سازمان «حشد الشعبی» بامداد شنبه، ۱۳ اردیبهشت اعلام کرد که ۱۰ نفر از نیروهایش در حملات تروریست‌های داعش به اطراف شهر سامراء استان صلاح الدین به شهادت رسیدند.
هر چند نیروهای حشد الشعبی موفق شدند چند حمله دیگر داعش از محورهای مختلف حومه سامراء را خنثی کنند، اما حملات داعش همچنان متوقف نشده و این گروهک تروریستی همچنان به حملات خود از چهار محور مختلف و البته با برخی تجهیزات جدید ادامه می دهد.
خیزش مجدد داعش در شرایط کنونی در حالی است که طبق گفته برخی مقامات عراقی از جمله «باقر الزبیدی» وزیر کشور اسبق عراق، داعش از چند ماه قبل به مناطقی از عراق نفوذ کرده و مضیف‌های جدید برای خود برپا می کند و از حمایت گسترده طرف‌های منطقه‌ای، بین‌المللی و داخلی برخوردار است. براین اساس، از زمان شیوع کرونا، داعش قریب به ۱۵۰ یورش انجام داده است و این نشانگر رشد توان این تروریست‌ها و حمایت داخلی و خارجی است که از آنها به عمل می‌آید.
اما در شرایط کنونی که عراق از یک‌سو با مسأله داخلی انتخاب نخست وزیر و معرفی کابینه و از سوی دیگر با بحران فراگیر و جهانی کرونا مواجه است، خیزش مجدد داعش از چه آبشخورهایی تغذیه می‌شود و دارای چه اهداف و رویکردهایی است؟ در پاسخ به این سؤال می توان چند سناریوی مختلف را مد نظر قرار داد.
سناریوی نخست؛ سوءاستفاده داعش از خلاء قدرت موجود در عراق و ضعف دولت مرکزی در بحبوحه مقابله با بیماری کرونا است که به این گروه امکان داده با تجدید قوای مجدد، به برنامه‌ریزی برای اشغال شهرها و مناطق مختلف عراق بپردازد و بار دیگر حوزه نفوذ خود در این دولت- ملت ضعیف و شکننده را تقویت کند.
بر اساس این سناریو نیروهای اطلاعاتی، امنیتی و نظامی عراق تحت تأثیر بحران‌های متعدد داخلی از رد گیری و ممانعت از جابجایی داعشی‌ها آن هم با حجم بالایی از نفرات، خودروها، سلاح و تجهیزات کامل بازماندند و این امر سبب افزایش اعتماد به نفس نیروهای داعش شد و حال آنها با انجام اقدامات نمایشی و ایجاد فضاسازی‌های رسانه‌ای و رعب و وحشت، می کوشند تا شکست‌های گذشته خود در عراق را به نحوی جبران کرده و با ایجاد ناامنی و ترس، حضور و نفوذ مجدد خود در منطقه را اعلام کنند.
سناریوی دوم؛ به نگرانی آمریکا و برخی کشورهای عرب منطقه از مواضع و رویکردهای «مصطفی الکاظمی» مأمور تشکیل کابینه عراق و ترکیب کابینه مد نظر او باز می گردد. بر اساس این سناریو، حملات و ناامنی های اخیر پیامی به الکاظمی محسوب می‌شود که چنان که در رویکرد خود منافع و خواسته‌های این کشورها را مورد توجه قرار ندهد، با عدم همکاری، کارشکنی و عوابقی از این دست مواجه خواهد شد.
اما این نکته که اکثریت عناصر تروریستی داعش از سوریه وارد عراق شده‌اند، سناریوی سوم را تقویت می کند که مداخله آمریکا در این حمله، وجه مشترک آن با سناریوی دوم است.
مفروضات این سناریو نیز بر اساس نگرانی‌های امنیتی مقامات آمریکایی از اوضاع عراق شکل گرفته که سبب حمایت آنها از حملات اخیر داعش در عراق شده است. در ماه‌های اخیر با وجود مصوبه صریح پارلمان عراق مبنی بر لزوم خروج نظامیان آمریکایی و دیگر نیروهای بیگانه از این کشور، واشنگتن همچنان بر باقی ماندن نظامیانش در عراق پافشاری می‌کند و به ترفندهای مختلف از جمله فعال کردن تروریست‌های داعشی می کوشد ادامه حضور خود در این کشور را توجیه کنند.
در واقع پس از آنکه درخواست عراقی‌ها برای اخراج نظامیان آمریکایی افزایش یافت، آمریکایی‌ها به شکل علنی از بازگشت داعش و خطر این گروه سخن می‌گویند و در عمل نیز عملیات‌هایی را برای انتقال نیروهای داعشی از سوریه و قاچاق آنها از زندان‌های الحسکه آغاز کرده‌اند. در نتیجه به نظر می رسد آمریکا از داعش به عنوان ابزاری برای باج‌خواهی از گروه‌های سیاسی عراق و دولت‌های منطقه استفاده می کند.
در مجموع باید گفت طبق اطلاعات ارائه شده از سوی مقامات امنیتی عراق و نیز بر اساس سابقه عملکرد آمریکا و کشورهای عرب منطقه، هر سه سناریوی فوق دارای شواهد و مدارک متقنی است که دقت در آنها می تواند به تحلیل و درک عملیات‌های اخیر داعش در عراق کمک کند. در چنین شرایطی تسریع در تشکیل دولت قانونی، مشروع و فراگیر در عراق، همدلی و وفاق ملی و هوشیاری دولت و ملت این کشور مهمترین راه‌هایی است که با تقویت عراق راه را بر مداخلات خارجی و نفوذ مجدد گروه‌های تروریستی می بندند و می توانند ضامن امنیت و استقلال این کشور باشد.
نظر شما