر احساسی این انجمن شکل گرفته است.
دبیر هجدهمین دوره جشنواره کتاب و رسانه بیان کرد: حوزه کتاب، به‌دلیل تجملاتی نبودن و اینکه گردش مالی هیچ‌وقت در این حوزه مسئله پررنگی نبوده، دارای اصالت است. این رویداد در روند تولید محتوای حوزه کتاب در رسانه‌ها تاثیرگذار بوده است؛ به‌ویژه در روزگاری که بیش از هر وقت دیگری فرهنگ و هنر می‌تواند ایفاگر نقش‌هایی باشد که دیگران نتوانستند آن را انجام بدهند.
وی درباره بخش قابل‌توجه دغدغه‌های مشترک بین خبرنگاران، برگزارکننده‌ها و شرکت‌کننده‌ها مشترک بیان کرد: اشتراک دغدغه‌ها ناشی از تاثیرپذیری از عوامل بیرونی است. جشنواره کتاب و رسانه در دوره‌های اخیر به مفهوم درونی، خود وفادار بوده که بخشی از آن ناشی از توجه به خرد جمعی و همچنین میزان نقدپذیری دست‌اندرکاران جشنواره است.
دبیر هجدهمین دوره جشنواره کتاب و رسانه گفت: نباید فراموش کنیم نقد باید قابل‌پذیرش باشد و اگرنه از مختصات نقد خارج شده است. گاهی میزان نقدپذیری مدیرعامل خانه کتاب کلافه‌ام کرد تا حدی که ترس تبدیل شدن آن به ژست را ایجاد می‌کرد.
بهرامی، میزان نقدپذیری متولی برگزاری جشنواره کتاب و رسانه را نشانه توجه به جریان توسعه در بُعد عملی دانست و افزود: گاهی تصور می‌کنم میزان نقد به جشنواره به‌حدی می‌رسد که نمی‌تواند دلیلی جز احساس صمیمت خانوادگی داشته باشد که دستاور قابل‌توجهی است.
دبیر هجدهمین دوره جشنواره درباره واسپاری این رویداد به خارج از نهاد دولتی و یا وابسته به نهاد دولتی گفت: باید توجه داشته باشیم در واقعیت چه میزان می‌توانیم این مساله را محقق کنیم. درباره این موضوع پرسش اساسی این است که کجا و چگونه؟ در غیر این صورت به نظر می‌رسد در این جلسه فاتحه جشنواره کتاب و رسانه را می‌خوانیم.
بهرامی با اشاره به عملکرد معاونت مطبوعاتی به‌عنوان یک حمایت لجستیکی اما بدون تفکر و لحظه‌ای از جشنواره گفت: درحالی‌که معاونت مطبوعاتی حمایت را حق خبرنگاران برگزیده اعلام کرد، حمایت این معاونت به‌گونه‌ای در کمتر از دوهفته محقق می‌شود که از سوی خبرنگاران، توهین تعبیر می‌شود.
وی واسپاری جشنواره به خارج از نهاد دولتی را مقوله‌ای دشوار ارزیابی کرد و گفت: روزی اگر جشنواره کتاب و رسانه برگزار نشود، اتفاق قابل توجهی برای نهاد خارج از دولت نخواهد بود اما برای ما که به‌عنوان مطالبه‌گریم و نسبت به آن تعصب داریم، بسیار قابل توجه است.
دبیر هجدهمین دوره جشنواره کتاب و رسانه درباره رویکرد داوری جشنواره در انتخاب نکردن برگزیده بخش گزارش بیان کرد: این شیوه پیش‌تر در بسیاری از جشنواره‌ها وجود داشته است. ناگفته پیداست مطالب در جریان رقابت باید از یک سطح مطلوبیت برخوردار باشند.
یکی از اتفاقات مهم عرصه رسانه، حرکت به سمت تولید محتوا در حوزه کتاب است
محمد جواد حق‌شناس، رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران در این نشست، با اشاره به مشقت و طاقت فرسایی کار رسانه در ایران گفت: کار رسانه، کار سختی است و متاسفانه در کشور ما سخت‌تر است. اگر این حرفه در دنیا در زمره کارهای پرمشقت قرار بگیرد، در ایران بنابر دلایل بسیاری پرمشقت‌تر و طاقت‌فرساتر است و نه تنها برای فعالیت در این حرفه قدرشناسی از خبرنگاران و روزنامه‌نگاران صورت نمی‌گیرد، بلکه خبرنگاران باید مشکلات آن را هم تحمل کنند.
وی افزود: دلیل اصلی خبرنگار جز عشق و باور به این هدف که این حرفه می‌تواند کمکی به بهترشدن حال مردم جامعه داشته‌باشد، نیست.
حق‌شناس با بیان اینکه یکی از اتفاقات مهم عرصه رسانه، حرکت به سمت تولید محتوا در حوزه کتاب است، اظهار کرد: کتاب در جامعه ما، حال خوبی ندارد و ما باید از این وضعیت خجالت‌زده و شرمسار باشیم. یک زمانی شمارگان کتاب‌ها با توجه به اینکه جمعیت نصف حالا بوده، چند برابر بوده‌است.
رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به تاثیرات برگزاری جشنواره کتاب و رسانه در تولید محتوا اهالی این حوزه بیان کرد: جشنواره کتاب و رسانه هجدهمین سال خود را پشت سر گذاشته‌است و این اتفاق مبارکی است. این جشنواره به دیده‌شدن برگزیدگان حوزه کتاب در جامعه کمک می‌کند تا قدرشناسی حداقلی از آن‌ها صورت بگیرد. همچنین، باعث می‌شود تا مشکلات و ایرادات وارده در این حوزه نیز برطرف شود.
