احتمال مهار کرونا در اواخر اردیبهشت

ایرج حریرچی روز شنبه در نشست خبری که به صورت ویدئو کنفرانس از وزارت بهداشت برگزار شد، در پاسخ به پرسش ایرنا درباره دوره اپیدمی در ایران افزود: در مورد زمان اپیدمی از ابتدا دانشمندان وزارت بهداشت و دانشگاهها سناریوهای مختلفی را شامل عدم اقدام، اقدامات ضعیف، متوسط و بسیار شدید پیش بینی کردند.

وی افزود:  اقدام بسیار شدید تقریبا معادل حکومت نظامی و عدم خروج از خانه و مشابه ووهان بود. که در هیچ کشوری انجام نشد ما اقدام متوسط و متوسط به بالا را انجام دادیم و در اکثر استانها منحنی ابتلا نزولی شده است در برخی استانها افزایش شیوع هم داریم که شدید نیست.

حریرچی گفت: کره جنوبی که اقدامات وسیع انجام داده است نیز روزانه ۳۰ تا ۹۰ مورد جدید دارد. آلمان که نتایح خوبی داشت نیز دوباره افزایش موارد داشته است بنابراین انتظار ما این است که اردیبهشت یا اواخر اردیبهشت شاهد مهار اپیدمی باشیم و رفتارهای ویروس و مردم و دولت در بازگشایی ها و تغییرات آب و هوایی نیز در این روند موثر است و تا زمانی که واکسن، دارو و یا مصونیت عمومی نداشته باشیم نمی توانیم از پایان بیماری در کوتاه مدت صحبت کنیم.

معاون وزیر بهداشت گفت: مهار اپیدمی کرونا و نزولی شدن منحنی ایپدمی به معنای از بین رفتن ویروس و پایان کرونا نیست.

حریرچی گفت: فعلا پیش بینی ما با  توجه به بازگشایی ها این است که تا آخر اردیبهشت روند صعودی نداریم مگر اینکه اتفاق غیر مترقبه بیافتد. تمهیدات لازم برای وضعیت های مختلف دیده شده اما بازگرداندن مغازه های بازشده در گام دوم فاصله گذاری اجتماعی به حالت قبل مشکل است.

وی افزود: کارخانه های تولیدی به خصوص کارخانه های تولد غذا و دارو در نوروز نیز اکثرا باز بودند و تعطیلات در نوروز همگانی نبوده است . به هر حال بازگشایی ها با احتیاط انجام می شود و باید به سلامت و اقتصاد با هم توجه کنیم و البته سلامت مردم در اولویت است.

حریرچی در پاسخ به پرسش دیگر ایرنا مبنی بر اینکه چطور در چین با وجود خروج ۵ میلیون نفر از ووهان قبل از قرنطینه این بیماری در یک استان محدود شد و حتی در پکن اپیدمی نداشتیم اما این بیماری پاندمی و جهانی شد گفت: در این مورد حساس نباشید که در کشورهای دیگر چطور شده است اما در چین نیز حدود نیمی از مبتلایان و مرگ و میر بیماری در خارج از ووهان و شهرها و استانهای دیگر بوده است.

۲۶.۵ درصد انتقال کرونا در وسایل حمل و نقل عمومی

معاون کل وزارت بهداشت گفت: ۲۶.۵ درصد انتقال ویروس کرونا در وسایل حمل و نقل عمومی است و میزان انتقال از طرق دیگر کمتر است.

وی گفت: حمل و نقل عمومی عامل ۲۶.۵ درصد تماس های منجر به بیماری کرونا در کشور ما بوده است. عوامل دیگری از دو درصد تا ۵ درصد و حتی کمتر از یک درصد داشته ایم. مدارس۱۱.۵ درصد و دانشگاهها  ۷ درصد موجب آلودگی بوده است.

حریرچی افزود: شهرداری همکاری خوبی داشته است از نظر تئوری طراحی هایی شده است مثل فاصله گذاری ها در مترو، اتوبوس و تاکسی ها تدابیر خوبی است باید ارزیابی کنیم که عملیاتی هست یا نه. این را هم توجه داریم که بعد از بازگشایی ها چه تاثیری در بیماری کرونا مشاهده می شود.

معاون کل وزارت بهداشت افزود: از جمله معیارهای بازگشایی میزان توانایی حمل و نقل عمومی برای نقل و انتقال مردم به خصوص در ساعات اوج ترافیک است.

