فرود گرگین‌پور دوست بسیار عزیز و یکی از کسانی است که واقعا موسیقی ایران به او مدیون است. موسیقی و شخصیت او تنها در قشقایی خلاصه نمی‌شود، بلکه در ایران تعریف می‌شود زیرا در این قوم از موسیقی‌های غنی مناطق مختلف ایران بهره‌مند هستند که می‌توانند در کشور جریان داشته باشند. من خودم از زمانی که با خانواده گرگین‌پور آشنا شدم، واقعا در بخشی از موسیقی نواحی غنی شدم. توانستم با نزدیک شدن به این فرهنگ استفاده‌های خیلی خوبی داشته باشم؛ اینها بخشی از صحبت های حسین علیزاده آهنگساز درباره استاد موسیقی ایل قشقایی است.
تولد و خانواده
فرود گرگین‌پور متولد ۱۳ اسفند ۱۳۲۴ خورشیدی در میان ایل قشقایی در فارس است. پدرش حبیب خان گرگین پور از اساتید موسیقی قشقایی و مادرش از خاندان به نام و فرهنگ پرور بهمن بیگی بود که محمد بهمن بیگی سرآمد فرهنگیان عصر خود به شمار می‌رفت و بنیانگذار آموزش و پرورش عشایر کشور شناخته می‌شود. او برادر فرهاد گرگین پور از نوازندگان ایل قشقایی است.
فرود و فرهاد از کودکی با هم در مکتب موسیقی پدر در ایل قشقایی موسیقی را تجربه کردند و پس از ورود به دانشگاه و تحصیلات آکادمیک موسیقی در بیشتر برنامه‌ها و کنسرت ها با هم بودند. فرود با افسانه جهانگیری از خواننده‌های مشهور قشقایی ازدواج کرد.
از نی‌لبک در ایل تا آکاردئون در شهر
کوه ها و دشت‌های شیراز و اصفهان از فیروزآباد تا سمیرم هرجا که ایل قشقایی حضور داشته است، نوای سازهای خاندان گرگین پور به گوش می‌رسید. نخستین تجربه‌های موسیقایی ۲ برادر گرین پور با نی‌لبک آغاز و نغمه‌های عاشیق‌ها و چنگی‌های ایل گوش جانشان را نوازش داده بود و وقتی به رادیو شیراز پای گذاشتند رفته رفته به مجامع رسمی‌هنری نیز معرفی شدند.
فرود به همراه برادرش فرهاد زندگی را در ایل و روستا آغاز کرد. به هنگام ییلاق در قلعه مختارخان در نزدیکی سمیرم و به هنگام قشلاق در روستای سیف‌آباد در نزدیکی شهر خنج تا حدود پنج سالگی می‌زیست. به خاطرعدم توانایی حضور در مدارس معمولی و با وجود مدارس نوین در شهرهایی چون اصفهان، پس از یک بار حضور در این مدارس، به دلیل عدم تمایل پدر و مادرش، به طور موقت تحصیل در مدارس را رها کرد و در حدود ۱۳۳۵خورشیدی به آموختن موسیقی در شیراز روی آورد. در همان سال برای نخستین بار با ساز آکاردئون آشنا شد و از محضر استادانی همچون علم اوهانیان، امیر عضدی و سلمان پور استفاده کرد.
تحصیل در حوزه موسیقی
فرود پس از آشنایی با آکوردئون با ویلون نیز مانوس شد. وی ۱۷ ساله بود که خانواده وی از فارس به تهران آمدند و در تهران ردیف های موسیقی و دستگاه های ایرانی را فرا گرفت. مدتی بعد در یک مدرسه موسیقی که در خیابان کاخ سابق بود مشغول تحصیل شد و در محضر استادانی همچون حبیب الله بدیعی، علی تجویدی به آموختن و تکمیل هنر خود پرداخت. فرود گین پور به لحاظ استعداد خداوندی که داشت در مدت ۲ سال ۶ کلاس ابتدایی و در مدت ۲ سال بعد دوره دبیرستان را به اتمام رساند و در ۱۳۵۲ خورشیدی در رشته زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه شیراز فارغ التحصیل شد و سپس در ۱۳۵۴ خورشیدی با ورود به دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران از تجارب استادانی مانند نورعلی خان برومند، علی اصغر بهاری، محمدرضا لطفی بهره مند شد.
