به گزارش روز پنجشنبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، جلسه ۱۷۹ شورای تحول و ارتقای علوم انسانی شورای عالی انقلاب فرهنگی به ریاست غلامعلی حداد عادل و با حضور سعیدرضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در محل دبیرخانه این شورا برگزار شد.
در ابتدای این جلسه حداد عادل طی سخنانی با اشاره به شیوع ویروس کرونا در جهان و بی سابقه خواندن اتفاقات پیش آمده در دنیا گفت: کرونا و وقایع اخیر آمریکا که دنیا را تحت تاثیر قرار داده است، هر کدام ابعاد گوناگونی از منظر علوم انسانی دارند که باید به طور جداگانه به هر کدام از آنها پرداخته شود.
سپس ادامه بررسی سرفصل دوره کارشناسی ارشد روانشناسی اسلامی در دستور کار قرار گرفت و حجت الاسلام و المسلمین آذربایجانی، دانشیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه گزارشی در این زمینه ارائه کرد.
در این برنامه درسی که با توجه به نظرات و پیشنهادهای اعضا در جلسات گذشته بازنویسی و ویرایش شده است، مواردی مانند اضافه شدن درس نفس در حکمت اسلامی و درس فطرت در درس انسان شناسی، مبانی ارزش شناسی و معرفت شناسی در درس مبانی روانشناسی اسلامی و اضافه شدن سه سرفصل به درس قرآن و حدیث و اضافه شدن مبانی ارزش شناسی و معرفت شناسی در دروس روانشناسی اسلامی مورد اشاره قرار گرفته است.
همچنین در این گزارش اولویت پذیرش در این رشته برای طلاب، توجه به درس علم النفس در دروس جبرانی، توجه به توانایی فارغ التحصیلان و نگاه تاریخی در دروس تاریخ و مکاتب روانشناسی (جبرانی) و مبانی روانشناسی اسلامی (تخصصی) و فلسفه روانشناسی (تا حدودی) و نفس در حکمت اسلامی ذکر شده است.
۰
روانشناسی غربی مانع ورود سایر مبانی به دانشگاه‌های ما شد
پس از ارائه این گزارش، حداد عادل در خصوص اهمیت این رشته گفت: در میان علوم انسانی دو علم روانشناسی و جامعه شناسی، با مبانی معنوی و دینی در مواجهه هستند.
وی افزود: روانشناسی مبتنی بر مبانی دینی، بر پایه اعتقاد به تجرد روح و قائل شدن به حقیقتی در انسان شکل می گیرد در حالی که در روانشناسی جدید کاری به ذات و مبنا و تجرد و مادی و غیرمادی ندارند و با انسان مانند اشیاء در علم فیزیک رفتار میکنند.
حداد عادل گفت: این از جمله مواردی است که تباین آن با مظاهر معنوی ظهور و بروز دارد در جامعه شناسی هم به شکل دیگری این تباین مطرح است.
رییس شورای تحول و ارتقای علوم انسانی ادامه داد: از وقتی که روانشناسی غربی در نظام آموزش عالی کشور ما وارد شده، کسی در دانشگاه های ما جرات نکرده که به روانشناسی دیگری، به پایه مبانی دیگری از این علم ورود پیدا کند.
وی با بیان اینکه طرح درسی با عنوان روانشناسی اسلامی، اتفاق بسیار مبارکی است که بعد از چهل دهه ما جرات کردیم در زمینه روانشناسی اسلامی وارد شویم، افزود: این اتفاق مثل جوانه مبارکی است که باید آن را قدر بدانیم و نواقص آن را اصلاح کرده و در اجرای آن جدی باشیم تا هم کتابهایش تالیف شود و هم استادهای مسلمان جرات پیدا کنند این مباحث را مطرح کنند و تلاش در جهت راه اندازی دوره دکتری این رشته را داشته باشیم.
نظارت دقیق در زمینه سرفصل‌های دروس انجام شود
حداد عادل با بیان اینکه تالیف کتب درسی رشته روانشناسی اسلامی بسیار حائز اهمیت است، بیان کرد: باید ضمن انتخاب مولفی شایسته برای تالیف کتب در این رشته، نظارت دقیق و جدی در زمینه سرفصل های دروس نیز صورت گیرد.
