کرونا و گمانه‌زنی‌ها درباره سلامت رهبر کره شمالی

منابع دولتی در کره جنوبی نیز تاکنون نتوانسته اند به اطلاعات دقیقی در این خصوص دست یابند، به گونه ای که رسانه ها این کشور نیز همچنان در حالت خوف و رجاء قرار دارند و نمی توانند نظر قطعی در این باره بدهند که شاید زمینه ای برای تخریب موقعیت سئول نزد پیونگ یانگ به ویژه با وجود برخی مذاکرات صلح شبه جزیره کره و حتی دستاویزی برای رسانه های غربی باشد.

از اینرو نمی توان انتظار داشت اخباری که از سوی رسانه های غربی در این مورد که مثلا "حال رهبر کره شمالی وخیم است" یا "دچار مرگ مغزی شده" یا "در حال نقاهت بعد از عمل جراحی است" منتشر می شود را به سادگی مورد تایید قرار داد، چرا که این موضوع خلاف اخلاق حرفه ای رسانه ای است و تنها می توان نام شایعات بر آن ها نهاد.

حتی روز سه شنبه «کانگ مین سئوک» سخنگوی دفتر مون جائه این، رئیس جمهوری کره جنوبی نیز صراحتا اعلام کرده بود که در حال حاضر هیچ نشانه ای از کره شمالی به دست نیامده است که حاکی از "وخامت وضع جسمی" رهبر ۳۶ ساله آن کشور باشد.

هر چه هست، گزارش های متعدد از وضعیت داخلی پیونگ یانگ پایتخت کره شمالی حاکی است که وضعیت در این کشور شرق آسیا چندان عادی نیست. به ویژه اینکه درست چند روز پس از آنکه دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری امریکا ادعا کرد اخیرا نامه زیبایی از کیم جونگ اون، رهبر کره‌شمالی دریافت کرده و البته با تکذیبیه از سوی کره‌شمالی هم روبه‌رو شد، شبکه آمریکایی سی‌ان‌ان خبر از وخامت وضعیت جسمانی رهبر کره‌شمالی داد.

این شبکه امریکایی به نقل از یک منبع آگاه در دولت امریکا مدعی شد که آمریکا اطلاعاتی را زیرنظر دارد مبنی بر اینکه رهبر کره شمالی،  کیم جونگ اون، بعد از یک عمل جراحی در معرض خطر بسیار جدی قرار دارد.

هر چه هست، خبرگزاری رویترز نیز روز سه شنبه از واشنگتن گزارش داد که ترامپ بعد از آنکه گزارش سی ان ان را مشاهده کرد در نشست خبری روزانه خود ضمن اینکه گفت با رهبر کره شمالی دوست است، با وجود اینکه برای بهبودی حال رهبر کره شمالی آرزوی سلامتی کرد در عین حال گفت "من که می گویم سی ان ان فیک است! و من هیچ اعتباری برای آن قائل نیستم".

یعنی اینکه رسانه های غربی هنوز از گمانه زنی ها و شایعه سازی ها در این زمینه دست بر نداشته و سعی می کنند به ویژه در سایه اخبار و گزارش های بین المللی در باره ظهور پدیده ویروس "کووید-۱۹" و انتشار لحظه ای آمار ابتلا، بهبودیافته ها و جان باخته های این بیماری مهلک در سراسر جهان، به شایعات مربوط به کیم جونگ اون نیز دامن بزنند، ولو اینکه هیچ منبع موثقی نیز تاکنون آنها را تایید نکرده باشد.

در واقع این قبیل شایعه سازی ها از زمانی بیشتر قوت گرفت که رهبر کره شمالی در مراسم رسمی برزگداشت سالروز تولد پدر بزرگش در روز ۱۵ آوریل (۲۷ فروردین) غایب بود، یعنی در بزرگترین واقعه ملی هر سال در کره شمالی که به نشانه احترام به بنیانگذار این کشور انقلابی برگزار می شود.

چون کیم جونگ اون تا پیش از این هرگز در مراسم سالروز تولد پدربزرگش غیبت نکرده بود و احتمال چندانی وجود نداشت که به دلخواه خود تصمیم گرفته باشد امسال در آن شرکت نکند.

بطور مثال، روزنامه نیویورک تایمز آمریکا دیروز در گزارشی به تشریح کمیت و کیفیت غیبت رهبر کره شمالی در انظار عمومی و حتی محافل دولتی و به ویژه در این مراسم پرداخت و نوشت: "شرکت در این رویداد افتخار آمیز ملی فرصتی طلایی بود که کیم هیچ گاه آنرا از دست نمی داد، مراسمی که هر سال با بازدید از قصر "خورشید کومسوسان" همراه است، قصری که نشانه تولد کشورش و در واقع تولد پدربزرگش هست و در عین حال آرامگاه پدر و پدربزرگش نیز به حساب می آید.