فرود گرگین پور در مسابقات سراسری موسیقی کشور در ۱۳۵۶ خورشیدی که هر ساله برگزار می شد به مقام نخست نوازندگی ویلن دست یافت و بعدها در ۱۳۷۲ خورشیدی در بخش رقابتی جشنواره موسیقی فجر نیز مقام نخست نوازندگی کمانچه کشور را از آن خود کرد.
تلاش در راه اعتلای فرهنگ موسیقی اصیل
فرود گرگین پور نوازنده ای بود که از داشتن بینایی نیز محروم بود اما به مدت ۴۰ و اندی سال عاشقانه در راه اعتلای فرهنگ موسیقی اصیل قشقایی زحمات زیادی را متحمل شد و به تدوین و گردآوری آهنگ های قشقایی که در حال فراموش شدن بودند، پرداخت.
وی در طول فعالیت های هنری با استادان بزرگ نواحی و سنتی ایران زمین همکاری نزدیک داشت و برای تعدادی از بزرگان موسیقی کشور هم آهنگ هایی ساخته که منتشر شده اند اما متاسفانه عموم نمی دانند آهنگساز این اثرها چه شخصی است.
از آثار او می توان به اثر جاودانه ۱۳۵۴ با همکاری محمد حسین کیانی، کاست شماره ۱ترکمن صحرا سال ۱۳۵۸، هجران، کوراغلو، مجموعه آلبوم ۶ کاسته موسیقی قشقایی منتشر شده توسط انجمن موسیقی ایران و تعداد بی شماری از نواخته های خصوصی وی که در دسترس علاقه مندان قرار دارد، اشاره کرد.
سکینه کیانی همسر محمد بهمن‌بیگی درباره فرود گرگین‌پور می گوید: موسیقی اقوام لر، ترک، عرب، باصری، آذربایجانی و خوزستانی همگی برای فرود یکی بود و با برادرش فرهاد، سال‌ها برای اعتلای آن کوشیدند. فرود، هنرمندی روشنفکر بود. او به نابینایی‌اش اهمیت نمی‌داد. هرگاه به خانه ما می‌آمد، همه انواع موسیقی را می‌نواخت و می‌گفت می‌خواهم در حیاط قدم بزنم و به صدای پرندگان و طبیعت گوش کنم.
مسعود نامداری نوازنده موسیقی مقامی قشقایی نیز فرود گرگین‌پور را از نوابغ موسیقی محلی و همچنین موسیقی سنتی ایران می داند و می گوید: فرود زحمات بسیاری برای موسیقی محلی قشقایی کشید. او را هویت‌بخش این نوع موسیقی است. فرود در زمینه آهنگ‌سازی، اجرای ترانه‌های و نغمات و نیز فرهنگ‌سازی پایه‌گذار گونه‌ای نو از موسیقی بود به‌گونه‌ای که در ساختار جمله‌بندی دگرگونی پدید آورد و باعث شد موسیقی قشقایی باهویت شود.
سرانجام گرگین‌پور
متاسفانه پدرم دقایقی قبل بر اثر ایست قلبی در تهران درگذشت؛ اینها سخنانی بود که صبا گرگین پور فرزند فرود گرگین پور در ۱۰ دی ۱۳۹۸ خورشیدی بیان داشت که نشان دهنده خاموشی پدرش بود؛ نوازنده ای روشندل و با استعداد که موسیقی قشقایی و دیگر اقوام و ایلات عشایر را زنده نگاه داشت.
نظر شما