مراتب ثبت ملی ۵ اثر منقول ابلاغ شد

در نامه عصر چهارشنبه علی‌اصغر مونسان خطاب به محمدعلی شجاعی آمده است: در اجرای قانون راجع به حفظ آثار ملی، مصوب آبان ۱۳۰۹ مجلس شورای ملی و نظام‌نامه اجرایی آن، مصوب ۱۳۱۱ هیئت وزرا، بند ج از ماده‌واحده قانون تشکیل سازمان میراث‌فرهنگی کشور مصوب بهمن ۱۳۶۴ مجلس شورای اسلامی، ماده ۲۲ آیین‌نامه حفاظت از میراث‌فرهنگی کشور، مصوب ۱۳۸۱ شورای امنیت کشور، فصل دوم آیین‌نامه مدیریت، سامان‌دهی، نظارت و حمایت از مالکان و دارندگان اموال فرهنگی تاریخی منقول مجاز مصوب ۱۳۸۴ هیئت‌وزیران، مراتب ثبت چهار اثر منقول فرهنگی، تاریخی، به شرح زیر پس از تشریفات قانونی لازم در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده، اعلام می‌شود:

حقّه سفالی، گورستان چلو (شماره اموالی: ۴۱۶۷)

کلنگ مفرغی، گورستان چلو (شماره اموالی: ۴۲۶۶)

تاس استخوانی، شهر بلقیس (شماره اموالی: ۲۳۰۶)

کاسه سفالی با نقش بال، شهر بلقیس (شماره اموالی: ۳۸)

محل نگهداری: استان خراسان شمالی، شهرستان بجنورد، شهر بجنورد، خیابان شریعتی شمالی، موزه باستان‌شناسی مجموعه فرهنگی تاریخی مفخم.

همچنین در نامه دیگری مراتب ثبت یک اثر منقول فرهنگی تاریخی به شرح زیر به استاندار خراسان شمالی ابلاغ شد:

تنگ سفالی لعابدار، شماره ثبت: ۱۳۴۹، محل نگهداری: استان خراسان شمالی، شهرستان شیروان، بخش مرکزی، روستای اوغاز کهنه، منزل آقای کلیم‌الله توحدی.

محوطه چلو

محوطه چلو chalo مربوط به عصر مس - مفرغ است و در شهرستان جاجرم، بخش جلگه سنخواست، ۳ کیلومتری شرق شهر سنخواست واقع شده و این اثر در تاریخ ۷ اسفند ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۱۲۹۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

در پی کاوش های باستانشناسی در خراسان شمالی شواهدی از روابط فرهنگی ایران و آسیای میانه در عصر مفرغ کشف شد بجنورد - سرپرست تیم مشترک باستانشناسی ایران و ایتالیا در خراسان شمالی از کشف شواهدی مبنی بر وجود روابط فرهنگی ایران و آسیای میانه در عصر مفرغ خبر داد.  

 این یافته‌ها در جریان کاوش های اخیر بر روی محوطه باستانی چلو حوالی شهر سنخواست از توابع شهرستان جاجرم به دست آمده است.

 فصل نخست کاوش باستانشناسی در محوطه تپه باستانی چلو مهر ماه سال ۹۰ با همکاری هیئت ایتالیایی و نظارت مستقیم پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری انجام شد.

 این محوطه یک استقرارگاه باستانی وسیع در حوالی شهر سنخواست است که نشانه‌های استقرار از دوره مس و سنگ تا دوره آهن (هزاره چهارم تا نخست پیش از میلاد) در آن برجای مانده است.

این محوطه با گستره حدود ۶۰ هکتار در زمره بزرگترین استقرارگاه‌های پیش از تاریخ در شمال شرق کشور است که ایجاد ۶ کارگاه کاوش و ۲۸ گمانه تعیین حریم در بخشهای محوطه، نتایج ارزشمندی را به بار آورد.

کاوش در محوطه چلو در دو بخش استقراری و گورستان انجام شد که چشم‌انداز جدیدی از باستانشناسی پیش از تاریخ حوزه رود کالشور و منطقه شمال شرق کشور را ترسیم کرد.

در منطقه گورستان با وجود فعالیتهای کشاورزی در دهه‌های قبل و تخریب تعدادی از گورها، بر اساس اطلاعات حاصل از کاوش در شش گور می‌توان بخشی از آداب تدفین را بازسازی کرد.

برنامه باستانشناسی در محوطه چلو با هدف مطالعه توالی فرهنگی دوره پیش از تاریخ در منطقه و نیز تعیین عرصه و پیشنهاد حریم محوطه برای حفاظت و پایش بهتر از آن در برابر فعالیتهای مخرب انسانی صورت گرفت.

در گورستان محوطه چلو مرده‌ها به پهلوی راست و به حالت خمیده (چمباتمه زده) دفن شده‌اند و هدایای تدفینی اغلب در بالای سر و کنار پاهای آنها چیده شده و در تمام گورهای کاوش شده یک ظرف آشپرخانه‌ای وجود دارد که در آن بقایای مواد غذایی به چشم می‌خورد.

وحدتی ادامه داد: نخستین بار است که یک گورستان مربوط به دوره فرهنگی مجموعه باستان‌شناسی مرو باختر در شمالشرق ایران با روش علمی کاوش می‌شود و در آن هم اشیا تجملاتی و هم سفال شاخص این دوره فرهنگی پیدا شده است.

 کشف این آثار از محوطه چلو به مطالعه تعاملات فرهنگی بین ایران و آسیای میانه در اواخر هزاره سوم و اوایل هزاره دوم پیش از میلاد کمک شایانی خواهد کرد.

 کاوش تیم مشترک در نیمه غربی محوطه چلو یک محدوده ذخیره‌سازی آذوقه به مساحت حدود یک هکتار را آشکار ساخت و آثاری از مهر و موم دهانه خمره‌ها به دست آمد که به احتمال قوی نشاندهنده یک نظام انبارداری پیشرفته و کنترل مواد ورودی و خروجی به انبارها است. بر اساس اطلاعات حاصل از کاوش، این محدوده ذخیره‌سازی در عصر مفرغ قدیم و میانی فعال بوده است.

 بر اساس بررسیهای باستانشناسی این منطقه در دوره پیش از تاریخ با مناطق آسیای میانه، دشت گرگان و فلات مرکزی ایران در ارتباط بوده است.

محوطه باستانی چلو در مسیر یک شاهراه باستانی قرار گرفته که در قرون اولیه اسلام نیشابور و گرگان را به هم مرتبط می‌کرده و شاید بتوان گفت این راه از دوره پیش از تاریخ شکل گرفته است.

با ادامه کاوش در این محوطه در سالهای آتی می‌توان نقش کلیدی منطقه حاشیه کویر و حوزه کالشور را در تکامل فرهنگهای پیش از تاریخ شمال شرق فلات روشن ساخت و به سوالات مهمی در مورد روابط فرهنگی ایران و آسیای میانه پاسخ داد.   محوطه باستانی چلو نظر به جایگاه مطالعاتی و اهمیت فرهنگی اش در سال ۱۳۸۶ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

کاوشگران ایتالیایی و فرانسوی چهار سال با مطالعه بر روی تپه تاریخی چلو سنخواست، دیرینگی آن را بیش از پنج هزار سال تخمین زده بودند. بخشی از این محوطه تاریخی که در حاشیه مزارع کشاورزی منطقه قرار دارد مدتی پیش توسط برخی از افراد محلی مورد تخریب قرار گرفته و شخم زده شده بود.