جوسپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ۲۴آوریل ۱۹۴۷میلادی در منطقه کاتالونیا اسپانیا متولد شد او در دانشگاه پلی‌تکنیک مادرید، دانشگاه کمپلوتنسه مادرید، دانشگاه استنفورد و موسسه نفت فرانسه تحصیل کرد. این سیاستمدار چپ گرای اسپانیایی تحصیلات خود را در رشته مهندسی هواشناسی در مادرید سپری و فوق لیسانس خود را در همین رشته از دانشگاه استنفورد آمریکا دریافت کرد همچنین موفق به اخذ دکتری اقتصاد شد وی در دوران دانشجویی مانند بسیاری از دانشجویان چپگرای اروپایی به اسرائیل رفت تا در کشتزارهای تعاونی (کیبوتص) کار کند. در اسرائیل با همسر نخست خود که از یهودیان فرانسه بود آشنا شد و ازدواج کرد.
فعالیت های سیاسی جوسپ بورل
شروع فعالیت سیاسی بورل از ۱۹۷۹میلادی به عنوان یک عضو شورای شهر در حومه مادرید کلید خورد. از جمله مهم ترین فعالیت های سیاسی بورل می توان به موارد زیر اشاره کرد در دهه ۱۹۸۰ میلادی با روی کار آمدن سوسیالیست‌ها وی به وزارت اقتصاد و امور اداری رسید و در ۱۹۸۶ با رسیدن به نمایندگی پارلمان اسپانیا، فعالیت سیاسی خود را بیشتر کرد او در این سال ها به نخست وزیری و سپس به وزارت خارجه رسید. از ۱۹۹۱تا ۱۹۹۶میلادی وزیر امور عمومی و محیط زیست اسپانیا بود همچنین همزمان با این سمت از ۱۹۹۳تا ۲۰۰۴میلادی عضو مجلس نمایندگان اسپانیا شد. البته بورل گام‌های بزرگتری در حوزه سیاسی برداشت به گونه‌ای که در ژوئیه ۲۰۰۴ میلادی به ریاست پارلمان اروپا رسید و تا ژانویه ۲۰۰۷ در این پست حضور داشت، پس از پایان دوره ریاست بر پارلمان اروپا در ۲۰۰۷ میلادی بورل وارد بخش خصوصی شد و کار خود را بر انرژی‌های جایگزین متمرکز کرد. با به راه افتادن حرکت استقلال‌طلبانه در کاتالونیا برای مخالفت با این استقلال‌طلبی به سیاست بازگشت و به وزارت امور خارجه اسپانیا رسید. جوسپ بورل که خود، زاده کاتالونیا است اما مخالف استقلال کاتالونیا بود و حتی پس از همه‌پرسی استقلال کاتالونیا در ۲۰۱۷میلادی از بازداشت فعالان اصلی جنبش استقلال‌طلبی مانند کارلس پوجدمون پشتیبانی کرد همچنین وی تلاش‌های زیادی برای احیای شهرت اسپانیا پس از درگیری‌های جدایی طلبان کاتالونیایی انجام داده است.
بورل در ۲۰۱۸ میلادی ازطرف پدرو سانچز نخست‌وزیر اسپانیا به عنوان وزیر امور خارجه برگزیده شد و در انتخابات اخیر پارلمان اروپا نامزد حزب کارگران سوسیالیست اسپانیا بود و توانست بیشترین آرا را برای ورود به پارلمان به دست آورد. آخرین سمت این سیاستمدار اسپانیایی در اکتبر ۲۰۱۹ با رای پارلمان اروپا به او داده شد و او به عنوان نماینده عالی اتحادیه اروپا در سیاست خارجی و امور امنیتی انتخاب شد.
بورل و واکنش در برابر معامله قرن ترامپ
بورل در میان دیپلمات های اروپایی به داشتن مواضع ضد ترامپ مشهور است وی هیچگاه موضع انتقادی خود علیه دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا را مخفی نکرده است. وی پس از رونمایی طرح صلح ادعایی «دونالد ترامپ» موسوم به معامله قرن با صدور یک بیانیه که نسخه‌ای از آن در تارنمای اتحادیه اروپا منتشر شد، اعلام کرد: «اتحادیه اروپا طرح پیشنهادی (معامله قرن) را بررسی و ارزیابی خواهد کرد. این اقدام بر مبنای موضع اتحادیه اروپا و همچنین تعهد مستحکم آن به دست یابی به راه حل تشکیل ۲ دولت [فلسطین و اسرائیل] با در نظر گرفتن آرمان‌های مردم فلسطین و اسرائیل و احترام به تمامی قطعنامه‌های سازمان ملل متحد و توافق‌های بین المللی صورت می‌گیرد.
