پیروز حناچی شهردار تهران امروز بعدازظهر در رأس هیئتی متشکل از چندتن از اعضای شورای شهر و مدیران شهری عازم امارات شد تا در مجمع جهانی شهرها WUF۱۰ حضور یابند. این مجمع با هدف به‌اشتراک‌گذاری تجربیات مدیریت شهری با شرکت مدیرانی از تمام جهان برگزار می‌شود. در این سفر محمود میرلوحی، محمد علیخانی و الهام فخاری اعضای شورای شهر، محمدحسین بوچانی رییس مرکز مطالعات شهر تهران، صدرالدین علیپور رییس سازمان مدیریت پسماند، محمد محمددوست شهردار منطقه۴، محمود کلهری شهردار منطقه۱۷ و چند تن از کارشناسان مرکز ارتباطات و مرکز مطالعات، شهردار تهران را همراهی می‌کنند.
مجمع جهانی شهری، یکی از بزرگ‌ترین گردهم‌آیی های مدیریت شهری در دنیا، به میزبانی ابوظبی در شرف برگزاریست و شهرداری تهران در حاشیه این مجمع ۴رخداد جانبی برگزار می‌کند. مجمع جهانی شهری در ابوظبی امارات برگزار می‌شود؛ همایش چندروزه‌ای که میزبان بیش از ۲۰هزار تن از مدیران شهری کشورهای متعدد است تا گرد هم بیایند و تجربیات خود در حکمروایی محلی را با یکدیگر به اشتراک بگذارند. شهرداری تهران در حاشیه این مجمع ۴رخداد جانبی را برگزار می‌کند که از این قرارند: «نقش فرهنگ در زیست‌پذیری»، «فرهنگ و نوآوری در مدیریت شهری تهران»، «ایجاد شهرهای مشارکتی در کشورهای در حال توسعه؛ زیرساخت‌ها، مزایا و محدودیت‌ها» و «مشارکت برای توسعه شهری پایدار».
حناچی با گلایه آغاز کرد
پیروز حناچی سخنرانی خود در نشست مجمع جهانی شهرها را با یک گلایه آغاز کرد. شهردار تهران گفت: «آرمان‌های بنیادین در حیات شهری است که میزبان اصلی این رویداد یعنی سازمان ملل متحد نیز مطابق بندهای ۱ و ۲ و ۳ ماده یک منشور ملل متحد بر آن تاکید بسیاری دارد. متاسفانه دولت میزبان این رویداد این آرمان را پاس نداشته است. میزبان ما در اقدامی غیر قابل دفاع، اجازه برپایی غرفه‌های متعلق به ایران را نداده و از صدور ویزا برای برخی اعضای هیئت ایرانی خودداری نموده است. در حالی که شهرداری‌ها، به عنوان یک نهاد عمومی، نتیجه مستقیم دموکراسی‌اند و ایجاد محدودیت برای آنها مقابله با دموکراسی است. با این وجود هیئت ایرانی، جهت استفاده از همه امکان‌های گفت‌وگو در این رویداد حاضر شده و من به عنوان نماینده مردم تهران، ضمن ارسال پیام صلح و دوستی شهروندان تهرانی به همه شهروندان شهرهای شرکت‌کننده در این نشست، اعتراض خود را نسبت به این اقدامات اعلام می‌کنم.»
حناچی در ادامه به موضوع کلیدی نشست یعنی «فرهنگ و نوآوری» پرداخت و گفت: «امروزه، شهرها مهم‌ترین کالبد تحولات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی‌اند. بیش از ۵۰ درصد جمعیت جهان، امروزه در شهرها زندگی می‌کنند و ۸۰ درصد از GDPجهان، امروز در شهرها تولید می‌شود. شهر تهران نیز به تنهایی پذیرای ۱۱ درصد از جمعیت ایران و تولیدکننده ۲۱ درصد از GDP کشور است. شهری چند فرهنگی که حاصل مهاجرت شهروندان ایرانی در دوره‌های مختلف به شهر تهران است. اداره چنین حجمی از جمعیت در یک شهر چندفرهنگی، جز از طریق «نوآوری» مداوم در حوزه‌های مختلف ممکن نیست.»
