قالی بافی در اغلب شهرستان‌های استان فارس رواج دارد اما در برخی از مناطق از جمله شهرستان‌های شیراز ، فیروز آباد یا آباده رونق بهتر و بیشتری دارد ، شهرت فرش دستباف و تولیدات دستی دراین مناطق گاه از مرزهای کشورمان فراتر می رود و ابعاد بین المللی و جهانی می‌یابد.
ایل قشقایی، که بزرگترین جامعه عشایری فارس را تشکیل می‌دهد بهترین و معروف ترین نوع فرش دستباف دراین استان را تولید می کنند ، تولید فرش در سیاه چادرهای قشقایی معمولا در فضایی همراه با مشکلات خاص قالی بافان انجام می‌گیرد ، دارهای قالی در زیرزمین‌ها یا اتاق‌های کم نور، نمور و دخمه مانند که قالی بافان قشقایی در آن فرش می بافند قد افراشته و محصول تولیدی این کارگاهها به قیمت خمودگی قالیبافان و مشکلات حرکتی و اسکلتی و استخوانی آنان تمام می شود.
مشهورترین بافندگان قشقایی کشکولی‌ها هستند که دستبافت‌های گره بافته خوابدار، از جمله قالی ، گبه، و گلیم و جاجیم و سوزنی و بافته‌های دو اسلوبه گره بافی روی گلیم که در فارس به قالی بری و در جاهای دیگر به گل برجسته معروف است را عموما بخوبی از کار در می‌آورند.
قالیبافی در روستاهای کوچک اطراف شهر شیراز هم پیشینه ای دیرینه دارد. فرش‌های شیراز همان شکوه و زیبایی تمام فرش‌های اصیل دستباف ایرانی را دارند، در این بین رخدادهایی همچون مهاجرت ، ماهیتی متنوع به فرش شیراز داده و باعث شده که فرش‌های این ناحیه به فرش‌های قشقایی، خمسه، باصری، افشار، آباده و لری شباهت داشته باشد.
با این حال فرش شیراز اصالت خاص خود را دارد و به دلیل دستبافت بودن کاملاً با فرش‌های ماشینی و تولید انبوه کارخانه‌ای تفاوت دارد. فرش شیراز فرشی بزرگ و غالباً زبر است که با گره‌های متقارن روی دار ثابت بافته می‌شود. بنابراین قالی شیراز همواره خواستاران بی‌شماری در بازار فرش جهانی دارد.
قالی بافی در استان فارس شهرها و روستاهای مختلف با عشق و علاقه انجام می شود ، هنر دستان توانمند زن ایرانی در کارگاه‌های قالی بافی این استان تصویری از عشق و تلاش برای تامین معاش خانواده ها ارائه می دهد ، هر نقش آن روایتگر رنج ها و مشقات هنرمندان این عرصه است که از کمترین امکانات و تامین آتی نیز بی بهره اند.
بیمه قالیبافان که در سالهای مختلف فراز و فرودهای زیادی داشته حداقل امکانی است که می‌توان برای قالی بافان استان فارس فراهم کرد تا چراغ بیمه سوسوی امیدی به آتیه زنان و دختران و مردان قالی باف این مرز و بوم روشنی بخشد.
اجرای برخی طرح‌ها نظیر بیمه قالی بافان و بهسازی کارگاه ها که با عنوان طرح بقا دنبال می شود ، امید را در دل قالی بافان زنده می کند هر چند همچنان دغدغه اجرای این طرح ها همراه با هر گره که بر تار و پود قالی می نشیند زخمی در دل قالی بافان نیز می نشاند.
بیمه قالی بافان و نظارت بر موازین بهداشتی کارگاهها هر چند امیدوار کننده است اما نیاز است تا دستگاه‌های مسوول در این عرصه با جدیت و اهتمام بیشتری آن را اجرایی کنند ، چنین طرح هایی در صورت اجرای کامل می تواند تا حد زیادی از بروز ناراحتی های جسمی از قبیل دردهای اسکلتی عضلانی، کاهش بینایی، ناراحتی های گوارشی، مشکلات خاص دوران بارداری و زایمان های دشوار و پرمخاطره قالی بافان جلوگیری کند.
