شفاف‌سازی؛ مطالبه اصلی معترضان سانحه هواپیمای اوکراینی

مطالبه اصلی دانشجویان و مردم در این تجمع ها این است که چرا بیان علت اصلی وقوع سانحه چند روز به تاخیر افتاد و در ادامه خواستار این هستند که مقصران اصلی این فاجعه معرفی و با آنها برخورد شود؛‌ با این حال، اکثر این تجمع‌های اعتراضی، با طرح شعارهای ساختارشکنانه،‌ به درگیری با پلیس و نیروهای امنیتی کشیده شد.

صبح روز شنبه ۲۱ دی ماه ستاد کل نیروهای مسلح ایران تایید کرد که بر اثر بروز خطای انسانی و غیرعمد، هواپیمای خطوط هوایی اوکراین اینترنشنال با علامت ثبت VR-PSR که با شماره پرواز ۷۵۲ در ساعت ۶ و ۱۲ دقیقه روز چهارشنبه ۱۸ دی ماه از فرودگاه امام خمینی (ره) به مقصد کی‌یف پرواز خود را آغاز کرد که پس از قطع ارتباط با بخش کنترل ترافیک، در ساعت ۶ و ۱۸ دقیقه در حوالی صبا شهر از توابع استان تهران مورد اصابت قرار گرفته است.

انتشار این خبر باعث سیل انتقادات نسبت به اعلام دیرهنگام دلیل سقوط هواپیما شد و عده ای با فراخوان در فضای مجازی از مردم دعوت کنند تا در اعتراض به این موضوع در تجمع ها شرکت کنند.این تجمع‌ها البته محدود به تهران نماند و در شهرهای مختلف کشور برگزار شد.

تهران

پایتخت در ۲ روز گذشته و پس از اعلام ستاد کل نیروهای مسلح مبنی بر خطای انسانی در سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی شاهد تجمع‌هایی در نقاط مختلف شهر و مقابل دانشگاه های امیرکبیر، تهران و صنعتی شریف بوده است.

حاضران در این تجمع نسبت به اعلام دیرهنگام دلیل سقوط هواپیمای اوکراینی که منجر به جان باختن ۱۷۶ نفر اعم از مسافر و خدمه این پرواز شد، انتقاداتی داشتند و خواستار پی گیری این موضوع و در جریان قراردادن مردم شدند.

همچنین تعدادی از شهروندان پایتخت شب گذشته با حضور در میدان آزادی تلاش داشتند تا یاد و خاطره جان باختگان را گرامی بدارند و اعتراض خود نسبت به نحوه اطلاع رسانی سقوط سانحه هواپیمای اوکراینی را اعلام کنند که در ادامه برخی به بهانه اعتراض شروع به سر دادن شعارهای ساختارشکنانه کردند و این موضوع باعث شد نیروی انتظامی وارد عمل شده و اقدام به متفرق کردن آنها کند.این تجمع ساعاتی موجب کندی تردد در عبور و مرور خودروها شد.

با انتشار خبر حضور رابرت مک ایر سفیر انگلیس در تهران در مراسم یادبود و تجمع روز شنبه ۲۱ دی ماه مقابل دانشگاه امیرکبیر نیز شماری از دانشجویان، طلاب و شهروندانی که نسبت به این رفتار نامتعارف و خلاف عرف دیپلماتیک اعتراض داشتند، عصر روز گذشته در مقابل سفارت این کشور در خیابان فردوسی تجمع کرده و با سردادن شعارهایی در اعتراض به آنچه آن را دخالت سفارت انگلیس در توهین به انقلاب و سردار شهید قاسم سلیمانی عنوان می کردند، خواستار اخراج سفیر انگلیس از تهران شدند.

این تجمع به دنبال فراخوانی با هشتگ #خون_تو_حریف_میطلبد و #نشر_حداکثری تحت عنوان «تجمع مردمی خونخواهان شهدای مقاومت» و با شعار «یا منتقم» صادر شد که در آن نوشته شده بود: «معلوم شد که سفارت انگلیس عامل اصلی توهین های صورت گرفته به انقلاب و حاج قاسم است.» این تجمع بدون درگیری و خشونت و یا تعرض به سفارت انگلیس با قرائت بیانیه ای به پایان رسید.

