اقتصاددان: بازنگری جریان پولی کشور در پساکرونا ضروری است

حسین شریفی روز شنبه در گفت و گو با ایرنا افزود: پول مانند خون در رگ‌های اقتصادی کشور است و اگر به درستی هدایت نشود، آثار مخربی خواهد داشت و بصورت ناموزون بر روی مولفه‌های کلان اقتصادی تاثیر می‌گذارد.

وی با بیان اینکه در ۱۰ تا ۱۵ سال اخیر پول به اشتباه وارد سیستم بانکی کشورمان شد و بانک‌ها را بسیار بزرگ کرد، اظهارداشت: حجم نقدینگی که از طریق سیستم بانک‌ها ایجاد شد، ناکارآمدی جدی در بخش اقتصادی ایجاد کرد زیرا مردم سودهای بانکی را در خرید سکه، دلار، خودرو و ملک وارد کردند که مشکلات شماره یک کشورمان یعنی گردش نادرست پول را بوجود آورد.

وی تاکید کرد: اگر دولت این دیدگاه جدید یعنی واگذاری سهام و رونق بورس که در جریان گردش پول به آن رسیده است را با تدبیر بیشتر دنبال کند، اتفاق‌های خوبی در سال‌های آینده شاهد خواهیم بود.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه در سال‌های گذشته قبل از کرونا در قالب مکانیزم بازار، حجم پولی بین مردم، عادلانه یا ناعادلانه، توزیع شده است، تصریح کرد: تنها راه و پیشنهاد برای زیست بهتر در دوران کرونا این است که دولتمردان بتوانند با روشی این دارایی‌ها را که روزی بواسطه امنیت در سبد دارایی مردم قرار گرفته را برگرداند اما نه بصورت زور و اجبار بلکه از روش‌هایی مانند بورس استفاده کند.

شریفی با تاکید بر اینکه این روزها بورس کشور پس از ۱۰ سال رونق یافته و برخی کوته‌بینان نمی‌توانند این رونق را ببینند، تصریح کرد: بورس مانند آهنربایی شده که دولت این نکته را متوجه شده و می‌داند این تنها روشی است که می‌تواند با آن دارایی‌هایی را که سال‌ها در خانه مردم مانده بود را جذب و وارد چرخه اقتصاد کشور کند.

وی اضافه کرد: بورس، محاسن بزرگی دارد از جمله اینکه پول مازادی که در سُفته بازی و خرید دلار، سکه و خودرو جمع می‌شد را وارد چرخه تولید و سرمایه‌گذاری و به رونق صنایع راکد کمک خواهد کرد و امیدواریم که این جریان تداوم یابد زیرا گردش جریان پول از طریق بورس می تواند دهها عایدی بهمراه داشته باشد.

این عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه آزاد اصفهان(خوراسگان) درباره تغییرات اقتصادی در اصفهان، گفت: این استان در سه بخش عمده صنعت، گردشگری و حمل و نقل تحت تاثیر زیادی از شیوع بیماری کرونا قرار گرفت.

وی با بیان اینکه اصفهان بواسطه برخورداری از صنایع کوچک و بزرگ بسیار، بطور طبیعی تحت تاثیر این همه‌گیری قرار گرفت، افزود: بخش گردشگری نیز با توجه به ویژگی بیماری کرونا یعنی نقش تردد و اجتماعات در گسترش آن، دچار ضربه زیادی شد.

شریفی ادامه داد: در بخش سوم با توجه به اینکه اصفهان بواسطه قرارگیری در کریدور مرکزی کشور نقش بسزایی در حمل و نقل دارد، در این دوران بسیار تحت تاثیر قرار گرفت.

این استاد اقتصاد، یکی از مسائل مهم را نیروی کار خواند و توضیح داد: در دوران کرونا به‌دلیل محدودیت‌های ایجاد شده و فاصله‌گذاری اجتماعی، نیروی کار نتوانست فعالیت کند که وضعیت آن در مشاغل خدماتی، هتلداری و گردشگری بدتر بود و بدلیل اینکه خدماتی ارایه نمی‌شد یا عذر نیروی کار خواسته شد یا مبالغ کمتری بعنوان حقوق به آنها دادند.