براساس این گزارش، زمانی که کیم در مراسم امسال در این مکان حاضر نشد، به گمانی زنی ها در مورد مکانی که اکنون در آن به سر می برد و حتی وضعیت سلامت‌اش دامن زد.

این شایعات اولیه در این خصوص پس از آن بالا گرفت که وب سایت «دیلی ان‌کی» در سئول روز دوشنبه با استناد به منابع ناشناس از کره شمالی گزارش داده بود که کیم درحال گذراندن دوره نقاهت بعد از جراحی قلب است که ۱۲ آوریل (۲۴ فروردین) روی وی انجام شده بود.

البته این شایعات با برخی موضع گیری های رسمی در کشورهای دوست کره شمالی موجب می شود که شایعه بیماری او بیش از هر شایعه دیگری قوت گیرد، چون روز سه شنبه شبکه تلویزیونی سی ان ان آمریکا از پکن گزارش داد که حتی «گِنگ شوانگ» سخنگوی وزارت خارجه چین نیز در یک نشست خبری درباره بیماری «کیم جونگ‌اون» رهبر کره شمالی گفت: پکن از گزارش‌ها درباره وضعیت رهبر کره شمالی مطلع است اما منبع این گزارش‌ها را نمی‌داند. وی اما از ارایه هرگونه جزییات درباره بیماری کیم یا اینکه چین اطلاعاتی درباره آن دارد، خودداری کرد.

آخرین باری که گزارش و تصاویر رهبر کره شمالی در رسانه های دولتی کره شمالی منتشر شد هم در همان روز ۱۲ آوریل بود که حاوی گزارش تایید شده ای از "بازدید و سان دیدن او از گروه عملیات تهاجمی هوایی" بود که بدون ذکر تاریخ توسط منابع دولتی در اختیار رسانه های آن کشور قرار گرفته بود، گزارشی که طبق معمول، تصاویر او را در حالتی شاد و بدون دغدغه خاطر نشان می داد.

براساس گزارش رسانه های دولتی کره شمالی، رهبر این کشور حتی روز قبلتر از آن هم ریاست یک جلسه سیاسی را در پیونگ یانگ پایتخت برعهده داشت اما پس از آن دیگر خبر و گزارشی از او منتشر نشده است.

حتی هفته گذشته رسانه های کره شمالی در گزارش ها از یک آزمایش موشکی در این کشور به حضور رهبر اشاره ای نکردند در حالی که در گذشته، او همیشه در این قبیل پرتاب های آزمایشی حضور می یافت.

همین ها موجب شد که بازار شایعه سازی ها در باره رهبر کره شمالی داغ و داغتر شود و رسانه غربی نیز بیشتر به آن ها دامن بزنند.

اما از آنجایی که مقام های کره جنوبی اطمینان چندانی به صحت و سقم این اخبار و در واقع شایعات مربوطه نداشتند، روز سه شنبه اصل موضوع سلامتی رهبر کره شمالی را هم زیر سوال بردند.

یعنی بعد از آنکه دیروز سخنگوی رئیس جمهوری کره جنوبی با استفاده از عبارتی که اغلب برای ابراز تردید در گزارش های خبری اثبات نشده مورد استفاده قرار می گیرد گفت که "سئول تاکنون به نشانه خاصی در باره سلامت و یا کسالت رهبر کره شمالی دست نیافته است"، خبرگزاری مرکزی کره شمالی نیز گزارش داد که کیم هدایای تولد را برای کارگران نمونه ارسال کرده و در روز دوشنبه نیز پیام تولدی را برای رئیس جمهوری کوبا فرستاده بود.

 به اعتقاد گزارشگر نیویورک تایمز، اعلاناتی از این دست لزوما به این معنی نیست که زمزمه ها در این زمینه پایان یافته باشد، به ویژه در کشور هسته ای که قدرت در آن بیشتر بر یک رهبر واحد متمرکز شده است.

در حالی که دور ماندن از انظار عمومی برای هفته ها، برای رهبران ارشد کره شمالی یک امر عادی نیست، رهبر ۳۶ ساله کره شمالی برای آخرین بار  در ۱۱ آوریل (۲۳ فروردین) در انظار عمومی ظاهر شد،

زمانی که ریاست جلسه حزب کارگران کشورش را برعهده داشت.

همین غیبت طولانی رهبر ارشد کره شمالی و پنهان کاری در باره آن که همواره مورد توجه کارشناسان بوده، این بار نیز توجه بسیاری از تحلیل گران را جلب کرد، کسانی که منتظر نشانه ای از مشکل در این کشور به ویژه مشکل احتمالی برای سلامت کیم جونگ اون هستند.

