آمریکا با تندروها به دور جدید نشست راهبردی بغداد-واشنگتن وارد می‌شود

طرف آمریکایی به نظر می رسد برای این نشست شال و کلاه کرده اما درباره طرف عراقی هنوز ابهام های زیادی وجود دارد و معرفی نشدن اعضا  سبب شده است که برخی در داخل عراق به اصل رایزنی با آمریکا در این مرحله حساس به دیده تردید بنگرند.

«کاطع الرکابی» عضو کمیسیون امنیت و دفاع و عضو فراکسیون ائتلاف دولت قانون (نوری المالکی) در پارلمان عراق در اظهاراتی به صراحت، شرایط را برای «مذاکره» با آمریکا در زمان حاضر مناسب ندانسته است.

او به بحران های مختلفی که عراق با آن مواجه است از جمله تبعات ویروس کرونا، وضعیت نابسامان اقتصادی، کاهش جهانی قیمت نفت و تهدیدهای امنیتی اشاره کرده و بر همین اساس شرایط کنونی را مناسب مذاکره نمی داند.

برخی نیز به اصل تیم رایزنی عراقی ایراد گرفته و گفته اند که سطح تیم عراقی در حد و اندازه تیم آمریکایی نیست.

شماری مانند «حسن سالم» عضو کمیسیون امنیت و دفاع پارلمان به تابعیت دوگانه برخی از اعضای تیم مذاکره کننده عراقی ایراد گرفته و از نخست وزیر خواسته اند که به طور شفاف و رسمی اعضای تیم عراقی را معرفی کند.

این درحالی است که دولت عراق تاکنون نسبت به معرفی اعضای تیم عراقی سکوت کرده و تنها برخی رسانه ها و کارشناسان سیاسی، اسامی تیم عراقی را  گمانه زنی کرده اند.

«حارث حسن» یکی از افرادی که گفته می شود از اعضای تیم رایزنی عراق است دیروز (دوشنبه) در توئیتی نوشت که سطح رایزنی با آمریکایی ها نه در حد مذاکره بلکه در حد گفت و گو است.

محمد صادق الهاشمی ، رییس مرکز «العراق» برای پژوهش های راهبردی در این خصوص در گفت وگوی اختصاصی با ایرنا  اظهار داشت که سطح دو تیم مذاکره کننده کاملا با هم متفاوت است و به نظر می رسد آمریکا با برنامه کاری مشخص، قصد ورود به این دور از «مذاکرات» را دارد.

الهاشمی گفت: پیشاپیش باید یادآور شد هدف انتقاداتی که به تیم عراقی می شود تردید درباره این تیم نیست، اما طبیعی است برخی پرسش ها درباره تیم عراقی که اغلب اعضای آن دارای تابعیت دوگانه هستند، مطرح شود.

وی ادامه داد: آمریکا ۳۰ محور کلی را برای دور تازه رایزنی با عراق آماده کرده که در هیچ یک از آنها بحث خروج نظامیان آمریکا از عراق مطرح نیست و نشان می دهد واشنگتن برنامه ای برای خروج از خاک عراق ندارد.

به گفته وی، این ۳۰ محور بیشتر حول ایجاد مشارکت گسترده بین بغداد و واشنگتن بر اساس توافقنامه راهبردی امضا شده در سال ۲۰۰۸ است.

وی ادامه داد که سفیر آمریکا اعلام کرده است که گفت وگوها با عراق حول توافقنامه راهبردی سال ۲۰۰۸ در بخش های روابط دو جانبه، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، آموزشی و علمی  است و فقط  به کمک های امنیتی منحصر نمی شود.

الهاشمی اضافه کرد که «ماتیو تولر» همچنین به مسئله کمک های انسانی برای میلیون های عراقی در معرض «خطر» توسط «آژانس آمریکایی توسعه بین المللی»  (USAID ) اشاره کرده است.

اعضای گروه آمریکا

الهاشمی در این گفت وگو اعضای تیم آمریکایی را  این چنین معرفی می کند ؛

«دیوید شنگر» مسلط به زبان عربی، معاون وزیر امور خارجه در امور خاورمیانه که قبلا مسوولیت امور سرزمین های شام در وزارت دفاع را برعهده داشته و همچنین مشاور وزیر دفاع در امور سوریه، اردن، لبنان، فلسطین و اسراییل (سرزمین شام) است که از تندترین اظهارات او که بر زبان رانده است: "حضور ایران در عراق تهدیدی برای آمریکا" است و «الحشد الشعبی تابع سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران» می باشد.

«جوی هود» مسلط به زبان عربی ، معاون اول دستیار وزیر امور خارجه در امور خاورمیانه و کاردار سابق سفارت آمریکا در بغداد است.

او همچنین معاون تیم اعزامی آمریکا به کویت و سرکنسول آمریکا در شهر «ظهران» عربستان سعودی بوده و مسوولیت دفتر امور ایران در وزارت امور خارجه آمریکا را بر عهده داشته و به عنوان هماهنگ کننده نظامی بین آمریکا و عربستان سعودی فعالیت کرده و پیش از این در اظهاراتی ضد ایرانی مدعی شده بود : «(سردار شهید) قاسم سلیمانی، منبع ترویسم است.»

