لزوم ترمیم ۱۵ بازه بحرانی در سیل‌بندهای پایین دست کرخه

سید ابراهیم حسینی جمعه در گفت وگو با ایرنا اظهار داشت: تمام نقاط و بازه‌های خطرپذیر در سیل‌بندهای پایین دست رودخانه کرخه (از حمیدیه به پایین) شناسایی و به بخشداران و فرمانداران اعلام شده است که از این میان حدود ۱۵ بازه بحرانی است و عملیات ترمیم و بازسازی این سیل‌بندها باید هر چه سریع‌تر اجرا شود.

وی افزود: در یک ماه گذشته با افزایش دبی خروجی سد کرخه شکستگی‌هایی در شاخه‌های انتهایی رودخانه کرخه از جمله نیسان، سابله و هوفل و بخشی از زهکش‌ها رخ داد که اکنون ترمیم شده اما کماکان برخی از سیل‌بندها سست هستند و باید تقویت شود.

حسینی با بیان اینکه عملیات لایروبی برخی نقاط در شاخه‌های انتهایی کرخه در حال انجام است، اضافه کرد: در حال حاضر رودخانه کرخه ظرفیت عبوردهی ۴۵۰ مترمکعب درثانیه را دارد اما باید تاب‌آوری رودخانه بیشتر و آمادگی افزایش دبی در پایین دست ایجاد شود که لازمه آن ترمیم هرچه سریع‌تر سیل‌بندها به ویژه در نقاط بحرانی است.

وی تصریح کرد: بر اساس بررسی‌ها برخی شکستگی‌های اخیر در سیل‌بندهای پایین دست کرخه عمدی بوده که از جمله آن شکستگی در سیل بند زهکش WMD است.

به گفته وی شکستگی سیل‌بند در انتهای منطقه «گبان» در هویزه به دلیل تمایل مسئولان محلی برای هدایت آب به سمت هورالعظیم و کاهش فشار به مناطق مسکونی همچنان باقی مانده است.

حسینی گفت: در صورت افزایش ارتفاع آب در تالاب هورالعظیم بازگشایی دریچه‌های دایک مرزی هور به سمت عراق در صورت نیاز با هماهنگی اداره کل حفاظت محیط زیست انجام می‌شود.

وی درباره فعالیت‌های نفت در هورالعظیم اظهار داشت: شرکت نفت با وجود مخالفت‌ها، به دلیل عملیات نفتی در مخزن شماره ۳ تالاب، ارتفاع جاده شط علی (حدفاصل مخازن ۲ و ۳ هورالعظیم) را بالاتر از میزان تعیین شده ساخته است، به این ترتیب برای اینکه آب از مخزن شماره ۲ به سمت مخزن شماره ۳ تخلیه شود، باید ارتفاع بیشتری بگیرد که این مساله باعث فشار آمدن به دایک مرزی می‌شود.

سیل‌بندهای بامدژ بالا می‌رود

مدیر دفتر حفاظت و مهندسی رودخانه‌ها و سواحل سازمان آب و برق خوزستان همچنین با تاکید بر افزایش تاب آوری رودخانه دز گفت: در حال حاضر ظرفیت رودخانه دز عبوردهی آب با دبی ۷۰۰ مترمکعب درثانیه است اما چنانچه سیل‌بندهای منطقه بامدژ در شهرستان اهواز ترمیم و بخشی از زهکش‌های بامدژ و بخش شاوور در شوش مسدود شود، ظرفیت آبگذری این رودخانه به ۹۰۰ مترمکعب درثانیه افزایش می‌یابد.

وی افزود: در حال حاضر ترمیم سیل‌بندهای منطقه بامدژ در پایین دست رودخانه دز توسط استانداری آغاز شده بود که سازمان آب و برق خوزستان نیز در این زمینه همکاری خود را در روستاهای جعاوله، سید هاشم و سید یدیم شروع کرده است.

به گفته وی استحکام بخشی و بازسازی سیل‌بندها از تعهدات استانداری خوزستان است که به سازمان همیاری شهرداری‌ها به عنوان پیمانکار واگذار شده است.

حسینی در ادامه اظهار داشت: طبق اعلام معاونت مطالعات سازمان آب و برق، دبی خروجی سدها فعلا ثابت است و افزایشی نخواهد داشت بنابراین تا ۲۰ فروردین و با وجود هشدارهای بارندگی، نگرانی از بابت سیل و آبگرفتگی نخواهیم داشت.

بر اساس این گزارش، پیش از این بهارلویی مدیر دفتر برنامه‌ریزی منابع آب سازمان آب و برق خوزستان گفته بود: بر اساس برآوردها تا نیمه فروردین جریانات سیلابی در سدها قابل کنترل است و نگرانی از این بابت وجود ندارد. بنابراین میزان خروجی سدها تا نیمه فروردین ماه ثابت می‌ماند و شرایط سیلابی سدهای دز و کرخه بسیار وابسته به سامانه‌های بارشی خواهد بود که از نیمه دوم فروردین‌ماه  وارد این حوضه ها می‌شود.

به گفته وی بارش‌ها ممکن است موجب رواناب و آبگرفتگی در شهرها و روستاها شود اما سیلاب و آبگرفتگی که حاصل از رودخانه و سد باشد نخواهیم داشت.

نگرانی از تکرار دوباره سیل در پایین دست رودخانه‌های کرخه و دز از اوایل اسفند ماه امسال از سوی کارشناسان و مسئولان مطرح شد.

شهرستان‌های دزفول، شوش، شوشتر، اهواز، دشت آزادگان و هویزه از افزایش خروجی سدهای دز و کرخه متاثر می‌شوند.

ظرفیت خالی سدهای استان برای کنترل سیلاب در اول اسفند پارسال ۸.۹ میلیارد مترمکعب بود که سوم فروردین ماه ۶.۱ میلیارد مترمکعب رسیده و از این میزان سهم سد کرخه ۱.۲ میلیارد مترمکعب، سد دز ۸۰۰ میلیون مترمکعب و سدهای زنجیره ای حوضه کارون ۳.۳ میلیارد مترمکعب است.

با افزایش دبی خروجی از سد کرخه به ۴۵۰ مترمکعب درثانیه از ۲۱ اسفند ماه، برخی سیل بندهای پایین دست این رودخانه در شهرستان های دشت آزادگان و هویزه دچار شکستگی شده است.

خروجی سدهای دز و کرخه از اوایل اسفند ماه امسال و در پی بارندگی ها، افزایش تدریجی داشته است. در روز اول اسفند جاری، خروجی سد کرخه و از ۲۰۰ مترمکعب برثانیه به ۳۰۰ مترمکعب برثانیه رسید و خروجی سد دز ۲۰۰ تا ۲۴۰ مترمکعب برثانیه بود. ظرفیت خالی سدهای استان نیز در این تاریخ ۸.۹ میلیارد مترمکعبی بوده است.

در فروردین ماه پارسال خروجی سد کرخه به بیش از ۲ هزار مترمکعب برثانیه و خروجی سد دز به بیش از سه هزار مترمکعب بر ثانیه رسید.

در پی طغیان رودخانه‌های کرخه، کارون و دز ۲۱ شهرستان دچار سیلاب شدند. ۱۳۳ روستا به زیر آب رفت و ۳۷۴ روستا به صورت جزیی و کلی تخلیه شدند. به گفته وزیر کشور ۴۰۰ هزار نفر در خوزستان تحت تاثیر سیل بهار امسال بودند.