نمی‌توانیم خویشتنداری کنیم

حسن بهشتی‌پور تحلیلگر مسائل بین‌الملل در یادداشتی در روزنامه آرمان ملی نوشت: از طرفی ترامپ که منتقد حضور آمریکا در افغانستان بود باز هم تصمیم گرفت نیروها را به‌عنوان کمک کننده نگه دارد و تنها بخشی را خارج کرد. در مورد عراق هم به احتمال خیلی زیاد اگر مردم عراق پیگیر باشند به تدریج عملی خواهد شد. ولی با این همه گام بسیار خوبی است برای اینکه حضور نظامی آمریکا در خاورمیانه به صفر برسد. جنبه دیگر مصوبه اخیر نشان می‌دهد که پارلمان عراق تصمیم گرفته کل نیروهای خارجی عملا در عراق حضور نداشته باشند و این امید می‌رود که ارتش عراق به قدری قوی شده باشد که بدون کمک کشورهای دیگر امنیت را برقرار کند. این هم امتیازی بوده که خواسته به آمریکایی‌ها بدهد که بگوید نه تنها مخالف حضور آمریکا در منطقه هستیم بلکه مخالف حضور کل نیروهای خارجی در منطقه هستیم. به نظر می‌رسد این موضوع را به صورت کلی تصویب کرده‌اند تا مخالفت آمریکا را کاهش دهند و همه طرف‌ها خارج شوند. در این میان تکلیف گروهی مثل حشدالشعبی می‌ماند که قرار بود قبلا جزو ارتش عراق باشند. وقتی گفته می‌شود فقط نیروی مسلح ارتش عراق باقی بماند، عملا گروه‌های مسلح متعددی در عراق امروز وجود دارد که فقط حشدالشعبی هم نیست. ولی یکی از مهم‌ترین‌شان حشدالشعبی است. باید دید پارلمان عراق در این زمینه فکری می‌کند و تصمیمی می‌گیرد یا نه؟ دیگر اینکه امیدوارم به این شکل نشود که این مصوبه بهانه‌ای شود که سایر کشورها را از عراق اخراج کنند، اما آمریکا همچنان باقی بماند که البته فرض بدبینانه‌ای است. اکنون ایران باید اقدام موثری انجام دهد؛ هدف قرار دادن مراکز نظامی یا هر مرکز دیگری، اما مهم این است که موثر باشد. یعنی طرف آمریکایی را به تجدیدنظر وادار کند تا به جای اینکه دامنه بحران را افزایش دهد نسبت به وضعیتی که پیش آمده، نگاه درستی داشته باشد.

کته دیگر اینکه برداشتن گام پنجم هرچه باشد ارتباطی به شهادت سردار سلیمانی ندارد و از قبل اعلام شده بود که بعد از ۶۰ روز عملی می‌شود. بنابراین نباید این دو موضوع را با هم مرتبط دانست. این گامی است که از مدت‌ها قبل فکر و برنامه‌ریزی شده است و متناسب با محتوایش می‌توان فهمید که آیا واقعا موثر هست و به معنای خروج از برجام محسوب می‌شود یا نه و اروپایی‌ها احیانا چگونه برخورد خواهند کرد. واقعیت این است اگر هفته گذشته می‌پرسیدید که جنگ می‌شود یا نه، حتما پاسخ می‌دادم که احتمال جنگ خیلی خیلی کم و زیر ۵ درصد است ولی الان می‌توانم بگویم بالای ۶۰ درصد می‌توان انتظار جنگ محدودی را داشت. اما بستگی به این دارد که طرفین دخیل در ماجرا چه سیاستی اتخاذ می‌کنند. امیدوارم این روند به سمتی برود که موضوع به جنگی فراگیر در سطح منطقه تبدیل نشود. چون این جنگ، صرفا رویارویی ایران و آمریکا نخواهد بود؛ جنگی منطقه‌ای است که شاید گستردگی بسیار بیشتری داشته باشد. با اینکه هنوز نمی‌توان قطعی گفت که جنگ می‌شود یا نه، باید تاکید کرد که در صورت رویارویی، همه کشورهای منطقه هزینه‌های سنگینی پرداخت خواهند کرد. ما هم چاره‌ای جز تلافی نداریم اما باید ببینیم منطقی‌ترین پاسخ چگونه خواهد بود تا پاسخ دقیقی به بلوف‌های ترامپ باشد. مهم این است که هر اقدامی می‌کنیم، عواقبش را بسنجیم. از آن طرف هم نمی‌توانیم خویشتنداری غیر معقول داشته باشیم چرا که در این موضوع خویشتنداری معنا ندارد. چون هرجور فکر کنیم دونالد ترامپ آدمی نیست که اگر خویشتنداری کنید، تصحیح شود. چه بسا بدتر از آنچه کرده را انجام دهد.