هنر ارغوان بافی از گذشته های دور هنر تولید ملزومات زندگی با ترکه های چوب در منطقه پاوه و اورامانات بوده که به دست فراموشی سپرده شده بود.
مردان کُرد با صبر و حوصله ترکه های چوب را در دستان زحمت کش و هنرمندنشان به انعطاف و نرمش در می آوردند، تا از دست بافته های چوبی خود سبدی برای انداختن به آب و ماهیگیری بسازند و یا توشه ای از انار و انجیر را جابجا کنند و یا سنگ و کلوخ بنای خانه ای را بر پشت احشامش سوار و جابجا کند، مجمه ای برای دستفروش کوچه های شهر بسازد، یک طبق جهاز عروسی شود و یا دم کُنی کدبانوی خانه باشد.
با از بین رفتن این کاربری ها این صنعت دستی نیز منسوخ شده بود، اما خوشبختانه با ورود گردشگران به این منطقه و ایجاد اقامتگاههای بومگردی به یکی از کاربردی ترین کالاهای صنایع دستی هم در کرمانشاه و هم در سایر استانهای کشور تبدیل شده است.
رونق این حرفه سبب شد، تا مسوولان به فکر احیا و توسعه آن با استفاده از توانمندی چندین اساتید در قید حیات این هنر منحصر به فرد شوند.
احیای هنر ارغوان بافی، توسعه پایدار صنایع دستی را به دنبال داشته است
رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی پاوه در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: خلاقیت و نوآوری سبب شده تا هنر ارغوان بافی متناسب با نیازهای روز متحول و کاربریهای بیشتری پیدا کند، تا جایی که در تزیینات معماری روستایی مثل نمای خانه های روستایی و باغچه ها و گلدانهای تزئینی بلوارها و میادین شهر، سبد خرید، قاب عکس و آیینه و...مورد استفاده قرار گیرد.
هادی شریفی اظهار داشت: خاستگاه رویش درخت ارغوان شرق مدیترانه است و از طریق سیاحان به ایران آورده شده است، که اکنون از درختان بومی منطقه پاوه و اورامانات محسوب می شود.
او افزود: این درخت با طول بیش از ١٢ متر دارای مقاومت بالا و نیازهای اکولوژیکی پایینی است و ویژگی و زیبایی منحصر به فرد این درختچه سبب شده، تا به عنوان گیاهی زینتی در کلیه معابر و باغات و خانه های روستایی به عنوان یک گیاه زینتی کشت شود.
شریفی ادامه داد: این گیاه جلوه گر شکوفه های بهاری و برگهای پاییزییش گردشگران را محسور تماشای خود می سازد و زیبا قامتی و رنگارنگی این درخت همواره در معرض قاب دوربین های عکاسی هنرمندان و گردشگران قرار می گیرد.
این مسوول در ادامه اظهارداشت: احیای سنت ارغوان بافی، توسعه پایداری صنایع دستی بومی و حفظ محیط زیست اورامان را به دنبال داشته است، چرا که سبب پیشنهاد کاشت پنج هزار اصله نهال ارغوان در شهرستان پاوه در مسیر سد داریان و همچنین مسیر گردشگری نودشه و هجیج برای باز رویانی جمعیت های گیاهی و گونههای ارغوان را شده است.
ثبت ملی ارغوان بافی
او خاطرنشان کرد: خوشبختانه وجود هنرمندان و اساتیدی چون «درویش ابراهیم یوسفی» و استاد «وهاب دهقانی» در روستای داریان که با ترکه های نازک ارغوان سبدسازان متبحر که باتنوع در کاربری در شکل و اندازه این محصولات باعث شد تا این اثر در فهرست ملی کشور قرار گیرد.
شریفی در ادامه با بیان اینکه تلاش برای استانداردسازی این رشته از دیرباز ادامه دارد، بیان داشت: این رشته، کارآفرینان جوان را مجذوب خود برای تولید دستاوردهای متنوع ساخته است و مشاغل خانگی و کارگاهی حاصل از آن رو به افزایش است.
او همچنین اضافه کرد: قابل حمل بودن مواد اولیه، دسترسی آسان به چوب درخت ارغوان از دیگر امتیازات برای توسعه ارغوان بافی برای عرضه در نمایشگاه ها و فروشگاه های صنایع دستی است.
رییس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی پاوه در خاتمه تصریح کرد: هرساله هنرمندان از شهرستان پاوه به نقاط مختلف کشور برای آموزش و ترویج این صنعت اعزام می شوند،که در آینده نزدیک این صنعت دست فراگیر شده و امید است که به یکی از مهمترین صادرات کشور تبدیل شود.
هم اکنون ۲۵۰ رشته صنایع دستی مصوب در کشور وجود دارد که از این تعداد ۶۰ رشته آن در استان کرمانشاه فعال است.
جاجیم بافی، چاقوسازی و ابزارآلات فلزی قلمزنی منبت، معرق، پارچه دستباف، نازک کاری چوب و ریزه کاری چوب، نمد مالی، مصنوعات چرمی و ساخت زیورآلات محلی، چیخ بافی و فلزکاری را میتوان از جمله صنایع دستی کرمانشاه نام برد.
همچنین دوختهای سنتی (رودوزی)، گلیم گل برجسته، سفالگری، طراحی سنتی، سبد بافی، نساجی (موج بافی و اهرامی بافی) تراش شیشه، رنگرزی سنتی، طراحی فرش، تذهیب، نگارگری، خراطی و مجسمه سازی از جمله دیگر تولیدات کنونی استان کرمانشاه است.
ماشته بافی، دواتگری سنتی (مسگری)، علامت سازی یا علم سازی، دباغی سنتی، هور بافی، جاجیم بافی، رنگریزی سنتی، داور بافی (سیاه چادر)، موج بافی را میتوان از جمله صنایع دستی فراموش شده کرمانشاه دانست که در گیلانغرب، کرمانشاه، دالاهو، اورامانات، سومار و در میان عشایر استان بیشتر وجود داشته است.
استان کرمانشاه با ۲ میلیون نفر جمعیت دارای ۳۴ شهر و ۲ هزار و ۵۹۵ روستا است.