هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ شرکت هواپیمایی اوکراینی با ۱۷۹مسافر و ۹ خدمه روز چهارشنبه از باند فرودگاه امام خمینی (ره) برخاست و پس از دقایقی آتش گرفت و سقوط کرد. در اثر این سانحه تمامی سرنشینان هواپیما که شهروندان کشورهای مختلف از جمله ایران بود، جان باختند. در روزها و ساعات ابتدایی این حادثه و به سیاق همیشه، نقص فنی علت این سقوط اعلام شد و شخصیت‌های کشوری و لشگری ضمن ابراز تاسف درباره این رویداد با خانواده‌های داغ‌دیدگان ابراز همدردی کردند. اما این تمام ماجرا نبود و همزمان با افزایش گمانه‌زنی رسانه‌ها خارجی و طرح برخی شبهات در فضای مجازی، صبح روز شنبه 20دی ماه ستاد کل نیروهای مسلح در بیانیه، شبهات انکار شده و شایعه‌های تکذیب شده روزهای گذشته را تایید و اعلام کرد: بر اثر بروز خطای انسانی و غیرعمد، هواپیمای خطوط هوایی اوکراین مورد اصابت قرار گرفته است.
این ستاد اطمینان خاطر داد با پیگیری انجام شده اصلاحات اساسی در فرآیندهای عملیاتی در سطح نیروهای مسلح، امکان تکرار این گونه خطاها را غیر ممکن ساخته و بلافاصله مقصر آن را به سازمان قضایی نیروهای مسلح معرفی کند تا با خطاهای صورت گرفته برخورد قانونی صورت گیرد. واکنش‌ها به این خبر بُهت‌آور لحظه به لحظه افزایش یافت. نمایندگان مجلس شورای اسلامی هم به این رویداد واکنش نشان دادند.
شناسایی و برخورد قاطع با قصور یا تقصیر
بسیاری از نمایندگان مجلس پس از سقوط هواپیما با موشک پدافند، خواستار شناسایی و برخورد با عامل یا عوامل این حادثه شد. «علی لاریجانی» رییس مجلس در پیامی با ابراز همدردی با جان‌باختگان سانحه سقوط هواپیمای مسافربری اوکراین، اعلام کرد: بررسی ابعاد این خطا، وظیفه مهمی است که باید در اولویت کار دستگاه‌های ذیربط قرار گیرد همچنین شناسایی عوامل قصور یا تقصیر در ایجاد این واقعه تاسف‌بار مطالبه به حقی است که نباید از آن غفلت گردد.
«جلال میرزایی» نماینده ایلام و عضو کمیسیون انرژی در مجلس در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا گفت: بروز خطا در سقوط هواپیمای اوکراینی در این شرایط هزینه‌های گزافی را برای کشور به بار آورد اما هزینه این نوع اقدامات را نباید دولت و نظام بپردازد؛ کسانی که مسئولیت این کار را بر عهده داشتند باید در اسرع وقت بازخواست شوند.
«سیدابوالفضل موسوی بیوکی» نایب رییس کمیسیون عمران مجلس در گفتگو با ایرنا تاکید کرده است: دستگاه قضایی دستورات لازم را برای بررسی ابعاد موضوع سانحه سقوط هواپیما صادر کرده است.
«الیاس حضرتی» دیگر نماینده مجلس هم گفت: حتماً باید در حادثه رخ‌داده برای هواپیمای اوکراینی مسئولان و مدیران مربوطه استعفا دهند.
«محمدرضا تابش» خواستار معرفی فوری و مجازات علت حادثه و مقصرین به پیشگاه ملت شد و گفت: مقامات و مسئولان نظامی و اجرایی که از دقایق اولیه حادثه می‌دانستند چه رخ داده باید مجازات شوند. انتساب هر موضوع و قضیه‌ای به دشمن کارساز نیست ما باید به فکر چاره‌جویی‌های اساسی برای اعمال مدیریت‌های کارآمد باشیم.
«علاء‌الدین بروجردی» عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم با تاکید بر لزوم برخورد جدی با مسئولان خاطی در سقوط هواپیمای اوکراینی گفت: باید مشخص شود که چرا اطلاع‌رسانی در مورد علت سقوط هواپیمای اوکراینی با تاخیر بوده این خطای بزرگی است که باید عاملان آن معرفی و مجازات شوند.
«محمدکاظمی» عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس گفت: عجالتا فرماندهان افراد خطاکار استعفا دهند، بد نیست یک بار شاهد استعفای مسوولان باشیم.
«حشمت‌الله فلاحت‌پیشه» عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی تاکید کرد: باید کسانی که این کار را انجام داده‌اند مجازات شوند. این کار از لحاظ نظامی کاملا غیر حرفه‌ای بوده است.
انتقاد از بی‌صداقتی و پنهانکاری
بخش مهمی از اظهارنظرهای نمایندگان به حادثه سقوط هواپیما انتقادهای گاه تند از پنهانکاری و بی صداقتی در فرآیند اطلاع‌رسانی از اصابت موشک به هواپیمای مسافربری بود. «بهرام پارسایی» نماینده شیراز در حساب کاربری خود نوشت: سخن شتابزده و غیرحرفه‌ای رییس سازمان هواپیمایی و مسوول منصوب ایشان در کمیته بررسی سانحه تازگی ندارد. آنها برخلاف قوانین ایکائو، قبل از بازخوانی جعبه سیاه، نقص فنی را علت حادثه اعلام کرده و باعث تشدید ابهامات و زیرسوال رفتن بیش‌ازپیش کمیته بررسی سوانح می‌شوند. تناقض گویی در تحویل دادن یا ندادن جعبه سیاه به شرکت سازنده، جز ابهام سازی چه سودی دارد؟
«الیاس حضرتی» نماینده دیگر مجلس هم از تاخیر در اعلام علت سقوط هواپیمای اوکراینی انتقاد کرد و گفت: بررسی ابعاد قضیه احتمال داشت یک روز طول بکشد، اما تاخیر سه‌روزه در اعلام علت این حادثه و تکذیب‌ها، به آبرو و اعتبار کشور لطمه وارد کرد. مخصوصاً که خارجی‌ها جلوتر از ما حرکت کردند و در داخل کشور برای اعلام نتیجه سقوط هواپیمای اوکراینی عقب ماندیم.
