آغاز تابستان ۹۹ با خورشیدگرفتگی حلقوی در بلندترین روز سال

سعید حسین مردی روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: خورشید امروز یکشنبه ساعت ۲:۱۳ دقیقه بامداد به نقطه انقلاب تابستانی (بالاترین ارتفاع در دایره البروج) رسید. در این زمان بلندترین روز سال را داریم و از آن به بعد رفته رفته روزها کوتاهتر می شوند.

وی افزود: در روز انقلاب تابستانی خورشید بیش از هر زمان دیگر (۲۳٫۵ درجه) نسبت به نقطه قطب شمال اوج [ارتفاع] پیدا می‌کند و بر روی مدار رأس‌السرطان در نیمکره شمالی نیز عمود می‌تابد. وقتی خورشید به این نقطه انقلاب تابستانی می‌رسد هنگام ظهر بیشترین ارتفاع نسبت به افق جنوب را ناظر دارد و در شمالی‌ترین سمت نسبت به نقطه افق شرق طلوع کرده و در شمالی‌ترین سمت نسبت به نقطه افق غرب غروب می‌کند و این نشان دهنده آغاز فصل تابستان در نیمکره شمالی است. در این روز ساکنانی که در منطقه راس سرطان زندگی می‌کنند، ظهرهنگام خورشید را دقیقاً بالای سر خود می‌بینند.

حسین مردی ادامه داد: امروز همچنین شاهد خورشید گرفتگی حلقوی در ایران هستیم. بیشینه این گرفت حدود ساعت ۱۰:۲۰ دقیقه صبح به وقت ایران اتفاق می افتد که می توان حلقۀ گرفت را در مکانی در شمال هند دید، اما این خورشید گرفتگی در ایران نیز قابل رصد است و هر چه به جنوب شرقی کشور نزدیک شویم، گرفت بیشتری قابل رصد خواهد بود. یکی از بیشترین گرفت‌ها در ایران در شهر چابهار قابل رصد است.

به گفته این کارشناس ارشد فیزیک نظری، اولین تماس این خورشید گرفتگی در زمان حدود ۰۹:۰۵ صبح به وقت ایران روی داد؛ بیشترین گرفت در زمان حدود ۱۰:۲۰ صبح به وقت ایران و آخرین تماس در زمان حدود ۱۱:۳۷ صبح به وقت ایران خواهد بود. مدت زمان بیشترین گرفت حدود ۳۸ ثانیه است. 

حسین مردی خاطرنشان کرد: سپس خورشید ساعت ۱۳:۳۰ دقیقه بعد از ظهر وارد صورت فلکی دوپیکر می شود و در طول جغرافیایی ۴۴ر۹۰ درجه بر روی دایره البروج قرار می گیرد.  ماه نیز ساعت ۱۵:۳۰ دقیقه بعد از ظهر اول تیر، در زاویه ۰.۷۰ درجه ای جنوب شرقی خوشه M۳۵ قرار می گیرد.

کارشناس علمی مرکز علوم و ستاره شناسی تهران همچنین اظهار داشت: روز دوشنبه دوم تیر ساعت ۱۲:۳۰ دقیقه، ماه در زاویه ۳.۹ درجه ای شمال سیاره تیر قرار می گیرد. در این زمان جدایی زوایه ای ماه از خورشید  درجه خواهد بود.

حسین مردی گفت: روز سه شنبه سوم تیر ساعت ۲:۳۰ دقیقه بامداد ماه با ستاره «کاستور» هم نشین می شود و در زاویه ۸.۱ درجه ای در جنوب این ستاره قرار می گیرد. سیاره نپتون نیز ساعت ۳:۳۰ دقیقه بامداد این روز به طور ایستا در طول جغرافیایی، حرکت رجعی خود را شروع می کند.

وی ادامه داد: روز سه شنبه سوم تیر همچنین شاهد بارش شهابی گاوران (عوا) خواهیم بود.این بارش روز سوم تیر یعنی دو روز از ماه نو گذشته به اوج خود می رسد و تعداد شهاب هایی که می توان در این بارش در عرض یک ساعت (ZHR) مشاهده کرد به حدود ۵ عدد می رسد. 

این کارشناس ارشد فیزیک نظری گفت: همچنین در روز سه شنبه سوم تیر ماه ساعت ۶:۳۰ دقیقه صبح به ملاقات ستاره پلوکس می رود و در زوایه ۴.۵ درجه ای در جنوب این ستاره قرار می گیرد. ساعت ۸:۳۰ دقیقه صبح این روز سیاره تیر به نقطه اوج خود( بیشترین فاصله با خورشید) می رسد. ساعت ۱۷:۳۰ دقیقه این روز نیز سیاره نپتون به طور ایستا در بُعد ثابت حرکت رجعی را آغاز می‌کند. حرکت رجعی،حرکتی است که به علت سرعت زاویه‌ای زیادتر حرکت زمین نسبت به یک سیاره خارجی مانند مشتری و مریخ رخ می‌دهد. برای مریخ این حرکت در انتها به شکل یک گره و برای مشتری در انتها به شکل حرف S می‌شود.

حسین مردی گفت: روز چهارشنبه ساعت ۷:۳۰ دقیقه صبح، ماه همنشین ستاره خوشه کندو می شود و در زوایه ۲:۰۳ درجه ای شمال و شمال شرقی این ستاره قرار می گیرد.  همچنین در ساعت ۲۲:۳۰ دقیقه همین روز، سیاره ناهید به طور ایستا در بُعد ثابت، حرکت مستقیم را از سرمی گیرد.

وی افزود: سپس در روز پنجشنبه پنجم تیر سیاره ناهید به طور ایستا در طول جغرافیایی، حرکت مستقم خود را از سر می گیرد. ماه نیز ساعت ۲۲:۳۰ دقیقه با زاویه ۴.۲ درجه ای در شمال و شمال شرقی ستاره قلب الاسد قرار می گیرد.

به گفته این کارشناس ارشد فیزیک نظری، ماه در روز دوشنبه نهم ماه تیر ساعت ۱۸:۳۰ دقیقه به ملاقات ستاره سماک اعزل رفته و در زوایه ۶.۸ درجه ای شمال و شمال شرق این ستاره قرار می گیرد.

حسین مردی گفت روز سه شنبه دهم تیر ساعت ۶:۳۷ دقیقه، ماه در حضیض زمینی قرار می گیرد و فاصله آن با زمین ۵۷.۸۵ برابر شعاع زمین می شود. ماه روی یک مدار بیضوی که زمین در یکی از کانون های آن قرار دارد می گردد. وقتی فاصله ماه تا زمین کم است می گوییم ماه درحضیض زمینی است و فاصله ماه تا زمین ۳۶۰ هزار کیلومتر است. ولی وقتی فاصله ماه تا زمین بیشتر است می گوییم ماه در اوج زمین است و فاصله آن تا زمین  ۴۰۰ هزار کیلومتر است.