«نون. خ» راه استفاده رسانه از تنوع فرهنگی کشور را باز کرد

شامگاه دوشنبه ۲۹ اردیبهشت ماه ۹۹ مرکز گفتمان صلح برای همه، میزبان جمعی از عوامل سریال نون خ و برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی بود تا مراسم گرامیداشتی از عوامل این سریال به عمل آید.

در این مراسم که با حضور سعید آقاخانی کارگردان، مهدی فرجی تهیه کننده، امید وفایی نویسنده، سیروس میمنت بازیگر و ندا قاسمی بازیگر سریال نون خ، جمعی از نمایندگان استان‌های غرب کشور در مجلس شورای اسلامی و اهالی رسانه برگزار شد، از سریال نون خ و عوامل آن تقدیر شد و حاضران به اظهارنظر درباره نقاط قوت و ضعف این سریال پرداختند.

در ابتدای این مراسم پس از تلاوت آیاتی از قرآن، حمید حشمدار مدیرعامل مرکز گفتمان صلح برای همه و محمد رئوف قادری رئیس هیئت‌مدیره این مرکز به ارائه توضیحاتی درباره این مرکز و اقدامات صورت گرفته از سوی آن پرداختند.

حشمدار در ابتدای جلسه ضمن اشاره به تنوع بالا و جذاب هویتی اعم از قومی و مذهبی در کشور، گفت رنگارنگی اقوام و زبان ها و فرهنگ‌ها در ایران بزرگ از جمله جذابیت‌های تمدنی و قدرت نرم کشور است.  در سریال نون. ‌خ دیدیم چگونه این سریال زیبایی‌های فرهنگی، جغرافیایی و دیگر جاذبه‌های مناطق کردنشین و کُردهای عزیز را با ظرافت و دقت خوبی بازنمایی کند و باعث همدلی و همگرایی بیش از پیش همه مردم و اقوام مختلف کشور شود که از این نظر باید به دست اندرکاران و عوامل ساخت این سریال یک خدا قوت و خسته نباشید جانانه گفت و مشتاقانه امیدوار باشیم علاوه بر تداوم این سریال، شاهد ساخت سریال های اینچنینی دیگری از دیگر اقوام و هویت‌های کشورمان باشیم.

روزهای سخت تولید فصل دوم و محوریت داستان در فصل سوم 

 مهدی فرجی تهیه‌کننده نون خ ضمن تشکر از برگزارکنندگان مراسم و عوامل تولید این سریال گفت: من سخنور خوبی نیستم و حضور و صحبت در چنین مجالسی برایم سخت است؛ به دلیل فاصله گذاری اجتماعی و محدودیت‌هایی که وجود دارد، تعداد اندکی از عوامل نون خ امروز به نمایندگی از این گروه در این جمع حضور دارند و یکی از دلایلی که باعث شد ما امروز اینجا باشیم این است که برگزارکنندگان مراسم امروز فرهیختگان و نخبگان از قومیت کرد هستند و این فرصتی دوباره برای تقدیر از هم‌وطنان مناطق کردنشین است.

وی ادامه داد: برای ما افتخار بزرگی است که در خدمت اقوام کرد هستیم و توانستیم بخشی از این فرهنگ را انعکاس دهیم. فرهنگ کردی در درون خود آن‌قدر جذابیت و وجوه مختلف دارد که یک گنجینه و ذخیره است که حرف‌ها، صحنه‌ها و واژگان مختلفی برای گفتن دارد. این‌ها دلایلی هستند که وقتی مردم این سریال را می‌بینند به آن دل می‌بندند.

فرجی ضمن اشاره به آمار صداوسیما و درصد رضایت اعلام‌شده از سوی مخاطبان گفت: برای ما جالب بود که بیشترین بینندگان از استان سیستان و بلوچستان با ۹۱ درصد بیننده بودند که با میزان رضایت بالا این سریال را دیده بودند، درحالی‌که ما فکر می‌کردیم مناطق کردنشین بالاترین بینندگان سریال باشند (البته که کردستان با ۸۷ درصد بیننده با میزان رضایت بالا، دومین استان مخاطب سریال بود) و این نشان می‌دهد که تقریباً همه اهالی سیستان و بلوچستان نون خ را دیده‌اند.