نباید هم فراموش کرد که رسانه های کره شمالی با رهبران خود همچون شخصیت های مقدس رفتار می کنند و به ندرت از وضعیت سلامتی شان خبری می دهند. اما گمانه زنی ها در مورد این مساله همیشه بی پایه و اساس نبوده است؛ یعنی در طول تاریخ معاصر این گونه غیبت ها برای رهبران کره شمالی چند بار دیگر نیز اتفاق افتاده بود.

مثلا در سال ۲۰۰۸، "کیم جونگ ایل" پدر رهبر فعلی کره شمالی و پسر بنیانگذار این کشور چند ماه از انظار عمومی غایب شده بود، بعدها تائید شد که وی سکته کرده است.

حتی "کیم ایل سونگ" پدربزرگ کیم در سال های آخر عمرش یک کیست بزرگ پشت سرش داشت، اما رسانه های کره شمالی هرگز تصویری از آن به نمایش نگذاشته بودند.

زمانی هم که «کیم جونگ ایل» پدر رهبر فعلی کره شمالی در سال ۲۰۱۱ درگذشت، مقام های اطلاعاتی خارجی چیزی نمی دانستند تا وقتی که خبر آن دو روز بعد از تلویزیون کره شمالی اعلام شد.

در سال ۲۰۱۴ نیز کیم جونگ اون از اوایل ماه سپتامبر به مدت ۴۰ روز از نظرها غایب شد که در آن زمان هم به گمانه زنی های متعددی از جمله سرنگونی او در کودتا توسط گروهی از مقامات ارشد سیاسی و نظامی کره شمالی و نیز اینکه ممکن است او دچار کسالت الکلی، نقرس یا حتی کودتا شده باشد، دامن زده بود.

اما بعدها مقام های اطلاعاتی کره جنوبی گفتند که یک کیست از قوزک پای کیم بیرون آورده شده و بعید نیست مشکل پایش بار دیگر عود کرده باشد.

از جمله در آن زمان رسانه های کره شمالی تایید کرده بودند که رهبرشان دچار "ناراحتی های جسمی" شده اما به این شایعه غربی ها که کیم به نقرس مبتلاست اشاره ای نکرده بودند.

اما در تازه ترین مورد غیبت رهبر کره شمالی در انظار عمومی به ویژه در قصر کومسوسان، «چئونگ سئونگ چانگ» مدیر مرکز مطالعات کره شمالی در انستیتو «سجونگ» کره جنوبی، این اتفاق را نادرترین واقعه در این کشور توصیف کرد و گفت که این اقدام در کره شمالی، نزدیکترین عمل به کفرگویی است.

وی افزود: منطقی است که فکر کنیم موقتا برای سلامتی او مشکلی به وجود آمده باشد، البته اگر بگوییم زندگی اش در خطر است، ممکن است بر ادامه این مشکل صحه بگذارد.

نیویورک تایمز مدعی شد که این سکوت اطلاعاتی در کره شمالی به این معناست که ممکن است سال هال و یا ماه ها وقت ببرد تا شایعات پیرامون  شورش احتمالی ارتش و یا پاکسازی گسترده سیاسی در این کشور مورد تایید قرار گیرد و حال آنکه در نهایت برخی گزارش های احساسی هم تکذیب می شوند.

این روزنامه آمریکایی مدعی شد که کیم در ویلایی در نزدیکی پایتخت در حال بهبودی است. همچنین اکثر پزشکانی که از پیونگ یانگ فراخوانده شده بودند، یک هفته بعد به پایتخت بازگشتند زیرا وی به میزان کافی بهبود یافته است.

شایعات در مورد وضعیت سلامت کیم حاوی کنایات و معانی پنهان جدی است. برای یک کشور هسته ای چه اتفاقی می افتد زمانی که رهبری که همه افراد چالش برانگیز بالقوه برای قدرتش را از میان برداشته است، ناگهان ناپدید می شود؟

در هر حال این غیبت نسبتا طولانی رهبر کره شمالی و شایعات پیرامون آن صرفا به بیمار بودن او محدود نشده است، بلکه برخی حدس می زنند که شاید او به بیماری مهلک کرونا مبتلا شده باشد، اما شایعه بزرگتری هم وجود دارد مبنی بر اینکه رهبر کره شمالی به دلیل بیماری نامشخص همچون بیماری های قبلی و یا بیماری جدید کرونا در شرایطی به سر می برد که شاید از این پس نتواند به مدیریت کلان کشورش ادامه دهد.

گزارش ها حاکی است که اگرچه کیم جونگ ایل، رهبر سابق کره شمالی سال ها کوچکترین پسرش را برای جانشینی خود آماده می کرد، اما با تحولات در خاندان حاکمیتی او، کیم جونگ اون، پسر دیگرش به دلیل برخورداری از میراث داری حکومت بعد از پدرش مجبور شود مقام رهبری را در خاندان خود به عهده بگیرد، اما از آنجایی این پسر (کیم جونگ اون) امروز توانایی رهبری را از دست داده است، باید جانشینی از اعضای خاندان حکومتی عهده دار وظیفه رهبری کشور شود.