وی ادامه داد: آثار برگزیده جشنواره کتاب و رسانه، به معرفی الگوهای برتر کاری در حوزه خبرنگاری کتاب کمک می‌کند و باعث می‌شود تا اهالی این حوزه بتوانند با قدرت و انگیزه آثار خود را چاپ و منتشر کنند.
اجرای حدود ۱۲ طرح در حوزه کتاب از سوی شهرداری تهران
در بخش دیگری از این مراسم، ابوالفضل رفیع، مدیر کل فرهنگی شهرداری تهران با اشاره به فعالیت‌های فرهنگی و هنری شهرداری در حوزه کتاب گفت: تفاوتی که در حوزه فرهنگی شهرداری تهران نسبت به دوره قبل خود به‌وجود آمده‌است، افزایش فعالیت‌های فرهنگی و هنری به‌شکل تخصصی در کنار اجرای فعالیت‌های مناسبتی سازمان شهرداری تهران است. حوزه فرهنگی شهرداری تهران با نهادهای تخصصی حوزه کتاب به‌عنوان تسهیل‌گر فعالیت‌های این حوزه بیشتر شده‌است.
وی افزود: امسال حدود ۱۲ طرح در حوزه کتاب چون کتابخانه همسایگی و مشارکت در طرح پاییزه کتاب با حمایت کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران و در ارتباط و تعامل با موسسه خانه کتاب انجام داده‌ایم.
رفیع با اشاره به ادامه‌دار بودن فعالیت‌های سازمان فرهنگی شهرداری تهران در حوزه‌های فرهنگی و هنری به‌ویژه کتاب عنوان کرد: فعالیت‌ها در حوزه‌های فرهنگی و هنری با اهتمام رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران به‌شکل تخصصی ادامه‌دار خواهد بود.
مدیر کل فرهنگی شهرداری تهران با بیان اینکه اهالی رسانه ارتباط میان سازمان فرهنگی شهرداری تهران با جامعه و شهروندان را در پیش‌برد فعالیت‌های فرهنگی بیشتر کرده‌است، خاطرنشان کرد: طرح‌های فرهنگی نیاز به ترویج و تکرار دارد و خبرنگاران برای نهادینه‌شدن این فرهنگ می‌توانند سازمان فرهنگی شهرداری تهران را حمایت کنند و نقش تاثیرگذای در این حوزه داشته باشند.
رفیع با اشاره به حمایت از اهالی رسانه در جامعه خاطرنشان کرد: این اقدامات، حداقل‌ترین کاری‌است که می‌توانیم برای تشکر از زحمات اهالی رسانه انجام بدهیم، البته که برای قدردانی شایسته برای فعالیت‌های گسترده اهالی رسانه کافی نیست، اما تلاش می‌کنیم که برای حمایت‌های بیشتری از این قشر داشته‌باشیم.
جشنواره کتاب و رسانه باید به خبرنگاران واگذار شود
محمد طباطبایی، مدیر روابط عمومی معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس شورای ارزیابی هنرمندان نویسندگان و شاعران با اشاره به اینکه جشنواره کتاب‌ورسانه باید به خود خبرنگاران حوزه کتاب واگذار شود گفت: جشنواره‌ای که با حمایت دولت برگزار شود، در آن حرف‌وحدیث وجود دارد. ما سرنوشت جشنواره مطبوعات را به یاد داریم که چه اتفاقی برای آن رخ داد.
طباطبایی با بیان اینکه جشنواره کتاب و رسانه باید به استقلال برسد، اظهار کرد: این جشنواره باید واگذار شود و یا مسیری که برای مشارکت خبرنگاران شروع شده، ادامه‌دار باشد. مدیرعامل موسسه خانه کتاب هم این رویکرد را به شکل جدی دنبال کرده‌است و کمترین دخالتی که یک مدیر می‌توانست در جشنواره کتاب و رسانه داشته باشد، را داشت.
مدیر روابط عمومی معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه برگزاری جشنواره کتاب و رسانه نباید به رویدادهای فرهنگی چون هفته کتاب گره‌زده شود، عنوان کرد: سرنوشت جشنواره کتاب و رسانه که جشنواره مهمی است، نباید به رویدادهایی چون هفته کتاب واگذار شود بلکه باید استقلال کامل خود را به لحاظ اجرایی و برگزاری داشته باشد.
طباطبایی بیان کرد: یکی از اتفاقاتی که امسال آغاز شده و باید ادامه‌دار باشد، این است که جشنواره کتاب و رسانه به تکرار دچار نشود. دو یا سه سالی است که این اتفاق در حال کمرنگ شدن است و حضور تکراری یک‌سری از چهره‌های ثابت باید تغییر پیدا کند. امیدوارم جشنواره نوزدهم کتاب و رسانه با رویکرد جدیدی که در حال برگزاری است، پیشرفت روز افزون پیدا کند.
در پایان این نشست، خبرنگاران درباره دغدغه‌های خود با محوریت‌های اهمیت دادن به جایزه جشنواره کتاب و رسانه، معرفی و تبلیغ جشنواره کتاب و رسانه در برگزاری رویدادهایی چون نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، دعوت از اساتید ترازاول علوم ارتباطات و روزنامه‌نگاری به هیات دواران جشنواره کتاب و رسانه، وعده‌های بی‌سرانجام مسئولان ذی‌ربط در اختتامیه جشنواره کتاب و رسانه، مشکلات خبرنگاران دور از مرکز، حمایت‌نشدن موسسات رسانه‌ای استان‌ها، ضرورت شفافیت داوری آثار، تبلیغات گسترده برای اطلاع‌رسانی از برگزاری جشنواره کتاب و رسانه در جامعه، انتخاب برگزیدگان جشنواره به‌عنوان داور و... سخن گفتند.
نظر شما