وی در این خصوص گفت: اتحادیه اروپا آمادگی خود را برای همکاری در راستای از سرگیری مذاکرات معنادار به منظور حل و فصل دائمی مشکلات و دست‌یابی به صلح پایدار اعلام می‌دارد.
وی بر این باور است که تنها راه حل واقعی برای پایان منازعه‌ها، تعهد به تشکیل ۲ دولت فلسطین و اسرائیل است. همچنین وی معتقد است طرح ترامپ توافقات بین‌المللی را دچار چالش و مشکل خواهد ساخت و قطعنامه ۱۹۶۷میلادی را که در آن ۲ دولت با مرزهای مشخص تعریف شده است، دچار چالش خواهد کرد.
حمایت از برجام مهم ترین موضع سیاست بین المللی بورل
بورل درباره توافق هسته‌ای ایران و برجام نیز نظرات سازنده‌ای داشته است او به عنوان وزیر امور خارجه اسپانیا در خصوص کاهش تعهدات ایران از برجام گفته بود:تا جایی که من می‌دانم تصمیم ایران در چارچوب برجام است اما آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مسئول مسائل مربوط به برجام است. بورل در دی ۱۳۹۷خورشیدی در گفت‌وگویی با خبرگزاری تسنیم در خصوص اهمیت روابط تهران و مادرید گفت:ما خیلی علاقه‌مند هستیم که بهترین روابط را با ایران داشته باشیم ما نهایت تلاش خود را در راستای داشتن روابط اقتصادی به رغم وجود تصمیمات آمریکا به کار خواهیم بست. بورل به موضع کشورش درباره برجام و اهمیت حفظ این توافق اشاره کرد و گفت:توافق هسته‌ای برای همه کشورهای اروپایی بسیار مهم است که توافق هسته‌ای حفظ شود وی همچنین گفت: حفظ برجام بخش مهمی از امنیت ماست ما برای رسیدن به این توافق انرژی دیپلماتیک و اراده سیاسی زیادی را سرمایه‌گذاری کرده‌ایم. به همین ما حفظ توافق را مهم می‌دانیم.
باید گفت وی مانند موگرینی مسئول سابق سیاست خارجی اتحادیه اروپا معتقد است برجام جایگزینی ندارد و در خصوص فعال شدن مکانیسم ماشه گفت: تروئیکای اروپایی عضو برجام (انگلیس، فرانسه و آلمان) از وی خواسته اند تا مکانیسم حل اختلاف در برجام (مکانیسم ماشه) را فعال کند، این اقدام برای حفاظت از توافق است و نه جایگزین کردن آن با توافقی دیگر.
وی همچنین تصمیم ایران مبنی بر کاهش تعهدات تجاری خود را اقدامی درست و در چارچوب توافق هسته‌ای توصیف کرده بود و معتقد است که برای حفظ منافع و امنیت اروپا، برجام باید زنده نگه داشته شود و اتحاد سیاسی اروپا برای ادامه حفظ این توافق بسیار مهم است وی که در جلسه تایید شدنش در پارلمان اروپا صحبت می‌کرد، گفت:ما باید این توافق را زنده نگه داریم تا از منافع و امنیتمان دفاع کرده و از وقوع چیزی بدتر جلوگیری کنیم.بورل بارها از خروج یک طرفه آمریکا از برجام انتقاد کرده و گفت: با خروج آمریکا از برجام، پیشرفت‌های به دست آمده به سوی یک رژیم جهانی با ثبات و صلح از بین رفت. وی در گفت وگو با شبکه رادیویی کادنا س، درباره برجام و افزایش تنش میان ایران و آمریکا تاکید کرد که به وضعیت برخورد نظامی نخواهیم رسید و سرانجام کار به عقلانیت ختم خواهد شد. وزیر خارجه پیشین اسپانیا درباره رویکرد کاخ سفید در این زمینه گفته: اقدام ترامپ نه تنها نقض برجام، بلکه اساساً خروج از آن بود. ایران برجام را نقض نکرده… بالاتر رفتن میزان اورانیوم غنی‌سازی شده فقط در راستای مسائل فنی بوده و فکر نمی‌کنم اراده دیگری پشت این تصمیم ایران بوده باشد.