«دیوید کوپلی» مسلط به زبان عربی است و معاون دستیار امور عراق در دفتر خاور نزدیک در وزارت امور خارجه آمریکا  به عنوان افسر اطلاعاتی در آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا کار کرده و همچنین افسر ذخیره در نیروی دریایی آمریکا بوده است و در دوره دولت «جرج دبلیو بوش» در کاخ سفید به عنوان دستیار ویژه دفتر ادارای مالی و بودجه فعالیت داشته و در ناوگان پنجم آمریکا و همچنین فرماندهی مرکزی و دفتر اطلاعات دریایی آمریکا نیز کار کرده است.

«دیوید هیل» مسلط به زبان عربی است و معاون وزیر امور خارجه در امور سیاسی بوده و به عنوان سفیر آمریکا در پاکستان (۲۰۱۵)، سفیر آمریکا در لبنان (۲۰۱۳) و فرستاده ویژه به خاورمیانه در سال های ۲۰۱۱ و ۲۰۱۳ فعالیت کرده و در ۲۰۱۱ سفیر آمریکا در اردن نیز بوده است.

هیل همچنین معاون دستیار وزیر امور خارجه در امور روابط با اسراییل، مصر و سرزمین شام و مدیر امور اسراییل و فلسطین در وزارت امور خارجه و همچنین دستیار «مادلین آلبرایت» در دوره دولت «بیل کلینتون» بوده و در مواضع ضد ایرانی اش این ادعا را مطرح کرده است که: «کسی که تظاهرکنندگان عراقی را می کشد، ایران و گروه های شبه نظامی هستند.»

«فرانسیس فانون» دستیار وزیر امور خارجه در امور انرژی و یکی از اعضای فعال آژانس اطلاعات آمریکا (سیا) است که مواضع ضد ایرانی او معروف است، از جمله این ادعا که : «هیچ دولت تروریستی غیر از ایران در جهان وجود ندارد.»

«ماتیو تولر» سفیر آمریکا در بغداد که به زبان عربی مسلط است، قبل از این، سفیر آمریکا در یمن و معاون سفیر امریکا در مصر و مشاور سیاسی در سفارت آمریکا در عراق و معاون سفیر آمریکا در کویت و مشاور سفیر در سفارت آمریکا در عربستان سعودی و مسوول سیاسی در سفارت آمریکا در لندن بوده و در دوحه قطر نیز کار کرده است و یکی از مهمترین کارهای او ارسال نامه تهدید آمیز به برخی از رهبران سیاسی عراق برای موافقت با دولت «مصطفی الکاظمی» در پارلمان بوده است.

اعضای گروه عراق

محمد صادق الهاشمی در ادامه اعضای گروه عراقی را معرفی می کند و می گوید ؛

«دکتر عبدالکریم هاشم» یک شیعه لیبرال است که به سه زبان عربی، انگلیسی و فرانسه مسلط است و دارای تابعیت دو گانه عراقی – فرانسوی است که قبلا نگهبان چاپخانه عادل عبدالمهدی در برهه ای بود . عبدالمهدی(نخست وزیر سابق) در سال های مبارزه با رژیم صدام در فرانسه اقامت داشت و در هفتم اوت ۲۰۰۷ حکم حکومتی برای او به عنوان معاون وزیر امور خارجه در امور اداری و مالی صادر شد. او دارای روابط خانوادگی با عبدالمهدی است و نسبت به صحت مدرک دکترای او تردید وجود دارد.

هاشم با یک زن الجزائری ازدواج کرده و دارای دو دختر است و سابقه کار به عنوان سفیر عراق در مراکش و همچنین سفیر عراق در روسیه را دارد و چند ماه قبل با دبیرکل ناتو، درباره قانون پارلمان عراق برای اخراج نظامیان بیگانه از خاک عراق دیدار کرد.

دکتر (لقمان) عبدالرحیم الفیلی از اقلیت کردهای فیلی و جزو شیعیان لیبرال است که به سه زبان عربی، انگلیسی و کردی مسلط است و از مهمترین پست های او رییس امور آمریکا در ۲۰۱۹ در وزارت امور خارجه عراق بوده و در ۲۰۱۷ به عنوان مشاور امور عمومی و اداری و راهبردی در وزارت امور خارجه فعالیت کرده و از ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۹ سمت سفیر عراق در آمریکا را داشته است. او در شرکت برنامه نویسی «ای دی سی» و به عنوان مدیر ارشد در برنامه های ارتقا و فناوری اطلاعات در لندن در سال های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۶ فعالیت داشته است.