نون خ راه استفاده رسانه از تنوع فرهنگی کشور را باز کرد

وی تصریح کرد: چیزی که علاوه بر فضای کمدی و نقش‌آفرینی هنرمندان باعث رضایت مردم از این سریال شد، موسیقی کردی، به تصویر کشیدن مکان‌ها و طبیعت منطقه کردنشین، لباس و مفهوم یکدلی در مواقع بحران بود که کردها را پشت‌هم و همدل نشان می‌داد. ضمن این‌که نظرسنجی نشان می‌دهد که نظر بیش از ۶۰ درصد از مخاطبان پس‌ازاین سریال نسبت به قوم کرد بسیار بهتر شده است. ما به‌عنوان گروه سازندگان وامدار این فرهنگ هستیم. نه صرف فرهنگ کردی و یا مازندرانی که در سریال پایتخت به تصویر درآمد که کل این مملکت سرشار از فرهنگ غنی است. پایتخت و نون خ این راه را باز کردند تا پس‌ازاین رسانه از این تنوع فرهنگی در تولیدات خود استفاده کند.

فرجی در انتهای صحبت‌های خویش ضمن تشکر از سعید آقاخانی به مشکلات ساخت این سریال اشاره کرد و گفت: ما روزهایی در دمای زیر ۲۱ درجه کارکردیم. صحنه‌ای که سکانس رودخانه را گرفتیم، دما ۱۸ درجه زیر صفر بود. ما در برف، طوفان، باران‌های شدید و شرایطی بسیار سخت کارکردیم. امروز با تعدادی بسیار اندک از گروه بزرگمان اینجا هستیم. گروه ما بسیار بزرگ بود و به‌طورمعمول ۱۰۰ نفر در هر سکانس فیلم‌برداری حضور داشتند و سعید آقاخانی حضور این جمعیت، رنگ‌ها و تنوع را لازم و عامل جذابیت سریال می‌دانست. او راه سخت را برای ساخت سریال انتخاب کرد وگرنه می‌توانست برای سکانس‌ها از صحنه‌هایی با حضور دو بازیگر بهره بگیرد.

در تدارک متن فصل سوم نون خ هستیم

تهیه‌کننده نون خ در پایان صحبت‌های خویش خبر داد: نوید می‌دهم که نون خ ۳ ساخته می‌شود و دوستان در تدارک متن فصل سوم این سریال هستند. در فصل اول سریال تولید تخمه آفتابگردان موردتوجه قرار گرفت و در فصل دوم تولید انار در مناطق کردنشین مطرح شد و در فصل سوم به معدن و گیاهان دارویی و سایر تولیدات این مناطق توجه خواهد شد.

وی افزود: هنرمندان مناطق کردنشین در این سریال درخشیدند و به‌قدری در کارشان خوب و توانا بودند که وقتی کار پخش شد، تصمیم آقای آقاخانی را برای این انتخاب‌ها تحسین کردم و یکی از جذابیت‌های این سریال استفاده از چهره‌های بومی بود.

پس از صحبت‌های فرجی، سعید آقاخانی کارگردان نون خ، بیان کرد: صحبت خاصی ندارم چرا که همۀ صحبت‌ها را آقای فرجی بیان کردند. از همه عزیزانی که باوجود مشغله در این جلسه حضور دارند و ما را مورد لطف قراردادند، تشکر می‌کنم. امیدوارم بتوانیم در ادامه انتظاراتی که از ما وجود دارد را برآورده کنیم، مردم راضی‌تر باشند و پشیمانتان نکنیم.

نمایندگان مجلس از نون خ گفتند

کمال حسین پور نماینده پیرانشهر و سردشت در مجلس شورای اسلامی اولین نمایندۀ حاضر در این جلسه بود که خطاب به عوامل این سریال گفت: همواره کارهای آقای آقاخانی را دنبال می‌کنیم و همیشه با دید مثبت آثار وی را دیده‌ایم و کارهایشان را دوست داشتیم. مردم پیرانشهر و سردشت طرفداران نون خ ۲ بودند. امیدوارم که در فصل سوم این سریال ضعف‌ها را بپوشانید، نقاط قوت را برجسته‌سازید و فرهنگ قوم کرد را به ایران و جهان نشان دهید.

جمال محمودزاده نماینده مهاباد در مجلس شورای اسلامی هم ضمن تشکر از عوامل سریال نون خ به دلیل نشان دادن فرهنگ مردم کردنشین تصریح کرد: در روزهای کرونا مجبور بودیم در خانه بمانیم و سریال نون خ کمک شایانی به سپری کردن این ایام کرد. این سریال وحدت و همبستگی کردها را نشان داد که شاید برای آحاد مردم ناآشنا باشد؛ این‌که کردها در مصائب و مصیبت‌هایی چون زلزله سرپل زهاب چطور کنار هم بودند.