وی ادامه داد: وقتی این دوران طولانی شد و تا اواخر اردیبهشت نیز کشیده شد، شدت آن افزایش یافت و کارفرمایانی که توان مالی نداشتند عذر نیروی کار خود را خواستند و با توجه به اینکه اصفهان پیش از این افراد بیکاری داشت، این تعداد به آنها اضافه شد.

شریفی درباره تاثیر همه‌گیری کرونا بر اقتصاد ملی، خاطرنشان کرد: اصفهان، مدل کوچکی از کشور است و همه آسیب‌هایی که به آن وارد شد به کشور تسری می‌یابد.

وی با اشاره به جدول " داده ستانده" که نشان می‌دهد هر بخش چقدر به بخش‌های دیگر ارتباط دارد و  مشخص می‌کند هر استان به کدام استان‌ها محصولات یا خدمات می‌دهد، اضافه کرد: در دوران شیوع کرونا اگر این جدول مطالعه و بررسی شود نشان می‌دهد که بسته به میزان و شدت بیماری کرونا، هر استانی با توجه به محدودیت‌های اعمال شده چقدر بر روی سایر استان‌ها تاثیر داشته است بعنوان مثال اصفهان که جزو مناطق پر خطر بود یا اکنون که خوزستان جزو مناطق پر خطر شده است، چقدر روی بخش‌های دیگر تاثیر منفی گذاشتند.

این استاد دانشگاه اضافه کرد: ما بحث‌های کلان نیز در اقتصاد داریم که تاثیر خود را بویژه پس از دوران شیوع کرونا نشان می‌دهد مانند شاخص رکود، بیکاری و تورم که اثرات کوتاه مدت آنها را از اسفند سال گذشته دیدیم اما این اثرها در ماه‌ها یا سال‌های آینده تشدید خواهد شد.

وی همچنین به موضوع تورم مزمن در اقتصاد کشورمان اشاره کرد و گفت: بدلیل اینکه ریشه‌های اصلی تورم را همیشه بصورت نهادینه داشتیم موضوع ویروس کرونا آن را تشدید کرد زیرا وقتی رکود ایجاد می‌شود و محصولات تولیدی نتواند بدست مصرف کننده برسد، فشار به قیمت‌ها می‌آید و تورم ایجاد می‌شود.

شریفی اضافه کرد: هرچند تورم جدی که بواسطه کرونا باید اتفاق می‌افتاد این چیزی نیست که الان می‌بینیم، این همان تورم مزمن است که بدلایل مختلف از جمله حجم پول، سیستم ناکارآمد بانکی، عملکرد نادرست دولت‌ها در دوره‌های مختلف و دست بردن در پایه پولی ایجاد شده است.

به گفته وی در برخی موارد که کرونا اثر منفی بر روی اقتصاد دنیا گذاشت در کشور ما اینگونه نبود یا برعکس شد مانند بورس که در همه جای دنیا، شاخص‌ها افت کرد اما در بورس ایران یا اوراق بهادار تهران، شاخص‌ها شتاب گرفت که دلیل اصلی آن این است که مضیقه‌های اقتصادی که قبل از کرونا داشتیم آنقدر شدید بود که وقتی بیماری کرونا شیوع یافت بصورت مستقل برای کشورمان آن اثری که بصورت طبیعی باید می‌گذاشت، نداشت زیرا ما قبل از کرونا، به راحتی نمی‌توانستیم نفت بفروشیم و وقتی کرونا آمد و قیمت نفت بسیار کاهش یافت، برای کشور تاثیر چندانی نداشت بدلیل اینکه قبل از آن بدلیل تحریم‌های همه جانبه قدرت فروش آنچنانی نداشتیم.

این استاد دانشگاه درباره تغییرات پایدار همه‌گیری کرونا اظهارداشت: عادت‌هایی برای مردم ماندگار می‌شود که از ترس جان خود آنها را انجام می‌دهند مانند فاصله‌گذاری اجتماعی و رعایت بهداشت فردی و عمومی به همین دلیل اگر از بُعد اقتصادی نگاه کنیم می‌بینیم که این مساله می‌تواند روی بخش تولید و مصرف مواد شوینده و پیشگیری تاثیر بگذارد زیرا اگر در بخشی تقاضا بالا رود، باعث رونق آن می‌شود.