نگرانی از بازگشایی ها

وی گفت: اگر مدارس و سایر مغازه ها باز شود، باید وضعیت را بررسی کنیم. امروز فقط ادارات دولتی با دو سوم ظرفیت و مغازه های ضرروی باز بودند اگر هفته آینده مغازه های کم ریسک باز شوند حتما موجب نگرانی است. یکی از عوامل بازگشایی فقظ خطر شغل نیست میزان ریسک حمل و نقل عمومی هم باید در نظر گرفته شود. بازگشایی مشاغل مختلف باید بررسی شود که چقدر خطر دارد و دوم بار حمل و نقل عمومی باید محاسبه شود که بر اساس آن اقدام می شود.

وی افزود: نگرانی در مورد حمل و نقل مهم است و برآورد ما این است گر چه ترافیک در برخی روزها ۶۰ تا ۷۰ درصد کاهش پیدا کرده است. اما باید تدابیر لازم برای کاهش ترددهای غیر ضروری انجام شود اما درآمد افرادی که زندگی آنها به درآمد روزانه شان بستگی دارد نباید نادیده گرفته شود.

حریرچی گفت: کسانی که درآمد ثابت و درآمد دولتی یا پس انداز دارند مشکلات کمتری دارند اما افرادی که درآمدماهانه شان کمتر از یک میلیون تومان است در این شرایط برای تهیه غذای رومزه مشکل دارند. هیچ کشوری در دنیا نتوانسته است تعطیلی کامل را اجرا کند و به جز ووهان که جمعیت ۱.۵ میلیاردی پشتوانه تغذیه ای آنان بودند در هیچ جای دیگری موفق نبوده است.

حریرچی ادامه داد: باید ببینیم روسای دولت های مختلف در این زمینه چه اظهار نظری داشته اند با توجه به اینکه ابتلا به بیماری و تست مثبت زیر چند دهم درصد است. اعلام می کنند تا موقعی که کشف دارو و کشف واکسن موثر که در دسترس مردم باشد نه با قیمت بالا،  یا ویروس به طرف ضعیف شدن نرود، باید محدودیت های تردد رعایت شود اما باید عملکرد ویروس را هم ببینیم که یکی از ویروس های هم خانواده کرونا به اسم سارس در سال ۲۰۰۳ خود به خود در یکسال از بین رفت.

بازگشت بیمارستانهای خصوصی به روال عادی

معاون کل وزارت بهداشت گفت: با توجه به کاهش بار مراجعه به بیمارستانها و رفع کمبود وسایل حفاظتی، سیاست معاونت درمان وزارت بهداشت این است که قریب به اتقاق مراکز درمانی دولتی، عمومی و خصوصی از این هفته و هفته آینده فعالیت معمول خودشان را انجام می دهند و پذیرش بیماران غیر کرونایی را داشته باشند.

وی ادامه داد: سه علت اصلی مرگ و میر  در ایران بیماری های قلبی، عروقی، سرطان و دیابت است و باید همزمان با ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به مبتلایان ویروس کرونا به این بیماران و همه بیماران دیگر از جمله بیماران خاص ارائه شود.

معاون وزیر بهداشت گفت: در دو ماه گذشته به علت کاهش مراجعه مردم به مراکز درمان خصوصی، مراجعات به بستری و سرپایی کاهش پیدا کرده است که علت اصلی آن ترس از آلودگی به کرونا بوده است و این نگرانی را به وجود آورده است که درمان بیماران غیر کرونایی دیر شود و کاهش موفقیت درمان این بیماران را داشته باشیم بنابراین بازگشایی مراکز درمانی برای رسیدگی به این بیماران اهمیت زیادی دارد.

حریرچی گفت: نکته مهم در مورد بیماری کرونا این است که عوارض و پیامدهای این بیماری فقرا و افراد کم درآمد و کسانی که درآمد روزانه دارند به مراتب بیشتر دیگران است و مثلا در ایالات متحده آمریکا میزان صدمات این بیماری در بین افراد سیاه پوست که دسترسی کمتری به امکانات بهداشتی و درمانی داشتند بسیار بیشتر بوده است.

وی افزود: کشور ما نیز شرایط خاصی دارد زیرا ما همزمان هم با تحریم های ناجوانمردانه و هم با عوارض کرونا مقابله می کنیم .دولت با تمام قوا در هر دو جبهه در حال تلاش است و کاهش قیمت نفت و تحریم ها مشکلات را بیشتر کرده است البته افراد خیر و سازمانهای مردم نهاد به کمک آمده اند اما تاکید می کنم که باید سلامت و مسائل اقتصادی در کنار هم دیده شود.

