در گزیده ای از گفت و گوی روزنامه شرق با محسن نریمان، مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ارس، آمده است: در این شرایط همچنین اقتصاد و نهادهای اقتصادی اولین سنگرهایی‌اند که در دوره پساکرونا احتمال دارد مورد هجوم پس‌لرزه‌های بحران کرونا و درخواست‌های ریزودرشت مردم و حاکمیت‌ها قرار بگیرند. اما معلوم نیست که قادر باشند به درستی از پس انتظارات برآیند؛ اگر طرز تفکر حاکم بر مدیریت آنها برگشت به روال سابق باشد، نه تجدید روندها و اصلاح فرایندها. به‌خاطر همین است که محسن نریمان، رئیس هیات‌مدیره و مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ارس که مسئول یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی شمال‌غرب ایران است، ضرورت تحول و بهینه‌سازی سبک مدیریت و پاسخ‌گویی به مسائل را در دوره پساکرونا مهم می‌داند.
به‌عنوان سرآغازی بر مصاحبه، خواهشمندم بفرمایید سازمان منطقه آزاد ارس که در دوره شیوع کرونا با جدیت به میدان مبارزه آمد و تمام امکانات لجستیک و تولیدی خود را برای پیشگیری و رفع نیازمندی‌های ضروری بهداشتی و ضدعفونی‌کننده بسیج کرد، برای دوره پساکرونا با چه اندیشه‌ای می‌خواهد اقتصاد چندبُعدی ارس را مدیریت کند؟
همان‌طور که در سؤال هم اشاره کردید، منطقه آزاد ارس در ابتدای دوره شیوع کرونا در راستای مسئولیت اجتماعی خودش و جلوگیری از آسیب‌رسیدن به سرمایه‌های انسانی و اجتماعی منطقه، البته با همدلی و یاری فعالان اقتصادی ارس، اقدامات چندجانبه‌ای را برای مقابله با کرونا انجام داد؛ ضدعفونی و گندزدایی از اماکن عمومی، تعطیلی بخش خدمات و گردشگری در ایام نوروز، کنترل شدید ورودی‌های منطقه، تجهیز مراکز بهداشتی و درمانی به لوازم ضروری و مهم‌تر از همه این موارد حمایت از تولید مواد ضدعفونی‌کننده و بهداشتی را به انجام رساند که در نتیجه بحمدالله امروز یکی از امن‌ترین مناطق ایران است و ارس از موج شیوع کرونا با همکاری مردم، فعالان اقتصادی، مراکز بهداشتی و درمانی، نهادهای مختلف دولتی، حاکمیتی، قضائی، نظامی و انتظامی، فعالان رسانه‌ای رسمی و غیررسمی و اهتمام ویژه مدیریت سازمان منطقه آزاد ارس با کمترین آسیب عبور کرده است.
اما ممکن است شیوع کرونا تا مدت نامشخصی ادامه داشته باشد و ما نباید و نمی‌توانیم منتظر پایان کار ویروس کرونا باشیم و ارس به‌عنوان یک مرکز اقتصادی پویا در نظر دارد این تهدید پردامنه را به یک فرصت خوب برای تمرین تغییروتحول در سبک مدیریت، اصلاح سیاست‌ها، فرایندهای اداری و روندهای اقتصادی تبدیل کند. به‌خاطر اینکه انتظار نداریم اوضاع به روال سابق برگردد، چون دیگر روال سابق وجود ندارد و این یک قانون تاریخی خوب است که بحران‌ها با وقوع خودشان انسان‌ها را به مسیر جدید و نوینی هدایت می‌کنند.
به موضوع بسیار جالبی اشاره کردید. امروز در بسیاری از شبکه‌های اجتماعی، رسانه‌ها و حتی اظهارنظرهای کارشناسان و برخی مسئولان یک عبارت شرطی را به‌کرات می‌شنویم؛ «با برگشت اوضاع به روال سابق». اما شما می‌گویید روال سابق دیگر وجود ندارد. در این صورت برنامه شما برای چابک‌ترکردن و آنلاین‌کردن سیستم اداری سازمان منطقه آزاد ارس در آینده چیست؟
چنان‌که در دوره شیوع کرونا و طرح فاصله‌گذاری اجتماعی هم تا حدی مشاهده کردیم، بحمدالله کشور از نظر زیرساختی به مرحله‌ای رسیده است که بتواند از طریق روش‌های مختلفی مثل پنجره واحد، دورکاری و الکترونیکی‌کردن بسیاری از فرایندها از حجم مراجعه مردم و صاحبان مشاغل به بخش‌های اداری و حاکمیتی بکاهد و درعین‌حال، با اجرای این سیاست، سلامت اداری و سرعت انجام امورات را نیز ارتقا دهد. منطقه آزاد ارس نیز در راستای تسهیل و اصلاح فرایندهای سازمانی با تمرکز بر الکترونیکی‌کردن این فرایندها در تلاش است ضمن کاهش بوروکراسی زاید اداری و افزایش بهره‌وری، سلامت اداری خود را هم در پساکرونا بهبود دهد و در این راستا در نظر داریم سامانه‌های زیرساخت‌های اطلاعات مکانی و سیستم پنجره واحد را با جدیت در ارس فعال کنیم و شیوه‌نامه‌ها و آیین‌نامه‌های اداری سازمان را هم مورد بازنگری قرار دهیم. البته به‌خاطر اینکه یکی از مهم‌ترین مأموریت‌های ذاتی ارس بسترسازی برای تسهیل صادرات است، در این زمینه هم قصد داریم فرایند صدور گواهی مبدأ متحدالشکل حوزه اوراسیا را در زون نوردوز با همکاری نهادهای ذی‌ربط اجرا کنیم. همچنین از دیگر اقدامات ما در این حوزه، بهینه‌سازی سامانه جامع گمرکی، حذف عوارض و هزینه‌های کامیون‌های حامل کالاهای صادراتی از مرز نوردوز و تسهیل روند واردات کالاهای واسطه‌ای، ماشین‌آلات و تجهیزات و مواد اولیه بدون ثبت سفارش با هدف افزایش صادرات مجدد است.
