وقتی تشخیص به‌موقع حکم مرگ و زندگی دارد

کانسر یا سرطان به آن دسته از توده‌هـای سلولی اطلاق می‌شود که خصوصیات بدخیمی دارند.

این واژه نخستین بار برای توصیف بیش از ۱۰۰ بیماری که در آنها سلول‌ها بدون محدودیت تکثیر پیدا کرده و یا باعث تخریب بافت‌های سـالم می‌شدند، استفاده شد.

نخستین مدارک پزشکی برای توصیف سرطان از کتیبه پاپیروس به دست آمده که حدود سـال ۱۵۰۰ قبـل از مـیلاد نوشته شده است و این مدارک فقط توصـیفی از ورم‌هـای همراه با بعضی از تومورها است.

بنا بر گزارش‌های موجود، ایــن بیماری در حال افــزایش است و امروزه سرطان‌ها یکی از شایع‌ترین و شدیدترین بیماری‌های مشاهده شده در طب بالینی به شمار می‎روند و بسیاری از کشورهای جهان با شیوع بالای این بیماری در سالهای اخیر مواجه شده‌اند و در ایران نیز سرطان یکی از شایع‌ترین بیماری‌ها است.

بروز سرطان در ایران از متوسط جهانی کمتر است

با این وجود در آخرین اظهارات علی قنبری‌مطلق رییس اداره سرطان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی عنوان شده است که بروز سرطان در ایران از متوسط جهانی کمتر است.

از ۱۰۰ هزار نفر زن و مرد در ایران حدود ۱۵۷ تا ۱۳۰ نفر به سرطان مبتلا می‌شوند در صورتی که متوسط جهانی آن بیش از ۲۰۰ نفر است.

وی اضافه کرده است: از ۱۰۰ هزار نفر زن و مرد در ایران حدود ۱۵۷ تا ۱۳۰ نفر به سرطان مبتلا می‌شوند در صورتی که متوسط جهانی آن بیش از ۲۰۰ نفر است.

قنبری مطلق در عین حال نسبت به افزایش شیوع ابتلا به سرطان در کشور هشدار داده و گفته است: برآوردها حاکی از آن است که طی ۲ دهه آینده تعداد موارد جدید بروز سرطان ۲ برابر افزایش پیدا می‌کند به نحوی که جمعیت ۱۱۰ هزار نفری مبتلا به سرطان در کشور، ظرف دو دهه آینده به بیش از ۲۴۰ هزار نفر می‌رسد که بیش از متوسط جهانی می‌شود.

روز جهانی سرطان همه ساله در چهارم فوریه برابر با ۱۵ بهمن در سراسر جهان با هدف افزایش آگاهی مردم نسبت به سرطان و نحوه پیشگیری از آن برگزار می‌شود.

به عقیده متخصصان این اگرچه سرطان یک بیماری کشنده به شمار می‌رود اما با تشخیص به موقع و زودهنگام می‌توان از پیشروی بیماری جلوگیری و افراد مبتلا عمر طبیعی خود را داشته باشند.

سرطان علاه بر وراثت یک بیماری مرتبط با شیوه زندگی است که به سه عامل جغرافیای محل زندگی، عادات زندگی و تغذیه وابسته است.

یک پزشک فوق تخصص پیوند کبد، کلیه و پانکراس با ارائه توضیحات بیشتر در همین رابطه گفت: سرطان به رشد غیرعادی سلول‌های بدن گفته می‌شود به این صورت که اگر در چرخه طبیعی رشد، بازسازی و مرگ سلول‌های بدن خللی ایجاد شود که منجر به ایجاد توده در ارگانی از بدن شود سرطان خوش‌خیم شکل می‌گیرد اما اگر این توده به اندام‌هایی از بدن هم آسیب بزند به آن سرطان بدخیم گفته می‌شود.

دکتر رسول رحیمی به عوامل موثر در شکل‌گیری سرطان اشاره کرد و افزود: یکی از مهمترین عوامل ابتلا به سرطان، عامل ژنتیک است که به صورت وراثت از والدین به فرزندان منتقل می‌شود، به این حالت که برخی سرطان‌ها بر اثر جهش یک ژن در بدن شکل می‌گیرند که در این مورد پزشکان می‌توانند بروز سرطان را در فرزندانی که یکی از والدین آنها مبتلا به سرطان بوده را تشخیص دهند و از بروز آن در آینده پیشگیری کنند.

وی تصریح کرد: علاوه‌بر عامل ژنیک، عوامل محیطی نیز یکی از دیگر از عوامل بروز سرطان به شمار می‌روند که در این مورد ممکن است فردی زمینه ارثی ابتلا به سرطان را داشته باشد و با کشیدن سیگار زمینه ابتلا به سرطان ریه را در خود ایجاد کند.

رحیمی، سبک زندگی ناسالم را از دیگر عوامل شکل‌گیری سرطان برشمرد و اظهار داشت: رژیم‌های غذایی پرچرب و پرکالری، نداشتن تحرک‌بدنی و ورزش، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و داشتن استرس و اضطراب از جمله مواردی است که زمینه بروز سرطان را در افراد افزایش می‎دهد.

توصیه به انجام آزمایش‌های غربالگری برای تشخیص زودهنگام

این پزشک فوق‌تخصص با توصیه به چکاپ‌های تخصصی برای پیشگیری و تشخیص زودهنگام سرطان، تصریح کرد: توصیه می‌شود که هر مرد و زن بالای ۵۰ سال سن آزمایش کولونوسکوپی (معاینه روده بزرگ) و هر زن ۴۰ سال به بالا هر یک سال یکبار آزمایش ماموگرافی انجام دهد و افرادی که در خانواده خود سابقه ابتلا به سرطان دارند باید هر چند ماه یکبار آزمایش‌های غربالگری را انجام دهند.