حریرچی تاکید کرد: ملاحظات اقتصادی و ملاحظات مربوط به بیماری را باید در نظر بگیریم زیرا در دو جبهه اصلی می جنگیم هم تحریم ها و هم شرایط کرونا. شرایط ما با کشورهای دیگر متفاوت است.

کرونا برای فقرا خطرناکتر است

وی افزود: نشریه فایننشنال تایمز نیز نوشت در ۹۰ سال اخیر تنها موضوعی که همه اقتصاددان های با گرایش های مختلف در مورد آن اتفاق نظر دارند این است که حتی اگر فقط اقتصاد را در نظر بگیریم اثربازگشایی های زودرس بر اقتصاد سهمگین خواهد بود و اقتصاددانها هم بر احتیاط بر بازگشایی تاکید دارند و معیارهای بهداشتی و اقتصادی هر دو باید در نظر گرفته شود.

حریرچی گفت: توصیه سازمان بهداشت جهانی در مورد بازگشایی ها این است که این کار باید زمانی انجام شود که راههای جایگزین در کشورها وجود داشته باشد. راه حل جایگزین ما در ایران نیز محدود نگه داشتن مردم در خانه ها و کاهش ارتباطات غیر ضرور، شناسایی افراد ناقل، افزایش  تست های تشخیصی، ایزوله کردن مبتلایان، قرنطینه این افراد، تقویت نظام خدمات بهداشتی و درمانی و افزایش آگاهی مردم است.

وی افزود: در مورد استفاده از ماسک نیز سازمان بهداشت جهانی نگفته همه مردم استفاده کنند، بلکه به جز بیماران و افراد ناقل و کادر بهداشتی و درمانی توصیه شده است که مردم سالم فقط زمانی که از یک بیمار مبتلا به کرونا مراقبت می کنند از ماسک استفاده کنند. استفاده از ماسک N۹۵ نیز فقط برای کادر درمانی آن هم بخش های مراقبت های ویژه توصیه شده است و حتی برخی منابع استفاده از این ماسک را برای بیماران کرونا در بخش های بستری معمولی نیز استفاده از این ماسک را توصیه نکرده اند.

وی گفت: توصیه سازمان بهداشت جهانی این است که از ماسک های خانگی که هزینه کمتری دارد برای خانواده های با درآمد کم استفاده شود و وزارت بهداشت راهنمای نحوه تهیه این ماسک ها را منتشر کرده است.

حریرچی افزود: در مورد شست و شوی دست ها نیز توصیه این است که از آب و صابون به مدت ۲۰ ثانیه استفاده شود، استفاده از مواد ضدعفونی گران قیمت که هزینه ها را بالا می برد لازم نیست.

وی گفت: موضوع مهم دیگر تاکید بر این است که بهترین وسیله شست و شوی دست ها به مدت ۲۰ ثانیه با آب و صابون است استفاده از محلول های صدعفونی مفید است اما برخی خانواده ها در استفاده از این محلول ها زیاده روی می کنند که هزینه های غیر ضرور آنها را افزایش می دهد.

حریرچی گفت: ویروس کرونا که تا رسیدن به ایمنی جمعی که بین ۶۰ تا ۷۰ درصد جمعیت مردم را شامل می شود. همچنان اثرات قابل توجهی بر اقتصاد خواهد داشت تا زمانی که این بیماری به یک بیماری بومی و آندمیک تبدیل و به تدریج با بومی شدن بیماری تعدادی مثل آنفلوانزا فوت می کنند.

وی افزود: اکنون مهم این است که مرحله اول اپیدمی کرونا را کنترل کنیم. البته علم ما در مورد این ویروس کم است قدمت ۴ ماهه دارد. نقص علمی در تمام جهان وجود دارد. اما چند هدف همزمان داریم. اینکه بیماری زایی و مرگ و میر ویروس را به حداقل برسانیم و بیماری زایی در حدی باشد که سیستم بهداشتی- درمانی کشور بتوانند جواب بدهد و از نظر تخت و نیرو تحلیل نرود و اثرات اجتماعی و اقتصادی اپیدمی را به حداقل برسانیم و بین این دو تعادل ایجاد کنیم.

معاون کل وزارت بهداشت گفت: برخی کشورهای آفریقایی اعلام کردند که تعطیلی قابل توجه را اجرا نمی کنند و تعطیلی نصف و نیمه ایجاد می کنند. اما ما تدابیر سختگیرانه ای را اتخاذ کردیم و مانند کشورهای اروپایی این مسیر را تا زمانی که به شرایط عادی برسیم ادامه می دهیم.