«محمدرضا تابش» هم تاکید کرده است: می‌خواهیم به فوریت، علت حادثه و مقصرین به پیشگاه ملت معرفی و مجازات شوند. مقامات و مسئولان نظامی و اجرایی که از دقایق اولیه حادثه می‌دانستند چه رخ داده باید مجازات شوند. انتساب هر موضوع و قضیه‌ای به دشمن کارساز نیست ما باید به فکر چاره‌جویی‌های اساسی برای اعمال مدیریت‌های کارآمد باشیم.
«علی نجفی خوشرودی» عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درباره بی‌خبری رییس شورای عالی امنیت ملی از خطای پدافند هوایی سپاه در سرنگونی هواپیمای اوکراینی گفته است: طبق قانون شورای عالی امنیت ملی باید در جریان مسائلی از این دست باشد و تصمیمات مقتضی را اتخاذ کند.
«سیده فاطمه ذوالقدر» سخنگو کمیسیون فرهنگی مجلس هم گفـت: اگر عنوان می شد که نظر خود را پس از رسیدن تیم کارشناسی و باز شدن جعبه سیاه اعلام می کنیم، شاید اندکی از تالم خانواده های داغ دیده و مردم ایران کم می کرد اما اینکه مسئولان سازمان هوایی کشور با قاطعیت در صدا و سیما اعلام کنند که نقص فنی بوده و پس از چند روز خلاف آن ثابت شود، دیگر دردی را تسکین نمی دهد و نوشدارویی است که زخمی را مداوا نمی کند.
«غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی» رییس فراکسیون مستقلین مجلس هم با طرح این پرسش که آیا نمی‌شد زمانی که کشور آماده‌باش ضد حمله بود فرودگاه‌ها تعطیل می‌شد؟، گفت: در کف جامعه گله‌مندی شدیدی از عدم صداقت‌ها در این زمینه مطرح است که اعتبار و سرمایه اجتماعی را خدشه دار می‌کند. وقتی اشتباه و سهوی رخ داده نیازی به این همه خلاف گویی نبود. مردم ما از وقتی رسانه‌های خارجی شروع به ارائه مستندات در این باره کردند دچار سردرگمی شدند. با عذرخواهی و پوزش طلبیدن این آسیبی که به افکار عمومی رسید برطرف نمی‌شود.
ابعاد مبهم نیازمند بررسی دقیق است
نمایندگان مجلس با توجه به عمق رویداد و ابهامات موجود درباره آن خواستار بررسی بیشتر درباره حادثه شدند. «سیدابوالفضل موسوی بیوکی» به ایرنا گفت: این سوال برای کمیسیون عمران مطرح است که دقیقا چه اتفاقی رخ داده و تحلیل سازمان هواپیمایی کشوری چه بوده و چه گزارش‌هایی به دست آنها رسیده که اینچنین درباره این سانحه هوایی قضاوت کرده‌اند. وی افزود: اینکه، این حادثه در زمان جنگ بین ایران و آمریکا اتفاق افتاده، جنگ، جنگ نظامی بوده، اقدام متقابل از سوی ایران صورت گرفته و حمله موشکی را ما انجام داده‌ایم و اینکه سیستم پدافند هوایی کشور آمادگی هرگونه حادثه‌ای را داشته و بسیاری سوالات دیگری که در ذهن ما و همه مردم هم مطرح است باید به‌درستی پاسخ داده شود.
«سیدحسین نقوی‌حسینی» عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس هم ضمن تاکید بر بررسی بیشتر درباره سقوط هواپیما گفت: اصلا این ادعا معنا ندارد که ناگهان حس کنی یک شی وارد محدوده شده است و آن را بزنیم. مگر کفتر بازی است ؟ یا کلاغ و مرغابی است ؟ باید دید چطور با این شرایط چنین خطایی رخ داده است که کاملا قابل بررسی است. بعید به نظر می رسد که یک خطای عادی انسانی باشد ، قطعا یک پشت پرده هایی دارد.
ضرورت همدردی با خانواده‌های حادثه دیدگان
برخی از نمایندگان هم از ضرورت همدردی جدی و صادقانه با خانواده‌های داغدیده بازماندگان سقوط هواپیمای سخن گفتند. «حمیده زرآبادی» نماینده مجلس به مسئولان توصیه کرد: روزی را برای تشییع کشته‌شدگان هواپیما تعیین کنید؛ تهران را تعطیل 176 تابوت آماده کنید؛ بر هرکدام هشتاد میلیون بار بنویسید: نفرین به جنگ، نفرین به جنگ‌افروز.
«محمدرضا تابش» نماینده مجلس با اشاره به اینکه در این حادثه وجهه بین‌المللی کشور خدشه‌دار و قلوب ایرانیان جریحه‌دار شد، تاکید کرد: عزا و تعطیلی عمومی کرده و تشییع باشکوهی برای قربانیان این حادثه تاسف‌بار برگزار کنیم . شاید این اقدام بتواند در دلجویی از مردم و کاهش دردهای آنها تاثیری داشته باشد.
نظر شما