به همین دلیل برخی اخبار مربوط به تقویت حضور سیاسی و اجتماعی و در واقع رسانه ای "کیم یو جونگ" خواهر کیم جونک اون طی یک سال اخیر و به ویژه چند ماه گذشته موجب شد که برخی تصور کنند او (خواهر) تنها وارث حکومت و تعیین کننده حکومت سلسله کیم باشد.

چرا که خواهر کیم که تاکنون به عنوان مشاور اصلی برادرش عمل کرده است حتی ماه گذشته اولین بیانیه رسمی حاکمیتی را به نام خود صادر کرد و در آن به دفتر رئیس جمهوری کره جنوبی تاخت.

وی که معمولا در مراسم های رسمی و به خصوص ملاقات های بین المللی برادرش در کنار او قرار می گیرد، حتی ماه گذشته با صدور در بیانیه دیگری فاش کرد که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا نامه ای به برادرش نوشته و در آن نسبت به کمک آمریکا به کره شمالی برای مقابله با کرونا ابراز تمایل کرده است.

این در حالی است که به گفته «لی بیونگ چول» کارشناس مسائل کره شمالی در موسسه مطالعات خاور دور دانشگاه «کیونگ نام» در سئول، برای نخبگان کره شمالی پذیرش یک رهبر زن جوان و بی تجربه، امر سختی است.

وی در عین حال تاکید که فرد شماره ۲ فعلی در سلسله مراتب دولت می تواند خلا قدرت ناشی از مرگ کیم را پر کند.

در هر صورت، رهبری جدید در پیونگ یانگ می تواند خبر از تنش های جدیدی در شبه جزیره کره دهد.

نیویورک تایمز در این حال گمانه زنی می کند که تغییر در راس قدرت در کره شمالی همواره اقدامات تحریک آمیز نظامی همچون آزمایش های تسلیحاتی و پاکسازی ژنرال ها و مقام های ارشد را در برداشته است، زیرا رهبر همواره کوشیده تمامیت خواهی خود را در داخل برقرار کند و جوهر خود را به دشمنان خارجی نشان دهد.

برخی تحلیلگران معتقدند که صرف نظر از همه این گمانه زنی ها از سوی رسانه هی غربی به ویژه آمریکایی هنوز نمی توان حکم قطعی در باره تحولات داخلی کره شمالی صادر کرد، چون امکان دارد که رهبر کره شمالی تاکنون صرفا به خاطر دور ماندن از ویروس کرونا از شرکت در فعالیت های عمومی اجتناب کرده باشد و یا اینکه یک عمل جراحی معمولی در ناحیه قوزک پا و یا برای درمان نقرس انجام داده و در حال بهبودی است.

اما تا زمانی که کیم جونگ اون در انظار عمومی ظاهر نشود، شایعات درباره سلامت وی پایان نخواهد یافت.

در همین حال، برخی گزارش های دیگر بر شایعه وار بودن گمانه زنی ها درمورد وضعیت سلامت کیم جونگ اون مهر تائید می زند.

یکی از این گزارش ها در نشریه آمریکایی نیوزویک منتشر شده است که در قالب آن دو مقام ارشد اطلاعات آمریکا به نوعی شایعه سازی درخصوص وضعیت جسمانی رهبر کره شمالی را تائید کردند و گفتند که جامعه اطلاعاتی ایالات متحده هیچ مدرکی مبنی بر وخامت حال کیم جونگ اون در اختیار ندارد.

«رابرت اوبراین» مشاور امنیت ملی کاخ سفید روز سه‌شنبه به خبرنگاران گفت که دولت ترامپ گزارش های مخابره شده از پیونگ یانگ را به دقت مورد بررسی قرار می دهد.

در بیخ گوش پیوینگ یانگ، «گنگ شوانگ » سخنگوی وزارت امور خارجه چین گفت که از گزارش‌های مربوط به سلامتی حاکم کره شمالی آگاه است و آن سوتر در مسکو، «دمیتری پسکوف» سخنگوی رئیس جمهوری روسیه تاکید کرد که کرملین منتظر دریافت اطلاعات رسمی درمورد وضعیت سلامت کیم جونگ اون است.

در این میان، رسانه دولتی کره شمالی روز چهارشنبه گزارش داد که رهبر پیوینگ یانگ با ارسال پیامی برای بشار اسد رئیس جمهوری سوریه از وی بابت پیام تبریک به مناسبت سالگرد تولد پدربزرگش تشکر کرده است. این رسانه درعین حال به مساله دیگری در ارتباط با رهبر کره شمالی و وضعیت سلامت وی اشاره ای نکرد.