معامله قرن؛ زمینه شکل‌گیری آپارتاید در خاورمیانه

در این تحلیل به قلم  عزالدین سی. فیشر  از نویسندگان واشنگتن پست آمده است:
بدیهی است که فلسطینیان طرح صلح ترامپ را برای خاورمیانه رد می کنند.  فلسطینیان پیش از این هم تمام طرح های صلح پیشنهادی را رد کرده اند با علم به اینکه می دانند پیشنهاد بعدی به مراتب بدتر از قبلی خواهد بود.
فلسطینیان در سال ۱۹۴۷ طرح تفکیک سازمان ملل که یک کشوری را به زور به نام فلسطین به آنها غالب می کرد که فقط ۴۵ درصد از سرزمینهایشان را شامل می شد.
فلسطینیان پیشنهاد ایهود باراک را در سال ۲۰۰ در کمپ دیوید رد کردند.
فلسطینیان پیشنهاد ایهود اولمرت را نیز در سال ۲۰۰۸ و بعد از اجلاس "آناپولیس" آمریکا رد کردند.
"محمد بن سلمان" ولیعهد عربستان در سال ۲۰۱۸ گفته بود:" فلسطینیان در موضع قدرت قرار ندارند بنابراین باید واقع بین باشند. یا پیشنهادی را که بهتر از همه تشخیص می دهند را قبول کنند و یا "خفه شوند".
برای یافتن راه حلی برای ستیزه اعراب - اسرائیل؛ شرط اول این است که خوب بفهمیم رفتار فلسطینیان و انگیزه هایشان چیست.
فلسطینیان پیشنهادهای یادشده را رد کردند، اما سایر پیشنهادهای نسبتا" بهتر را قبول کردند. آنها قطعنامه ۲۴۲ شورای امنیت سازمان ملل در سال ۱۹۶۷، "توافق اسلو" در سال ۱۹۹۳ که در بهترین حالت ممکن ۲۲ درصد از خاک فلسطین را تقدیمشان می کرد را پذیرفتند.
- چرا فلسطینیان بعضی پییشنهادهای صلح را رد می کنند و برخی دیگر را می پذیرند؟
فلسطینیان طرحی را می پذیرند که واجد سه شرط بنیادین باشد به شرح ذیل:
اول؛ رعایت عدالت و انصاف را کرده باشد.
دوم؛   یک حکومت مستقل باشد تا فلسطینیان آزادانه در آن زندگی کنند.
سوم؛   منطبق با حقایق میدانی موجود در زمین باشد.
"عدالت" و "انصاف"؛ متاعی نیست که بتوان آن را نزد دیپلماتها و سیاستمداران پیدایش کرد. دیپلمات، معامله آسان می خواهد و "انصاف" راه این معامله را سد می کند. دیپلمات "انصاف" نمی خواهد، ‌ "قدرت " می خواهد.
"انصاف"؛ مطالبه مردم است. فلسطینیان هر طرحی که آن را ناعادلانه بشناسند رد می کنند و ترجیح می دهند به مبارزه ادامه بدهند تا زیربار یک چنین طرحی بروند.
فلسطینیان یک سری واقعیتهای عمل گرایانه برایشان ارزش است.
فلسطینیان طرح تفکیک سازمان ملل را رد کردند چون معتقد بودند کشورهای عرب که ارتشهایشان هم متعهد به حمایت از آرمان فلسطینیان بود، توانایی آن را دارد که از تشکیل یک دولت یهود جلوگیری کند.
در "توافق اسلو"، فلسطینیان ۷۸ درصد از سرزمین تاریخی فلسطین را واگذار کردند فقط به اتکای آنکه در مابقی خاک فلسطین، حاکمیت مستقل خودشان را داشته باشند. در این پذیرش، ‌ در حقیقت آنچه که برای فلسطینیان در اولویت بود و اهمیت بیشتری داشت؛ " آزاد زندگی کردن در خاک خود " بود، نه دلبسته ماندن به یک عدالت تاریخی.
این؛ یعنی واقع بینی.
اما در وادی عمل؛ واقعیتهای میدانی روند صلح آن چیزی نیست که در توافقنامه ها قید می شود.
"توافق اسلو"؛ آن کشور مستقلی که وعده اش به فلسطینیان داده شده بود را محقق نکرد.   خبری هم از اجرای انصاف و عدالت نشد. شهرکسازی داخل کرانه باختری همچنان ادامه یافت و فلسطینیان هم اعتمادشان را به همه چیز از دست دادند.
این ماجرا تجربه ای شد تا فلسطینیان پس از آن توافقهای سالهای ۲۰۰۰ و ۲۰۰۸ را رد کنند.
به هر حال مناقشه اسرائیل - فلسطینیان این اصل بنیادین را ثابت کرد؛ " در یک بن بست سیاسی، این فقط ضعیف نیست که نابود می شود".
وقتی فلسطینیان طرح صلح ترامپ را رد کردند؛ صدها میلیون عرب و مسلمان هم از آنها پیروی کردند. دیگر حتی مشتاق ترین حکام عرب هم جرأت حمایت از طرح را ندارد.
ثابت شد طرح ترامپ به هیچ وجه نمی تواند مبنایی برای صلح باشد.
این طرح، ‌ فقط جوازی است که آمریکا آن را صادر کرده است تا اسرائیل با اتکاء به آن ۳۰ درصد از خاک کرانه باختری را به خود الحاق کند، بیشتر از گذشته بر زندگی فلسطینیانی که در کرانه باختری زندگی می کنند احاطه داشته باشد.
ترامپ و دامادش "جرد کوشنر" که این طرح را تهیه کرده است، موفق شدند با این طرح پیشنهادی خود راه حل تشکیل دو دولت را دفن کنند و راه حل " یک دولت" را به جای آن به فلسطینیان غالب کنند.
مصداق طرح " یک دولت"؛ حکومتی است که حاکم بالفعلش "اسرائیل" است. ناحیه ای است بین "دره اردن"  و دریای مدیترانه. میلیونها فلسطینی در آن زندگی می کنند بدون آنکه از حقوق مدنی و سیاسی هم تراز با همتایان اسرائیلی خود برخوردار باشند. این فلسطینیان حق مسافرت کردن در خارج از قلمرو بسته خود ندارند. بدون اجازه اسرائیل قادر به تجارت و صادرات و واردات کالا نیستند.
این شکل از زندگی؛ جز "آپارتاید"‌ معنایی ندارد.
محکوم کردن طرح ترامپ و درخواست برای اجرای طرح تشکیل دو دولت دیگر محلی از اعراب ندارد. طرح تشکیل دو دولت بیشتر از ۱۰ سال است که مرده است.
در یک نگاه؛ طرح ترامپ در را به روی یک جریان قدرتمند باز کرد و مقدمه را برای شکل گیری یک "حکومت آپارتاید" فراهم کرد، حکومتی که چالشهایی خطرناک به انتظارش نشسته اند.