دکتر «فرید مصطفی کامل یاسین» یک شیعه لیبرال است که در زمان حاضر سفیر عراق در آمریکا است و در گذشته به عنوان مدیر برنامه نویسی رایانه کار کرده و نقش دبیر در مجمع عمومی سازمان ملل را داشته و همچنین مشاور «عدنان الپاچه چی» شخصیت سیاسی برجسته و وزیر سابق امور خارجه عراق را داشته است.

«حارث حسن» یک شیعه لیبرال است که در بنیاد (آمریکایی) «کارنگی» برای صلح فعالیت داشته و متخصص در امور فرقه ها است، مواضع ضد الحشد الشعبی دارد که در این خصوص پژوهش هایی نیز منتشر کرده و از او به عنوان متخصص در امور علم جامعه شناسی (قبیله و روابط بین دولت و جامعه) یاد می شود.

حسن در مرکز پژوهش های آمریکایی «مجمع آتلانتیک» و در دانشگاه «هاروارد» نیز کار کرده و دارای کتاب هایی است که با سیاست های آمریکا نسبت به جمهوری اسلامی ایران تطابق دارد.

دکتر «حامد خلف» یک شیعه لیبرال است که نزدیک به «نوری المالکی» و قبلا در دفتر نخست وزیر فعالیت داشته اما «حیدر العبادی» در دوره نخست وزیری اش، او را برکنار کرد و اکنون او مسوولیت معاون وزیر آموزش عالی و پژوهش علمی را بر عهده دارد.

محمد صادق الهاشمی در ادامه گفت که همان طور که ملاحظه می شود تیم آمریکایی از مجموعه ای از افراد خبره در امور دیپلماتیک، اطلاعات و سیاست  در امور خاورمیانه تشکیل شده است.

رییس مرکز العراق برای پژوهش های راهبردی خاطر نشان ساخت که آمریکا در جریان مذاکرات ۲۰۰۸ چنین تیم باتجربه ای تشکیل نداده بود که ۲۳ کارشناس قانونی، امنیتی و اقتصادی تیم فعلی را در این دور جدید از گفت و گوها همراهی کنند.

وی با بیان اینکه آمریکا اصرار بر دستاوردهای مثبت در این دور از گفت و گوها دارد، گفت: در مقابل، تیم عراق فاقد تجربه لازم به ویژه در امور اطلاعاتی و سیاسی است و بعضی فقط کارمند وزارت امور خارجه بوده اند.

الهاشمی اضافه کرد: با مراجعه به سابقه برخی اعضای تیم عراقی، لیاقت لازم در بعضی ها دیده نمی شود بلکه برخی از آنها حتی ممکن است جانبدارانه در این دور رایزنی ها به نفع طرف آمریکایی عمل کنند زیرا به سیاست آمریکایی ها باور دارند و در ادارات و مراکز پژوهشی آمریکایی فعالیت کرده و برای آنها پژوهش انجام داده اند .

 این کارشناس برجسته عراقی تاکید کرد که مخلص کلام اینکه آمریکایی ها قصد خروج نظامی از عراق و حتی مذاکره در این خصوص را با طرف عراقی ندارند بلکه به دنبال تثبیت این حضور و توسعه آن و افزایش مساحت جغرافیایی اشغال شده در خاک عراق هستند.

زمان شروع رایزنی ها معنی دار و دارای پیام 

در همین راستا برخی کارشناسان حتی تاریخ شروع رایزنی ها را توسط آمریکا معنی دار دانسته و گفته اند که این تاریخ دقیقا مقارن با حمله گروه تروریستی داعش به عراق در دهم ژوئن ۲۰۱۴ است.

«هیثم الخزعلی» کارشناس عراقی در این خصوص در یادداشتی که در اختیار ایرنا قرار گرفته،می گوید ؛ تاریخ دهم ژوئن که آمریکا برای رایزنی ها مشخص کرده مصادف با سالروز سقوط موصل به دست گروه تروریستی داعش است که آمریکا به اعتراف مقامات خود آمریکایی (دونالد ترامپ و هیلاری کلینتون)، ساخته و پرداخته دولت اوباما می دانند.

به گفته وی، آمریکا با تعیین این تاریخ بخصوص، برای شروع رایزنی درصدد ارسال این پیام به دولت عراق بوده که در صورت اصرار تیم مذاکره کننده عراقی بر مساله اخراج نظامیان آمریکا، ممکن است سناریو بازگشت دوباره داعش به عراق تکرار شود.     

این کارشناس عراقی نسبت به اصرار طرف آمریکایی بر وجود جریان های تایید کننده حضور نظامی آمریکا در خاک عراق در صفوف تیم مذاکره کننده عراقی را هدفمند خواند و گفت: واشنگتن می کوشد، موضع تیم عراقی را که بر اخراج نظامی آمریکا از خاک عراق اصرار دارد، تضعیف کند.

از سوی دیگر دو کشور در پای در نشست راهبردی خواهند گذاشت که همزمان اعتراضات اجتماعی دو کشور را در نوردیده با این تفاوت که این اعتراضات اجتماعی شاید بر یک طرف مذاکره کننده اثرگذار و بر طرف دیگر بی اثر باشد.