وی افزود: این سریال بحث گردشگری، آثار باستانی و طبیعت قشنگ را به مردم نشان داد. تاکنون نتوانستیم از رسانه این‌چنین فرهنگ‌ها را معرفی کنیم و نون خ این کارا کرد. به تصویر کشیدن خانه‌های سنتی که با مصالح منطقه‌ای ساخته‌شده و قشنگ هستند از جمله چیزهایی بود که نون خ به تصویر کشید. بسیاری از شما روستای زیبای ماسوله را دیده‌اید اما اورامانت را که کمتر از آن نیست، ندیده‌اید. این‌ها پتانسیل‌هایی است که پیش‌تر نتوانسته بودیم به جامعه معرفی کنیم که نون خ این کار را کرد.

نماینده مردم مهاباد در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: من رشته‌ام کشاورزی است و یکی از واقعیت‌ها در جامعه ما عدم شناخت از تولیدات کشاورزی مناطق مختلف است. انار یکی از محصولات درجه‌یک مناطق کردنشین است یا محصولاتی چون تخمه، انگور سیاه و گل محمدی محصولات بکری هستند که در این مناطق تولید می‌شوند و در تولیدشان از سموم و علف‌کش‌ها استفاده نمی‌شود. این‌ها اطلاعاتی است که رسانه می‌تواند در اختیار مردم بگذارد. چیزهایی که قبل از نون خ بسیاری نمی‌دانستند را دانستند.

وی افزود: گفتمان صلحی که از این منطقه به تصویر درآمده هم بسیار مهم است؛ متأسفانه بعد از انقلاب اسلامی دیدگاه مثبتی نسبت به کردها وجود نداشت؛ درحالی‌که این سریال توانست تصویر خوبی از این مردم ارائه دهد.

محمودزاده در انتها خاطرنشان کرد: ما به‌عنوان نمایندگان مجلس وظیفه خود دانستیم که از همه عوامل این سریال تشکر کنیم که باعث ایجاد تغییراتی در ذهنیت مردم نسبت به مردم این مناطق شدند و اعلام آمادگی می‌کنیم که در ادامه ساخت این سریال، کمک‌هایی را به جهت مکان‌یابی و پشتیبانی و ... در اختیار عوامل تولید این سریال قرار دهیم.

محسن فتحی نماینده مردم سنندج در مجلس شورای اسلامی نماینده بعدی بود که خطاب به عوامل تولید سریال نون خ گفت: دل مردم را شاد کردید انشالله خدا دل شما را شاد کند. از این‌که طبیعت زیبا و موسیقی این منطقه را موردتوجه قراردادید ممنونم و خواهان این هستم که در فصل بعدی از هنرمندان بومی بیشتر استفاده شود.

صدا و سیما با نون خ به سمت ملی شدن حرکت کرد

پس از آن سیروس میمنت بازیگر سریال نون خ خطاب به حضار بیان کرد: خوشحالم که کار ما موردتوجه این مرکز قرارگرفته است و از سعید آقاخانی به خاطر زحماتی که کشید ممنونم. در مناطق کردنشین مرزهای زیادی داریم که در زمان جنگ تحمیلی در برابر دشمن ایستادند اما در نمایش‌های سینمایی و تلویزیون همواره صرفا خوزستان از این منظر موردتوجه بود و این موضوع به‌عنوان یک کرد من را اذیت می‌کرد. خوشحالم که امروز به فرهنگ کردی توجه شده است و شما این مجموعه را دوست داشتید.

امیر وفایی نویسنده نون خ هم در ادامه خاطرنشان کرد: کمدی کار کردن آن‌هم زمانی که بخواهید یک اقلیت و یک قومیت را به تصویر بکشید، دشوار است و این کار را سخت می‌کند اما خوشحالم که بازخوردهای خوبی گرفتیم و خروجی کار که می‌خواستیم یک مجموعه کمدی باشد با موفقیت همراه بود.

ندا قاسمی دیگر بازیگر نون خ هم ضمن تشکر از سعید آقاخانی و مهدی فرجی حضور در کنار آنان و بازی در یک سریال موفق را یک شانس خوب خواند و ابراز امیدواری کرد که فصل سوم این سریال هم شکل بگیرد.

در ادامه سید معروف صمدی نماینده سابق مردم سنندج در مجلس شورای اسلامی گفت: امیدوارم در فصل بعدی، محدودیت‌هایی که تا اینجا در این سریال وجود داشت رفع شود و از نیروهای بومی در فصل بعدی استفاده شود. مشکل ما در کشور دگرپذیری است که این سریال می‌تواند به رفع آن کمک کند.

