دورنمای مثبت روابط ایران و الجزایر در دوران عبدالمجید تبون

مردم الجزایر از سوم اسفند ۱۳۹۷ در اعتراض به تلاش «عبدالعزیز بوتفلیقه» رییس‌ جمهوری مخلوع این کشور برای ماندن در قدرت دست به تظاهرات گسترده زدند. در نتیجه این موج اعتراضی بوتفلیقه پس از ۲۰ سال مجبور به استعفا شد. این کشور طی بیش از ۱۰ ماه گذشته مرحله سرنوشت‌سازی از تاریخ خود را پشت سر گذاشته است.

پس از برکناری بوتفلیقه بسیاری از مسوولان امنیتی و سیاسی وابسته به او در نتیجه محاکمه راهی زندان شدند. در ادامه این روند در ۲۱ آذرماه انتخابات ریاست جمهوری برگزار و «عبدالمجید تبون» نخست وزیر پیشین این کشور به عنوان پیروز انتخابات معرفی شد. تبون ۲۸ آذرماه به عنوان رییس جمهوری جدید الجزایر و جانشین عبدالعزیز بوتفلیقه سوگند خورد و به طور رسمی کار خود را آغاز کرد. عبدالمجید تبون که پیش از این بارها در راس وزارتخانه‌های الجزایر قرار گرفته است، پس از سوگند ریاست جمهوری خواستار پایان دادن به اختلافات در الجزایر شد و گفت که در چارچوب توافق ملی و قوانین کشورش دست کمک و مساعدت را به سوی همه دراز می‌کند.

جمهوری اسلامی ایران که پیش از این به طور سنتی دارای روابط قوی با الجزایر بود از برگزاری موفقیت‌آمیز انتخابات در الجزایر استقبال کرده و سید «عباس موسوی» سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان با انتشار بیانیه‌ای با تبریک به ملت و دولت این کشور اعلام کرد برگزاری رویداد مهم انتخابات ریاست جمهوری به‌وسیله دولت الجزایر گام مهمی در راستای تحقق مردم‌سالاری و توسعه و پیشرفت در فضایی آرام است. تبون در رقابت‌های انتخاباتی تأکید کرده بود که الجزایر در دوران ریاست جمهوری وی از ثبات خاصی برخوردار خواهد شد و در امور داخلی دیگر کشورها مداخله نخواهد کرد. تبون به عنصر ثبات در عرصه سیاست خارجی اعتقاد دارد.

انتصاب رئیس‌جمهوری جدید الجزایر و استقبال ایران از برگزاری انتخابات در این کشور زمزمه‌های تقویت و توسعه روابط با این کشور را افزایش داده است. رئیس‌جمهوری جدید الجزایر در ۲۱ آگوست ۲۰۱۴ (۳۰ مرداد ۱۳۹۳) و زمانی که وزیر مسکن این کشور بود با «محمود محمدی» سفیر وقت جمهوری اسلامی ایران در الجزایر دیدار و گفت و گو کرد. این دیدار به مناسبت پایان دوره مأموریت سفیر کشورمان در الجزایر برگزار شد. دو طرف در این دیدار به رایزنی درباره روابط ایران و الجزایر پرداختند و تبون خواستار توسعه همکاری‌ها و مشارکت مؤسسات اقتصادی و عمرانی ایران در زمینه سرمایه‌گذاری در الجزایر شده بود.

اکنون وی در شرایطی به عنوان رئیس جمهوری الجزایر انتخاب شده است که دو کشور از ظرفیت‌های مختلفی برای گسترش و ارتقای روابط برخوردارند که می‌توان حضور مشترک ایران و الجزایر را در سازمان‌ها و مجامع جهانی مانند گروه ۷۷، سازمان کنفرانس اسلامی، اوپک، عدم‌ تعهد و سازمان کشورهای صادرکننده گاز بیان کرد.

روابط ایران و الجزایر به طور سنتی قوی بوده است. الجزایر درسال ۱۹۷۵ میلادی (۱۳۵۴ شمسی) بانی و میزبان امضای قرارداد مشهور «الجزایر» میان نمایندگان ایران و معاون رئیس جمهوری وقت عراق بود و براساس این توافقنامه تا حدودی اختلافات مرزی دو کشور حل شد. با توجه به ظرفیت‌های موجود برای ادامه همکاری دوجانبه و پیشنیه مثبت روابط ایران و الجزایر گمانه زنی می شود که روابط دوجانبه در دوره رئیس جمهوری جدید این کشور شاهد پیشرفت روزافزونی شود.

تارنمای «ساسه پست» لبنان در این زمینه در گزارشی از قول دکتر «ناصر جابی» استاد علوم روابط بین‌الملل دانشگاه الجزایر نوشت بیشتر مردم الجزایر نسبت به مردم ایران، فرهنگ و موضع ملی این کشور در حمایت از مستضعفان نگاه مثبتی دارند. موضع ایران و الجزایر همواره درباره مساله سوریه، یمن، فلسطین و مسائل اقتصادی مربوط به نفت همسو بوده است. منافع اقتصادی ایران در الجزایر کم نیست و باید با زورگویی‌های آمریکا مقابله کرد. الجزایر می‌تواند در روابط با ایران موضع مستقلی را در پیش گیرد. باید برای توسعه روابط میان مردم ایران و الجزایر در همه عرصه‌های اقتصادی، فرهنگی و دانشگاهی تلاش کرد. لازم است در الجزایر مردم بیشتر با فرهنگ و تمدن ایران آشنا شوند و زمینه های گسترده‌ای برای همکاری میان ایران و الجزایر وجود دارد.

در پایان باید گفت که الجزایر کشورd فاقد اقتدار و ضعیف نیست که دیگر کشورهای ثروتمند بتوانند آن را وادار سازند تا روابط خود با دیگر کشورها را بر پایه تمایل آنها پیش ببرد و موضع ضد ایرانی در پیش گیرد. الجزایر با جمعیت بیش از ۴۰ میلیونی و وسعت گسترده خود کشوری انقلابی و قویترین کشور آفریقایی از نظر اقتصادی، امنیتی و نظامی است. شهامت مردم الجزایر، استقلال و شرافت و حاکمیت این کشور با مال و تهدید قابل فروش نیست.

مردم و سیاستمداران این کشور همواره در برخورد با مسائل با عقلانیت برخورد می‌کنند و خواهان وحدت جهان عرب و اسلام هستند. با توجه به این مولفه‌ها، ایران و الجزایر شایسته است با طراحی سازوکارها و تدابیر روابط خود را بیش از پیش تقویت کنند. ایران با حفظ و توسعه روابط خود با این کشور آفریقایی می‌تواند از روابط با این کشور به عنوان الگویی برای برقراری و تقویت روابط خود با کشورهای شمال آفریقا استفاده کند.