تبلیغات در فضای مجازی به گونه ای است که حتی افراد غیرمتخصص هم در این مسیر حرکت کرده اند و به تبلیغ و ارائه خدمات و کالاهای سلامت محور می پردازند. تبلیغات خدمات سلامت محور بدون نظارت بر آنها موجب می شود سلامت جامعه به خطر بیفتد. بسیاری از خدمات تبلیغ شده در فضای مجازی از سوی افراد سودجو و غیرمتخصصی انجام می‌شود که می‌تواند افراد سالم را به ورطه بیماری بکشاند و فرد بیمار را بیمارتر کند.
تبلیغات فضای مجازی، همه گروه‌های جامعه را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. هر فردی با هر سطح تحصیلاتی ممکن است تحت‌تاثیر این تبلیغات قرار بگیرد.
با توجه به اینکه سازمان نظام پزشکی کمیته‌ای برای بررسی تبلیغات کالاهای آسیب رسان و تجهیزات پزشکی در سالجاری تشکیل داد تا تبلیغ کالاهای آسیب رسان در فضا مجازی و حتی سطح شهر بررسی و در صورت سلامتی کالای مورد نظر اجازه تبلیغات داده شود، اما باز هم با حجم بسیاری از تبلیغاتی در فضای مجازی مواجه هستیم که جان مردم را هدف قرار داده است.
تناسب اندام و بازار طلایی
عباس محمودی کارشناس حوزه سلامت در این زمینه به خبرنگار ایرنا می گوید: حجم بسیار زیادی از تبلیغات آنلاین محصولات و خدمات سلامت، به محصولات و خدمات تناسب اندام ارتباط دارد زیرا که یکی از جذابترین حیطه ها به خصوص برای مخاطبان نوجوان و جوان کشور است. بازار ارائه خدمات چاقی و لاغری به خصوص رژیم های غذایی بسیار داغ است.
این کارشناس حوزه سلامت اضافه می کند: زمانی که مثلا متخصص آی تی که مهارت تخصصی خود در فضای مجازی و در جذب مخاطب را به ارائه رژیم‌های درمانی که در آن هیچ دانشی ندارد، اختصاص داده، ضمن سوءاستفاده از دانش تخصصی خود مسئول صدمات جبران ناپذیری است که به سلامت افرادی وارد می شود که به گفته های او به دلیل ناآگاهی اعتماد کرده اند.
وی می افزاید:به عنوان مثال دیگر مربی ورزشی که هیچ تخصص و اطلاعی از الفبای رژیم و برنامه غذایی ندارد و برای مراجعان نوجوان و جوانی که به صفحه او مراجعه کرده اند بدون هیچ عذاب وجدان و غیر متعهدانه برنامه غذایی و مصرف مکمل های مختلف تجویز می کند در بروز آسیب ها و صدمات ناشی از برنامه غلط غذایی مقصر و مسوول است و چهره های هنرمند و افراد محبوب در شبکه های اجتماعی هم که اصولا در این حراج سلامت، جای خود را دارند.
محمودی اظهار می دارد: اینکه فردی به خود اجازه می‌دهد بدون داشتن دانش تخصصی در حوزه سلامت، در فضای مجازی جولان دهد و در عرصه خدمات سلامت فعالیت کند، نشان‌دهنده ضعف مفرط نظارت‌ها در فضای مجازی نیز است.
وی تصریح می کند: این یک نیاز جدی است که مسئولان با کنترل و نظارت بیشتری بر تبلیغات و فعالیتهای حوزه فضای مجازی مرتبط با سلامت رسیدگی کنند و با خاطیان برخورد قاطعانه‌ای داشته باشند، البته فقط به وسیله اقدامات قهری نمی‌توان این مشکل را کم کرد، زیرا بخش بزرگی از مسوولیت این فعالیت های مضر برای سلامت جامعه متوجه متخصصانی است که دانش آموختگان این تخصص ها، اما منفعل هستند و هیچ اقدام آموزشی و آگاه کننده ای برای کاربران خواستار چنین خدماتی در فضای مجازی ندارند و در غیبت آگاهی بخشی این گروه از متخصصان است که این فعالیتها می تواند زمینه فعالیت و گسترش در فضای مجازی را پیدا کند.
محمودی می افزاید: نوجوانان و جوانان، بیشتر از سایر گروه‌های جامعه در معرض تبلیغات پزشکی در فضای مجازی قرار دارند، اگر تا دیروز فقط تبلیغات پزشکی، محدود به بیلبوردها و پلاکاردها می‌شد، اما حالا رفته رفته، بساط این تبلیغات به فضای مجازی کشیده شده است.
وی می گوید: اینکه فردی به خود اجازه می‌دهد بدون داشتن دانش تخصصی در حوزه سلامت، در فضای مجازی جولان دهد و در عرصه تبلیغات پزشکی فعالیت کند، نشان‌دهنده ضعف نظارت‌ها در فضای مجازی است و علاوه بر فضای مجازی، تبلیغات حوزه پزشکی در شبکه‌های ماهواره‌ای نیز مشکل ساز شده، انواع و اقسام فرآورده‌های دارویی و همچنین خدمات پزشکی در شبکه‌های ماهواره‌ای تبلیغ می‌شود و هیچ برخورد قطعی با این گونه تبلیغات گمراه‌کننده صورت نمی‌گیرد.
شاغلان حرفه پزشکی مجاز به تبلیغ در فضای مجازی هستند
فربد رهنما مدیر کل نظارت سازمان نظام پزشکی کشور نیز در این زمینه می گوید: فقط شاغلان حرفه پزشکی و وابسته می توانند با مراجعه به سازمان نظام پزشکی و اخذ مجوزهای قانونی، نسبت به تبلیغ در فضای مجازی به ویژه در اینستاگرام اقدام کنند.
وی با اشاره به برخی تبلیغات خارج از عرف در حوزه سلامت و امور پزشکی در فضای اینستاگرام، ادامه می دهد: در حال حاضر دغدغه اصلی نظارتی ما تبلیغات غیر مجاز امور پزشکی در فضای مجازی بویژه اینستاگرام است که البته بخشی از آن توسط افراد و مراکز فاقد صلاحیت انجام می شود و این تبلیغات می تواند موجب بروز مشکلات عدیدهای از جمله القای خدمات شود که در راستای رسالت حرفهای جامعه پزشکی نیست.
رهنما با تاکید بر اینکه مرجع صدور مجوز تبلیغات، سازمان نظام پزشکی محل تبلیغ است که پس از انجام کارشناسی و دریافت تعرفه مصوب اقدام به صدور مجوز تبلیغات ممهور به مهر برجسته می کند، تصریح می کند: فضای مجازی تحت شمول دستورالعمل تبلیغات سازمان نظام پزشکی است به این معنی که اگر فردی بخواهد در فضای مجازی اقدام به تبلیغات دارویی، آرایشی، بهداشتی یا امور پزشکی کند، موظف به اخذ مجوز از سازمان نظام پزشکی است.
وی می گوید: تبلیغ در تمام شبکه‌های اجتماعی فضای مجازی، مشمول قانون و نظارت مستقیم سازمان نظام پزشکی است و اگر پزشکی بخواهد در فضای اینستاگرام تبلیغ کند، باید مطابق قانون با مراجعه به سازمان نظام پزشکی منطقه ای که کار می کند، درخواست مجوز تبلیغات کند.
نظر شما