رسیدن آب به بختگان نمونه مشارکت مردم در احیای تالاب‌ها است

شیراز - ایرنا- مدیر کل حفاظت محیط زیست استان فارس گفت: همدلی و همراهی مردم شهرستان‌های خرامه، زرقان و مرودشت موجب شد تا حقابه بختگان به همان میزانی که تخصیص داده شده بود به سمت تالاب هدایت شود و با مشارکت و همراه شدن مردم و کشاورزان امسال احیای این تالاب تحقق یافت.

حمید ظهرابی مدیر کل حفاظت محیط زیست فارس در آیین گرامیداشت روز جهانی تالاب ها  در شهرستان بختگان بر اصلاح رویکرد بهره برداری از منابع آب تاکید کرد و  اظهار داشت: نام گذاری شهرستان بختگان که ‌برگرفته از نام تالاب این شهرستان می باشد نشان از عجین بودن تمدن و فرهنگ این مردم با یک تالاب بین المللی است که دارای ارزش های جهانی می باشد.

وی با بیان اینکه اگر منافع مردمی در احیای تالابها  دیده شود و مردم همراه شوند، حفاظت ساده تر خواهد بود، گفت:  با مشارکت مردم می توان محیط زیست را توسعه داد و با توجه به اینکه فارس استانی است که داعیه دار فرهنگ و تمدن در کشور است باید پرچمدار این نوع موضوعات و الگوهای موثر مشارکت در حفاظت باشد. 

ظهرابی در ادامه خاطر نشان کرد: از اواسط دهه ۸۰  روند خشک شدن تالاب بختگان آغاز شد، خشکیدن این تالاب  با هزینه همره بود و   اثرات ناگواری را بر منطقه ، کشاورزی، محیط زیست و تغییر و افت سفره های آب زیرزمینی و ایجاد کانون هایی برای فرسایش بادی و گرد و غبار و طوفان های نمکی برجای گذاشت.

این مقام مسوول  با اشاره به اینکه تالاب بختگان یکی از تالاب های بین المللی ثبت شده در کنوانسیون رامسر است، افزود: در سال ۱۹۷۱ میلادی در شهر رامسر این معاهده بین المللی برای حفاظت و احیاء تالاب های مهم جهان منعقد شد که تنها کنوانسیون بین المللی است که بنام ایران و به شهر رامسر تعلق یافت.

وی افزود: این کنوانسیون دارای چهار منطقه مرکزی می باشد که مرکز منطقه غرب آسیا در ایران مستقر می باشد و ادر این منطقه ایران به عنوان داعیه دار حفاظت از تالاب ها به عنوان کشوری که مرجع و مبداء شکل گیری این کنوانسیون بوده است نقش اساسی و کلیدی برعهده دارد.  

ظهرابی با بیان اینکه ایران پرچمدار حفظ و احیاء تالاب ها در منطقه می باشد گفت: تالاب بختگان یکی از مهمترین و بزرگترین تالاب های کشور است که ارزش جهانی دارد و در زمره مناطق مهم زیست پرندگان محسوب   شده است اما با توجه به اینکه طی سالیان اخیر آسیب های زیادی را متحمل شده  ، جمعیت میلیونی پرندگان که در این تالاب مشاهده شده  مسیرهای دیگری را برای زندگی انتخاب کرده اند.  

مدیر کل حفاظت محیط زیست فارس احیای بختگان را محصولی از نوعی تفکر در محیط زیست دانست که معتقد به همراهی و جلب مشارکت ذینفعان برای حفاظت از محیط زیست می باشد. 

ظهرابی خاطر نشان کرد: با توجه به سابقه بیش از ۵۰ سال در حوزه حفاظت از محیط زیست، اما هنوز  یک اصل اساسی و کلی که در همه جا تجربه شده  و در دنیا به عنوان یک موضوع محوری و کلیدیشناخته شده ، آن موضوع مشارکت مردم و تعامل دو سویه حفاظت و بهره برداری پایدار و خردمندانه است که کشور نیز هنوز در این زمینه به جایگاهی دست نیافته است. 

مدیر کل حفاظت محیط زیست فارس گفت: حفاظت بدون مشارکت مردم و در تضاد با منافع مردم بسیار کار سختی می باشد و بایستی این روند اصلاح شود.  

برگزاری مراسم روز تالاب در شهرستان بختگان

وی با اشاره به اینکه هنوز در این زمینه مشکلات بسیاری وجود دارد و نیاز به تحول می باشد، افزود: باید با ارائه نمودهای مشخصی از موفقیت با حضور مردم، سازمان حفاظت محیط زیست و متخصصین این حوزه این سد را شکست.

این مسوول  با بیان اینکه اگر روند  آسیب به تالاب‌ها  ادامه پیدا می کرد با چالش ها و مشکلات بیشتری  مواجه بودیم گفت: اگر حرکت سفره های آب شور به سمت بالا دست در حوضه آبخیز ادامه پیدا می کرد و با تخلیه آب های شیرین تالاب توسط چاه های کشاورزی و بهره برداری ها، آب های شور به ندرت جایگزین آب های شیرین و موجب شور شدن سفره های آب زیرزمینی در اطراف دریاچه می گردید و در مجموع آثار و پیامدهای آن بسیار نگران کننده بود.

ظهرابی ادامه داد: نمی توان به این اکتفا کرد که  تالاب بختگان با رهاسازی ۴۰ میلیون حقابه احیا شده است و یا بارندگی های فراوان فراتر از حد معمول آن را احیا کرده است  بلکه باید بتوانیم این تالاب را به صورت پایدار و دائمی حفاظت کنیم  و حقابه آنرا تامین نماییم  و این اقدام نیازمند یک رویکرد و تغییر اساسی در حوضه آبخیز می باشد.

۱۳ بهمن مصادف با ۲ فوریه، روز جهانی تالاب ها نام گرفته است. در سال ۱۳۴۹ خورشیدی در چنین روزی در شهر رامسر، معاهده ای جهانی برای حفاظت از تالاب ها به تصویب رسید که به کنوانسیون رامسر معروف است.

تالاب و دریاچه بختگان در سال‌های پر آب زیستگاه زمستانه پرندگانی مانند فلامینگو، درنا، کبوتر دریایی، آب‌چلیک، مرغابی، غاز بوده است که از روسیه و دشت‌های سیبری به ایران مهاجرت می‌کنند.

این دریاچه که در فاصله ۲۲۰ کیلومتری شرق شیراز در استان فارس قرار دارد و در حفظ بوم‌ ساختار و محیط زیست شهرستان‌های اطراف نیز تأثیر بسزایی دارد اما  در سال‌های گذشته کاملاً خشک شد ، امسال بر اثر بارش‌های بهاری سطح این دریاچه حدود ۶۰ درصد آبگیری شد ، رها شدن حقابه در ماه‌های گذشته نیز جان تازه ای به بختگان بخشید.