بی‌توجهی به «تقلب» عامل استمرار آن در جامعه

دبورا ال. رود (Deborah L. Rhode) پروفسور حقوق دانشگاه استنفورد است. این حقوق‌دان آمریکایی تاکنون بیش از ۲۵۰ مقاله و ۲۰ کتاب با رویکرد اخلاق در حقوق نوشته است.

این نویسنده در تازه‌ترین اثر خود که سال ۲۰۱۸ منتشر شد به مشکلی چنان رایج اشاره کرده است که به سبب فراگیری آن کمتر به ریشه‌ها و دلایل بروز آن توجه می‌شود؛ تقلب.

رود در کتاب تقلب؛ اخلاق در زندگی روزمره با تحلیل‌های موشکافانه و با مراجعه به نظرسنجی های معتبر به عوامل رواج تقلب در عرصه‌های اجتماعی پرداخته و سعی کرده است راهکارهایی برای مقابله با آنها ارائه دهد.

ارائه تعریفی از تقلب از بخش‌های آغازین اثر است:

واژه نامه انگلیسی آکسفورد تقلب را کلاهبرداری فریبکاری و حقه بازی معنی کرده است سایر واژه نامه‌ها این کلمه را با مفاهیمی چون بی‌صداقتی، بی‌عدالتی یا قانون‌شکنی با هدف کسب منفعت تعریف کرده‌اند.

نویسنده معتقد است؛ نوع بشر در ابداع انواع و اقسام تقلب حقیقتاً خلاق بوده است تقلب در گذر زمان و در جوامع مختلف وجود داشته است بخشی از مشکل رواج تقلب از نبود قوانین پیشگیرانه نشأت می گیرد و بخشی از آن از بی اعتنابودن افراد به تقلب هایی که اطراف آن روی می دهد. به این ترتیب که هرچه مردم بیشتر باور کنند که تقلب فراگیر شده است توجیه تقلب نیز ساده خواهد بود این گونه است که فرهنگ بی‌صداقتی در جوامع ریشه می دواند.

رود همچنین در باب تقلب به انتخاب شدن دونالد ترامپ به‌عنوان رئیس جمهوری آمریکا اشاره می‌کند و معتقد است: انتخاب شدن ترامپ به ریاست جمهوری یکی از موارد شاخص بی اهمیت بودن تقلب از نظر آمریکایی هاست. بوق و کرنای مداوم افشای فریبکاری‌ها، سوء استفاده های قانونی و کلاهبرداری تشکیلات ترامپ در معامله با پیمانکاران تاثیر چندانی در ممانعت از حمایت از او نداشت.

بعد از پیروزشدن در انتخابات برای فرونشاندن آتش برخی از پر آوازه ترین ادعاها در این مورد که دانشگاه ترامپ، دانشجویان را فریب داده است و آن ها را در مورد دخالت ترامپ در امر آموزش گمراه ساخته ۲۵ میلیون دلار خرج کرد. او فقط از نظر یک سوم از دانشجویان فردی با صداقت و قابل اعتماد بود با این حال نزدیک به ۶۳ میلیون نفر به او رای دادند.

به گفته محققان مهمترین نکته در تحلیل تقلب این است که کمتر به آن توجه شده است تلاش های اندکی برای «وصل کردن نقاط ربط» انواع تقلب و مشاهده تصویر کلی حاصل از آن صورت گرفته است. هدف این کتاب پرکردن شکاف های موجود در این زمینه است.

 در این کتاب جامع ترین و جدیدترین گزارش درباره تقلب در زندگی روزمره و راهکارهای لازم برای مقابله با آن ارائه شده است. فصل نخست کتاب، مقدمه است که به مروری کوتاه بر مفهوم و دامنه تقلب، رایج‌ترین علل آن و نویدبخش ترین واکنش ها می پردازد.

از آنجا که تقلب به شدت به موقعیت وابسته است در فصل‌های بعدی درباره انواع رایج آن بحث شده است: تقلب در ورزش (فصل ۲)، سازمان‌ها (فصل ۳)، مالیات (فصل ۴)، محیط‌های آموزشی (فصل ۵)، حقوق مولفان و مصنفان (فصل ۶)، بیمه و وام مسکن (فصل ۷) و تقلب در ازدواج (فصل ۸).  فصل پایانی (فصل ۹)، به ارائه نکات پایانی درباره مضامین مشترک و اقدامات اصلاحی می‌پردازد.

در بخشی از کتاب در مورد ریشه‌های تاریخی تقلبی به نام سرقت ادبی می‌خوانیم:

تعبیر سرقت ادبی که امروز آن را به کار می بریم برای اولین بار در قرن یکم میلادی در روم ابداع شد شاعری به نام مارتیالیس شاعر دیگری را متهم کرد به این که اشعار او را به نام خود منتشر کرده است. شکایت دیگر در زمینه سرقت ادبی مربوط به شکسپیر بود که متهم شده بود به اینکه اشعار و جزئیات پیرنگ داستان‌های سایر نویسندگان را موبه‌مو تقلید کرده است (ص. ۱۸۹)

نویسنده در فصل پایانی اثر به مساله‌ای اشاره می‌کند که شاید اصلی ترین هدف برای نگارش این کتاب باشد.

ولی بهای نادیده گرفتن این موضوع (تقلب)جبران ناپذیر است… برآوردی نسبی نشان می‌دهد خسارت‌های ناشی از تقلب در مجموع نزدیک به سالی یک تریلیون دلار است و این خسارات فقط مالی نیستند؛ خیانت به همسر یکی از دلایل اصلی طلاق خشونت خانگی و درد و رنج است، تصادف صحنه سازی شده ممکن است به صدماتی جدی منجر شود، سرهم بندی کردن آزمایش ایمنی اتومبیل ممکن است به قیمت جان مردم تمام شود، هنگامی که تقلب موجب نابرابری و بی‌عدالتی در زمین بازی می شود دانشجویان و ورزشکاران متضرر می شوند (ص. ۳۱۱)

نویسنده تقلب در سطور پایانی تقلب؛ اخلاق در زندگی روزمره معتقد است که همه ما باید عمل به رفتارهای اخلاقی را در موقعیت هایی که بیشترین احتمال تقلب در آنها وجود دارد وظیفه خود بدانیم این امر مستلزم تن دادن به معیارهای سختگیرانه و همچنین جدی گرفتن ممانعت از تقلب و گزارش آن به مقامات مسئول است.

حدود یک قرن پیش مارک تواین به شوخی گفته بود: «فضیلت اخلاقی هرگز به اندازه پول قابل احترام نبوده است» و حال دبورا ال. رود می‌خواهد به او ثابت کند که این سخن صحیح نبوده و باید صداقت را در صدر اولویت های شخصی و حرفه‌ای قراردهیم ساختن فرهنگی که فعالانه از تقلب ممانعت به عمل می آورد وظیفه جمعی است که تک تک ما در آن نقش اساسی ایفا می‌کنیم.

تقلب؛ اخلاق در زندگی روزمره را انتشارات ققنوس در ۳۳۶ صفحه و شمارگان یک‌هزار و ۱۰۰ نسخه با ترجمه مریم تقدیسی روانه بازار کتاب کرده است.