سیاه و سفید اثر کرونا در عرصه فرهنگ و هنر

به گزارش ایرنا، اوایل اسفند سال گذشته که بیماری کرونا در کشورهای مختلف دنیا ازجمله ایران شایع شد، در راستای جلوگیری از شیوع بیشتر، بسیاری از مشاغل در بخش های مختلف اقتصادی، فرهنگی، هنری و اجتماعی تعطیل شدند تا زمینه اجرای طرح های مبتنی بر فاصله گذاری اجتماعی محقق شود.

در این میان بسته شدن مغازه ها و اصناف مختلف، سالن های سینما، تئاتر، نمایشگاه های مختلف اقتصادی، تجاری و فرهنگی، تالارهای عروسی و اماکن ورزشی بیش از دیگر بخش ها مشهود بود که برای فعالان این بخش ها مشکل آفرین شد.

البته در کنار این مشکلات و کاهش درآمدهای فعالان این حوزه ها، برخی نتایج بسیار خوب نیز به دست آمد و خلاقیت های بسیار زیادی به ویژه با استفاده از فضای مجازی ایجاد شد که وضعیت سیاه این حوزه را به سیاه و سفید تبدیل کرد.

استفاده از فضای مجازی یکی از مهمترین اقداماتی بود که در راستای جلوگیری از کاهش مخاطب به ویژه در حوزه های فرهنگی و هنری تمهید شد و در برخی بخش ها حتی موجب افزایش قابل توجه مخاطبان نمایشگاه یا اکران آثار و حتی فیلم ها شد؛ هرچند این اثرگذاری جامع نبود و برخی بخش ها نیز مشکلات زیادی بر اثر شیوع بیماری کرونا داشتند.

کارشناس موسیقی حوزه هنری آذربایجان غربی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه بزرگترین ضربه محدودیت‌های ناشی از ظهور کرونا در بخش فرهنگ و هنر است و هنرمندان از اقشار آسیب‌پذیر در پی ایجاد محدودیت‌های اجتماعی هستند، گفت: در این میان افراد فعال در زمینه هنر موسیقی بیشتر از سایر هنرمندان دچار آسیب شده‌اند.

داریوش علیزاده با اشاره به بُعد آموزش و اجرا در هنر موسیقی گفت: با وجود بازگشایی مراکز آموزشی به شرط رعایت پروتکل‌های بهداشتی، هنوز بسیاری از هنرجویان و علاقمندان به فراگیری موسیقی از ترس ابتلا به کرونا از حضور در آموزشگاه‌ها خودداری می‌کنند.

وی با اشاره به تعطیلی اجراهای موسیقی افزود: در شرایط فعلی امکان برگزاری کنسرت و مراسم و جشن‌های مختلف وجود ندارد و نوازندگان موسیقی به سختی امرار معاش می‌کنند و بسیاری از آنها به دنبال شغل دیگری هستند.

کارشناس موسیقی حوزه هنری ادامه داد: موسیقی فولکلور نیز از گزند این محدودیت‌ها در امان نمانده است و با تعطیلی درازمدت قهوه‌خانه و عدم استقبال مردم پس از بازگشایی این مکان‌ها که محل اجرای موسیقی آشیقی است، برخی از هنرمندان آشیق که منبع درآمد دیگری ندارند به کارگری و کارهای روزمزد روی آورده‌اند.

وی روی آوردن هنرمندان به سایر مشاغل را از یکی از مضرترین پیامدهای سبک جدید زندگی با ظهور کرونا دانست و گفت: با گرایش هنرمند به مشاغل دیگر، با مرور زمان از حرفه اصلی خود غافل شده و به مرور زمان و با کاهش تولید آثار فاخر، فرهنگ و هنر در دراز مدت به حاشیه رانده می‌شود.

علیزاده راه‌حل کاهش صدمات ناشی از کرونا به هنر موسیقی را اختصاص بیمه بیکاری به هنرمندان و حمایت نهادهای فرهنگی از تولید و انتشار آثار هنری استودیویی عنوان کرد و افزود: با فروش تولیدات موسیقی در قالب لوح‌های فشرده تا حدی می‌توان خسارت‌های اقتصادی ناشی از محدودیت‌ها را جبران کرد.

رییس انجمن هنرهای نمایشی آذربایجان‌غربی نیز با اشاره به آسیب‌های حوزه تئاتر با شیوع بیماری کرونا گفت: بسیاری از هنرمندان تئاتر از طریق آموزش و اجرا امرار معاش می‌کنند که با وجود شرایط خاص روزهای اخیر در تامین نیازهای خود با مشکل جدی روبرو هستند.

امید خاکپور افزود: حتی با وجود رفع محدودیت‌ها زمان زیادی طول می‌کشد که مردم برای تماشای تئاتر به سالن‌های اجرا بیایند و این یکی از چالش‌های پیش روی هنرمندان تئاتر استان آذربایجان غربی است.