رحیمی خاطر نشان کرد: پیروی از سبک زندگی سالم، تغذیه مناسب، مصرف میوه و سبزی، دوری از مصرف غذاهای چرب، پرهیز از کشیدن سیگار و دخانیات و انجام ورزش از دیگر مواردی است که می‌تواند زمینه ابتلا به سرطان را بسیار کاهش دهد.

اخلاق پزشکی حکم می‌کند فرد از بیماری خود مطلع باشد

وی همچنین در خصوص چگونگی اعلام بیماری سرطان به بیمار مبتلا، اظهار داشت: اخلاق پزشکی حکم می‌کند تا پزشک با وجوذ خواسته اطرافیان، ابتلای بیمار به سرطان را مخفی نکند و موضوع را حتما با وی در میان بگذارد چرا که این حق بیمار است که از بیماری خود باخبر باشد و خود را برای درمان آماده کند.

رحیمی با اشاره به پیشرفت‌های علم پزشکی در خصوص درمان و پیشگیری از سرطان، افزود: این پیشرفت‌ها سبب شده تا برخی از سرطان‌ها از جمله سرطان پستان و روده بزرگ درمان شود و افراد مبتلا عمر طبیعی داشته باشند از همین توصیه می‌شود افراد سالانه آزمایش‌های تخصصی لازم را انجام دهند.

وی همچنین حمایت‌های خانوادگی و اجتماعی از بیماران سرطانی را عامل مهمی در بهبود این بیماران دانست و گفت: علاوه بر تشخیص به موقع بیماری، حمایت‌های روحی نقش موثری در بهبود این بیماری دارد.

شیوع سرطان در چهارمحال و بختیاری در حدود میانگین کشوری است

معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی، خدمات بهداشتی و درمانی چهارمحال و بختیاری نیز در خصوص میزان شیوع سرطان در این استان گفت: آمار دقیقی از بیماران سرطانی در استان در دست نیست اما برآوردهای اولیه حاکی از آن است که شیوع سرطان در استان در حدود میانگین کشوری است و این استان یک درصد جمعیت سرطانی کشور را داشته باشد.

سرطان بیماری‌های گوارشی، سرطان خون، سرطان پستان در زنان و پروستات در مردان از شیوع بیشتری در استان و کشور برخوردار است.

دکتر فریدون رحمانی افزود: برخی از استان‌ها بسته به نوع محیط جغرافیایی و یا عادت غذایی و سبک زندگی خاص در بروز برخی از انواع سرطان‌ها در کشور شاخص هستند اما شیوع نوع خاصی از سرطان در چهارمحال و بختیاری گزارش نشده و الگویی مشابه سایر استانهای کشور داریم به این ترتیب که در کشور و استان سرطان بیماری‌های گوارشی، سرطان خون، سرطان پستان در زنان و پروستات در مردان از شیوع بیشتری برخوردار است.

وی با بیان اینکه شیوع سرطان در سال‌های اخیر ناشی از تشخیص زودهنگام بیماری و شناسایی بیشتر بیماران سرطانی است، تصریح کرد: پیشرفت‌های علم پزشکی در سال‌های اخیر، توسعه روش‌های تشخیصی و تولید داروهای موثر سبب شده تا بسیاری از بیماران سرطانی طول عمر بیشتری داشته باشند و برخی نیز به طور کامل بهبودی پیدا کنند از همین رو جمعیت بیماران سرطانی بیشتر از گذشته شده و همین امر سبب شده این افزایش جمعیت به مثابه شیوع بالای بیماری به شمار آید.

تجهیزات موجود پاسخگوی نیاز بیماران سرطانی است

معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی، خدمات بهداشتی و درمانی چهارمحال و بختیاری، خدمات‌رسانی به بیماران سرطانی در استان را قابل قبول عنوان کرد و گفت: امکانات و تجهیزات مناسبی در استان ایجاد شده و هم اینک بخش‌های سرطان و آنکولوژی و شیمی‌درمانی در بیمارستان کاشانی فعال است و متخصصان خوبی در دو بخش سرطان بزرگسالان و کودکان در استان حضور دارند.

رحمانی ادامه داد: تجهیزات موجود پاسخگوی نیاز بیماران سرطانی است و بیشتر این بیماران در استان تحت درمان قرار می‌گیرند و کمتر بیماری برای درمان به استانهای دیگر مراجعه می‌کند و می‌توان گفت امکانات موجود در استان با امکانات سایر استانهای کشور برابری می‌کند.

داشتن زندگی سالم موثرترین عامل پیشگیری از سرطان

وی با توصیه به مردم نسبت به داشتن زندگی سالم و تغذیه مناسب برای پیشگیری از ابتلا به بیماری سرطان، خاطرنشان کرد: ۱۰۰ نوع بیماری سرطان وجود دارد که تعداد کمی از آنها با انجام آزمایش‌های دوره‌ای قابل تشخیص است از همین رو توصیه می‌شود مردم با پیروی از زندگی سالم، پرهیز از مصرف دخانیات و انجام ورزش زمینه ابتلا به سرطان را در خود کاهش دهند.

این پزشک متخصص عفونی افزود: همچنین هریک از مردم در صورت مشاهده علائمی نظیر ضعف، بی‌حالی، تب طولانی، کاهش وزن غیرمعمول، ضایعه پوستی و سایر علائم غیرعادی در بدن خود سریع به پزشک متخصص مراجعه کنند.

به گزارش ایرنا، چهارمحال و بختیاری دارای ۱۰ شهرستان با بیش از ۹۷۴ هزار نفر جمعیت است.