شریفی به رونق خرید و فروش مجازی و اینترنتی در این مدت اشاره کرد و افزود: این موضوع، کاهش تردد و هزینه‌ها را دربرداشت و امروز وقتی مردم محاسن خرید و فروش اینترنتی را می‌بینند این کار، ماندگار می‌ماند زیرا دیدند که می‌توانند نیازهای معمولی خود را از طریق خرید و فروش اینترنتی برطرف کنند از طرفی ممکن است افرادی که بصورت فیزیکی، خرید و فروش می‌کردند در این زمینه کمی ضرر ببینند.

وی، پایداری شرایط را هم در این زمینه مهم خواند و تصریح کرد: حافظه مردم، بیشتر کوتاه مدت است و اگر چند ماه آینده واکسن کرونا کشف شد و بتوان این بیماری را مهار کرد، شاید مردم فراموش کنند که روزی، بیماری کرونا وجود داشته است و همه این شرایط و عادت‌ها تغییر کند.

این استاد دانشگاه آزاد با بیان اینکه شیوع بیماری کرونا در کوتاه مدت، پدیده‌ای بحران زا بشمار می‌آید، افزود: اما اگر بتوانند بیماری کرونا را مهار کنند، زمان بَر نشود و نیروی کار با ملاحظات بهداشتی به سرکار برگردند، دیگر این شرایط بحرانی از بین می‌رود.

وی با اشاره به اینکه اگر ملاحظات شدید و محدود کننده باشد شیوع بیماری کرونا همچنان به عنوان پدیده بحران زا مطرح خواهد بود، ادامه داد: همه این اما و اگرها به واکسن این بیماری بستگی دارد که حتی اگر درمانی برای این بیماری پیدا نشود و ادامه یابد، در آینده فاجعه آفرین خواهد بود.

شریفی درباره اینکه آیا ایران پس از کرونا از نظر اقتصادی متفاوت از ایران پیش از کرونا خواهد بود، گفت: این موضوع بستگی دارد به اینکه دوران بیماری چقدر طول بکشد؛ اگر دوران آن زیاد طول نکشد و واکسن آنها تهیه شود، در اندک مواردی پایداری ایجاد می‌کند اما اگر دوران شیوع بیماری، طولانی شد تاثیر گسترده‌تر و ماندگارتر خواهد داشت مانند قحطی که در دوره شاه سلطان حسین در اصفهان ایجاد و به تغییر سبک زندگی مردم در سال‌های بعدی تا به امروز منجر شد.

وی با تاکید بر اینکه کرونا معادلات اقتصادی در جهان را تغییر داد و بر معادلات سیاسی تاثیر گذاشت، توضیح داد: این امر می‌تواند بر روی انتخابات ریاست جمهوری امریکا با توجه به سقوط بازار سهام و افزایش بیکاری، تاثیر مهمی بگذارد؛ در اقتصاد امریکا مهم است که آیا ترامپ مجدد رای بیاورد یا نه که بر روی اقتصاد ما نیز تاثیر خواهد گذاشت.

به گفته این اقتصاددان مواردی مانند کاهش قیمت نفت و سقوط بازارهای سهام بورس در دنیا نیز تاثیرات خود را دارد که تا سال‌های سال باقی خواهد ماند.

ویروس کرونا از زمستان پارسال از کشور چین به دیگر کشورهای جهان سرایت کرد و ساختارهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جوامع را تحت تاثیر قرار داد.

به گفته رییس مرکز اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تا ظهر روز جمعه نهم خرداد ۱۳۹۹،  ۱۴۶ هزار و ۶۶۸ نفر به طور قطعی به ویروس کرونا مبتلا شده و با فوت ۵۰ تن  در ۲۴ ساعت گذشته، تعداد جان باختگان کرونا در کشور به هفت هزار و ۶۷۷ تن رسید.
در ۲۴ ساعت گذشته، ۱۵ استان فاقد فوتی و پنج استان، فقط یک مورد فوتی ناشی از بیماری کووید۱۹ گزارش شده است. 
وضعیت استان خوزستان، همچنان قرمز است.استان های خراسان رضوی، آذربایجان های شرقی و غربی، لرستان، کردستان، کرمانشاه، هرمزگان و مازندران در وضعیت هشدار قرار دارند.