معاون کل وزیر بهداشت در پاسخ به پرسشی درباره تقویت تله مدیسین گفت: استفاده از ظرفیت تله مدیسین، درمان از راه دور و درمان در منزل یکی از اقدامات مهم در شرایط فعلی است. نمونه گیری در خانه و تحویل نتیجه آزمایش در منزل کمک بزرگی به عبور از این بحران خواهد کرد و حالا که مردم نگران هستند بیشتر باید از تکنولوژی و روشهای نوین استفاده کنیم.

وی گفت: تا ۱۸ ماه از شروع اپیدمی افق روشنی برای تهیه واکسن و دارو وجود ندارد. داروهای جدیدی که ادعای درمان دارند نیز در بهترین حالت ۴۰ تا ۵۰ درصد به بهبودی کمک کرده و یکی از داروهایی که خیلی مطرح است نیز حدود یک روز از زمان بستری در بیمارستان کم کرده است.

معاون کل وزارت بهداشت درباره تست های تشخیص کرونا گفت: دو نوع تست داریم یکی کیت های تشخیص الایزا که توان تولید داخلی آن را داریم و دوم  کیت های رپید تست که دقت کمتری دارند. دقت تست الایزا بیشتر است. میزان استفاده از آنها بسته به تولید داخل باید بررسی شود. وقتی کیت های تولید داخل آزمایش های لازم را گذراندند برای استفاده عمومی آنها تصمیم گیری می شود البته دقت آنها به نوع دقت نمونه گیری بستگی دارد که باید از حلق انجام شود و پیچیدگی هایی دارد. دقت بار اول این تستها حدود ۳۰ درصد و در صورت تکرار در بار دوم میزان دقت حدود ۶۰ درصد است.

تعدیل پرستاران قابل قبول نیست

وی در پاسخ به پرسشی درباره تعدیل پرستاران در بیمارستانهای خصوصی گفت: در خیلی برخی بیمارستانها تعداد از نیروهای بخش خصوصی را تعدیل کرده اند که متاسفیم. در مورد بکارگیری یا عدم بکارگیری آنها وزارت رفاه و کار مسئول است. وزارت بهداشت در این زمینه نقش اصلی نظارتی در حوزه بهداشتی و درمانی دارد و در مورد اشتغال و میزان حقوق، مستقیم دخالت ندارد.

حریرچی گفت: درخواست وزارت بهداشت این است سالها کادر پرستاری و پیراپزشکی در این مراکز کار کرده اند و در بخش خصوصی همه حقوق بگیر بوده اند و سهامدار نبوده اند. انتظار داریم همان طور که متولیان بخش خصوصی در زمان سختی با نیروهای خود مدارا کنند و میزان تعدیل نیرو حداقلی و در حد صفر باشد.

وی افزود: اکثر بیمارستانها و مراکز درمانی خصوصی هر سال در اواخر اسفند، تعطیلات نوروز و حتی بعد از آن تعطیل بوده اند و ۲۰ روز گذشته اتفاق جدیدی رخ نداده است. برآورد ما نیز این است که خسارت بیمارستانها اندک بوده است و رقم خسارتهای ۳۰ تا ۷۰ درصدی که گفته شده قابل قبول نیست.

معاون کل وزارت بهداشت ادامه داد: دستورالعمل بازگشایی و عادی سازی خدمات بیمارستانهای و مراکز درمانی خصوصی نیز ابلاغ شده و می توانند مثل گذشته به فعالیت خود ادامه دهند.

کرونا از بهمن در ایران بوده است

حریرچی گفت: گزارش های جامعی درباره رفتار کرونا در کشور و در استانهای مختلف داریم. شواهدی وجود دارد که ویروس از بهمن ماه در ایران بوده است. وقتی انتهای بهمن فوتی داشتیم همان روز که مبتلا نشده اند. دوره بیماری و کمون را طی کرده است.

وی افزود: شواهدی که داریم نشان می دهد ویروس کرونا در بهمن احتمالا در چند استان بوده است ولی علایم قابل تشخیص نبوده است. در مورد صحت آمار، خود انتقادی ما خیلی خوب است. روزهایی که گزارش های عمده محدود به ایران و چین بود. این حرفها زده می شد البته قبل از ایران ۲۰ کشور گزارش کرده بودند که کرونا دارند اما برخی آمار را کتمان می کردند.

معاون وزیر بهداشت ادامه داد: متاسفانه در کشورهای دیگری مثل آمریکا، فرانسه، اسپانیا؛ ایتالیا هم اپیدمی رخ داد و نسبت مرگ به جمعیت در ایران از بیش از ۸ کشور بزرگ و ثروتمند به مراتب کمتر بوده است.