کرمان

کرمان نیز از جمله شهرهایی بود که مردم در روزهای گذشته و به دنبال فراخوانی در فضای مجازی که برای شرکت در تجمع منتشر شده بود، در میدان پرواز این شهر با روشن کردن شمع یاد جان باختگان را گرامی داشتند و قرار بود تجمع دیگری در میدان کوثر برگزار کنند که به دلیل سردادن برخی شعارها که در میان جمعیت سعی در ایجاد تنش داشتند، پلیس کرمان اقدام به متفرق کردن آنان کرد.

بجنورد

شماری از دانشجویان دانشگاه‌های آزاد اسلامی، فنی و دولتی بجنورد نیز شب گذشته به یاد جانباختگان سقوط هواپیمای اوکراینی در محل دانشگاه دولتی این شهر گردهم آمده بودند.

همچنین جمعی از دانشجویان دانشگاه بجنورد نیز با تجمع در نمازخانه این مرکز آموزش عالی، یاد جانباختگان هواپیمای اوکراینی را گرامی داشتند. در این مراسم تعدادی از دانشجویان دانشکده‌های مختلف دانشگاه بجنورد با برپایی اجتماعی خودجوش پس از اقامه نماز، یاد قربانیان این حادثه را گرامی داشته و با خانواده های آنان ابراز همدردی کردند. آنان با قرائت فاتحه برای شادی روح این درگذشتگان دعا کردند.

برخی دانشجویان دیگر دانشگاه‌های بجنورد نیز به منظور گرامی‌داشت یاد و خاطره دانشجویان جانباخته در سانحه هواپیمای اوکراینی و ابراز همدردی با خانواده های آنان مراسم‌ یادبودی برگزار کردند.

سنندج

برخی افراد نیز در سنندج به آنچه که اعتراض به سانحه هواپیمای پرواز تهران - کی یف (اوکراین) اعلام کرده بودند در ضلع جنوبی خیابان آزادی این شهر تجمع  و اقدام به روشن کردن شمع به یاد جان باختگان این حادثه کردند.

اقشار مختلف مردم سنندج در روزهای گذشته نیز در مراسم بزرگداشت جان باختگان که اهل شهرستان های سنندج و سقز بودند حاضر شده و اقدام به روشن کردن شمع، اهدای گل و فاتحه به روح جان باختگان کرده بوند.

قزوین

جمعی از شهروندان قزوینی نیز شامگاه یکشنبه با حضور در میدان آزادی معروف به سبزه میدان این شهر در خصوص حادثه سرنگونی هواپیمای اوکراینی در پی خطای انسانی دست به تجمع و اعتراض زدند و خواستار روشن شدن وقایع و دلایل قطعی این سانحه شدند.

خرم‌آباد

همزمان با اعلام فراخوان های فضای مجازی مبنی بر تجمع یادبود درگذشتگان حادثه هواپیمای مسافربری عصر یکشنبه تجمعی در میدان مادر خرم آباد شکل گرفت که پس از مدت کوتاهی نیز بدون هر گونه تنش و درگیری جمعیت پراکنده شدند.

اصفهان

شماری از دانشجویان دانشگاه‌‎های اصفهان و علوم پزشکی نیز یکشنبه شب پس از برگزاری مراسمی در محوطه مشترک این دو دانشگاه به یاد جان باختگان سانحه هواپیمای اوکراینی، مسیر دانشگاه تا میدان آزادی این شهر را با سردادن شعارهایی طی کردند. این عده ابتدا در محوطه تالار شریعتی دانشگاه علوم پزشکی با روشن کردن شمع و سوگواری برای جان باختگان هواپیمای اوکراینی، با خانواده‌های آنها ابراز همدردی کردند.