حذف بیمه قالیبافان تهدیدی برای صنعت فرش
علیرضا قدرتی، عضو هیات نمایندگان و رییس کمیسیون مالیات، کار و تامین اجتماعی اتاق بازرگانی فارس با بیان اینکه تداوم روند حذف بیمه بافندگان فرش و قالیبافان، تهدیدی جدی برای صنعت فرش دستباف محسوب می‌شود گفت: صنعت فرش یکی از توانمندی ها و مزیت‌های فارس است که در بحث صادرات، ارزآوری و ایجاد اشتغال در این استان موثر است.
قدرتی ادامه داد: سازمان تامین اجتماعی از سال ۹۳ به دلایلی اقدام به حذف بیمه بافندگان کرده که این مسائله طی سالهای اخیر به معضلی برای بافندگان فرش تبدیل شده و موجب از دست دادن بسیاری از بافندگان حرفه‌ای و متعهد در استان شده است.
او اظهار داشت: سازمان تامین اجتماعی تاخیر یک روزه در پرداخت حق بیمه و یا عدم حضور فرد در بازدید سرزده را به عنوان دلایلی برای حذف بیمه بافندگان معرفی می‌کند که چنین برخوردی منطقی نیست و اشتغال در این بخش را با خطر مواجه کرده است.
عدم تامین مالی از دلایل اصلی ایجاد خلل در بیمه قالیبافان است
نماینده اداره کل تامین اجتماعی استان فارس هم با اشاره به عدم پرداخت سهم ۲۰ درصد دولت از نرخ ثابت ۲۷ درصد بیمه قالیبافان گفت: یکی از دلایل اصلی ایجاد خلل در بیمه قالیبافان عدم تامین مالی توسط دولت است.
سید محمد رضا سجادی‌فر افزود: پیشنهاد مشخص ما مهلت قانونی و مناسب سه ماهه جهت پرداخت حق بیمه است که این فرصت زمانی مناسبی جهت پرداخت برای بافندگان است.
بیشتر دختران و بانوان در کنار کار خانه‌داری در مناطق روستایی و عشایری استان فارس دار کوچک قالی به پا کرده‌اند و با بافت فرش یا تابلو فرش، به معیشت زندگی مشترک کمک می‌کنند. تامین بیمه برای این زنان نان آور کمترین توقع و انتظاری است که می‌توان داشت .
در شرایطی که تأمین مواد اولیه فرش دستباف به سختی انجام می گیرد ، خام فروشی مواد اولیه از جمله پشم و نخ به دلالان سایه شوم خود را بر فرش استان فارس گسترده و تقلب در تولید مواد اولیه مرغوب و همچنین عدم صرفه اقتصادی در تولید ابریشم و تولید سنتی این محصول و عدم استفاده از تکنولوژی پیشرفته در تولید مواد اولیه بر مشکلات قالی بافان می افزاید ، حذف بیمه قالیبافان قوز بالای قوز است که میرود تا این صنعت خانگی و عشایری را به طور کلی از بین ببرد.
در حالی که اگر مسوولان طرح‌های حمایتی چون خرید تضمینی فرش، تأمین مواد اولیه، ارائه تسهیلات برای رونق کار و گسره چتر بیمه بر سر قالیبافان را اجرایی کنند و برای آن اهتمام بیشتری داشته باشند این افراد با رغبت بیشتری به کار تولید و اشتغال خواهند پرداخت. اگر مسوولان طرح‌های حمایتی چون خرید تضمینی فرش، تأمین مواد اولیه، ارائه تسهیلات برای رونق کار و گسره چتر بیمه بر سر قالیبافان را اجرایی کنند و برای آن اهتمام بیشتری داشته باشند این افراد با رغبت بیشتری به کار تولید و اشتغال خواهند پرداخت.