وی با اشاره به امکان اجرای آنلاین تئاتر، در خصوص چالش‌های این شیوه گفت: هم اینک هیچ  نمایشی در آذربایجان غربی به صورت مجازی اجرا نمی‌شود و با توجه به اینکه لذت تماشای تئاتر به حضور در سالن نمایش و انتقال احساس و مضمون به‌صورت مستقیم از هنرپیشه به تماشاگر است، نمایش مجازی اثرگذاری لازم را نخواهد داشت.

وی تاکید کرد: از طرفی به خاطر نبود محدودیت مکان و زمان در اجرای مجازی، استقبال یا عدم استقبال مخاطب از تئاتر آنلاین در پرده ابهام است.

رییس انجمن هنرهای نمایشی آذربایجان غربی در ادامه با بیان اینکه هنرمندان تئاتر با احساس مسوولیت اجتماعی به عرصه مبارزه با کرونا وارد شده اند، گفت: هنرمندان تئاتر در این استان با مشارکت انجمن هنرهای نمایشی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان‌غربی ازهمان هفته‌های نخست شیوع ویروس کرونا در راستای شور و نشاط اجتماعی و امید به‌ زندگی اقدام به برگزاری برنامه‌های مختلف همچون برگزاری جشنواره‌ی هنرهای نمایشی در راستای پویش "در خانه بمانیم" کردند.

وی افزود: این جشنواره در ۲ بخش اجراهای ملودرام و نمایشنامه نویسی کوتاه با رویکرد طنز در فروردین و اردیبهشت سال جاری برگزار شد.

مدیر نگارخانه میلان در آذربایجان غربی نیز با اشاره به چالش‌های پیش روی نگارخانه‌ها گفت: با رفع برخی از محدودیت‌ها امکان برگزاری نمایشگاه‌های هنری با فاصله‌گذاری اجتماعی و رعایت پروتکل‌های بهداشتی و بدون برگزاری افتتاحیه امکان‌پذیر است ولی با توجه به عدم امکان حضور حداکثری بازدیدکنندگان، صرف هزینه‌های برگزاری نمایشگاه از سوی هنرمندان توجیه اقتصادی ندارد.

فردین میلانی صدر ادامه داد: نگارخانه‌ها از اولین مراکزی بودند که شامل محدودیت‌های اجتماعی شدند و با توجه به بسته بودن فضا و تجمع بازدیدکنندگان، در عمل امکان فعالیت برای نگارخانه‌ها غیر ممکن است.

وی با بیان اینکه برگزاری نمایشگاه‌های مجازی فقط به‌صورت مقطعی پاسخگوی نیاز مخاطب است، افزود: در شرایط حاضر نگارخانه‌ها در تامین هزینه‌های خود با مشکل مواجه هستند و در صورت عدم حمایت نهادهای متولی، گالری‌های هنری قادر به ادامه فعالیت نبوده و در آینده محلی برای نمایش آثار هنری و بازدید علاقمندان وجود ندارد.

رییس انجمن سینمای جوانان آذربایجان غربی نیز با بیان اینکه هنر عکاسی و فیلمسازی نیز همچون سایر رشته‌های هنری از گزند کرونا در امان نمانده است، گفت: با توجه به شرایط کشور و شیوع بیماری کرونا بخش آموزش تعطیل بوده و در بخش فیلمسازی برای جلوگیری از تجمع، مجوز تولید داده نمی‌شود.

احسان مهدیان با اشاره به محدودیت‌های موجود برای فعالیت در هنر و صنعت عکاسی افزود: تعطیلی استودیوهای عکاسی و لابراتوارهای چاپ به ضرر مالی شاغلان این صنف منجر شد و بسیاری از مدیران این مجموعه‌ها مجبور به تعدیل نیروی کار خود شدند.

وی یکی دیگر از چالش‌های پیش روی هنرمندان این رشته را برگزاری و شرکت در رویدادهای هنری عنوان کرد و افزود: با توجه به شرایط حاضر امکان تولید آثار و نیز برگزاری جشنواره‌ها به سختی امکان‌پذیر است.

رییس انجمن سینمای جوانان آذربایجان غربی ادامه داد: موارد اجرایی جشنواره فیلم و عکس در این استان فراهم است و نمایش آثار برگزیده در بخش عکس به صورت مجازی برگزار می شود.

مهدیان اضافه کرد: این نمایشگاه مورد توجه بسیاری از هنردوستان تا آن سوی مرزها نیز قرار گرفت ولی در بخش فیلم امکان اکران آثار فراهم نبود و برگزاری مراسم اختتامیه امکان‌پذیر نیست.

بر اساس برآوردهای اولیه حجم خسارت وارده به اصحاب فرهنگ‌وهنر و موسسات قرآنی این استان در ایام شیوع بیماری کرونا طبق گفته مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان غربی، بالغ ‌بر ۲۱۰ میلیارد ریال بوده ‌که رقم بسیار زیادی است.

این درحالی است که حجم خسارت وارد شده به اصحاب فرهنگ و هنر در کشور به دلیل بیماری کرونا، ۹ هزار و ۷۰۰ میلیارد ریال برآورد شده است.