بر اساس گزارش اخیر صندوق بین المللی پول، انتظار می‌رود که معیشت پاکستان در سال مالی ۲۰۲۱ با رشد مجدد ۲ درصدی همراه شود؛ در عین حال بانک جهانی میزان رشد آتی اقتصاد پاکستان را ۰.۹ درصد برای سال ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ و تا سال ۲۰۲۲ به ۲.۳ درصد پیش بینی کرده است.
همچنین نرخ بیکاری در پاکستان برای سال جاری ۴.۵ درصد پیش بینی شده و این میزان تا سال آینده به ۵.۱ درصد افزایش خواهد یافت.
ماه گذشته و همزمان با گسترش شیوع کرونا در پاکستان و راهکار دولت این کشور برای مهار این پدیده با تعطیلی شهرها، توقف فعالیت‌های تجاری، تعطیلی جامعه کسب و کار و اجرای طرح فاصله گذاری اجتماعی باعث شد تا هزاران نفر در امرار و معاش با مشکل روبرو شوند و بسیاری نیز که روزمزد بودند کارشان را از دست دادند. از زمان آغاز بحران ویروس کووید-۱۹ به معیشت پاکستان ضربه زده و پیش‌تر رسانه‌های این کشور گفتند که خطر بیکاری حدود ۱۸ میلیون نفر در پاکستان وجود دارد.
تمدید طرح فاصله گذاری و طولانی شدن معضل بیکاری
تازه‌ترین گزارش اداره توسعه و برنامه ریزی پاکستان حاکی از تاثیر طولانی شدن طرح فاصله گذاری اجتماعی بر افزایش پدیده بیکاری در ایالات این کشور است. در این گزارش آمده است: اگر طرح فاصله گذاری تا ۴۵ روز ادامه یابد تقریباً ۱.۵ میلیون نفر که بیشتر آنان روزمزد هستند، بیکار شده و اگر مدت فاصله گذاری اجتماعی به ۶ ماه برسد چیزی حدود ۱۰ میلیون نفر کسب و کار خود را از دست خواهند داد.
این روزهای بسیاری از شرکت‌های صنعتی، واحدهای تولیدی، شرکت‌های ساختمانی، نساجی، موادغذایی و یا بافندگی در شهرهای مختلف پاکستان به دلیل تاثیرات منفی شیوع کرونا مجبور به تعطیل نیرو شده و درپی آن هزاران نفر شغل خود را از دست دادند.
روزنامه اردو زبان «پاکستان» گزارش داد: کرونا باعث شده تا یک میلیون نفر در حوزه تولیدات پارچه و لباس در خطر بیکاری قرار بگیرند. در حالی که ۴۵ درصد قشر کارگر پاکستان در واحدهای نساجی امرار معاش می‌کنند که از این میان ۴۵ درصد آنان نیز کارگران غیررسمی به شمار می‌روند.
شبکه «جیو نیوز» پاکستان در این زمینه گزارش داد: کرونا و راهکارهای مهار این ویروس ممکن است میزان بیکاری در کشور را به ۱۴ درصد برساند و در فاصله چند ماه حدود ۵ میلیون نفر نیز کسب و کار خود را از دست خواهند داد.
راهکار دولت عمران خان علیه بیکاری
به گفته کارشناسان، حل معضل بیکاری برای کشورهای در حال توسعه مانند پاکستان نیاز به راهکار بلندمدت دارد و اقدامات موقت نمی‌تواند دردی را دوا کند.
پس از چالش اقتصادی و افزایش بیکاری در پاکستان ناشی از شیوع کرونا دولت عمران خان نخست وزیر این کشور در اقدامی فوری بسته‌های مالی حمایتی از قشر کارگر و خانوارهای آسیب پذیر را اعلام و اقدام به تقسیم کمک مالی ماهانه به بیش از ۱۲ میلیون خانوار کرد.
از سوی دیگر دولت مرکزی پاکستان نیز ضمن اعلام تسهیل در امر واردات و صادرات، نرمش در اخذ مالیات و گمرگ، تسهیل در اعطای وام با بهره کم و همچنین کاهش بهره، از بخش خصوصی نیز اعلام پشتیبانی کرد تا فعالیت‌های اقتصادی و بازرگانی از آسیب پدیده کرونا در امان بماند.
کارشناسان پاکستانی می‌گویند: دولت باید طرح‌های حمایت از صنعت و تجارت و نجات قشر کارگر را به سرعت پیش ببرد و در صورت لزوم می‌بایست به حجم تسهیلات ارائه شده نیز اضافه کند.
حمایت از صنعت ساختمان و واحدهای سازندگی در پاکستان از دیگر برنامه‌های عمران خان برای جلوگیری از بیکاری و از دست رفتن فرصت‌های درآمدزایی بود و حتی با تمدید طرح فاصله گذاری اجتماعی برای چهارمین مرتبه، دولت پاکستان فعالیت واحدهای ساخت و ساز، تولید مصالح ساختمانی و تمامی فعالیت‌های مرتبط با این بخش را آزاد اعلام کرد.
براساس قانون اساسی پاکستان این کشور موظف است تا رفاه اجتماعی و اقتصادی مرام را ارتقا بخشد. دولت موظف است تا نیازهای اساسی زندگی را برای همه شهروندانش فراهم کند حتی برای افرادی که به دلیل ناتوانی، بیماری و یا بیکاری قادر به تامین میشت دائم و موقت برای خود و خانواده نیستند.
کارشناسان در پاکستان معتقدند که این کشور سیاست مستقل اشتغال برای اجرای بندهای قید شده در قانون اساسی را ندارد در حالی که چنین سیاستی باید هرچه سریعتر تدوین و به اجرا گذاشته شود تا اشتغال زایی در کشور ارتقا پیدا کند و حتی در دوران بیکاری افراد نیز از طریق برنامه‌های تضمین شغل و مزایای بیکاری مانند جبران خسارت و بیمه به وضعیت این افراد رسیدگی کند.
به گفته آنان، بیکاری در پاکستان نیز به‌اندازه ویروس کووید-۱۹ خطرناک است، این پدیده موضوع مربوط به بهداشت عمومی نیست که در شرایط اضطراری به آن رسیدگی شود.
ناظران اقتصادی در پاکستان می‌گویند: با توجه به وضعیت تشدید بیکاری که به احتمال فراوان فراتر از وضعیت فعلی خواهد رفت، دولت صرف نظر از اقدامات بشردوستانه برای مبارزه با بحران فعلی، باید اقدامات موثری را برای مقابله جدی معضل بیکاری و به کارگیری راه حل طولانی جهت غلبه بر این پدیده اتخاذ کند.
نظر شما