نگرانی حامیان اسراییل از انتخاب بورل به عنوان رییس سیاست خارجی اروپا
همچنین بعد از انتخاب بورل به رییس سیاست خارجی اروپا حامیان اسرائیل او را به خاطر حمایت هایش از برجام، هوادار ایران نامیده اند. همچنین این نگرانی اسرائیلی ها در پی پاسخ بورل به سوالی درباره خروج آمریکا از برجام و موضع اروپا در این باره بود که گفت: ما چشم انداز، منافع و استراتژی خودمان را داریم و ما با ایران همکاری خواهیم کرد. البته حرکت ایران به سمت تولید سلاح هسته‌ای برای ما بسیار بد خواهد بود... اما اینکه ایران می‌خواهد اسرائیل را از بین ببرد، موضوع جدیدی نیست و باید با آن کنار آمد. همچنین بورل در ادامه سیاست های ضد اسراییلی خود بیانیه‌های انتقادی پرشماری علیه اسراییل منتشر کرده است. از جمله او در ماجرای تنش‌های مرزی میان غزه و اسراییل که از می ۲۰۱۸ آغاز شده (تظاهرات حق بازگشت فلسطینی‌ها) بارها از اسراییل انتقاد کرده و تل‌آویو را به کشتار سازمان‌یافته فلسطینی‌ها متهم کرده است. او همچنین بارها از بمباران‌های وحشتناک اسراییل علیه باریکه غزه انتقاد کرده است.
بورل و تبریک چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی
بورل در توییتی در فوریه ۲۰۱۹ میلادی در چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، از دستاوردهای انقلاب ایران تجلیل کرده و نوشته است: امروز چهلمین سالگرد وقوع انقلاب اسلامی در ایران است. این قدرت منطقه‌ای در ۴۰ سال گذشته بسیار تغییر یافته است. در ۱۹۷۶میلادی درصد باسوادی در ایران ۳۵ درصد بود الان این رقم به ۸۴ درصد رسیده است. در دهه ۱۹۸۰ میلادی تنها پنج درصد زنان شاغل، تحصیلات دانشگاهی داشتند اما الان این رقم ۴۷ درصد است، با این حال هنوز ۱۶ درصد از نیروی کار ایران را زنان تشکیل می‌دهند و بیکاری در میان بانوان ایرانی ۲ برابر مردان ایرانی است. او همچنین در توییتی آمریکا را به عقده‌گشایی از ایران به وسیله تحریم‌ها متهم کرده و نوشته است: ایران می‌تواند تا انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا در برابر تحریم‌های دولت ترامپ مقاومت کند.
مهم ترین مواضع سیاسی بورل
از جمله مواضع سیاسی بورل در عرصه سیاست بین الملل می‌توان به موارد زیر اشاره داشت مخالفت با مواضع آمریکا و شخص رئیس جمهور این کشور در موارد متعددی مانند برجام، وی ضمن انتقاد از خروج یکجانبه آمریکا از توافق هسته‌ای ایران، این اقدام را زمینه ساز تصمیم ایران برای کاهش تعهدات خود اعلام کرد. همچنین مخالفت با سیاست خصمانه واشنگتن علیه کاراکاس، سیاست تحمل صفر واشنگتن و احداث دیوار در مرز مشترک با مکزی، تلاش برای حل و فصل بحران سیاسی و انسانی ونزوئلا و حفظ ارتباطات مادرید و کاراکاس در زمینه‌های اقتصادی و سیاسی، حمایت از یکپارچگی اتحادیه اروپا، بورل همچنین اقدامات دولت آمریکا در مورد ونزوئلا و اعلام آمادگی این کشور برای مداخله نظامی در ونزوئلا را به رفتارهای یک "گاوچران" تشبیه کرد، استقبال از همکاری اروپا و چین. بورل با اشاره به همکاری گسترده‌تر اتحادیه اروپا و چین در آینده نزدیک، علاقه مندی خود را به طرح پیشنهادی پکن موسوم به "یک کمربند یک جاده" نیز اعلام کرده است، استقبال از همکاری اروپا و چین. بورل با اشاره به همکاری گسترده‌تر اتحادیه اروپا و چین در آینده نزدیک، علاقه مندی خود را به طرح پیشنهادی پکن موسوم به "یک کمربند یک جاده" نیز اعلام کرده است.
بورل و سفر به ایران برای زنده نگهداشتن برجام
سیدعباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه در ۱۳بهمن ۱۳۹۸خورشیدی خبر از سفر «جوزف بورل» هماهنگ کننده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای نخستین بار پس از تصدی این سمت به ایران را داد و گفت: بورل در این سفر با وزیر امور خارجه و سایر مقامات ارشد ایران دیدار و رایزنی خواهد کرد بدین ترتیب رییس سیاست خارجی اروپا در ۱۴ بهمن ۱۳۹۸ خورشیدی به تهران وارد شد.
نظر شما