مواضع مسکو و آنکارا درباره شرایط ادلب فاصله زیادی از یکدیگر گرفته است و مذاکرات دوجانبه نتوانسته منجر به سازش بین دو طرف شود. با کشته شدن ٣٣ سرباز ارتش ترکیه در بمباران نیروهای سوری در استان ادلب خطر جنگ بین ترکیه از سویی و نیروهای سوری و روسیه بالا گرفت. ترکیه نیز اقدام به عملیات متقابل و تلافی‌جویانه کرد که باعث کشته شدن حداقل ١۶ سرباز سوری شد.
در حالی که احتمال تصاعد بحران در منطقه ادلب بیش از هر زمان دیگری افزایش یافته است،جمهوری اسلامی ایران تلاش کرده با گفت و گو با دو طرف ماجرا از تصاعد بحران جلوگیری کند. محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه اواخر بهمن ماه در حاشیه اجلاس امنیتی مونیخ با وزیر خارجه ترکیه دیدار کرد و پیشنهاد داد که نشست سران ایران، ترکیه و روسیه در تهران در ارتباط با موضوع ادلب برگزار شود.
همزمان با تشدید تنش‌ها در ادلب وزارت امور خارجه با انتشار بیانیه‌ای خواستار تشکیل جلسه کشورهای عضو روند آستانه شد و بر ضرورت مدیریت فضای متشنج موجود و آرام سازی آن در اسرع وقت تاکید کرد.
با این حال دور تازه رایزنی های تهران برای کاهش بحران ادلب دیشب با گفت و گوی تلفنی رییس جمهور کشورمان با همتایان روس و ترکیه‌ای کلید خورد.
روحانی در تماس تلفنی با رییس جمهور ترکیه با اشاره به اهمیت ویژه همکاری‌های سه جانبه ایران، ترکیه و روسیه برای حل مشکل سوریه در راستای تقویت روند آستانه، گفت: همکاری‌های سه جانبه در سطوح مختلف اهمیت ویژه‌ای دارد و همانطور که قبلا گفته شده، ایران برای میزبانی دور بعدی این اجلاس سه جانبه آمادگی دارد.
رییس جمهوری روند آستانه را برای امنیت منطقه یک دستاورد بزرگ قلمداد کرد و افزود: قطعا افزایش تنش به سود هیچ کس در منطقه نیست و ما باید از طریق گفت و گو مسائل را حل و فصل کنیم و نباید اجازه دهیم روند آستانه تضعیف شود.
حجت الاسلام و المسلمین روحانی همچنین با طرح پیشنهاد برگزاری اجلاس سه جانبه ایران، ترکیه و سوریه، گفت: با توجه به توافق ما بر روی اصولی همچون حفظ تمامیت ارضی سوریه، ریشه کن کردن تروریست‌ها، حفظ جان انسان‌های بی‌گناه و حل و فصل سریع مسئله ادلب، می‌توان در این نشست اختلاف نظرها را برطرف کرد.
رییس جمهوری همچنین در گفت و گو با ولادیمیر پوتین رییس جمهور روسیه گفت: شرایط ادلب نگران گننده است و باید هر چه سریعتر توافقات روند آستانه عملیاتی شود تا شاهد آرامش و امنیت و همچنین ریشه کن شدن تروریسم در این منطقه باشیم.
روحانی با تاکید بر اینکه قابل قبول نیست بخشی از کشور سوریه برای سال‌ها در اختیار تروریست‌ها باقی بماند، تصریح کرد: همانطور که بارها تاکید شده، راه حل معضل سوریه صرفا سیاسی بوده و از طریق گفت و گو حل خواهد شد و نباید اجازه دهیم شرایط ادلب به بهانه ای برای مداخله و سوء استفاده آمریکایی‌ها از موضوع سوریه تبدیل شود.
رییس جمهوری با اعلام آمادگی برای میزبانی نشست سران سه کشور ایران، روسیه و ترکیه در تداوم روند آستانه، افزود: در سالهای اخیر با همکاری ایران و روسیه و سوریه اقدامات بسیار بزرگی در مبارزه با تروریسم انجام شده است که باید آثار و نتایج آن را حفظ کنیم و در زمینه مسئله ادلب کاملا آماده ایم در سطوح سیاسی و امنیتی به یک راه حل مورد توافق هر سه کشور برسیم.
به جرات می‌توان گفت روند آستانه تاکنون مهمترین و تاثیرگذارترین روند برای حل و فصل بحران سوریه بوده و توانسته آرامش را به بخش اعظم کشور سوریه برگرداند. این روند دقیقا از زمانی شروع شد که تنش‌ها بین ترکیه و روسیه با ساقط کردن هواپیمای روس توسط ترکیه و در ادامه ترور سفیر این کشور در ترکیه افزایش یافته بود و در حالی که بسیاری از ناظران مسائل منطقه منتظر بودند دو کشور به سمت افزایش تنش و تخاصم بروند، روند آستانه با مشارکت و همکاری ایران روسیه و ترکیه شکل گرفت. این روند موفق در عین حال مخالفان جدی و سرسختی در عرصه منطقه ای و بین المللی داشت و همانطور که انتظار می‌رفت تلاش‌های زیادی برای تخریب روند آستانه صورت گرفت با این حال و در شرایطی که به نظر می‌رسید این روند در گام‌های نهایی حل و فصل بحران سوریه است موضوع ادلب تبدیل به گره‌ای شده که ممکن است دستاوردهای چند سال اخیر را بر باد دهد.
در عین حال نباید فراموش کرد که بخش بزرگی از تلاش‌های مخرب روند آستانه، فارغ از بحران سوریه به دلیل نقش و جایگاه ترکیه و نحوه بازیگری آن در معادلات بین المللی و مناسبات آت با اروپا وآمریکا و روسیه است.گرچه ممکن است شرایط امروز منطقه و سوریه در مقایسه با زمانی که روند آستانه شکل گرفت تغییر کرده باشد با این حال این را هم نباید فراموش کرد این روند با تکیه بر اصول و قواعدآمره ای چون حفظ تمامیت ارضی و حاکمیت ملی سوریه و جلوگیری از تجزیه‌آن، مقابله با اصل توسل به زور و عدم مداخله در امور داخلی کشورها شکل گرفته است. از همین رو به نظر می رسد این روند و سه ضلع‌آن همچنان از این توان و ظرفیت برخوردار هستند که بتوانند از گردنه بحران ادلب هم عبور کنند.
نظر شما