پنهان کاری انگلیس در آمار کرونا

حریرچی گفت: سرزنش ها را به خودمان منتقل نکنیم روزانه گاردین دیروز منتشر کرد که انگلیس که ادعای شفافیت دارد دستور داده کل مبتلایان در مراکز سالمندان را از آمار حدف کنند. گاردین نوشته صدها نفر در این مراکز بر اثر کرونا فوت کرده اند که در آمار انگلیس نیست. حتی در یکی از کشورها یک مقام سیاسی فقط به علت اظهار نظر درباره آمار کرونا دستگیر شد.البته نواقصی هم داشته ایم که در جای خود قابل بررسی است.

وی در پاسخ به پرسشی درباره احتمال بازگشت بیماری کرونا در بین مبتلایان گفت: یکی از نشریات معتبر نوشته بود که در چهار مورد ابتلای مجدد بیماری دیده شده است اما بعد معلوم شد این اطلاعات اشتباه است.

تهران پاشنه آشیل اپیدمی کرونا

حریرچی درباره آمارهای کرونا گفت: اینکه می گوییم روند نزولی شد به معنای کاهش مبتلایان یا به معنای صفر شدن تعداد مبتلایان نیست. معنای آن این است که تعداد بهبود یافتگان بیشتر شده است و تعداد مبتلایان جدید نسبت به گذشته کمتر است.

وی افزود: نگرانی در مورد تهران با توجه به اینکه روزانه چند میلیون نفر به شهرهای اطراف و مناطق حاشیه ای تردد دارند زیاد است. تهران می تواند پاشنه آشیل کرونا در ایران باشد و دوباره بیماری را به مناطق دیگر استان و کل کشور گسترش دهد.

حریرچی در پاسخ به پرسش دیگری درباره نقل حمل و نقل در اپیدمی کرونا گفت: در کشورهایی که درگیر شدند به تدریج اطلاعات تقویت شده است. نکته مهم این است که اقدامات با احتیاط انجام شود، معلوم است که نمی شود در یک اتوبوس یا مترو به همه ماسک داد .

وی افزود: در جاهایی که حمل و نقل عمومی کم بود، نهادهای تصمیم گیر به این نتیجه رسیدند برای اینکه بار مترو کم شود طرح ترافیک را برداشتند چون حمل و نقل در خودروی شخصی ایمن تر است.

معاون وزیر بهداشت گفت: البته اعلام کرده اند که چون ساعت شروع کار مراکز دولتی ۷ بوده است شروع طرح ترافیک ۷ و نیم اعلام شد ساعت 2  تا ۴ هم خروج از طرح ترافیک را آزاد کرده اند. به هر حال مساله پیچده است. باید شرایط را ببینیم و هر تصمیمی باید در این مسیر باشد که حداقل مبتلایان را داشته باشیم.

 وی در پاسخ به پرسشی درباره ویروس کرونا افزود: این ویروس تیپولوژی مختلف دارند که تغییرات اندکی دارند. نوع  A، B و  C مطرح شده که در حال بررسی است ما نیز این موارد را  شناسایی کرده ایم در کانادا هم این ویروس ها آنالیز شده است.

۸۰ درصد مبتلایان کرونا بی علامت یا کم علامت

حریرچی گفت: ۸۰ درصد بیماران کم علامت یا بی علامت هستند و اکثرا بدون درمان خاصی بهبود پیدا می کنند. تعداد مراجعان سرپایی نشان می دهد که اکثرا بدون درمان بهبود پیدا می کنند و درمان ها کمکی هستند و تاثیرات کم تا متوسط دارند.

وی گفت: در مورد بیماران شدید دو دسته درمان داریم یکی درمان برای ویروس است و میزان ویروس را کم کند که اثرات آن کم تا متوسط. ۱۰ تا ۵۰ درصد است. ولی دو دسته درمانهای دیگر هم هست که بیشتر موثر است یکی اینکه ویروس یا باکتری های دیگر روی ریه سوار می شود که از انواع آنتی بیوتیک استفاده می شود و دیگر درمان با داروی ضد التهاب برای از بین بردن التهابات ریه است یا درمان به صورت لوله گذاشتن، اکسیژن درمای و تغذیه است.

وی افزود: درمان با داروی ضد مالاریا یا همان داروی هیدورکسی کلرکین و درمان با داروی ناپروکسن برای رفع التهاب ریه تا حدی موثر بوده است که البته در حد متوسط است.