سپس اعضا به بیان نظرات و پیشنهادهای خود همچون تنظیم آیین‌نامه برای اولویت های پذیرش توسط کارگروه و ارائه آن به شورای تحول، ارائه درس بررسی و نقد نظریه های روانشناسی و درس روششناسی در دروس تخصصی، بررسی صلاحیت های تخصصی اساتید در این رشته، اصلاح محتوای درس نفس در حکمت اسلامی، ادغام سه درس فلسفه روانشناسی با رویکرد اسلامی، مبانی روانشناسی اسلامی و نفس در حکمت اسلامی در دو درس به نام روانشناسی اسلامی ۱و۲، ضعف در بخش مهارت آموزی دانشجویان، غلبه رویکرد فردگرایی در ارائه دروس پرداختند.
پس از اظهارنظر اعضا و جمع بندی دکتر حداد عادل سرفصل دوره کارشناسی ارشد روانشناسی اسلامی با رای مثبت اعضا به تصویب رسید.
تحول در علوم انسانی، تحول در اندیشه اصحاب این حوزه است
پس از سخنان حداد عادل، عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز گفت: کار شورای تحول و ارتقای علوم انسانی، حرکت دادن علوم انسانی در مسیر مفید، موثر و دانش بومی بوده که این کار بسیار مهم، مطالبه مقام معظم رهبری و فلسفه وجودی شورای تحول است.
وی افزود: با توجه به نگاهی که حضرت آقا در دیدگاه تحول گرایانه دارند، قاعدتاً در حوزه علوم انسانی نیز توقع یک تحول بزرگ را دارند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه تحول بزرگ نیاز به یک مسیر موثر و محسوس و در عین حال تدبیر شده دارد و نیازمند یک بازنگری در روش های کنونی است، گفت: بهتر است نگاه مجددی به روش هایی که در تحول دنبال کردیم، داشته باشیم و البته در حال حاضر این روش ها با وجود ۱۷ کارگروه تخصصی ساز و کار مناسبی نیز پیدا کرده است ولی برای تحول در علوم انسانی کافی نیست. تحول در علوم انسانی در درجه اول یک تحول بزرگ در فکر و اندیشه اصحاب علوم انسانی است.
عاملی با بیان اینکه، در کنار حفظ روش های کنونی باید یک مسیر متفاوتی از مسیری را که علوم انسانی و علوم اجتماعی با محوریت غرب دارد، طی کنیم، ادامه داد: برخی از روش های قدیمی ما روش مناسبی نبوده و نیاز به تفکر و بازنگری در روش کار دارد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: مسائل دنیای غرب در دوران تجدد به سمت پساتجدد رفت و پساتجدد نیز پاسخ منسجمی نداشت و فقط اعتراض به تجدد بود، لذا نتوانسته رویکرد جدیدی را برای جامعه غرب فراهم کند و قطعا رویکرد برخاسته از دین مبین اسلام که ناظر بر حقایق هستی و حقایق مرتبط با انسان است، می تواند این مسیر را برای ما روشن کند.
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران ادامه داد: نگاهی که در جوامع غربی در حوزه علوم انسانی و علوم اجتماعی حاکم است به سمت سکولاریزم، نسبیت گرائی ارزشی و تکثرگرایی رفته است؛ بنابراین بسیاری از وقایعی که در جامعه غرب اتفاق میافتد ناشی از همین مسیری است که طی کرده است.
وی با بیان اینکه مسائل دنیای غرب در دوران تجدد به سمت پساتجدد رفت، ادامه داد: پساتجدد نیز پاسخ منسجمی نداشت و فقط اعتراض به تجدد بود، لذا نتوانسته رویکرد جدیدی را برای جامعه غرب فراهم کند و قطعا رویکرد برخاسته از دین مبین اسلام که ناظر بر حقایق هستی و حقایق مرتبط با انسان است می تواند این مسیر را برای ما روشن کند.
کرونا سبب تغییراتی در فعالیت‌های پژوهشی شد
حسین سلیمی رییس دانشگاه علامه طباطبایی نیز در این جلسه گفت: در دوران کرونا مهمترین تغییری که روی داده این است که فضای مجازی در حوزه نشست ها و فعالیت های پژوهشی امکان فوق العاده ای را در اختیار ما گذاشته است که ما قبلا از آن غافل بودیم.
وی افزود: با استفاده از ظرفیت فضای مجازی می توانیم برنامه ای با حضور استادان سراسر کشور تدارک ببینیم تا در آنجا برنامه ها، فعالیت های صورت گرفته و همچنین اقدامات پیشنهادی شورای تحول، مورد ارزیابی و بازاندیشی قرار گیرد.
نظر شما