سازمان منطقه آزاد ارس در دوره پساکرونا برای سهل‌کردن بسترهای نهادی و قانونی برای فعالیت اقتصادی می‌خواهد مجدانه برای پیاده‌سازی مدیریت یکپارچه ذیل ماده ۶۵ قانون احکام دائمی برنامه ششم توسعه و اجرای بند ۱۱ راهبرد اقتصاد مقاومتی مبنی‌بر توسعه حوزه عمل مناطق آزاد متمرکز شود. در این راستا تلاش می‌کنیم موضوع فعالیت گمرک ایران در داخل محدوده منطقه آزاد ارس بر اساس قوانین منطقه آزاد را با مسئولان مرتبط مذاکره کنیم و همچنین اختیارات مربوط به اداره قرنطینه به مدیریت کشاورزی سازمان تفویض شود. همه این اقدامات در راستای حمایت از تولید و صادرات انجام می‌گیرد و حتی ما می‌خواهیم به‌زودی فرایندهای مربوط به خرید مواد اولیه از بورس و تسهیلات رونق تولید برای بنگاه‌های صنعتی و تولیدی ارس را از طریق سامانه سیفام در ارس اجرا کنیم.
آقای مهندس بخش گردشگری و خدماتی ارس متأسفانه در این مدت بحران کرونایی به نظر می‌رسد به‌شدت تحت تأثیر قرار گرفته و همه هتل‌ها و مراکز اقامتی در کنار مجموعه‌های خدماتی و بازار تعطیل بودند؛ این وضعیت در جایی مثل ارس که در سال میلیون‌ها نفر وارد آن می‌شوند، واقعا وضعیتی باورنکردنی و پرضرر است. در عصر پساکرونا چه تمهیداتی برای تقویت این بخش اندیشیده‌اید؟
خوشبختانه در سال ۹۸ شبکه جامع گردشگری ارس به‌خوبی روند رو به رشد و توسعه نرم‌افزاری و سخت‌افزاری را طی کرده بود و ما با افتتاح چندین هتل و مهمانسرا و مراکز خدماتی استاندارد، بستر خوبی را برای پذیرایی از میهمانان و گردشگران نوروزی آماده کرده بودیم که این بحران ناخواسته برنامه‌ها را به‌هم ریخت و بخش هتلینگ و خدمات گردشگری ارس از این واقعه حقیقتا متضرر شدند؛ اما همان‌طور که گفتم، در سال ۹۸ اقدامات خوبی هم در زمینه‌های مختلف مدیریت حوزه گردشگری و توسعه وجوه مختلف آن از طرف سازمان منطقه آزاد ارس انجام گرفته بود ازجمله شرکت در نمایشگاه‌های گردشگری فیتور اسپانیا و نمایشگاه بزرگ گردشگری تهران به همراه فعالان حوزه گردشگری ارس، استقبال از ظرفیت استارت‌آپ‌های گردشگری، پیوستن به شبکه شهرهای خلاق و توسعه صنایع خلاق، تأسیس اولین شتاب‌دهنده صادرات صنایع خلاق، راه‌اندازی شتاب‌دهنده صادراتی حوزه گردشگری و صنایع دستی.
با توجه به اینکه احتمالا در ماه‌های خرداد و سه ماه تابستان شرایط برای شیوع ویروس مناسب نباشد، ما درصدد هستیم با اجرای برنامه‌های هنری-تفریحی متعدد و سایر اقدامات مقتضی با جلب گردشگران داخلی و خارجی بخشی از هزینه‌های و صدمات بخش گردشگری ارس را جبران کنیم؛ اما به صورت اصولی برای توسعه و رونق بخش مهم گردشگری ارس در نظر داریم اقداماتی از قبیل:
• افزایش بازدیدپذیری پتانسیل‌های گردشگری ارس در سطح بین‌الملل از طریق ارتقای وب‌سایت‌های چندزبانه، تکنولوژی واقعیت مجازی و حضور و نمایش امکانات گردشگری ارس در نمایشگاه‌های بین‌المللی مهم
• تهیه بسته‌های تورهای ترکیبی و مشترک با کشورهای همسایه با هدف بازارهای ثالث
• تمرکز بیشتر بر حوزه بوم‌گردی و ژئوتوریسم
• استفاده بیشتر از توان بخش خصوصی در ارتقای امکانات اماکن تاریخی و طبیعی
• تعریف بن سفر با همکاری دبیرخانه و وزارت گردشگری و میراث فرهنگی
• توجه به استانداردهای بین‌المللی رایج در بخش توریسم در مراکز خدماتی
• حمایت از صنایع دستی و صنایع خلاق برای جذابیت بخش و بهینه‌سازی بخش گردشگری را با جدیت دنبال کنیم.
نظر شما