صداوسیما ملی بودن را از فرهنگ اقوام می‌گیرد

جمال‌الدین طاها مدیرعامل جامعه کردهای مقیم تهران، سخن‌ور بعدی بود که ضمن تشکر از عوامل این سریال، تصریح کرد: صداوسیما ملی بودن را از فرهنگ اقوام می‌گیرد و اگرچه این بهره‌گیری را دیر شروع کرده اما خوب شروع خوبی است. توجه به غنای فرهنگ کردستان یکی از این توجهات به فرهنگ اقوام است و این خیلی خوب است که یک آذری‌زبان بتواند قوم کرد را دوست داشته باشد یا من به عنوان یک کردزبان پتانسیل زبان و فرهنگ آذری را بدانم و بتوانیم همدیگر را دوست داشته باشیم.

وی ادامه داد: یکی از اقدامات قابل‌توجه نون خ این بود که هنر و هنرمندان تلاش کردند تا کاستی‌های مسئولان را با زبان طنز به تصویر بکشند (نمونه‌هایی که در سریال نسبت به کم‌کاری مسئولان در باب زلزله بیان می‌شود ازاین‌دست است) این اتفاق مثبتی است که باعث نظارت هنرمند بر جامعه می‌شود و سیمای ملی می‌تواند از این روش استفاده کند تا هنرمندان مسئول نظارت بر کار مسئولین باشند. از صداوسیما خواهش می‌کنم به اقوام و فرهنگ ایران‌زمین بیشتر توجه کنند.

بهزاد رحیمی نماینده مردم سقز و بانه در مجلس شورای اسلامی هم یادآور شد: در بخش دوم این سریال، صداوسیما به سمت ملی شدن حرکت کرد و امیدواریم این حرکت استمرار داشته باشد. برای مردم کردزبان تماشای این سریال (به‌رغم تمام محدودیت‌ها و نارسایی‌هایی که برای ما وجود دارد) و این‌که ناگهان در خلال تماشای این سریال یک موسیقی فاخر کردی می‌شنیدیم لذت‌بخش بود.

وی افزود: بخشی از هنرمندان بومی در بخش دوم این سریال در مقایسه با بخش اول حذف شدند که تقاضا می‌کنیم از هنرمندان منطقه در فصل بعدی بیشتر استفاده شود.

اردشیر پشنگ مدیرمسئول وب‌سایت فراتاب هم بیان کرد: تولیدکنندگان این مجموعه شهامت و شجاعت داشتند چراکه ساخت چنین تولیداتی کار سختی است. امیدواریم کار بعدی هم سرگرم‌کننده باشد.

نون خ کار جدی صداوسیما برای اقوام بود

در ادامه این مراسم لیلا درخش فعال رسانه‌ای اظهار داشت: به رسانه ملی تبریک می‌گویم که کاری جدی برای اقوام انجام می‌دهد و امیدوارم این روند برای سایر قومیت‌ها هم‌شکل بگیرد.

مختار زارعی حقوق‌دان و فعال مدنی کرد هم خاطرنشان کرد: پروژه یکسان‌سازی فرهنگی از زمان رضاشاه در ایران شروع شد که تلاش شد تا تمام فرهنگ‌ها شبیه هم باشند. درصورتی‌که باهم بودن لزوماً به معنای مثل هم بودن نیست. از آقای آقاخانی تشکر می‌کنم که این پروژه یکسان‌سازی را کنار زد و این تنوع فرهنگی را به تصویر کشید. نون خ به هویت‌های غیررسمی، رسمیت داد.

مهدی فرجی تهیه کننده نون خ در انتهای مراسم تصریح کرد: اگر رسانه ملی کمتر بدین شکل اقوام را نشان می‌دهد اما در مستندها و موسیقی این نمایش فرهنگی اقوام را می‌بینیم؛ البته که اثرگذاری نمایش بیشتر است.

وی ضمن اشاره به‌سختی پرداخت کار درباره اقوام و حساسیت‌ها و سخت‌گیری‌هایی که در حوزه کلان تصمیم‌گیری مدیران رسانه در این باب وجود دارد، از مدیران تلویزیون تشکر کرد که حمایت و روند تولید این کار را جریان بخشیده‌اند.

ذوالفقارنسب مشاور دستیار ویژه رئیس‌جمهور در امور اقوام و اقلیت‌های دینی و مذهبی، آخرین سخن‌ور این مراسم بود که ضمن بیان توجه رئیس‌جمهور به این مجموعه گفت: سلام رئیس جمهور را به عوامل سریال ابلاغ می‌کنم و از مرکز صلح برای همه تشکر می‌کنم که کارهای موثر و عملیاتی را آغاز کرده‌اند.

وی ضمن قرائت آیاتی از قران کریم در اشاره به تنوع قومی در زبان دین، گفت: اقوام برای سرزمین ما تهدید نیستند و فرصت هستند.

در انتهای این مراسم هدایایی از سوی مرکز مرکز گفتمان صلح برای همه، به عوامل سریال نون خ اهدا شد.