نوآوری به معنای گسترش تجاری‌سازی نیست
حناچی در ادامه ضمن ابراز نگرانی از سیطره اهداف تجاری و مالی بر حیات شهری و کاهش کیفیت زندگی شهروندان تصریح کرد: «فاصله طبقاتی، حذف، طرد و به حاشیه‌راندن برخی اقشار و سربرآوردن اشکال مختلف هویت‌گرایی و اقتصادگرایی تهدیدی برای حیات صلح‌آمیز و مدرنیته چند فرهنگی است. به همین دلیل اولویت‌های اصلی ما حفظ میراث فرهنگی، تقویت هویت چند فرهنگی و نجات کالبد شهر از بدل شدن هر چه بیشتر به کالایی برای مبادله اقتصادی بوده است. ما تلاش کرده‌ایم با مذاکره با ذینفعان در حوزه شهر و جلب اعتماد و مشارکت آنها و استفاده از ارزش‌های فرهنگ ایرانی-اسلامی، در جهت دو هدف مهم گام بردازیم: توسعه فضاهای عمومی شهر و حفظ و بازسازی میراث تاریخی آن. بیش از ۷۰ خانه تاریخی، برخی کارخانه‌های قدیمی و ده‌ها هکتار از زمین‌های شهر با برنامه‌ریزی شهرداری تهران امروز تبدیل به فضاهای عمومی برای استفاده شهروندان شده‌اند. پهنه‌های بزرگی از شهر مانند منطقه بازار به عنوان «بافت تاریخی» اعلام شده و از آنها حفاظت شده اشت. یکی از سیاست‌های ما در این حوزه جلب مشارکت کسب‌وکارهای خرد، در صورت حفظ و بازسازی بنا بوده است. با همین سیاست، انبوهی از خانه‌های قدیمی امروز به کافه‌ها و رستوران‌هایی بدل شده‌اند که مورد استفاده شهروندان تهرانی و گردشگران در فضاهایی عمدتا نوستالژیک و یادآور گذشته، سنت‌ها و فرهنگ و تاریخ ایران‌اند.»
حناچی در ادامه گفت که شهرداری تهران با «برگزاری فستیوال‌های متعددی در سطح شهر، حمایت از جشنواره‌های هنری مانند جشنواره فجر و سازماندهی برنامه‌های مختلف آموزشی در سطح محلات» زمینه را برای آشنایی شهروندان تهرانی با هویت‌های مختلف ساکن شهر و برقراری گفت‌وگو میان اقشار مختلف فراهم کرده و «هویت چند فرهنگی شهر تهران» را تقویت کرده است.
حناچی با انتقاد از اینکه نوآوری در سال‌های گذشته به طور عمده در ارتباط با اقتصاد معنا شده و در خدمت تجاری‌سازی و کسب درآمد فهمیده شده است، گفت: «نتیجه سیطره چنین فهمی از نوآوری، در زمانه هژمونی گفتارهای نولیبرال، حذف عموم شهروندان از فضای عمومی شهرها، کاهش مشارکت آنها در اداره شهر و رشد نابرابری در حیات شهری و آسیب‌پذیرشدن بیشتر حوزه فرهنگ بوده است. از سویی رصد تحولات سال‌های اخیر درشهرهای پیشرو در جهان، نشان می‌دهد که به‌کارگیری گسترده فناوری‌های نو، راهکاری کارآمد به منظور بهره‌مندی از شهری پایدار و تاب‌آور است. بدون «نوآوری» ما قادر به اداره شهرهایمان نیستیم».
چگونگی تنظیم رابطه «نوآوری» و «فرهنگ» است؟
شهردار تهران تأکید کرد که نوآوری باید بتواند «به خدمت خیر عمومی شهروندان» درآید و «شهرداری تهران در این جهت برنامه‌ای را در پیش گرفته‌است تا بتواند میان فرهنگ و نوآوری رابطه‌ای جدید برقرار کند. رابطه‌ای در خدمت پس‌گرفتن فضاهای عمومی شهر به نفع شهروندان؛ کاهش میزان وابستگی شهر به درآمدهای ناشی از فروش زمین و آسمان شهر؛ افزایش مشارکت شهروندان در حیات اجتماعی و کاهش نابرابری‌های اجتماعی و اقتصادی. «شهر هوشمند» از این منظر برای ما اهمیت داشته است».