بیرجند

شماری از افراد نیز که شامگاه یکشنبه با اعلام فراخوان در شبکه های اجتماعی قصد تجمع در بوستان شهدای گمنام بیرجند را داشتند با تذکر و برخورد ماموران انتظامی و امنیتی متفرق شدند. بوستان شهدای گمنام در بلوار پاسداران بیرجند به عنوان محل اجتماع برای یادبود جانباختگان سقوط هواپیمای اوکراینی اعلام شده بود که افراد حاضر در این بوستان با در دست داشتن گل و شمع بدون اینکه شعاری سر بدهند مدت کوتاهی در این محل حضور داشتند و سپس محل را ترک کردند.

رشت

جمعی از معترضان و افرادی که در پی سانحه سقوط هواپیمای اوکراینی شب گذشته در میدان شهرداری رشت دست به تجمع زده بودند با سر دادن شعارهایی اعتراض خود را به بروز خطای انسانی در سانحه سقوط هواپیمای اوکراینی اعلام کردند.

نیروی انتظامی حاضر در این مراسم پس از ساعتی از شروع این تجمع خواستار پراکنده شدن جمعیت شد و در این میان جمعیت تماشاچی نیز خواستار رفتار صحیح از سوی معترضان شدند.

سمنان

دانشجویان دانشگاه دامغان نیز عصر روز گذشته در واکنش به اعلام برخورد موشک سپاه پاسداران به هواپیمای مسافربری اوکراین و جان باختن تعدادی از دانشجویان کشور، با نشستن در مقابل ساختمان غذاخوری با روشن کردن شمع و در دست داشتن تصاویر جان باختن حادثه هوایی، حدود یک ساعت اعتراض مسالمت آمیز خود را نشان دادند. اما در ادامه عده ای از دانشجویان شروع به راهپیمایی در محوطه دانشگاه کردند.

در شهر سمنان نیز جمعی از مردم این شهر به یاد جان باختگان سانحه هوایی اخیر تجمع کردند. 

اهواز

جمعی از جوانان در اهواز نیز شامگاه یکشنبه برای گرامیداشت یاد قربانیان حادثه سقوط هواپیمای بویینگ اوکراین ، در پارک ساحلی اهواز تجمع کردند که این تجمع در ابتدا تنها با روشن کردن شمع و خواندن سرود یار دبستانی همراه بود اما پس از گذشت مدتی با تندترشدن شعارها،‌ نیروی انتظامی ورود کرده و نسبت به متفرق کردن جمعیت اقدام کرد.

یزد

تعدادی از مردم شهر یزد نیز به دعوت شماری از دانشجویان دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی مرکز استان یکشنبه شب در بیرون مسجد جامع  کبیر تجمع  کرده و با روشن کردن شمع و خواندن سرود یار دبستانی و سرود ای ایران، مرز پرگهر با خانواده های جان باختگان سقوط هواپیمای مسافربری تهران- کی یف پایتخت اوکراین ابراز همدری کردند و یاد و خاطره آنها را گرامی داشتند.

این تجمع ابتدا به صورت آرام و بدون هیچ گونه شعاری در حال برگزاری بود اما در ادامه با سر دادن شعارهایی پلیس اقدام به متفرق کردن حاضران شد.

کرمانشاه

معترضان به سقوط هواپیمای اکراینی و شهادت تعدادی از هموطنان در شهر کرمانشاه هم شامگاه یکشنبه تجمع های محدودی برپا کردند. پیش از تاریک شدن هوا گروهی از دانشجویان دانشگاه رازی کرمانشاه پس از پایان کلاس های درس در مقابل دانشگاه تجمع کردند و با سردادن شعارهایی خواهان محاکمه مقصران حادثه شدند. این‌تجمع ها که منجر به ایجاد ترافیک در خیابان باغ ابریشم نیز شده بود رفته رفته با دخالت نیروهای امنیتی و تاریکی هوا پایان یافت.

شاهرود،‌ زنجان، آمل، ساری و کرج از دیگر نقاطی بودند که شب گذشته جمعی از دانشجویان و مردم تلاش داشتند تا با روشن کردن شمع ضمن گرامیداشت یاد جان باختگان سانحه هواپیمای مسافربری اوکراینی، صدای اعتراض خود را در نحوه اطلاع رسانی دلایل این سقوط،‌ به گوش مسوولان برسانند.

گزارش از مریم جلوداران