لزوم توجه به سلامت روان در دوران همه‌گیری کرونا

دکتر مولود کیخسروانی در این یادادشت آورده‌است: با شیوع ویروس کرونا اغلب افراد اضطراب را تجربه می‌کنند، پس اگر شما نیز این حس را تجربه کرده‌اید، بدانید تنها نیستید.

روانشناسان انگلیسی اعتقاد دارند، از زمان همه گیری ویروس کرونا از هر سه انگلیسی یک نفر دچار مشکلات سلامت روان شده‌اند.

بنابراین نگرانی بابت شنیدن اخبار بد، کاملا قابل درک است؛ اما ممکن است به سلامت روان شما آسیب بزند، البته باید توجه داشت که استرس به خودی خود یک مفهوم منفی نیست و میزانی از استرس و اضطراب نه تنها بد نیست بلکه تا حدی فعال کننده رفتار فرد است، اما زمانی که تداوم یافته و از حالت طبیعی خارج شود حالت بیمارگونه به خود می‌گیرد.

استرس کنش عاطفی، ذهنی و فیزیکی فرد در برابر احساس خطر درونی یا بیرونی است، یعنی یا ذهن ما استرس ایجاد می‌کند یا عوامل بیرونی باعث ایجاد استرس می‌شود، مشکل بیشتر افراد این است که قادر به کنترل آن نیستند.

افراد مختلف نسبت به موقعیت های اضطراب آور، به شیوه‌های متفاوت واکنش نشان می‌دهند، تاثیر یک وضعیت اضطراری به ویژگی‌های شخصیتی، تجربیات فرد، شرایط اقتصادی - اجتماعی، در معرض خطر بودن، میزان دسترسی به امکانات و ... بستگی دارد.

ویژگی مشترک همه اختلال‌ها اضطرابی ترس از نبود کنترل، ناتوانی در تحمل بلاتکلیفی، ترس از نادانسته‌ها و انتظار وقوع یک اتفاق عجیب است.

هر چه اضطراب بالاتر باشد یعنی فرد به دنبال کنترل بیشتری بر اتفاقات خارج از کنترل است، چیزهای مبهم به شدت نگران کننده هستند.

فرد برای رسیدن به قطعیت، احتمال‌های متفاوت را بررسی می‌کند، اما دنیا پر از ابهام است و نمی‌توان همه چیز را قطعیت بخشید، افراد به دنبال قطعیت و رفع ابهامات هستند تا آمادگی لازم برای برخورد با هر رویدادی را داشته باشند.

عدم قطعیت و وجود اتفاقات پیش بینی نشده را باید پذیرفت، ابهام، بخشی از ماهیت دنیا است و اینکه افراد به دنبال قطعیت باشند تلاشی بیهوده و غیر ممکن است، این تفکر اشتباه است که با به دست آوردن همه اطلاعات می‌توان ابهام را به صفر رساند.

از آنجا که آینده غیر قابل پیش بینی است زندگی روزمره مملو از ابهام است، بنابراین همیشه چیزی برای نگرانی وجود دارد، بنابراین این تصور اشتباه است که هر چه اطلاعات من درباره این ویروس ناشناخته بیشتر باشد می‌توانم خود و عزیزانم را در مقابل آن حفاطت کنم، البته در نظر داشته باشید موقعیت‌های مبهم همیشه همراه با یک پیامد منفی نیست و این احتمال وجود دارد که اگر اتفاقی رخ دهد، قادر به کنترل آن هستید، پس حتی در صورت ابتلا به بیماری شرایط تحت کنترل شما و کادر درمانی است.

راهکارهایی برای افزایش سلامت روان

وضعیت موجود که بر اساس همه گیری ویروس کرونا به وجود آمده و مشخص نیست تا چه زمانی ادامه داشته باشد، یک سبک زندگی جدید را به وجود آورده که خواه ناخواه باید آن را پذیرفت و به آن عادت کرد.

راهکارهای زیر برای به حداقل رساندن آسیب‌های روانی دوران کرونا و بهبود سلامت روان افرادی که در حال تجربه وضعیت جدید و موقتی و در عین حال غیر قابل پیش بینی هستند، پیشنهاد می‌شود:

۱. محدود کردن پیگیری اخبار: در نهایت یک بار در روز به اخبارگوش دهید، زمان کمتری را به چیزهایی اختصاص دهید که حالتان را بد می‌کند، نیاز نیست اخبار لحظه به لحظه را دنبال کنید.

۲. شست‌ وشوی دست‌ها در حد تعادل: مراقب باشید رفتارهای پیشگیرانه شما تبدیل به وسواس نشود، از خود بپرسید شست وشو برای چیست؟ برای رعایت توصیه‌های بهداشتی یا رهایی از افکار منفی و اضطرابی.

۳. تماس با دیگران، برای بیان احساسات خود با دیگران، بویژه افراد شوخ طبع و خوش بین، به صورت مجازی یا واقعی«با رعایت پروتکل های بهداشتی» در تماس باشید.

۴. توجه به سلامت جسم: به اندازه کافی از ورزش، خواب کافی، نور خورشید و ...بهره بگیرید.

۵. توجه به اینجا و اکنون: به این توجه کنید که در زمان حاضر حالتان خوب است، بنابراین نیاز نیست بیش از اندازه درباره آینده نگران باشید.

۶. مقید بودن به برنامه ریزی روزانه: اختلال در روند عادی زندگی عامل بروز استرس است پس به انجام کارهای روتین روزانه خود پایبند باشید، باید توجه داشت که جانب تعادل رعایت شود، داشتن برنامه خشک و غیر قابل انعطاف خود می‌تواند عامل بروز استرس شود.

۷. انجام کارهای عقب افتاده: در این دوران که زمان آزاد بیشتری دارید می‌توانید به انجام پرونده‌های نیمه باز قدیمی و کارهای عقب افتاده خود بپردازید.

۸. انجام فعالیت های لذت بخش: به فعالیت هایی مثل تماشای فیلم، خواندن کتاب و بازی‌های خانوادگی بپردازید.

۹. توجه به نکات مثبت این ویروس: به این توجه داشته باشید که میزان کشندگی این ویروس کمتر از آنفولانزا است اما سرایت پذیری و بیماری زایی آن چندین برابر است و به تقریب از هر ۱۰۰ نفر ۹۵ بهبود یافته‌اند، بنابراین این بیماری جدی اما قابل کنترل است.

۱۰. مراجعه به روانشناس: در نهایت اگر میزان اضطراب خود را غیرقابل کنترل می‌بینید از خدمات روانشناختی تلفنی یا آنلاین بهره بگیرید.