حناچی در ادامه تصریح کرد: «نخستین مسئله برای ما در حوزه «شهر هوشمند» استفاده از «نوآوری» جهت کاهش وابستگی درآمد شهر به فروش زمین و آسمان شهر بوده است. استراتژی ما در این زمینه اداره شهر به کمک کسب‌وکارهای خلاقانه عموم شهروندان و نه سرمایه‌های بزرگ تعداد معدودی سرمایه‌دار بوده است. به همین دلیل در تدوین استراتژی نوآوری در حوزه شهر هوشمند و تبدیل شهرها به مثابه پلتفرم، تلاش کرده‌ایم فرصت‌های مناسبی در اختیار استارتاپ‌ها و کسب و کارها قرار گیرد تا امکان خلق ثروت و نوآوری مهیا شود. توسعه نوآوری در شهر، نیازمند نقش‌آفرینی تمام ذینفعان و نه عده‌ای معدود است که به دلیل برخورداری از سرمایه‌های کلان حتی می‌توانند انحصار «نوآوری» را هم خریداری کرده و از آن خود کنند. شهروندان، جوانان تحصیل‌کرده، استارتاپ‌ها، دانشگاه‌ها، شرکت‌های کوچک و متوسط، کارآفرینان و گروه‌های اجتماعی، همگی در توسعه نوآوری در شهر سهیم هستند. سهم بالای تهران در میزبانی از این اقشار، این شهر را علاوه بر پایتخت سیاسی، به پایتخت نوآوری ایران تبدیل کرده است. ما برای هریک از این بازیگران، استراتژی مناسب خودش را تدوین و عملیاتی نموده‌ایم.»
حناچی حوزه‌هایی نظیر باز کردن دسترسی به داده‌ها، تبادل خدمات داده محور (APIها)، شفافیت در عملکرد تا فراهم کردن محیط‌های تعاملی برای شبکه‌سازی، اشتراک گذاری ایده‌ها و پیشنهادها و درگیر کردن شهروندان و در نهایت گسترش خدمات نوآورانه شهر هوشمند را از جمله برنامه‌های شهرداری تهران برای تسهیل این موضوع دانست و گفت: «برنامه «تهران هوشمند» برای دست‌یابی به مجموعه این اهداف طراحی شده است. در فاز اول این برنامه، ۵ محور برنامه شامل «شهروند هوشمند و خدمات دیجیتالی»، «تهران نوآور»، «مدیریت هوشمند حمل و نقل درون‌شهری»، «توسعه خدمات ایمنی، انرژی و محیط هوشمند» و «تحول دیجیتالی شهرداری تهران» در دستور کار قرار گرفته است.»
حناچی در ادامه به تشریح برنامه «تهران نوآور» پرداخت و هدف آن را ایجاد یک زیست بوم نوآوری شهری دانست. به گفته حناچی این برنامه از ۵ سطح اصلی تشکیل شده است که این سطوح عبارتند از:
سطح اول اقدامات شهرداری تهران مشتمل بر به‌کارگیری پلتفرم شهروندی نوآوری باز «باهم» به منظور جمع‌آوری چالش‌ها و مسائل شهری و بهره‌برداری از ایده‌ها در برنامه‌ریزی و توسعه شهری، راه‌اندازی و توسعه مراکز شهروند هوشمند برای مشارکت کاربران در توسعه نرم‌افزار و زیرساخت‌های مورد نیاز برای آن در ایستگاه‌های مترو پرتردد و آزادسازی APIها و برگزاری مسابقات برنامه‌نویسی هکاتون برای استفاده توسعه‌دهندگان اپلیکیشن‌های شهری است.
سطح دوم برنامه شامل معرفی نیازمندی‌های فناورانه و نوآورانه شهرداری تهران طی رویدادهای منظم و راه‌اندازی مرکز آزمون تهران هوشمند (testbed) برای توسعه پروژه‌های مقیاس‌پذیر شهر هوشمند است.
سطح سوم این برنامه شامل راه‌اندازی ایستگاه تهران هوشمند در راستای توسعه محصولات و خدمات نوآورانه شهری است.
سطح چهارم این برنامه با دو بخش ایجاد و توسعه هاب‌های نوآوری و ایجاد صندوق فناوری و نوآوری شهری با مشارکت سازمان‌های عمومی خصوصی طرح ریزی شده است.
و در نهایت، در سطح پنجم این برنامه، اجرای پروژه‌های شهر هوشمند به صورت آزمایشی (PoC) و همچنین ایجاد و توسعه مناطق و محله‌های هوشمنددر سطح تهران قرار گرفته‌اند.
حناچی سامانه تهران من، سرویس اشتراکی دوچرخه و تاکسی‌های اینترنتی را از جمله نمونه‌های عملیاتی این حوزه دانست و وعده داد که شهرداری تهران به دنبال استفاده جدی از «نوآوری‌های تکنولوژیک» در حوزه بازیافت زباله و بدل کردن آن به یکی از منابع برای اداره شهر است. شهردار تهران تأکید کرد که تهران آمادگی خود را میزبانی همه عزیزان در شهری فرهنگی، تاریخی و در مسیر هوشمند شدن و همچنین برای همکاری در زمینه‌های نوآوری، هوشمندسازی، تحول دیجیتالی و بسط هویت چندفرهنگی به تمامی شرکت‌کنندگان در این نشست دارد.
نظر شما