مهرنوش شمس‌فرد امروز (سه‌شنبه) در نشست زبان فارسی در فضای مجازی؛ پدیده‌شناسی و آسیب‌شناسی در فرهنگستان زبان و ادب فارسی با اشاره به رسانه‌های موجود گفت: دو رسانه گفتار و خط رسانه‌هایی هستند که عمر زیادی دارند و از مدت ها قبل با انسان بوده اند، تغییر زیادی نکرده اند هر چند ممکن است به زودی رسانه هایی مانند رسانه انتقال مفهوم از مغز یک انسان به مغز انسانی دیگر ظهور کنند فعلا همین دو رسانه را داریم.
وی در اولین نشست از نشست های گروه زبان و رایانه فرهنگستان زبان و ادب فارسی ادامه داد: با وجود تغییر ناچیز در این دو رسانه، بستر انتقال اطلاعات آنها بسیار تغییر کرده است و یکی از این تغییرات ظهور فضای مجازی به عنوان بستر انتقال بوده است. زبان به عنوان هویت ملی و ابزار اصلی انتقال اخبار، دانش و اطلاعات است.
مدیر گروه زبان و رایانه فرهنگستان با اشاره به ویژگی های فضای مجازی افزود: سرعت، دسترسی بالا، انتشار محتوای متنی، ارتباط برخط، تمایل بیشتر به نوشتار، دربرگیری گونه های مختلف در بسترهای مختلف انتقال اطلاعات رقمی از جمله این ویژگی‌هاست.
شمس‌فرد فضای مجازی را از منظرهای مختلف مهم شمرد و گفت: از منظر قدرت، اهمیت آن برای دولت ها و غول‌های تجاری زیاد است طوری که روی آن سرمایه گذاری می کنند و به زبان فارسی توجه دارند تا روی این فضا تاثیر گذارند و اطلاعات خود را وارد کنند که در پی این بحث مهندسی اجتماعی پیش می‌آید.
استاد دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به تولیدنشدن ابزار قدرتمندی در فضای مجازی برای انتقال محتوا به زبان فارسی گفت: متاسفانه فقط کاربر ابزارهایی هستیم که در خارج از کشور تولید شده اند.
وی به کنفرانس فناوری های زبانی برای همه اشاره کرد که دسامبر (آذر) گذشته توسط یونسکو برگزار شد و گفت: موسسات مختلف فرهنگی و بین المللی اقدامات زیادی برای حفظ زبان در فضای مجازی انجام می دهند.
شمس فرد با طرح پرسشی گفت: آیا فضای مجازی فرصتی برای خط و زبان است یا تهدید؟ از این جهت که حوزه نفوذ زبانی را افزایش می دهد، آموزش زبان را آسان و دسترسی به محتوای خبر و علمی را تسهیل کرده، محتوای فارسی را در سراسر فضای مجازی گسترش دادخ و کسب و کارهای جدیدی خلق می‌کند، یک فرصت است.
اما مشکل از آنجایی آغاز می شود که محتوای ناسالم در حوزه خط، زبان و فرهنگ در فضای مجازی منتشر شود، با وجود این نمی‌توانیم بگوییم فضای مجازی تهدیدی برای خط و زبان است؛ زیرا پاسخ درست به این سوال به نمونه‌برداری ما از داده‌ها بستگی دارد و اینکه در کدام زیربخش فضای مجازی از توئیتر، اینستاگرام، وبلاگ ها یا رسانه‌های برخط به نمونه برداری می پردازیم.
وی ادامه داد: فرهنگ‌سازی، ایجاد ابزارهای پالایش محتوا و دیگر اقدامات در این زمینه مهم است؛ زیرا ارتقای آموزش زبان، فرمایشی و دستوری نیست.
گونه زبان در فضای مجازی خصوصیات خاص خود را دارد
مدیر گروه زبان و رایانه فرهنگستان زبان و ادب فارسی با تاکید بر پذیرش گونه زبانی جدید گفت: تعامل بهترین راه برای بهبود وضعیت خط و زبان فارسی در فضای مجازی است. این زبان سرعت، واژگان خاص خود، علائم زبانی و غیرزبانی مخصوص به خود را دارد.
وی در مقایسه گونه معیار زبان فارسی با گونه فضای مجازی گفت: اگر هر کدام از این گونه ها در جای خود استفاده شوند، مشکلی نخواهیم داشت مشکل از آنجایی شروع می شود که زبانور آن قدر در گونه زبانی خاص غرق شود که وقتی وارد گونه جدید شود نتواند خود را تطبیق دهد.
شمس فرد در پایان به تدوین برنامه ملی خط و زبان فارسی در فضای مجازی در مرکز ملی فضای مجازی اشاره کرد و گفت: این برنامه که گروه زبان و رایانه فرهنگستان زبان و ادب فارسی در تدوین آن مشارکت داشته است، ایجاد نهضت ملی صیانت از زبان فارسی، توسعه زیرساخت های فنی و انسانی، ضابطه گذاری و حمایت از زبان فارسی را در ذیل خود دارد.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی تصریح کرد: سه قدم ضروری در ارتقای خط و زبان فارسی در فضای مجازی به رسمیت شناختن گونه زبان در فضای مجازی، استفاده از ظرفیت عظیم آن برای توسعه زبان فارسی و خلق ازرش افزوده از محتوای زبان فارسی است.
نشست یک‌روزه زبان فارسی در فضای مجازی، پدیده‌شناسی و آسیب‌شناسی به عنوان اولین نشست گروه زبان و رایانه فرهنگستان زبان و ادب فارسی و با هدف شناخت جایگاه خط و زبان فارسی و آسیب‌های آن در فضای مجازی در تالار شهیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی برگزار شد.
نظر شما