پارکینسون و کووید-۱۹

امروز یازدهم آوریل (23 فروردین) به مناسبت افزایش آگاهی در مورد دومین اختلال شایع عصبی، روز جهانی پارکینسون نامگذاری شده است.

محرک اصلی این بیماری که نسخه جهش‌یافته از پروتئینی به نام آلفا سینوکلین است. این پروتئین در نورون‌های تولیدکننده دوپامین تجمع می‌یابد.

جسم سیاه مغز پیام‌های عصبی را از طریق نخاع به عضلات مختلف ارسال می‌کند و این فرآیند از طریق ماده شیمیایی دوپامین صورت می‌گیرد. به مرور زمان با تجمع آلفا سینوکلین عملکرد سلول‌های عصبی مختل شده و سلول‌ها از بین می‌روند. در این حالت مشکلات حرکتی ایجاد می‌شود و مراحل اولیه پارکینسون شکل می‌گیرد.
بیماری پارکینسون معمولا با لرزش غیر ارادی یک دست آغاز می‌شود و به تدریج اکثر اندام‌ها را درگیر می‌کند. عدم تعادل، درد عصبی، بی‌اختیاری، اختلال ‌خواب، تعریق بیش‌از حد، افسردگی و اضطراب از دیگر علائم این عارضه است.

علائم اولیه بیماری عبارتند از:
لرزش بی‌اختیار در دست، انگشتان دست و چانه
ریز شدن دست‌خط
کاهش حس بویایی
اختلال خواب و بدخوابی
مشکل در حرکت و راه رفتن و کاهش تعادل
احساس سفتی و کاهش انعطاف‌پذیری پاها
یبوست
کاهش تن صدا
سرگیجه و غش کردن

در مجموع می‌توان گفت این عارضه ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی است که منجر به آسیب به سلول‌های عصبی می‌شود.
معمولا این افراد به مرور از شرکت در اجتماع و فعالیت‌های اجتماعی سر باز می‌زنند و دچار افسردگی می‌شوند.
بر اساس گزارش روزنامه ایندیپندنت، معمولا علائم پارکینسون از ۵۰ سالگی نمایان می‌شود. البته ممکن است از هر ۲۰ بیمار مبتلا، علائم در یک نفر قبل از ۴۰ سالگی بروز کند. بر اساس بنیاد پارکینسون، مردان ۱.۵ برابر بیشتر تحت تاثیر این بیماری قرار دارند.
در حال حاضر هیچ درمانی برای این عارضه وجود ندارد، ولی با تجویز داروهایی که میزان دوپامین مغز را افزایش می‌دهند، می‌توان علائم بیماری را کنترل کرد.
در حال حاضر بیش از ۱۰ میلیون نفر در سراسر جهان به پارکینسون مبتلا هستند. پارکینسون دومین بیماری شایع عصبی پس از آلزایمر است.
چندی پیش محققان استرالیایی موفق به توسعه یک مجموعه آزمون شده‌اند که با ارزیابی مهارت‌های نوشتاری و ترسیمی بیمار می‌تواند بیماری پارکینسون را در مراحل اولیه با دقت ۹۳ درصد تشخیص دهد. تشخیص زودهنگام بیماری پارکینسون تاثیر بسزایی در اثر بخشی داروها برای کندکردن روند بیماری دارد. در حال حاضر تشخیص بیماری با استفاده از روش‌هایی مانند نمونه خون، بزاق و آزمایش بویایی یا بررسی چشم صورت می‌گیرد که در مراحل اولیه قادر به تشخیص بیماری نیستند.

بیماری پارکینسون و کووید-۱۹
محققان دانشگاه ردبود واقع در هلند دریافتند با وجود این که تمرکز اصلی متخصصان بر آن دسته از بیماران پارکینسونی است که دچار علایم شدید بیماری کووید ۱۹هستند، سایر افراد مبتلا به پارکینسون نیز از پیامدهای مصیبت بار این بیماری در امان نیستند. در واقع ساختار بیماری پارکینسون به‌گونه‌ای است که بیماران را در معرض استرس دائمی و مزمن قرار می‌دهد و تدابیری مانند فاصله‌گذاری اجتماعی، قرنطینه در منازل، کاهش فعالیت‌های فیزیکی و ارتباطات فردی موجب تشدید این وضعیت در بیماران مبتلا به پارکینسون می‌شود.
افزایش استرس نیز به نوبه خود موجب تشدید اختلال در عملکردهای حرکتی بیماران مبتلا به پارکینسون و کاهش اثرگذاری داروهای مورد استفاده برای درمان این بیماری می‌شود. همچنین به اعتقاد محققان قرارگرفتن در معرض استرس می‌تواند موجب فعال شدن پارکینسون نهفته شود.
به گفته محققان استفاده از استراتژی‌های مدیریت فردی به منظور مقابله با استرس و افزایش تطبیق‌پذیری و همچنین افزایش فعالیت فیزیکی بیماران مبتلا به پارکینسون در این وضعیت بحرانی، نقش موثری در درمان این بیماران ایفا می‌کند.
با توجه به این که بحران کرونا یک عامل استرس‌زای خارجی است که روی مجموعه بزرگی از بیماران مبتلا به پارکینسون اثرگذار است، اکنون زمان مناسبی برای انجام تحقیقات و مطالعات علمی در رابطه با بیماری پارکینسون و اثرپذیری آن از عوامل استرس زا محسوب می‌شود و نتایج تحقیقاتی که در این دوران انجام می‌شود، در درازمدت برای تمام مبتلایان به پارکینسون مفید خواهد بود.

منابع:
روزنامه ایندیپندنت
پایگاه خبری مدیکال اکسپرس
پایگاه خبری کلینیک مایو
پایگاه خبری بنیاد پارکینسون